Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 sierpnia 2015r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Milczarek

Protokolant – sekretarka Katarzyna Słaba

po rozpoznaniu w dniu 25 sierpnia 2015r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania: K. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 27 czerwca 2014r., znak:(...)

w sprawie: K. K.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 czerwca 2014r. do dnia 31 grudnia 2016r.,

2)  stwierdza, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nie ustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt VI U 2072/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 czerwca 2014 roku (znak (...)) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. na podstawie art. 57 oraz 61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych , odmówił przyznania ubezpieczonemu K. K. prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy, tj. od dnia 1 czerwca 2014r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 24 czerwca 2014 r. ustaliła, że ubezpieczony jest zdolny do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył K. K. i wniósł o jej zmianę poprzez przyznanie mu prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy, względnie o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do rozpatrzenia organowi orzekającemu. W uzasadnieniu odwołania ubezpieczony wskazał, że orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 24 czerwca 2014r., wydane na skutek zgłoszenia zarzutu wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika ZUS z dnia 3 czerwca 2014r., oparte zostało o niepełną diagnostykę, a w konsekwencji - ustalania faktyczne odnośnie jego stanu zdrowia i zdolności do pracy. Ubezpieczony podał, że w roku 2011r. zdiagnozowano u niego masywną przepuklinę dysku L4- L5. Przepuklina ta została usunięta w wyniku zabiegu operacyjnego, po którym zalecono mu oszczędny tryb życia. W związku z faktem, iż zabieg ten nie przyniósł pożądanych rezultatów, ubezpieczony korzystał z rehabilitacji leczniczej w ramach prewencji rentowej ZUS - w okresach: od 20.02.2012r. do 14.03.2012r. oraz od 12.10.2012r. do 4.11.2012r. Rozpoznano u niego nawrotową rwę kulszową obustronną na podłożu dyskopatii L-S. W roku 2013r. przeszedł kolejną operację kręgosłupa, gdyż dotychczasowe leczenie nie przyniosło pożądanych efektów. W chwili obecnej poziom natężenia dolegliwości w przebiegu zdiagnozowanego u ubezpieczonego schorzenia jest – zdaniem ubezpieczonego - taki sam, jak przed wszystkimi wykonanymi zabiegami. Ubezpieczony podał, że jego stan zdrowia raczej się pogarsza, niż polepsza, a rokowania na całkowite wyleczenie są wykluczone. Przed chorobą ubezpieczony wykonywał pracę fizyczną, która to aktywność zawodowa przy obecnym stanie zdrowia jest niemożliwa.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie w dniu 25 sierpnia 2015r. ubezpieczony K. K. podtrzymał swoje stanowisko zawarte w odwołaniu.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczony K. K. urodzony (...) z zawodu technik- mechanik, pracował zawodowo jako ślusarz oraz pracownik ochrony. Obecnie nie pracuje. Od 24 listopada 2012 r. do 31 maja 2014 r. uprawniony był do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy.

W dniu 15 maja 2014 r. ubezpieczony złożył wniosek o ustalenie prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy. Pozwany organ rentowy poddał ubezpieczonego badaniu przez Lekarza Orzecznika ZUS i Komisję Lekarską ZUS. Lekarz Orzecznik ZUS w orzeczeniu z dnia 3 czerwca 2014 r. uznał, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 31 grudnia 2014r. Na skutek zgłoszenia zarzutu wadliwości powyższego orzeczenia Komisja Lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 24 czerwca 2014 r. ustaliła, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy. Orzeczenie to stało się podstawą wydania przez organ rentowy w dniu 27 czerwca 2014r. decyzji odmawiającej ubezpieczonemu prawa do dalszej renty z tytułu niezdolności do pracy.

Dowód- okoliczności bezsporne.

Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 20 sierpnia 2014 r. dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych: neurologa, neurochirurga oraz specjalisty medycyny pracy w celu zweryfikowania orzeczeń wydanych przez lekarza orzecznika ZUS oraz Komisję Lekarską ZUS.

Biegli lekarze sądowi w wydanej w dniu 20 kwietnia 2014 r. opinii sądowo-lekarskiej (sprostowanej w zakresie ustalenia początkowej daty niezdolności do pracy pismem z dnia 18 maja 2015r.) rozpoznali u ubezpieczonego przewlekłą rwę korzeniową, lędźwiowo- podrażnieniowo- ubytkową (dyskopatię kręgosłupa L5-S1) leczoną dwukrotnie operacyjnie.

Biegli w opinii wskazali, że w stanie zdrowia badanego przez nich K. K., który był operowany z powodu dyskopatii kręgosłupa w 2011 oraz 2013 roku, nie nastąpiła poprawa, a wręcz pogorszenie, co powoduje konieczność przeprowadzenia kolejnej operacji, na którą ubezpieczony obecnie oczekuje. Z opinii wynika, że po okresie względnej poprawy po zabiegach operacyjnych obecnie nastąpiło znaczenie nasilenie dolegliwości bólowych kręgosłupa. W badaniu rezonansem magnetycznym przeprowadzonym w czerwcu 2014r. ujawniona została masywna przepuklina na poziomie L5-S1, niżej niż poprzednio. W związku z powyższym, w opinii biegłych K. K. jest nadal częściowo niezdolny do pracy – okresowo, tj. od 1 czerwca 2014r. do dnia 31 grudnia 2016r.

