Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zostanie wygłoszone uzasadnienie wyroku
[ ns 00:00:02.166]
. Ubezpieczona I. C. wniosła odwołanie od decyzji z dnia 18 sierpnia 2014 roku, którą ustalono podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne w wymiarze 2.000 złotych. Zaskarżyła w całości tą decyzję organu rentowego zarzucając organowi rentowemu błędy w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że stan firmy nie pozwalał na zatrudnienie jej z miesięcznym wynagrodzeniem w wysokości 4.000 złotych. Wysokość..., a wysokość jej wynagrodzenia była nieadekwatna do dochodu osiąganego przez pracodawcę i wydanie decyzji podważającej jej kompetencje, jako specjalisty sprzeczne z Uchwałą Sądu Najwyższego z 27 kwietnia 2005 roku. Wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie podstawy wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy o pracę w wysokości 4.000 złotych i zasądzenia od pozwanego na jej rzecz kosztów postępowania. W uzasadnieniu między innymi wskazała, iż w jej ocenie Zakład Ubezpieczeń Społecznych całkowicie bezpodstawnie dokonał korekty jej wynagrodzenia i ustalił je na poziomie 2.000 złotych, choć okoliczności sprawy nie dał..., nie dawały ku temu żadnych podstaw. Zanim została zatrudniona na stanowisku kosmetyczki w firmie (...) sama, sama prowadziła salon kosmetyczny ponad 5 lat. W trakcie jego prowadzenia miała grono stałych klientek, które zdecydowały się korzystać z jej usług również w nowym miejscu pracy. Z uwagi jednak na to, że w takim przypadku dochody przypadają wyłącznie jej pracodawcy nie może dziwić, że otrzymywała większe wynagrodzenie niż uczniowie i inne kosmetyczki, które swoją pracą nie wpływały znacząco na obroty firmy. Ponadto wskazała, że ukończyła liczne kursy, miała szeroki zakres obowiązków, a jej doświadczenie zawodowe było większe niż pozostałych pracowników. Dodatkowo kształci się na studiach wyższych na kierunku, w tym kierunku uzyskując wysokie oceny. Trudno się przy tym zgodzić, że jej pracodawcy nie było stać na wypłacenie wynagrodzenia w wysokości 4.000 złotych brutto. Przejściowe problemy firmy nie mogą automatycznie prowadzić do wniosku, iż wynagrodzenie było fikcyjne i służyło obejściu prawo, prawa i uzyskaniu przez nią wyższych świadczeń z tytułu ubezpieczeń społecznych. W odpowiedzi na odwołanie zakład rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, iż ubezpieczona I. C. została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych z dniem 15 kwietnia 2013 roku, jako pracownik w pełnym wymiarze czasu pracy z wynagrodzeniem 4.000 złotych miesięcznie w firmie (...) z siedzibą w I.. Od 28 czerwca 2014 roku ubezpieczona stała się niezdolna do pracy, następnie od 8 grudnia 2013 pobiera zasiłek macierzyński. W okresie kontroli ustalono, że ubezpieczona została zatrudniona na stanowisku kosmetyczki kierowcy. Do obowiązków ubezpieczonej należało usługi kosmetyczne, manicure, pedicure, makijaż, przedłużanie paznokci, masaże, depilacja, czyszczenie twarzy, usługi dla klientów. Salon urody, a także obsługa solarium oraz zakup kosmetyków. Swoją pracę ubezpieczona wykonywała od poniedziałku do piątku w godzinach od 10-tej do 18-tej. Ubezpieczona jest córką pracodawcy. Dwóch świadków potwierdziło wykonywanie usług kosmetycznych przez ubezpieczoną. Płatnik podczas kontroli zeznał, że po tym jak ubezpieczona stała się niezdolna do pracy jej obowiązki przejęła K. S.. Przy czym pozwany podkreślił, że ubezpieczona z powodu