Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 maja 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek

Sędzia SO Marcin Rak (spr.)

SO Roman Troll

Protokolant Agnieszka Wołoch

po rozpoznaniu w dniu 11 maja 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. (...) Kościoła (...)

w K.

przeciwko Gminie K.

o ustalenie

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Gliwicach

z dnia 25 września 2015 r., sygn. akt I C 2314/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 o tyle, że zmiana stawki procentowej opłaty rocznej następuje z dniem 1 stycznia 2015 roku, a w pozostałej części oddala powództwo;

2.  oddala apelację w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 300 zł (trzysta złotych) z tytułu zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym.

SSO Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Marcin Rak

Sygn. akt III Ca 2033/15

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym Prezydentowi Miasta K. dnia 12 maja 2014 roku, K. (...) Kościoła (...) w K. będący użytkownikiem wieczystym, wniósł o ustalenie, że od 1 stycznia 2014 roku procentowa stawka opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości opisanej w księdze wieczystej (...) Sądu Rejonowego w Gliwicach wynosi 0,3 % wartości oddanej w użytkowanie wieczyste działki gruntu, zamiast dotychczasowych 3 %. Argumentował, że na nieruchomości od 2000 roku prowadzona jest działalność statutowa kościoła, co uzasadnia obniżenie stawki zgodnie z art. 72 ust. 3 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o gospodarce nieruchomościami (tekst jednolity Dz.U. z 2014 roku, poz. 518 ze zm. – dalej jako ustawa o gospodarce nieruchomościami)

Pismem z 9 czerwca 2014 roku doręczonym 2 lipca 2014 roku Prezydent Miasta K. odmówił zmiany stawki procentowej. Wskazał, że nie wyrażał zgody na zmianę sposobu korzystania z gruntu, a użytkownik wieczysty przystępując do przetargu na nabycie prawa znał wysokość stawki opłaty rocznej i powinność korzystania z gruntu w sposób określony w umowie, to jest z przeznaczeniem na działalność usługowa lub handlową.

W dniu 29 lipca 2014 roku użytkownik wieczysty złożył do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. wniosek o ustalenie, że od 1 stycznia 2014 roku procentowa stawka opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości opisanej w księdze wieczystej (...) Sądu Rejonowego w Gliwicach wynosi 0,3 % wartości oddanej w użytkowanie wieczyste działki gruntu zamiast dotychczasowych 3 %. Ponowił argumentację zawartą w pierwotnym wniosku wskazując nadto, że nigdy nie używał nieruchomości dla celów handlowych i usługowych, nigdy też nie deklarował, że w tym celu przystąpił do przetargu.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze orzeczeniem z dnia 29 września 2014 roku, doręczonym wieczystemu użytkownikowi w dniu 17 października 2014 roku oddaliło ten wniosek.

W następstwie sprzeciwu wniesionego od tego orzeczenia przez wieczystego użytkownika w dniu 30 października 2014 roku, sprawa została przekazana do rozpoznania przez Sąd Rejonowy w Gliwicach. Wniosek wieczystego użytkownika z dnia 29 lipca 2014 roku zastąpił pozew, a to zgodnie z art. 80 ust. 2 w zw. z art. 73 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, wobec czego wieczysty użytkownik zyskał status powoda, zaś właścicielka nieruchomości status pozwanej.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów sporu. Wyjaśniła, że w zawartej przez strony umowie nie określono wprost celu na jaki nieruchomość gruntowa została oddana w użytkowanie wieczyste. Z dokumentów przetargowych wynikało jednak, że przedmiotem przetargu była nieruchomość zabudowana budynkiem przeznaczonym pod działalność usługową i handlową. W związku z tym stawkę opłaty rocznej strony ustaliły na 3%. Pozwana podkreślała również, że statut powodowego kościoła przewiduje prowadzenie działalności gospodarczej i tylko z uwagi na ten zapis została on dopuszczony do przetargu. Wywodziła nadto, że użytkownik wieczysty nie może dobrowolnie i bez zgody właściciela zmieniać celu, na który wykorzystuje posiadaną w użytkowaniu wieczystym nieruchomość gruntową. Taka zgoda nie została udzielona. Nie zostało też wykazane aby nastąpiła trwała zamiana sposobu korzystania z nieruchomości.

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy ustalił zmianę spornej stawki procentowej opłaty rocznej z dniem 1 stycznia 2014 roku na poziomie 0,3% i obciążył pozwaną kosztami procesu.

