Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 maja 2016 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 maja 2016 r. w Gdańsku

sprawy S. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 5 listopada 2015 r., sygn. akt VI U 732/15

oddala apelację.

SSO del. Elżbieta Trybulec – Czernek SSA Grażyna Czyżak SSA Bożena Grubba

Sygn. akt III AUa 39/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 3 lutego 2015 roku organ rentowy odmówił ubezpieczonemu obliczenia emerytury na podstawie artykułu 55 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Decyzją z dnia 18 marca 2015 roku organ rentowy uchylił decyzję z dnia 3 lutego 2015 roku i odmówił z tego samego względu obliczenia emerytury na podstawie nowych zasad.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł ubezpieczony S. P. domagając się przyznania prawa do emerytury na podstawie art. 55 w zw. z art. 26 powołanej wyżej ustawy . W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.

Wyrokiem z dnia 05 listopada 2015r. Sąd Okręgowy w Bydgoszczy w sprawie sygn. akt 732/15 zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oddział w B. w ten sposób , że ustalił , że ubezpieczonemu przysługuje prawo do obliczenia emerytury na podstawie art. 26 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i wypłata korzystniejszego świadczenia oraz umorzył postępowanie wywołane odwołaniem od decyzji z dnia 3 lutego 2015r.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu I instancji:

Decyzją z dnia 1 marca 2009 roku S. P. urodzony (...) otrzymał prawo do emerytury wcześniejszej, a następnie w dniu 18 września 2012 roku wystąpił o emeryturę w wieku powszechnym. Decyzją z dnia 24 września 2012 roku organ rentowy przyznał ubezpieczonemu emeryturę od 10 października 2012 roku, to jest od osiągnięcia wieku. Wysokość emerytury wynosiła 4.819 złotych i 97 groszy. Następnie decyzjami z dnia 4 października 2012, 9 stycznia 2013 i 15 stycznia 2015 roku o przeliczenie emerytury przeliczano emeryturę w związku ze zmianą stażu pracy. 22 grudnia 2014 roku ubezpieczony wystąpił o obliczenie emerytury w myśl nowych zasad. W piśmie z dnia 21 września 2015 roku organ rentowy dokonał hipotetycznego wyliczenia emerytury według nowych zasad i wskazał, że kwota emerytury obliczona na dzień ustalenia prawa do emerytury, to jest 10 października 2012 roku, wynosiłaby 5.869 złotych 20 groszy, po waloryzacji natomiast od 1 marca 2014 roku 6.201 złotych 63 grosze, od 1 marca 2015 roku 6.243 złote 80 groszy. Nawet przy uwzględnieniu i zastosowaniu przepisu artykułu 55a Ustawy, który wszedł w życie dopiero 1 maja 2015 roku, wysokość emerytury wynosiłaby wedle nowych zasad 5.390 złotych 43 grosze po waloryzacji od 1 marca 2015 roku, natomiast w chwili wniesienia odwołania wynosiła ona 5.312 złotych i 89 groszy, to po zmianie stażu pracy decyzją z dnia 15 stycznia 2015 roku. Ubezpieczony nie kwestionował tego wyliczenia. Odnośnie zarzutu niekontynuowania ubezpieczenia po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego Sąd I instancji stwierdził , że zarzut ten był w świetle dokumentów z akt organu rentowego pozbawiony uzasadnienia i pełnomocnik organu rentowego nie podtrzymywał go już na rozprawie w dniu 28 października 2015 roku. Zgodnie z artykułem 55 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie artykułu 27, który kontynuował ubezpieczenie emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po 31 grudnia 2008 roku, może być obliczona emerytura na podstawie artykułu 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z artykułem 53. Sąd Najwyższy w Uchwale II UZP 4/13 stwierdził, że ubezpieczony urodzony przed dniem 31 grudnia 1948 roku, który po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego kontynuował ubezpieczenie i, i wystąpił z wnioskiem o emeryturę po dniu 31 grudnia 2008 roku ma prawo do jej wyliczenia na podstawie artykułu 26, w związku z artykułem 55 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych niezależnie od tego, czy wcześniej złożył wniosek o emeryturę w niższym wieku emerytalnym lub o emeryturę wcześniejszą. Sąd I instancji podzielił to stanowisko. Sąd Okręgowy zauważył , iż użyte w artykule 55 Ustawy emerytalnej sformułowanie kontynuował ubezpieczenie w istocie oznacza nie rozwiązał stosunku pracy niezależnie od tego, czy wystąpił o przyznanie emerytury wcześniejszej lub w niższym wieku emerytalnym. Spełniona przesłanka kontynuowania ubezpieczenia od dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę w powszechnym wieku emerytalnym jest zatem spełniona także w sytuacji, gdy wniosek o emeryturę został złożony przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, przy czym także z przepisu nie wynikało że wniosek o emeryturę w wieku powszechnym musiał być pierwszym wnioskiem o świadczenie. Istotne jest kontynuowanie opłacania składek, a nie okoliczność wcześniejszego ubiegania się o szeroko rozumianą emeryturę wcześniejszą. Za takim rozumieniem przepisów wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z 26 lutego 2014 roku. Skoro istnieje możliwość kilkakrotnego przechodzenia na emeryturę, to artykuł 55 Ustawy emerytalnej umożliwia obliczenie emerytury w powszechnym wieku emerytalnym, jeżeli ubezpieczenie było kontynuowane po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego, a wniosek został złożony po 31 grudnia 2008 roku niezależnie od faktu przejścia przez tę osobę na emeryturę wcześniejszą lub w niższym wieku emerytalnym. Bez znaczenia pozostaje też okoliczność, czy doszło do wypłaty emerytury wcześniejszej, czy też nie. Dodatkowo należy wskazać na wyrok Sądu Najwyższego z 4 września 2013 roku. Wedle zaświadczenia pracodawcy i notatki organu rentowego zatrudnienie trwa nadal, a w każdym razie zaś trwało do 5 stycznia 2015 roku, co z kolei oznacza, że skoro ubezpieczony kontynuował ubezpieczenie po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego oraz spełnia warunki, o których mowa w artykule 55 Ustawy, emerytura powinna być wyliczona w oparciu o artykuł 26 Ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. zaskarżając wyrok w całości, zarzucając temu wyrokowi naruszenie przepisów prawa materialnego tj. art. 55 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS . W oparciu o ten zarzut skarżący wniósł o zmanię zaskarżonego wyroku w całości i oddalenie odwołania ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji .

Uzasadniając apelację organ rentowy wskazał , że przyczyną wydania decyzji odmawiającej przyznania emerytury na podstawie art. 55 w zw. z art. 26 ustawy emerytalnej było stwierdzenie pobierania przez ubezpieczonego wcześniejszej emerytury a nawet gdyby ubezpieczony nie pobierał wcześniejszej emerytury to na dzień złożenia wniosku nie zostatało udowodnione kontynuowanie ubezpieczeń po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego przez ubezpieczonego . Ubezpieczony ukończył powszechny wiek emerytalny 10.10.12r. tj. po dniu złożenia wniosku o emeryturę. Zatem ubezpieczony na dzień złożenia wniosku nie udowodnił kontynuowania ubezpieczenia emerytalnego po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

Organ rentowy powołał się na stanowisko Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej z którego wynika , iż wysokość emerytury ubezpieczonego urodzonego po dniu 01.01.1949r. , który kontynuował ubezpieczenia po osiągnięciu wieku emerytalnego i który mimo przyznania emerytury w niższym wieku emerytalnym – nie pobrał wcześniej przyznanej emerytury choćby za jeden miesiąc, może zostać obliczona na jego wniosek na podstawie art. 26 ustawy emerytalnej. Organ rentowy wskazał, że wyliczenie emerytury na zasadach określonych w art. 26 w zw. z art. 55 ustawy emerytalnej nie może mieć zastosowania w stosunku do osób urodzonych przed dniem 01.stycznia 1949 r. , które pobierały wcześniej przyznaną emeryturę, gdyż nie ma uzasadnienia stwarzania uprzywilejowanej sytuacji dla tych ubezpieczonych w porównaniu do emerytów urodzonych po dniu 31.01.1948r. w stosunku do których przewidziane jest pomniejszenie podstawy obliczenia emerytury.

Sąd Apelacyjny zważył , co następuje:

Apelacja organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie, ponieważ nie zawiera zarzutów skutkując uchyleniem lub zmianą wyroku Sądu I instancji.

Z uwagi na zarzut naruszenia przez Sąd I instancji przepisu prawa materialnego tj. art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z FUS należało dokonać oceny pod kątem prawidłowości zastosowania tego przepisu przez Sąd I instancji i jego wykładni.