niezdolności do pracy przestała świadczyć pracę od 28 czerwca dwa trzynaście, natomiast K. S. została zatrudniona na podstawie umowy o pracę od grudnia 2013 roku. Pozwany zakwestionował podstawę wymiaru składek ubezpieczonej, kierując się zasadami logicznego rozumowania i zasadami doświadczenia życiowego poddając wątpliwość, zasadność tak wysokiego wynagrodzenia przy uwzględnieniu faktu, że zatrudniona ma miejsc..., że zatrudniona na miejs..., że zatrudniona na miejsce ubezpieczonej K. S. otrzymała wynagrodzenie znacznie niższe w wysokości 2.000 złotych brutto. Ponadto kondycja finansowa firmy nie pozwalała na zatrudnienie pracownika z tak wysoką podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, ponieważ płatnik posiada zaległości od ZUS, a ponadto oprócz wielu uczniów zatrudnia jeszcze jedną osobę na podstawie umowy o pracę i 1/4 etatu z wynagrodzeniem minimalnym. Zdaniem pozwanego te okoliczności w szczególności fakt, że w krótkim okresie po podjęciu zatrudnienia ubezpieczona stała się niezdolną do pracy, wskazują na to, że ustalenie tak wysokiego wynagrodzenia miało na celu obejście przepisów prawa i uzyskanie wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Sąd Okręgowy ustalił, iż B. R. prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą (...) Usługi Budowlane (...) w jej ramach prowadząca salon kosmetyczny i solarium oraz niewielką działalność budowlaną. Zatrudniła na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony na stanowisku usługi kosmetyczne, obsługa solarium, kosmetyczka i kierowca swoją córkę I. C.. Na umowie o pracę widnieje data 15 kwietnia 2013 roku. Z taką datą ubezpieczona I. C. została zgłoszona przez B. R. do ubezpieczeń społecznych. Przy czym dokument ZUS ZUA wpłynął do ZUS w 8-mym dniu od daty powstania tego ubezp..., tytułu ubezpieczenia, to jest w dniu 23 kwietnia 2014 roku.., 2013 roku. Wcześniej przed wpływem dokumentu zgłoszeniowego, bo w dniu 18 kwietnia 2014 lekarz ginekolog stwierdził, że ubezpie..., odwołująca znajduje się w 8-mym miesiącu ciąży. Wcześniej jeszcze przed wpływem dokumentu zgłoszeniowego, bo w dniu 18 kwietnia dwa czternaście lekarz ginekolog stwierdził, iż odwołująca C. znajduje się w 8-mym miesiącu ciąży. Strony umowy ustaliły wynagrodzenie ubezpieczenia w wysokości 4.000 złotych. Ubezpieczona, czy odwołująca w ramach zawartej umowy wykonywała usługi kosmetyczne nie uczestniczyła w części działalności dotyczącej usług budowlanych. W 2013 roku ubezpieczona kontynuowała studia kosmetyczne zaoczne. Posiada 28 różnego rodzaju certyfikatów z zakresu wykonywania usług kosmetycznych. Od 28 czerwca 2013 roku ubezpieczona zaczęła korzystać ze zwolnienia lekarskiego w związku z ciążą. Od czerwca w zakładzie zaczęła pracować stażystka M. S., przy czym powierzono jej jedynie obsługę solarium. Z dniem 1 grudnia 2013 B. R. zawarła z wyżej wymienioną umowę o pracę na czas określony do 31 sierpnia dwa czternaście na stanowisku usługi kosmetyczne, obsługa solarium za wynagrodzeniem 2.000 złotych miesięcznie. M. S. posiada kilka certyfikatów z zakresu usług kosmetycznych. Ukończyła studium w zakresie kosmetyki, wcześniej prowadziła przez okres 2 lat działa..., własną działalność gospodarczą. Ubezpieczona C. urodziła dziecko w dniu 8 grudnia 2013 roku. Ubezpieczona zajmowała się tego samego rodzaju działalnością gospodarczą w tym samym miejscu przez około 6 do 7-miu lat do 2012 roku. Działalność tą zamknęła z uwagi na konieczność opieki nad dzieckiem, po