Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VII U 2204/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 1 kwietnia 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa - Praga w Warszawie VII Wydział Pracy
i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Lucyna Łaciak

Protokolant: st. sekr. sądowy Maria Nalewczyńska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 1 kwietnia 2016 r. w W.

sprawy B. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania B. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W.

z dnia 2 września 2014 r. znak: IW/25/(...)

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

B. P. w dniu 6 października 2014 r. złożyła odwołanie od decyzji organu rentowego z dnia 2 września 2014 r., znak: IW/25/(...) odmawiającej jej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Odwołująca zaskarżyła decyzję w całości i wniosła o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ubezpieczona wskazała, powołując się na posiadaną przez siebie dokumentację medyczną oraz na dolegliwości zdrowotne, z którymi się boryka, iż ocena zawarta w orzeczeniu Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 20 sierpnia 2014 r. pozostaje w niezgodności z jej rzeczywistym stanem zdrowia.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział w W. w odpowiedzi na odwołanie z dnia 29 października 2014 r. wniósł o jego oddalenie na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że w toku postępowania administracyjnego odwołująca została skierowana na badanie do Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem
z dnia 20 sierpnia 2014 r. uznała ją za zdolną do pracy. W związku z powyższym, Oddział zaskarżoną decyzją z dnia 2 września 2014 r. odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy ( k. 12-13 a. s.).

Sąd postanowieniem z dnia 6 listopada 2014 r. dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów psychiatry, kardiologa, neurologa, ortopedy celem ustalenia, czy odwołująca się jest zdolna czy też całkowicie lub częściowo niezdolna do pracy, ze szczególnym wskazaniem daty powstania tej niezdolności; czy jest to niezdolność trwała czy okresowa, a jeżeli okresowa to na jaki okres; jeżeli nastąpiła zmiana stanu zdrowia ubezpieczonej (poprawa lub pogorszenie) to na czym ona polegała ( k. 15 a. s.).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona B. P., urodzona w dniu (...), złożyła wniosek
w dniu 28 lutego 2014 r. o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

W toku jego rozpoznawania Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 4 lipca 2014 r. uznał, że badana nie jest osobą niezdolną do pracy. Ubezpieczona w dniu 25 lipca 2014 r., złożyła sprzeciw od orzeczenia Lekarza orzecznika ZUS w skutek czego sprawa została skierowana do Komisji Lekarskiej ZUS, która po ponownym wykonaniu badania, wydała
w dniu 20 sierpnia 2014 r. orzeczenie ustalające, iż odwołująca nie jest całkowicie niezdolna do pracy.

W oparciu o orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS, organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję w dniu 2 września 2014 r., znak: IW/25/(...), odmawiającą prawa do renty
z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu stanowiska, Oddział podniósł, że orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 20 sierpnia 2014 r. odwołująca nie została uznana za całkowicie niezdolną do pracy ( k. 84 a. r.).

Sąd Okręgowy po przeprowadzeniu postępowania dowodowego na podstawie opinii biegłych sądowych ustalił, co następuje.

Zgodnie z opinią biegłego specjalisty kardiologa z dnia 17 grudnia 2014 roku
u ubezpieczonej stwierdzono chwiejne dobrze kontrolowane farmakologicznie nadciśnienie tętnicze u osoby otyłej. W badaniu przedmiotowym biegły stwierdził u badanej dwudziestokilogramową nadwagę, prawidłowe ciśnienie tętnicze i żylaki lewego podudzia. Po zapoznaniu się z dokumentacją z leczenia i po zbadaniu odwołującej biegły wskazał, że z przyczyn kardiologicznych ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy ( k. 26-27 a. s.).

Biegły sądowy wydając opinię uzupełniającą z dnia 14 stycznia 2016 roku, podtrzymał swoje wnioski zawarte w opinii z dnia 17 grudnia 2014 roku. Biegły wskazał, iż uwagi w piśmie ubezpieczonej z dnia 14 grudnia 2015 roku nie dotyczą problemów kardiologicznych. Ponadto biegły odniósł się do dostarczonego przez ubezpieczoną zaświadczenia o stanie zdrowia wystawionego przez specjalistę neurologa, w którym rozpoznano nadciśnienie tętnicze. Biegły podtrzymał swój wniosek z poprzedniego badania, że nadciśnienie tętnicze u ubezpieczonej ma charakter chwiejny i jest zadowalająco kontrolowane farmakologicznie ( k. 151 a. s.).

Mając powyższe na uwadze, należy stwierdzić, iż lekarz specjalista z zakresu kardiologii, po przeprowadzeniu badania ubezpieczonej oraz weryfikacji jej dokumentacji medycznej i zgłaszanych zastrzeżeń, nie znalazł podstaw do uznania ubezpieczonej za niezdolną do pracy z przyczyn o charakterze kardiologicznym.