Wyrok ten zapadł po ustaleniu, że umową z dnia 17 grudnia 1999 roku zawartą między stronami w formie aktu notarialnego ustanowiono na rzecz powodowego kościoła prawo użytkowania wieczystego zabudowanej nieruchomości gruntowej położonej w K. przy ulicy (...) (obecnie przy ulicy (...) 3), obejmującej działkę nr (...), o powierzchni 1.140 m ², opisanej w księdze wieczystej (...) Sądu Rejonowego w Gliwicach, stanowiącej własność pozwanej gminz. Użytkownik wieczysty nabył jednocześnie w drodze umowy sprzedaży prawo własności budynku posadowionego na gruncie. Budynek ten był w złym stanie technicznym. Użytkownik wieczysty oświadczył, że zna obciążające go obowiązki wynikające z obowiązujących przepisów i warunków przetargowych, w szczególności obowiązek terminowego uiszczania opłat rocznych. W §10 umowy strony oświadczyły, że opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntu wynosi 3% wartości gruntu, zastrzegając że może ulegać zmianie, stosownie do obowiązujących przepisów.

Sąd Rejonowy ustalił też, że zawarcie umowy nastąpiło po przeprowadzeniu przetargu publicznego. Zgodnie z dokumentacją przetargową przedmiotem przetargu była nieruchomość zabudowana murowanym budynkiem handlowo-usługowym, przeznaczona pod działalność usługowo-handlową. Przed ogłoszeniem przetargu nieruchomość nie była użytkowana przez Gminę. Prawa do gruntu przysługiwały wcześniej (...), która wynajmowała pomieszczenia innym podmiotom na cele handlowo-usługowe. Powód wziął udział w przetargu poszukując obiektu na cele sakralne. Wcześniej korzystał przez kilka lat z wynajmowanych lokali.

Według ustaleń Sądu Rejonowego w trakcie procedury przetargowej u przedstawicieli pozwanej powstała wątpliwość dotycząca możliwości udziału powoda w procedurze. Ostatecznie z uwagi na brzmienie statutu, który przewidywał m.in. prowadzenie działalności gospodarczej, uznano udział kościoła w przetargu za dopuszczalny. Przed zawarciem umowy o ustanowienie użytkowania wieczystego kościół zwrócił się do zarządu Miasta K. o odstąpienie od naliczania podatku VAT od sprzedanej nieruchomości, wskazując przy tym, że nieruchomość będzie przeznaczona na cele statutowej działalności, a przede wszystkim na sprawowanie kultu religijnego, działalność charytatywną i kulturalną.

Jak ustalił Sąd Rejonowy budynek na nieruchomości znajdował się z złym stanie technicznym. Po zawarciu umowy powód zabezpieczył budynek i przeprowadził remont kilku pomieszczeń celem zaadaptowania ich na cele kościoła. Złożył też wypowiedzenie umowy najmu lokalu użytkowego – baru piwnego, mieszczącego się w zakupionej nieruchomości.

Po przeprowadzeniu remontu powód zaczął wykorzystywać nieruchomość na cele działalności sakralnej oraz katechetycznej. Pierwsze spotkania religijne miały miejsce pod koniec 2000 roku. Od 2009 roku kościół prowadzi zajęcia z religii dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. Podstawą dla tej działalności było zarządzenie Prezydenta Miasta K. z 3 lutego 2009 roku. Przed rozpoczęciem zajęć sprawdzano czy pomieszczenia jakimi dysponował kościół są odpowiednie dla prowadzenia katechezy. Dodatkowo powód współpracuje w zakresie katechezy chrześcijańskiej z miejską jednostką oświatową. Współpracuje także z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej i innymi instytucjami. Zajmuje się organizowaniem inicjatyw skierowanych do dzieci szkolnych. Po roku 2000 pracownicy Urzędu Miasta K. kontrolowali czy na nieruchomości prowadzona jest wyłącznie działalność sakralna. Kościół nigdy nie prowadził działalności gospodarczej, a jedynie działalność sakralną. Na budynku znajduje się duży napis o treści (...) i znak krzyża.

Uwzględniając te ustalenia faktyczne Sąd Rejonowy powołał art. 71 ust 1 oraz 72 ust. ustawy o gospodarce nieruchomościami wywodząc, że wysokość stawki opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste zależna jest od określonego w umowie celu, na jaki nieruchomość gruntowa została oddana. W przypadku nieruchomości gruntowych oddanych pod budowę obiektów sakralnych wraz z budynkami towarzyszącymi, plebanii w parafiach diecezjalnych i zakonnych, archiwów i muzeów diecezjalnych, seminariów duchownych, domów zakonnych oraz siedzib naczelnych władz kościołów i związków wyznaniowych – 0,3 % ceny, a wobec nieruchomości niewymienionych w przepisie określającym obniżone stawki – 3 % ceny.