tej dacie w zakładzie tym razem już należącym do jej matki, czyli B. R. wykonując te same czynności pracowała M. M. za wynagrodzeniem 1.500 złotych. W latach 2013, dwa czternaście zaległości składkowe B. R. z tytułu prowadzonej przez nią działalności gospodarczej narastały sukcesywnie od stycznia 2013 roku i wynosiły w październiku 2014 niemal 8.000 złotych. W ramach prowadzonej działalności budowlanej w 2013 roku zainteresowana zatrudniała kilka..., kilkunastu uczniów z wynagrodzeniem miesięcznym wynoszącym od 100 do nieco ponad 200 złotych. Wartość sprzedanych usług w odniesieniu do działalności zakładu kosmetycznego i solarium kształtowało się w 2013 roku następująco: w styczniu i lutym 2013 roku były to kwoty 321,95 złotego i 323,58 złotego, w marcu 2013 roku przychód łączny wyniósł 2.130,08 złotego w dwa tysiące, w kwietniu 2013 roku przychód wyniósł 2.324,39 złotego, a w dwa tysiące, a w maju 2013 roku wyniósł on 4.340 złotych i 24 grosze, w czerwcu 2013 roku przychód ten wyniósł 3.565 złotych 85 groszy, w lipcu 2013 roku spadł do kwoty 879,67 złotego, w miesiącach sierpień do listopad przychód ten wahał się w granicach od 1.100 do 1.744 złotych, od 1.092 złotych do 1.744 złotych a w grudniu 2013 roku osiągnął kwotę 2.249,68 złotego. Łączny przychód z tej działalności z całej działalności B. R. wyniósł 67.181,05 złotego, natomiast z samej działalności związanej z zakładem kosmetycznym i solarium 21.437,88 złotego w 2013 roku. Taki stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań ubezpieczonej i zainteresowanej, a także w oparciu o przedłożone dokumenty w postaci akt osobowych ubezpieczonej K. S., zestawienia należności składkowej od pracowników zgłoszonych do ubezpieczenia. Karta 17 akt, zaświadczenia lekarza karta 66 akt, informacje z urzędu skarbowego i zestawienia obrotów z działalności zakładu kosmetycznego i solarium, których autentyczności i wiarygodności nie ma podstaw by kwestionować. Wyjątek stanowi data zawarcia umowy o pracę z ubezpieczoną. W tym zakresie wątpliwości Sądu budzi jej zawarcie w dniu 15 kwietnia 2013 roku. W ocenie Sądu istnieje duże prawdopodobieństwo, że nastąpiło to kilka dni później, to jest już po uzyskaniu przez ubezpieczoną informacji, iż znajduje się w ciąży, czyli po dniu 18 kwietnia 2013. A data umowy o pracę i zgłoszenie do ubezpieczeń została dopasowana tak, aby poprzedzała ten moment i sugerowała brak wiedzy stron o stanie ubezpieczonej w momencie zawierania umowy. Sąd o tym przekonuje również fakt, że dopiero 23 kwietnia ubezpieczona została zgłoszona do ubezpieczeń społecznych. Sąd nie dał wiary twierdzeniom odwołującej zainteresowanej, jakoby o ciąży dowiedziała się dopiero w czerwcu 2013 roku, albowiem przeczy im zaświadczenia lekarskie, z którego wynika, iż 6 tydzień ciąży stwierdził on już w dniu 18 kwietnia 2013 roku. Podobnie za nieprzekonujące Sąd uznał zeznania dotyczące rzekomego nadzoru ubezpieczonej nad uczniami wykonującymi prace budowlane, sprawona..., sprawowanego jakoby przez ubezpieczoną. Ta jest, bowiem z zawodu kosmetyczką i mało prawdopodobne w świetle zasad doświadczenia życiowego i racjonalnego rozumowania jest, aby ktokolwiek powierzył jej tego rodzaju czynności wymagające przecież odpowiednich branżowych a nie ogólnych kwalifikacji. Sąd oddalił wnioski dowodowe stron odwołujące się o przesłuchanie szeregu świadków na okoliczność wykonywania przez nią pracy kosmetyczki, albowiem powyższa okoliczność była bezsporna między