Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 27 stycznia 2016 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi w sprawie z powództwa B. S. przeciwko M. D. o zapłatę w pkt 1 – zasądził od pozwanego na rzecz powoda odsetki ustawowe od kwoty 4.760 zł za okres od dnia 19 lutego 2014 roku do dnia 4 marca 2014 roku oraz kwotę 1.280 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz w pkt 2 – oddalił powództwo w pozostałej części (wyrok Sądu I instancji wraz z uzasadnieniem k. 117).

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, zaskarżając w części, t. j. w zakresie jego punktu 1 zasądzającego od pozwanego na rzecz powoda odsetki ustawowe od kwoty 4.760 zł za okres od dnia 19 lutego 2014 roku do dnia 4 marca 2014 roku oraz kwotę 1.280 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Skarżący zarzucił wyrokowi:

1. naruszenie przez Sąd I instancji przepisów postępowania, które miało wpływ na treść rozstrzygnięcia, t. j.

a)  art. 233 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie i uchybienie wszechstronnej ocenie zebranego materiału dowodowego polegające na:

- przyjęciu, że zobowiązanie pieniężne wynikające z faktur (...) stało się wymagalne w terminie oznaczonym w wezwaniu do zapłaty z dnia 12 lutego 2014 roku, w sytuacji gdy w pisemnej umowie łączącej strony jednoznacznie stwierdzono, co potwierdzono w uzasadnieniu wyroku, że wymagalność należnych powodowi sum powstaje z upływem 20 dni od daty otrzymania przez pozwanego rachunku wystawionego przez powoda, co powoduje wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia wyroku i jest oczywistą niekonsekwencją popełnioną przez Sąd I instancji,

- przyjęciu, że data płatności wskazana przez powoda w wezwaniu do zapłaty z dnia 12 lutego 2014 roku mogła być datą właściwą dla spełnienia świadczenia pieniężnego przez pozwanego, w sytuacji gdy w pisemnej umowie łączącej strony jednoznacznie stwierdzono, co potwierdzono w uzasadnieniu wyroku, że wymagalność należnych powodowi sum powstaje z upływem 20 dni od daty otrzymania przez pozwanego rachunku wystawionego przez powoda, co powoduje wewnętrzną sprzeczność uzasadnienia wyroku i jest oczywistą niekonsekwencją popełnioną przez Sąd I instancji,

- przyjęciu, że data płatności wskazana przez powoda w wezwaniu do zapłaty z dnia 12 lutego 2014 roku wyznacza moment, w którym roszczenie powoda było już na pewno wymagalne, w sytuacji gdy ustalenie to opiera się jednostronnym oświadczeniu powoda znajdującym się w wezwaniu do zapłaty i okoliczności takiej nie potwierdziły żadne osobowe źródła dowodowe, w tym sam powód w czasie przesłuchania stron, nie wskazując terminu, z jakim doręczył pozwanemu rachunki stanowiące podstawę zapłaty, a także nie przedstawiono innego dowodu, w szczególności jakiegokolwiek dokumentu pozwalającego taką datę chociażby w przybliżeniu ustalić,

b) art. 98 § 1 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i zasądzenie kosztów procesu od pozwanego na rzecz powoda, w sytuacji gdy dochodzone w niniejszym postępowaniu główne świadczenie pieniężne zostało spełnione przez pozwanego dobrowolnie przed doręczeniem mu odpisu pozwu i nie wykazano w niniejszym postępowaniu, aby jego spełnienie nastąpiło po dacie jego wymagalności i pozwany kiedykolwiek znalazł się w stanie opóźnienia z jego spełnieniem, a więc nie może być mowy o przegraniu przez pozwanego niniejszej sprawy w jakimkolwiek zakresie,

2. naruszenie przepisów prawa materialnego:

a) art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie i przyjęcie, że powód wykazał termin wymagalności swojego roszczenia, w sytuacji gdy już z samej treści uzasadnienia zaskarżonego wyroku, z którą w tym zakresie należy się zgodzić wynika, że dochodzone pozwem sumy stawały się wymagalne w terminie 20 dni od doręczenia pozwanemu rachunku na każdą z tych kwot, a wykazaniu daty doręczenia któregokolwiek z rachunków, jak sam stwierdza Sąd I instancji, powód nie podołał,

b) art. 65 k.c. poprzez jego błędne zastosowanie oraz błędną wykładnię pkt 3 łączącej strony umowy z dnia 1 stycznia 2012 roku i ustalenie, że data wymagalności świadczenia pieniężnego pozwanego mogła zostać wyznaczona przez powoda w wezwaniu do zapłaty, w sytuacji, gdy strony wprost i w sposób niebudzący wątpliwości złożyły zgodne oświadczenia woli w łączącej je umowie z dnia 1 stycznia 2012 roku określając datę wymagalności każdego ze świadczeń pieniężnych pozwanego jako 20 dni od otrzymania przez pozwanego rachunku na każdą z należnych kwot,

c) art. 455 k.c. poprzez jego zastosowanie i uznanie kwot dochodzonych przez powoda za wymagalne z datą oznaczoną w wezwaniu do zapłaty z dnia 12 lutego 2014 roku, t. j. przyjęcie, że świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania, w sytuacji gdy wbrew dyspozycji tego przepisu, strony czynności prawnej oznaczyły termin spełnienia świadczenia pieniężnego przez pozwanego, ustalając go na 20 dni od daty doręczenia pozwanemu rachunku na należną kwotę,

d) art. 481 § 1 k.c. poprzez jego zastosowanie, w sytuacji gdy pozwany nie znalazł się w stanie opóźnienia ze spełnieniem świadczenia pieniężnego wynikającego z faktur nr (...) oraz nie zostało to wykazane przez powoda, w związku z niewykazaniem z jaką datą powód doręczył pozwanemu rachunki na żądane kwoty, co dopiero pozwoliłoby ustalić datę wymagalności wskazanych kwot (20 dni od daty doręczenia).