Dalej wskazał, że przesłanki i tryb zmiany wysokości stawki procentowej zostały sformułowane w art. 73 ust 2 w zw z art. 78-81 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Uprawnienie do żądania zmiany wysokości stawki opłaty procentowej przysługuje także użytkownikowi wieczystemu.

Oceniając czy zaszły podstawy do uwzględnienia takiego wniosku powoda Sąd Rejonowy w pierwszej kolejności wskazał, że strony nie ustaliły w umowie celu na jaki oddano nieruchomość w użytkowanie wieczyste. Wywiódł jednak, że cel ten wynikał jednoznacznie z dokumentacji przetargowej, do której odwołano się w umowie zobowiązując użytkownika wieczystego do przestrzegania jego warunków i oznaczając opłatę na poziomie 3%, tj. właściwym dla gruntów przeznaczonych na inne cele niż religijne.

Sąd Rejonowy uznał dalej, że doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości w rozumieniu art. 73 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Uznał, że zmiana taka nastąpiła już z końcem 2000 r., kiedy powód rozpoczął na nieruchomości prowadzenie działalności o charakterze sakralnym. Wcześniej, w chwili zawarcia umowy wieczystego użytkowania gruntu i sprzedaży budynku powód wstąpił w stosunek najmu lokalu mieszczącego się w przedmiotowym budynku, stając się wynajmującym (stosownie do art. 678 § 1 k.c.). W lokalu tym funkcjonowała piwiarnia, była zatem prowadzona działalność o charakterze gospodarczym – gastronomicznym, a powód był podmiotem wynajmującym lokal na ten cel. Umowa najmu stanowiąca tytuł prawny do zajmowania lokalu na potrzeby gastronomii została jednak wypowiedziana przez wieczystego użytkownika. Po przeprowadzeniu remontu, powód rozpoczął już działalność o całkowicie odmiennym profilu, polegającą na organizowaniu spotkań religijnych, a w kolejnych latach rozszerzał tę działalność o współpracę oświatowo-wychowawczą, w tym z jednostkami pozwanej. W 2009 r. rozpoczął prowadzenie katechezy dla dzieci i młodzieży na podstawie zarządzenia Prezydenta Miasta K.. Charakter prowadzonej działalności – sakralnej – miał charakter oficjalny, nieruchomość oznaczona jest logiem K. i znakiem krzyża. Pracownicy Urzędu Miasta wizytowali nieruchomość sprawdzając przystosowanie do prowadzenia zajęć dla dzieci. Z uwagi na zwolnienia podatkowe powódki, profil jej działalności także podlegał kontroli. Całokształt tych okoliczności wskazuje, że powód od końca 2000 r. prowadził wyłącznie działalność o charakterze sakralnym. Wykorzystanie nieruchomości na cele gospodarcze, a to najem lokalu na prowadzenie gastronomii (baru piwnego) zakończyło się zatem wraz z rozwiązaniem umowy najmu tego lokalu.

Sąd Rejonowy wskazał przy tym, że nie było przeszkodą do zmiany stawki opłaty rocznej uznanie, że powód już od chwili rozpoczęcia prowadzenia działalności w nieruchomości wykorzystywał ją na cele inne aniżeli określone w umowie o ustanowienie użytkowania wieczystego. Ideą przepisów ustawy o gospodarce nieruchomościami jest bowiem, wynikające z jej art. 72 ust. 3, powiązanie wysokości stawki opłaty rocznej z faktycznym sposobem korzystania z gruntu. Oznacza to, że to sposób wykorzystania nieruchomości, celu jakiemu służy oddanie nieruchomości w użytkowanie wieczyste, posiada charakter decydujący o wysokości stawki. Zależność ta nie ma charakteru odwrotnego. Zasadność takiego wniosku wynika również z brzmienia art. 221 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którym w przypadku braku określenia w umowie o użytkowaniu wieczystym celu, na jaki oddawana jest nieruchomość, określenie wysokości stawki procentowej opłaty rocznej następuje właśnie na podstawie faktycznego sposobu korzystania z nieruchomości przez użytkownika wieczystego.