stronami. Organ rentowy nie kwestionował faktu świadczenia przez ubezpieczoną w ramach jej zatrudnienia w zakładzie kosmetycznym należącym do jej matki pracy. Nie wyłączył jej, bowiem z ubezpieczenia. Kwestionował jedynie wysokość przyznanego jej z tego, za tego rodzaju pracę wynagrodzenia. W tym zakresie zeznania świadków, którzy potwierdziliby fakt świadczenia usług przez ubezpieczoną, czy nawet, jakość świadczonych przez nią usług oceniając ją na przykład wysoko nie miałby żadnego znaczenia stąd dowód ten Sąd uznał za całkowicie nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy. Odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela stanowisko organu rentowego zgodnie, z którym zadeklarowane przy zatrudnieniu ubezpieczonej w kwietniu wynagrodzenie ubezpieczonej na kwotę 4.000 złotych nie zostało podyktowane rzeczywistym zakresem, ilością, rodzajem, czy jakością jej obowiązków służbowych świadczenia usług kosmetycznych jej obowiązków zawodowych świadczenia usług kosmetycznych, a jedynie zamiarem uzyskania przez nią wyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego w razie macierzyństwa. Na wstępnie należy zauważyć, co Sąd sygnalizował już wcześniej, że gdyby kierować się jedynie datą widniejącą na umowie o pracę ubezpieczonej to jest 15 kwietnia 2013 roku, oraz datą rozpoznania u niej ciąży 18 kwietnia tego roku, rzeczywiście pozornie wydawać by się mogło, iż ubezpieczona w momencie zawierania przedmiotowej umowy nie miała wiedzy o tym, że jest w ciąży. Bo wiedzy takowej mieć jeszcze, jeszcze nie mo..., nie mogła. W konsekwencji należałoby przyjąć, że ustalenie jej wynagrodzenia na kwotę 4.000 złotych nie mogło być podyktowane chęcią zapewnienia jej jak najwyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego, a tylko taką a nie inną wyceną jej pracy i świadczonych usług przez jej pracodawcę, czyli matkę. W ocenie Sądu takiego założenia nie sposób jednak poczynić albowiem zgłoszenie od ubezpieczonej C. do ubezpieczeń w 8-mym dniu od rzekomego powstania tytułu ubezpieczenia miało miejsce 23 kwietnia 2013, a zatem 5 dni po dowiedzeniu się przez ubezpieczoną o tym, iż jest w ciąży. I wielce prawdopodobnym jest antydatowanie, czyli przesunięcie wstecz o kilka dni przed datę zdiagnozowania stanu ciąży, daty zawarcia umowy przez strony. Powyższa okoliczność zawarcia umowy w reakcji na stwierdzoną ciążę nie tylko nie jest jedynym, ale i nie głównym argumentem za przyjęciem ustaleniem miesięcznego wynagrodzenia powódki na kwotę 4.000 złotych było nadużyciem prawa, gdyż zmierzało jedynie do uzyskania jak najwyższych świadczeń z ubezpieczenia społecznego z tytułu macierzyństwa. W czasie, w którym zainteresowana zatrudniała córkę za takim wynagrodzeniem, obroty jej firmy w zakresie usług kosmetycznych były znikome. Narastały jednocześnie zaległości składkowe, które w 2014 roku sięgnęły już prawie 8.000 złotych. Cały obrót firmy za 2013 rok wyniósł nieco ponad 67.000 złotych z tego jedynie nieco ponad 21.000 stanowił obrót z tytułu prowadzenia zakładu kosmetycznego, solarium. Tym samym nie było jakichkolwiek racjonalnych powodów dla zatrudniania córki z wynagrodzeniem 4.000 złotych tym bardziej w sytuacji, w której bez szczególnej przenikliwości można było przewidzieć, iż ubezpieczona w niedalekiej perspektywie czasowej nie będzie w stanie świadczyć tego rodzaju usług, a wyna..., z uwagi na ciążę, a wynagrodzenie miesięcznie jej przyznane jest, co do zasady wyższe lub znacznie wyższe od