Biegli oświadczyli, że nie zgadzają się z orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS, zaś podzielają orzeczenie Lekarza Orzecznika ZUS. W ocenie biegłych poczynione przez nich ustalania oparte zostały na podstawie tych samych wyników badań i konsultacji, które posiadali lekarze ZUS, w tym - dodatkowego wyniku badania rezonansem magnetycznym.

W piśmie procesowym z dnia 1 lipca 2015r. organ rentowy oświadczył, iż ustalenia odnośnie występowania u ubezpieczonego masywnej przepukliny na poziomie L5-S1, dokonane na podstawie badania rezonansem magnetycznym, stanowią nową okoliczność w sprawie, gdyż Komisja Lekarska ZUS podczas przeprowadzania badania ubezpieczonego w dniu 24 czerwca 2015r. nie posiadała wyniku tego badania. W związku z powyższym – powstaniem nowych okoliczności istotnych orzeczniczo po wydaniu decyzji przez ZUS – organ rentowy wniósł o uchylenie decyzji, umorzenie postępowania i przekazanie sprawy do rozpoznania organowi rentowemu.

W piśmie z dnia 5 sierpnia 2015r. ubezpieczony oświadczył, że na badaniu w dniu 24 czerwca 2014r. przedstawił Komisji Lekarskiej ZUS wynik badania odcinka L-S kręgosłupa rezonansem magnetycznym. Badanie wykonane było w dniu 18 czerwca 2014r., więc jedynie Lekarz Orzecznik ZUS nie miał możliwości się z nim zapoznać, a mimo to przecież orzekał u ubezpieczonego częściową okresową niezdolność do pracy. W związku z powyższym ubezpieczony wniósł, aby to sąd rozstrzygnął o jego prawie do renty.

Dowód: opinia sądowo-lekarska wraz z wywiadem i badaniami przedmiotowymi k. 48-49 akt, uzupełnieni opinii z dnia 18 maja 2015r. – k. 53 akt.

Sąd zważył, co następuje:

Przenosząc ustalony w sprawie stan faktyczny na grunt przepisów prawa stwierdzić należało, że odwołanie ubezpieczonego zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015, r. poz. 748) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy – niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego w myśl art. 58 ust. 1 pkt. 5 ustawy uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ustawy rentowej). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Sąd dokonując oceny stopnia niezdolności ubezpieczonego do pracy miał na względzie opinię biegłych lekarzy sądowych z dnia 20 kwietnia 2014 r. Opinia biegłych sądowych, tak jak każdy inny dowód, podlega ocenie sądu orzekającego, co do jej zupełności i zgodności z wymaganiami formalnymi, jak i co do jej mocy przekonywującej. Jeżeli jeden z tych punktów widzenia nie nasunie Sądowi zastrzeżeń, to opinia biegłych sądowych może stanowić uzasadnioną podstawę do dokonania ustaleń faktycznych i rozstrzygnięcia sprawy ( patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 1974r. I CR 100/74 niepublikowany). Sąd jest powołany do kontrolowania logicznego biegu przesłanek opinii i do sprawdzenia jej wyników w oparciu o materiał dowodowy sprawy. Skoro jednak biegły wydaje opinię o takich dziedzinach życia, które wymagają wiadomości szczególnych, Sąd nie może postąpić z opinią biegłego w ten sposób, aby zastąpić pewne wnioski z tej opinii swoimi ustaleniami, opartymi nie na konkretnych faktach, lecz na rozumowaniu, które w oderwaniu od wiadomości fachowych może z łatwością przekształcić się w dowolność. Dlatego też opinia biegłych może być analizowana i oceniana jedynie w zakresie jej fachowości, rzetelności i poprawności wnioskowania, a nie z pozycji wartościowania poglądów. Odmienne ustalenia mogą być w tej mierze dokonywane tylko na podstawie opinii innych biegłych, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywująca ( patrz: wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 1987r. II URN 228/87). Trzeba zaznaczyć, iż przyjęcie opinii biegłego może nastąpić tylko przy spełnieniu podstawowych warunków, takich jak jasność, wewnętrzna niesprzeczność oraz naukowe i logiczne uzasadnienie, ścisły związek z realiami danej sprawy, a także nie naruszanie reguł proceduralnych przy jej uzyskiwaniu.

Przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, że sporządzona w sprawie opinia sądowo-lekarska spełniała wszystkie powyższe kryteria i zasługiwała na przyjęcie jej za wiarygodny dowód właściwej kwalifikacji stanu zdrowia K. K. oraz oceny stopnia jego niezdolności do pracy. Opinia została sporządzona po przeprowadzeniu dokładnego wywiadu, zakres informacji podanych w opisie badań przedmiotowych przeprowadzonych przez poszczególnych biegłych świadczy o tym, że badania przeprowadzono rzetelnie. Opinia została wydana przez specjalistów z dziedzin medycyny adekwatnych do schorzeń ubezpieczonego, tj. neurochirurgii oraz neurologii. Biegli lekarze sądowi przekonywująco uzasadnili swoje stanowisko, a wnioski zawarte w opinii oparte były na starannej ocenie dokumentacji lekarskiej i wynikach badań przedmiotowych. Sąd nie znalazł podstaw do podważenia wniosków biegłych i dlatego przyjął ich opinię za podstawę rozstrzygnięcia. Przy wydawaniu przedmiotowej opinii biegli mieli na uwadze wszystkie niezbędne dane, których istnienie i ocena wynika z treści art. 13 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Analiza tych danych pozwoliła biegłym lekarzom sądowym na uznanie ubezpieczonego za osobę nadal okresowo częściowo niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 3 wskazanej ustawy.

W swojej opinii biegli sądowi wskazali, że obecny stan zdrowia ubezpieczonego spowodowany przewlekłą rwą korzeniową, lędźwiowo – podrażnieniowo – ubytkową pozwala uznać, że ubezpieczony jest nadal częściowo niezdolny do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji do dnia 31 grudnia 2016 r. Biegli wskazali, że zdiagnozowane u ubezpieczonego schorzenie kręgosłupa powoduje konieczność stwierdzenia, że w jego stanie zdrowia nie tylko nie nastąpiła poprawa, ale wręcz pogorszenie, skutkiem czego konieczne jest przeprowadzenie kolejnego zabiegu operacyjnego, na który ubezpieczony oczekuje.

Zarówno Komisja Lekarska ZUS, jak i zespół biegłych lekarzy sądowych dokonali własnej oceny stanu zdrowia ubezpieczonego oraz jego zdolności do pracy, przy czym ci ostatni dostrzegli, dysponując takim samym materiałem dowodowym, co organ rentowy, znacznie większy stopień nasilenia dolegliwości w przebiegu istniejącego u ubezpieczonego schorzenia, które powoduje jego okresową częściową niezdolność do pracy. Nieprawdziwie okazało się być twierdzenie organu rentowego, że na chwilę orzekania Komisja Lekarska ZUS nie posiadała wyników badania kręgosłupa ubezpieczonego rezonansem magnetycznym, z którego wynika masywna przepuklina na poziomie L5-S1 kręgosłupa, a zatem, że jest to okoliczność nowa, która nie mogła być znana Komisji Lekarskiej ZUS podczas badania. W aktach ZUS znajduje się bowiem kopia tego badania, potwierdzona za zgodność przez członka komisji lekarskiej ZUS – B. F., co jest dowodem na to, że wynik tego badania został przedstawiony przez ubezpieczonego Komisji. Orzekając o zdolności do pracy ubezpieczonego, Komisja Lekarska ZUS wynik tego badania jednak bezpodstawnie zignorowała, nie uwzględniając stwierdzonego w wyniku badania schorzenia przy wydawaniu orzeczenia. Z kolei wnioski zawarte w opinii biegłych lekarzy sądowych odnośnie stanu zdrowia ubezpieczonego oraz jego zdolności do pracy sformułowane zostały w opinii na bazie m.in. wyniku tego badania, jak również pozostałej zgromadzonej w aktach dokumentacji i po badaniu przez neurochirurga oraz neurologa.

W tej sytuacji Sąd, w oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy uznał, że odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie i zgodnie z treścią art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję przyznając K. K. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 czerwca 2014 r. do 31 grudnia 2016 r.

W punkcie 2 wyroku Sąd Okręgowy, zgodnie z przepisem art. 118 ust. 1a ustawy o emeryturach i rentach z FUS, z urzędu orzekł w przedmiocie odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zdaniem Sądu Okręgowego w okolicznościach przedmiotowej sprawy wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności organu rentowego, gdyż dowody zaprezentowane w trakcie postępowania sądowego były tożsame z dowodami, którymi dysponował pozwany organ rentowy w trakcie prowadzonego postępowania orzeczniczego. Oznacza to, że przyczyną, dla której ubezpieczony uzyskał prawo do żądanego świadczenia dopiero w następstwie postępowania sądowego nie były dowody, do których organ rentowy nie mógłby się wcześniej ustosunkować a jedynie sama odmienna, niż przyjęli to biegli sądowi, ocena stanu zdrowia ubezpieczonego dokonana przez organ w trakcie postępowania orzeczniczego. Na marginesie Sąd Okręgowy zwraca uwagę, iż ocena organu rentowego, czy stan zdrowia ubezpieczonego kwalifikuje go jako osobę częściowo niezdolną do pracy nie była w toku postępowania z wniosku ubezpieczonego o rentę przed organem rentowym jednolita. Pierwotne orzeczenie lekarza orzecznika ZUS uwzględniało bowiem wniosek ubezpieczonego, a dopiero Komisja Lekarska ZUS orzekła, że ubezpieczony jest zdolny do pracy. Mając na uwadze te rozbieżności orzecznicze jak również opinię lekarzy biegłych sądowych, Sąd Okręgowy orzekł, że wystąpiły podstawy do stwierdzenia odpowiedzialności pozwanego organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

SSO Ewa Milczarek