Sąd Rejonowy ocenił także, że powołany przepis dotyczący zmiany stawki opłaty nie formułuje wśród warunków zmiany wysokości stawki procentowej, uzyskania zgody właściciela nieruchomości na tę zmianę. Istnienie takiej zgody lub jej brak posiada znaczenie jedynie w zakresie możliwości skorzystania z właściciela z prawa do ewentualnego rozwiązania umowy na podstawie art. 240 k.p.c.

Jako alternatywną podstawę zasadności żądania pozwu Sąd Rejonowy powołał art. 221 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, który mógłby mieć zastosowanie przy założeniu, że strony nie ustaliły celu na jaki nieruchomość oddana była w użytkowanie wieczyste.

W konsekwencji Sąd Rejonowy wskazał, że skoro zmiana sposobu korzystania z nieruchomości nastąpiła z końcem 2000 roku, to uzasadnionym było żądanie powoda aby dokonać zmiany stawki procentowej opłaty rocznej od dnia 1 stycznia 2014 roku.

Jako podstawę rozstrzygnięcia o kosztach procesu Sąd Rejonowy powołał art. 98 k.p.c.

Apelację od tego wyroku wniosła pozwana zarzucając naruszenie art. 73 ust. 2 w zw. z art. 29 ust 1 i art. 33 ust 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami w zw. z art. 240 k.c., a także naruszenie art. 233§1 k.p.c.

Formułując te zarzuty domagała się zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia powództwa oraz zasądzenia kosztów postępowania na swoją rzecz ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy.

W uzasadnieniu zarzucała, że powódka znała cel na jaki nieruchomość była oddana w użytkowanie wieczyste, a zamiana tego celu wymagała zgody właściciela. Zarzuciła, że Sąd Rejonowy nie zbadał i nie rozważył tego, czy interesy stron w zakresie korzystania z nieruchomości nie są sprzeczne i czy powód nie wprowadził pozwanej w błąd od początku poszukując nieruchomości na cele nie związane z działalnością usługową i handlową. Akcentowała, że statut powoda przewiduje możliwość prowadzenia działalności gospodarczej a zmiana celu korzystania z nieruchomości dokonana w interesie użytkownika wieczystego powinna skutkować wypowiedzeniem umowy nie zaś obniżeniem opłaty.

Powód wniósł o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Podstawę prawną rozpoznania sprawy przez sąd powszechny stanowiły przepisy art. 73 ust 2 w zw. z art. 81 i art. 78.2 ustawy o gospodarce nieruchomościami, zgodnie z którymi od orzeczenia samorządowego kolegium odwoławczego, wydanego w następstwie wniosku użytkownika wieczystego o dokonanie zmiany stawki procentowej opłaty rocznej, przysługuje sprzeciw, którego wniesienie jest równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. W takiej sytuacji pozwem jest kierowany do kolegium wniosek.

Analiza dokumentacji sprawy prowadzi do wniosku, że użytkownik wieczysty mający w sprawie status powoda, wszelkie czynności w postępowaniu administracyjnym następujące po odmowie zmiany stawki procentowej przez pozwaną właścicielkę gruntu, wykonywał z zachowaniem terminów wynikających art. 78.1 i 2 oraz 80.1 ustawy o gospodarce nieruchomościami. Wobec przedstawionego na wstępie toku czynności w tym zakresie, nie sposób było więc twierdzić aby na skutek uchybienia terminom wygasło uprawnienie wieczystego użytkownika do rozstrzygnięcia spornej kwestii przez sąd powszechny.

Istotnym było jednak, że wniosek o zmianę stawki procentowej opłaty rocznej skierowany został do właścicielki gruntu w dniu 12 maja 2014 roku, co jest o tyle istotne, że w świetle art. 81 ust. 4 w zw. z art. 73 ust 2, wniosek taki powinien być złożony do 31 grudnia roku poprzedzającego rok, od którego ma nastąpić zmiana stawki, a zatem zmiana wysokości stawki nastąpić mogła najwcześniej od 1 stycznia 2015 roku. Nigdy bowiem nowa, ustalona na żądanie użytkownika wieczystego stawka, nie może obowiązywać od daty wcześniejszej niż dzień 1 stycznia roku następnego po roku, w którym użytkownik zażądał zmiany stawki (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2008 r. I CSK 418/07, LEX nr 465920 oraz z 18 marca 2015 roku, I CSK 119/14, LEX 1677114).

Zatem już ta okoliczność – niezależnie od zarzutów apelacji – przesądzała o braku podstaw do uwzględnienia żądania za okres poprzedzający dzień 1 stycznia 2015 roku, co skutkować musiało zmianą wyroku i oddaleniem powództwa w tej części, a to na podstawie art. 386§1 k.p.c.