Na tej podstawie skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w części, t. j. w zakresie pkt 1 poprzez oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego zwrotu kosztów postępowania za obie instancje (apelacja k. 125-130).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie, co skutkowało zmianą zaskarżonego wyroku.

Przedmiotowa sprawa podlega rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym uregulowanym w art. 505 ¹k.p.c. - art. 505 ¹⁴ k.p.c.

W postępowaniu tym apelację można oprzeć na dwóch wskazanych w przepisie art. 505 ⁹ § 1 ¹ k.p.c. podstawach: naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie oraz naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć wpływ na wynik sprawy. W sytuacji, gdy sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa( por. art. 505 ¹³ § 1. k.p.c.).

Sąd Rejonowy nie miał podstaw do zasądzenia odsetek za opóźnienie objętych żądaniem powoda i w tym zakresie niewłaściwie zastosował art. 481 § 1 k.c.

Zgodnie z § 3 łączącej strony umowy o współpracy z dnia 1 stycznia 2012 roku powód miał wystawić i doręczyć rachunek pozwanemu za świadczone usługi, a pozwany miał obowiązek zapłacić w terminie 20 dni od otrzymania rachunku (k. 45). W rozpoznawanej sprawie natomiast powód nie przedstawił dowodów potwierdzających, w jakiej dacie pozwany otrzymał rachunki nr (...) z dnia 30 listopada 2013 roku, nr (...) z dnia 31 grudnia 2013 roku oraz nr (...) z dnia 31 stycznia 2014 roku, na których powód opierał żądanie odsetek za opóźnienie, a tym samym nie wykazał, że świadczenia główne wynikające z rachunków stały się wymagalne w datach wskazanych w pozwie.

W tej sytuacji Sąd Rejonowy nie miał podstaw do zastosowania art. 455 k.c. i uznania, że wymagalność świadczeń pieniężnych wynikających z rachunków następowała niezwłocznie po wezwaniu pozwanego do ich spełnienia. Przepis art. 455 k.c. dotyczy bowiem wyłącznie sytuacji, w której termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani też nie wynika z właściwości zobowiązania. Strony bowiem w umowie oznaczyły termin spełnienia świadczenia pieniężnego przez pozwanego, ustalając go każdorazowo na 20 dni od daty doręczenia pozwanemu rachunku na należną kwotę za dostarczone usługi medyczne. Dopiero z upływem tych terminów zgodnie z umową miała następować wymagalność roszczeń objętych rachunkami wystawionymi przez powoda.

Opierając się treści umowy łączącej strony należało przyjąć, że pozwany dowiedział się o kwotach należnych z rachunków nr (...), (...) zł i (...) dopiero z wezwania do zapłaty z dnia 12 lutego 2014 roku, które doręczono mu w dniu 13 lutego 2014 roku. W braku dowodu na to, iż pozwany otrzymał rachunki wcześniej, datę otrzymania wezwania należy utożsamić z datą otrzymania przez pozwanego rachunków. Skoro zapłata miała nastąpić w terminie 20 dni od otrzymania rachunku, świadczenia stały się wymagalne dopiero w dniu 5 marca 2014 roku.

Pozwany dokonał zapłaty na rzecz powoda kwoty 1.420 zł wynikającej z rachunku nr (...) w dniu 12 lutego 2014 roku, a kwoty 1.700 zł z rachunku nr (...) oraz kwoty 3.060 zł z rachunku nr (...) w dniu 4 marca 2014 roku. Zapłata należności w tych datach stanowiła zatem spełnienie w całości świadczeń przed terminem ich wymagalności. W związku z tym powodowi nie przysługują w oparciu o art. 481 § 1 k.c. odsetki za opóźnienie, a powództwo skierowano przedwcześnie (pozew złożono w dniu 26 lutego 2014 r.), przed nadejściem terminu wymagalności roszczenia, wobec czego było ono bezzasadne i nie zasługiwało w całości na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w pkt 1 w ten sposób, że oddalił powództwo w zakresie odsetek ustawowych od kwoty 4.760 zł za okres od dnia 19 lutego 2014 roku do dnia 4 marca 2014 roku.

W konsekwencji zmianie uległo również rozstrzygnięcie o kosztach procesu, którymi w oparciu o art. 98 § 1 k.p.c. – zasadę odpowiedzialności za wynik procesu należało obciążyć w całości powoda jako przegrywającego spór w całości. Pozwany poniósł w postępowaniu przed Sądem I instancji jedynie koszty zastępstwa prawnego ustalone na podstawie § 6 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r. nr 490) w kwocie 1.200 zł, którą to Sąd Okręgowy zasądził na jego rzecz od powoda.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. Apelacja pozwanego została uwzględniona w całości, w związku z czym powód powinien zwrócić pozwanemu poniesione przez niego koszty procesu. Pozwany poniósł w postępowaniu apelacyjnym koszty opłaty sądowej od apelacji – 30 zł oraz koszty zastępstwa prawnego w wysokości 120 zł ustalone na podstawie § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 1 w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych ( Dz. U. 2015 r., poz. 1804). Z tego względu Sąd Okręgowy zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 150 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.