miesięcznych obrotów generowanych przez zakład kosmetyczny. O tym, iż wynagrodzenie to celowo zostało zawyżone świadczył już fakt, iż osoba zatrudniona na jednakowe miejsce korzystającej już ze zwolnienia powódki zwolnienia w związku z ciążą, S. S. (1) posiadająca podobne kwalifikacje i zbliżone doświadczenie zawodowe. W przypadku powódki kontynuowała ona studia kosmetyczne w tamtym czasie S. natomiast miała ukończone studium, obie posiadały szereg certyfikatów o ukończeniu różnego rodzaju kursów. Obie miały też za sobą doświadczenia w prowadzeniu działalności gospodarczej. Zatem S. S. (1) posiadająca podobne kwalifikacje, zbliżone doświadczenie zawodowe i wykonująca te same rodzajowo i ilościowo czynności otrzymała wynagrodzenie miesięczne w wysokości 2.000 złotych, czyli dwukrotnie niższe. W ramach artykułu 41 ustęp 12 i 13 Ustawy z 13 października 98 Zakład Ubezpieczeń Społecznych może zakwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę składek na ubezpieczenie chorobowe, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że zostały płacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem z zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa. Nadmierne podwyższenie wynagrodzenia pracownika w zakresie prawa ubezpieczeń społecznych może być bowiem oceniane, jako dokonane z zamiarem nadużycia prawa do świadczeń. Autonomia stron umowy o pracę w kształtowaniu jej postanowień podlega ochronie jedynie w ramach wartości uznawanych i realizowanych przez system prawa, a strony obowiązują nie tylko respektowane własnego, obowiązuje nie tylko respektowanie własnego interesu jednostkowego, lecz także wzgląd na interes publiczny. Odpowiednie zastosowanie artykułu 58 Kodeksu cywilnego prowadzi do wniosku, że postanowienie umowy o pracę sprzeczne z Ustawą, albo mające na celu jej obejście są nieważne chyba, że właściwy przepis przewiduje inny skutek a z, inny skutek a sprzeczne z zasadami współżycia społecznego - nieważne bezwzględnie. Ocena wysokości wynagrodzenia uwzglę..., uzgodnionego przez strony stosunku pracy na gruncie prawa ubezpieczeń społecznych ma istotne znaczenie z uwagi na okoliczność, że ustalenie podstawy wymiaru składki z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy następuje w oparciu o przychód, o którym mowa w Ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne w szczególności wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty. Umowa o pracę wywołuje, zatem nie tylko skutki bezpośrednie dotyczące wprost wzajemnych relacji między pracownikiem i pracodawcą, lecz także dalsze, pośrednie, w tym w dziedzinie ubezpieczeń społecznych kształtując stosunek ubezpieczenia społecznego w tym wysokość składki, co w konsekwencji prowadzi do uzyskania odpowiednich świadczeń. W związku z powyższym ocena postanowień umownych może i powinna być dokonywana także z punktu widzenia prawa ubezpieczeń społecznych, a więc nie tylko z punktu widzenia interesu pracownika (ubezpieczonego), ale także interesu publicznego. Godziwość wynagrodzenia za pracę w prawie ubezpieczeń społecznych musi być, zatem interpretowana przy uwzględnieniu wymogów ochrony interesu publicznego, oraz zasady solidarności ubezpieczony..., ubezpieczonych. Alimentacyjny charakter świadczeń przedstawionych z tytułu ubezpieczenia społecznego, oraz zasady solidaryzmu sprawiają, że płace stanowiące jednocześnie podstawę wymiaru składki nie może być ustalana ponad granicę pracy słusznej, sprawiedliwej i zapewniającej godziwe