Przechodząc do oceny zasadności żądania użytkownika wieczystego za okres po 1 stycznia 2015 roku i odnosząc się w pierwszej kolejności do podniesionego w apelacji zarzutu naruszenia art. 233§1 k.p.c. odwołać należało się do jednolitego i utrwalonego stanowiska orzecznictwa zgodnie z którym, dla skuteczności tego zarzutu niezbędne jest wykazanie - przy użyciu argumentów jurydycznych - że sąd naruszył ustanowione w art. 233§1 k.p.c. oceny wiarygodności i mocy dowodów, a więc że uchybił podstawowym regułom logicznego myślenia, zasadzie doświadczenia życiowego i właściwego kojarzenia faktów oraz że naruszenie to mogło mieć wpływ na wynik sprawy. Strona chcąca podważyć sędziowską ocenę dowodów nie może ograniczać się do przedstawienia własnej ich oceny, ponieważ jest to zwykłą polemiką ze stanowiskiem sądu nie mogącą odnieść skutku (por. uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z 23 marca 1999 r. w sprawie III CZP 59/98, OSNC 1999/7-8/124, wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 2000 r., III CKN 1169 /99, OSNC z 2000/7 – 8/139, z dnia 7 stycznia 2005 r., IV CK 387/04, Lex nr 177263, z dnia 29 września 2005 roku, II PK 34/05, Lex nr 829115, z dnia 13 listopada 2003 r., IV CK 183/02, Lex nr 164006, wyroki Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28 stycznia 2014 roku, V ACa 655/13, LEX nr 1428104 oraz z dnia 11 czerwca 2015 roku, III AUa 1289/14 Lex nr 1771487).

W tym aspekcie podniesione w apelacji zarzuty nie mogły podważyć prawidłowości ustaleń Sądu Rejonowego w zakresie w jakim ustalenia te były niezbędne dla rozstrzygnięcia. Z materiału sprawy, ocenionego przez Sąd Rejonowy zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 227-234 k.p.c. wynikały bowiem okoliczności wyeksponowane w części ustalającej uzasadnienia. Ustalenia te Sąd Okręgowy w pełni podzielił i uznał za własne. Wynikało z nich, że w dacie zawarcia umowy użytkowania wieczystego strony pośrednio określiły zasadniczy cel, na jaki nieruchomość została oddana w użytkowanie wieczyste i że tym celem nie była działalność sakralna. Nie budziło też wątpliwości, że niezwłocznie po uzyskaniu tego prawa powód wypowiedział umowę najmu pomieszczeń wykorzystywanych na działalność usługową i rozpoczął adaptację będącego w złym stanie technicznym budynku na cele religijne, a po zakończeniu prac, z końcem 2000 roku na nieruchomości prowadził swoją główną działalność jako kościół organizując spotkania religijne dla członków wspólnoty wyznaniowej. Nie zostało przy tym zakwestionowane, że w związku z charakterem prowadzonej działalności powód ubiegał się o zwolnienia podatkowe, co było przedmiotem stosownych kontroli ze strony pracowników pozwanego. Poza sporem pozostawało też, że od 2009 roku na zarządzenie Prezydenta Miasta K. prowadził w nieruchomości zajęcia katechetyczne dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych.

Okoliczności te jednoznacznie świadczyły o trwałej zmianie sposobu korzystania z nieruchomości w porównaniu do komercyjnego celu korzystania z nieruchomości ustalonego przez strony w dacie zawarcia umowy o oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste. Jakkolwiek Sąd Rejonowy trafnie ocenił (powołując adekwatne orzecznictwo Sądu Najwyższego oprócz którego wskazać tez należy na Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 kwietnia 2010 r. V CSK 357/09, OSNC 2010/11/152), że sama faktyczna i zamanifestowana przez użytkownika wieczystego zmiana w sposobie korzystania może mieć podstawowe znaczenie przy ustaleniu wysokości stawki procentowej opłaty rocznej, to nie można podzielić jego wniosków, co do braku wymogu uzyskania zgody właściciela gruntu na taką zmianę.