Sąd Apelacyjny podziela stanowisko wyrażone przez Sąd Okręgowy a dotyczące wykładni przepisu dokonanej przez ten sąd.

Nie ulega wątpliwości, że przepis art. 55 ustawy emerytalnej zawiera zamknięty katalog przesłanek, które muszą zostać spełnione, by można było go zastosować w konkretnej, indywidualnej sytuacji . Przepis stanowi , że ubezpieczonemu spełniającemu warunki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 , który kontynuował ubezpieczenie emerytalne i rentowe po osiągnięciu przewidzianego w tym przepisie wieku emerytalnego i wystąpił z wnioskiem o przyznanie emerytury po dniu 31.grudnia 2008r. może być obliczona emerytura na podstawie art. 26, jeżeli jest wyższa od obliczonej zgodnie z art. 53 .

Organ rentowy odmawiając zaskarżoną decyzją obliczenia emerytury na podstawie art. 55 i formułując zarzuty apelacji dokonuje w istocie rozszerzenia katalogu przesłanek zastosowania art. 55 . Wymaganie spełnienia przez ubezpieczonego innych, nie wymienionych w przepisie przesłanek ,jest niczym nie uzasadniony i nie zasługuje na aprobatę.

Kryteria przyznania emerytury na podstawie art. 55 są jasno sprecyzowane i spełnienie tylko tych wprost wynikających z przepisu uprawnia ubezpieczonego do wyliczenia emerytury na jego podstawie. Jak wynika z prawidłowo dokonanych ustaleń Sądu I instancji , wszystkie przesłanki zostały przez ubezpieczonego spełnione.

Ubezpieczony ukończył 65 lat w dniu (...) , spełnił przesłanki do uzyskania emerytury na podstawie art. 27 o czym świadczy fakt, że prawo do takiej emerytury uzyskał, kontynuował ubezpieczenie emerytalno –rentowe po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego ( co pełnomocnik organu rentowego przyznał na rozprawie w dniu 28.10.2015r. ) i o emeryturę wystąpił pod dniu 31. grudnia 2008r.

Z przepisu art. 55 nie wynika , jak to interpretuje organ rentowy, możliwość wyłączenia prawa do obliczenia emerytury w oparciu o ten przepis w sytuacji, gdy wcześniej ubezpieczony pobrał choćby za jeden miesiąc emeryturę wcześniejszą, jak też ,że złożenie wniosku przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego powoduje brak wymogu kontynuowania ubezpieczenia po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego .

Gdyby wolą ustawodawcy było zastosowanie tego typu ograniczeń , to musiałoby to wynikać wprost z brzmienia przepisu. Tymczasem treść art. 55 ustawy emerytalnej takich ograniczeń nie zawiera. Chybione jest zatem powoływanie przez organ rentowy na stanowisko Podsekretarza Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej , z którego wynika, iż możliwe jest obliczenie emerytury na podstawie art. 55 tylko w przypadku gdy ubezpieczony nie pobrał wcześniej przyznanej emerytury. Podkreślić należy, iż stanowisko to nie jest źródłem prawa i nie może stanowić podstawy rozstrzygnięcia. Bez znaczenia w świetle treści przepisu jest także fakt, że wniosek o emeryturę ubezpieczony złożył przed ukończeniem powszechnego wieku emerytalnego. Bezzasadne jest ponadto powoływanie się na treść art. 55 a dodanego ustawą z dnia 05.marca 2015r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS , gdyż zaskarżona decyzja została wydana przed wejściem w życie tego przepisu .

Mając na uwadze powyższe okoliczności stwierdzić należy iż Sąd I instancji prawidłowo zastosował przepis art. 55 ustawy o emeryturach i rentach z FUS i tym samym nie naruszył powołanego przepisu prawa materialnego .

Prawidłowo także Sąd umorzył postępowanie wywołane odwołaniem od decyzji z dnia 03. lutego 2015r. gdyż decyzją z dnia 18.03.15r. organ rentowy uchylił w całości decyzję z dnia 03.lutego 2015r.

Stosowanie do treści art. 385 kpc sąd drugiej instancji oddala apelację, jeżeli jest ona bezzasadna, dlatego na mocy powołanego przepisu Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.

SSO del. Elżbieta Trybulec-Czernek SSA Grażyna Czyżak SSA Bożena Grubba