utrzymanie i nie może rażąco przewyższać wkładu pracy, gdy w konsekwencji składka na ubezpieczenie społeczne nie przekładała się na świadczenie w kwocie nienależnej. Przepisy prawa ubezpieczeń społecznych odwołują się bowiem do takiego przełoż..., przełożenia pracy i uzyskanego za nią wynagrodzenia na składkę na ubezpieczenia społeczne, które pozostaje w harmonii z poczuciem sprawiedliwości w korzystaniu ze świadczeń z ubezpieczenia, udzielanych z zasobów ogólnospołecznych. Należy, zatem stwierdzić, że podstawę wymiaru składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe zachow..., i odpowiednie zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy, natomiast ocena godziwości tego wynagrodzenia, wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zawłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczenia pracy. Dokonywana przez organ rentowy kontrola zgłoszeń do ubezpieczenia społecznego oraz prawidłowości, rzetelności obliczenia składki oznacza przyznanie ZUS kompetencji do badania zarówno z tytułu zawarcia umowy o pracę jak i ważności jej poszczególnych postanowień, a zatem również postanowień umowy o pracę w zakresie wynagrodzenia, które pozostaje w kolizji z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa. Patrz uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 16 października 2013 III AUA 294/13, wyrok z dnia 29 kwietnia 2014 III AUA
[ ns 00:18:13.636]
/13 Sąd Apelacyjny w Gdańsku wskazał, iż podstawę wymiary składki ubezpieczonego będącego pracownikiem stanowi wynagrodzenie godziwe, a więc należne, właściwe, odpowiednie, rzetelne, uczciwe i sprawiedliwe zachowujące cechy ekwiwalentności do pracy. Dokonywana przez organ rentowy kontrola zgłoszeń do ubezpieczenia oraz prawidłowość, rzetelność obliczenia składki oznacza przyznanie ZUS kompetencji do badania tytułu zawarcia umowy o pracę jak i ważności poszczególnych postanowień. Czyli w tym zakresie orzecznictwo należy uznać za ugruntowane. Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy wskazać ustalenie wynagrodzenia ubezpieczenia na kwotę 4.000 złotych musi być ocenione, jako nadużycie prawa. Jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, a każde postanowienie umowy o pracę zmierzające do wyłudzenia świadczeń z ubezpieczenia społecznego należy uznać, jako nieważne przez istnienie zamiaru obejścia prawa, albo przez swą sprzeczność z zasadami współżycia społecznego wyrażającą się na przykład niegodziwością celu, albo zderzeniem się z prawem innych ubezpieczonych. Należy, zatem jeszcze raz zaakcentować, że o ile, co do zasady pracodawca ma prawo do ustalenia wysokości wynagrodzenia pracownika na poziomie jego zdaniem odpowiadającym wartości świadczonej przez niego pracy, o tyle nie do zaakceptowania jest instrumentalne działanie strony jak miało, jakie miało miejsce w niniejszej sprawie to jest celowe ustalenie tego wynagrodzenia na poziomie dwukrotnie wyższym, a niżeli wynagrodzenie pracownika niespokrewnionego, zatrudnionego na takim samym stanowisku na poziomie nieuwzględniającym kondycji finansowej firmy i w sytuacji łatwo przewidywalnej, bliskiej, czasowej,
[ ns 00:19:34.529]
czasowo, niezdolności do pracy takiego pracownika z powodu ciąży li tylko i wyłącznie celem przeniesienia ciężaru wypłaty odpowiednio wyższych świadczeń z tytułu macierzyństwa na Skarb Państwa. W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 1 kpc w związku z artykułem 58 paragraf 2 k..., Kodeksu cywilnego oddalił odwołanie.