Co prawda wymóg zgody właściciela nie został wprost wskazany w przepisach regulujących tryb zmiany wysokości stawki opłaty za użytkowanie wieczyste, tym niemniej należy go wywieść z istoty prawa wieczystego użytkowania. Prawo to jakkolwiek zbliżone treścią, nie jest jednak tożsame z prawem własności. Ograniczenie wynika właśnie z tego, że w użytkowanie wieczyste oddawane są nieruchomości publiczne, tj. stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek komunalnych. Oddanie następuje co do zasady w celu realizacji określonych zadań publicznych, gospodarczych lub w celu zaspokojenia interesów określonej wspólnoty samorządowej. Właśnie z tej przyczyny podmiotom oddającym grunt w użytkowanie wieczyste poprzez art. 29 ust 1 i art. 33 ust. 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami zapewniono możliwość kontroli realizacji tych celów.

W konsekwencji uzasadnionym jest twierdzenie, o wymogu uzyskania zgody właściciela gruntu na zmianę celu korzystania z nieruchomości jako przesłanki skutecznego żądania zmiany stawki procentowej opłaty rocznej. Pogląd taki wyrażony został w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 czerwca 2012 r. III CSK 289/11, Lex nr 1164290, które stanowi, że dla dokonania zmiany wysokości opłaty rocznej na podstawie w art. 73 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami konieczne jest nastąpienie trwałej zmiana sposobu korzystania z nieruchomości oraz, że musi mieć miejsce podstawowe dla osiągnięcia zmiany umowy uzyskanie na to zgody drugiej strony umowy, a więc właściciela.

W świetle wcześniejszych wywodów dotyczących faktycznej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości uznać przy tym należy, że zgoda właściciela w tym zakresie może być wyrażona w sposób dorozumiany. Pogląd taki wypowiedziany też został w doktrynie, która wskazuje, że zastosowanie art. 73 ust 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami jest możliwe w sytuacji gdy właściciel nie reaguje na faktyczną zmianę sposobu korzystania z nieruchomości pomimo wiedzy o tym fakcie (por. A. Prusarczyk w Komentarzu do ustawy o gospodarce nieruchomościami, J. Jaworski, A. Prusaczyk, A. Tułodziecki, M. Wolanin, Wydawnictwo C.H. BECK, Wydanie IV, 2015 rok, Teza II.1 do art. 73).

Odnosząc te założenia do okoliczności sprawy ocenić należało, że pozwana zaakceptowała zmianę sposobu korzystania z nieruchomości. Wszak zmiana taka nastąpiła w istocie zaraz po przekazaniu nieruchomości powódce, która korzysta z niej w niezakłócony sposób przez ponad dekadę (co najmniej od końca 2000 roku). W całym tym okresie pozwana nie kwestionowała uprawnienia powoda do wykorzystywania nieruchomości w zmieniony sposób. Co więcej, zleciła powodowi realizację określonych zadań o charakterze publicznym, zmierzających do zaspokojenia istotnych potrzeb edukacyjnych członków swojej wspólnoty samorządowej, powierzając prowadzenie katechezy dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych. W toku postępowania nie zostało też wykazane aby pozwana, poza niniejszym postępowaniem wyraziła kiedykolwiek sprzeciw co do odmiennego sposobu korzystania przez powoda z powierzonej mu nieruchomości.

Wszystkie te okoliczności pozwalały na stwierdzenie, że powód wykazał zgodnie z art. 73 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami obie przesłanki uprawniające do skutecznego żądania zmiany stawki procentowej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste. To jest wykazał faktyczną trwałą zmianę sposobu korzystania z nieruchomości powodującą zmianę celu, na jaki nieruchomość została oddana; wykazał też, że zmiana taka nastąpiła za akceptacją pozwanej.

Sprawiało to, że żądanie powoda mogło być uwzględnione za okres rozpoczynający się do 1 stycznia 2015 roku, to jest roku następnego, po tym, w którym powód zażądał zmiany. Wysokość stawki opłaty rocznej, stosownie do aktualnego sposobu korzystania z nieruchomości wynosić powinna 0,3%, a to zgodnie z art. 72 ust. 3 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami.

Z tych względów, w części obejmującej żądanie pozwu za okres od 1 stycznia 2015 roku Sąd Okręgowy oddalił apelację, a to na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. obciążając nimi w całości pozwaną, a to przy uwzględnieniu, że powód uległ tylko co do nieznacznej części swojego usprawiedliwionego co do zasady roszczenia. Zasądzona na jego rzecz należność obejmowała wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości stawki minimalnej, odpowiedniej do wartości przedmiotu zaskarżenia, zgodniej z mającymi zastosowanie w sprawie §13 ust 1 pkt 1 w zw. z §6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2013r., poz. 461).

SSO Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Marcin Rak