Zgodnie z opinią biegłego ortopedy traumatologa z dnia 11 lutego 2015 roku
w obszarze ortopedycznym stwierdzono dyskopatię kręgosłupa szyjnego bez upośledzenia sprawności i bez objawów zespołu bólowego oraz bóle barków. Biegły szczegółowo opisał dokumentację medyczną ubezpieczonej oraz przeprowadzone przez siebie badanie. Odniósł się również do zgłaszanych przez ubezpieczoną dolegliwości bólowych, wyraźnie stwierdzając, iż nie występują dysfunkcję powodujące niezdolność do pracy. Na podstawie przeprowadzonego badania biegły stwierdził, że ubezpieczona jest zdolna do pracy zgodnie
z kwalifikacjami i umiejętnościami ( k. 59-61 a. s.).

Ubezpieczona pismem procesowym z dnia 24 sierpnia 2015 roku wniosła zastrzeżenia i uwagi do opinii biegłego. Ubezpieczona wskazała, iż odczuwa bóle i drętwienia związane między innymi z kręgosłupem. Ponadto kwestionowała prawidłowość przeprowadzonego przez biegłego badania ortopedycznego ( k. 101-102 a. s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 8 września 2015 roku biegły ortopeda traumatolog
w całości podtrzymał swoje wnioski z opinii głównej z dnia 11 lutego 2015 roku. Wskazał, iż zgłaszane przez ubezpieczoną bóle i drętwienia stanowią subiektywne dolegliwości, które nie mogą być podstawą stwierdzenia niezdolności do pracy. Podkreślił, iż przeanalizował pod kątem ortopedycznym całość dokumentacji medycznej, w szczególności akta ZUS, karty informacyjne leczenia szpitalnego i sanatoryjnego, dokumentację leczenia ambulatoryjnego, wyniki badań MR, RTG, USG ( k. 115 a. s.).

Ubezpieczona w piśmie procesowym z dnia 14 grudnia 2015 roku zgłosiła dalsze zastrzeżenia i uwagi, dołączając dokumentację medyczną, w tym m.in. zaświadczenie od prof. J. C. , stwierdzające dysfunkcję narządu ruchu na tle zespołu bólowego odcinka szyjnego kręgosłupa oraz zaświadczenie o stanie zdrowia od lekarza neurologa, stwierdzające dyskopatię szyjną C5/C7 i przewlekły zespół bólowy oraz badania MR i RTG ( k. 140-141 a. s.).

W opinii uzupełniającej z dnia 2 lutego 2016 roku biegły sądowy odniósł się do zastrzeżeń płynących z pisma procesowego ubezpieczonej z dnia 14 grudnia 2015 roku
i dołączonej dokumentacji medycznej. Biegły podkreślił jednak, iż badanie ortopedyczne nie uprawnia do rozpoznania jakiejkolwiek dysfunkcji narządu ruchu, tym bardziej w stopniu ograniczającym zdolność do wykonywania pracy. Opisana w badaniach dyskopatia w opinii biegłego sądowego nie decyduje o niezdolności do pracy. Biegły sądowy podtrzymał
w całości opinię główną z dnia 11 lutego 2015 roku oraz opinię uzupełniającą z dnia
8 września 2015 roku ( k. 154 a. s.).

W związku z powyższym, opierając się na wnioskach biegłego z opinii głównej i dwóch opinii uzupełniających, stwierdzić należy, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy z powodów ortopedycznych.

W opinii biegłego psychiatry z dnia 20 kwietnia 2015 roku opisano historię leczenia ubezpieczonej w związku z dolegliwościami na tle psychiatrycznym oraz przeprowadzone badanie psychiatryczne i stwierdzony na tej podstawie stan psychiczny ubezpieczonej. Biegła stwierdziła zaburzenia nerwicowe z objawami lękowo-subdepresyjnymi. W ocenie biegłej łagodne nasilenie objawów lękowych i płytkie obniżenie nastroju nie powoduje niezdolności do pracy, nawet częściowej ( k. 92 a. s.).

Ubezpieczona pismem procesowym z dnia 24 sierpnia 2015 roku wniosła zastrzeżenia i uwagi do opinii biegłych sądowych, stwierdzając – w zakresie wydanej przez biegłego psychiatrę opinii – iż opinia nie odzwierciedla stanu zdrowia ubezpieczonej ( k. 101-102 a. s.).

W opinii uzupełniającej biegłego psychiatry z dnia 22 września 2015 roku podtrzymana została w całości opinia główna z dnia 20 kwietnia 2015 roku. Biegła wskazała, iż ubezpieczona w piśmie z dnia 20 sierpnia 2015 roku jedynie ogólnikowo odniosła się do jej opinii i nie wskazała okoliczności, które pozwalałyby na zakwestionowanie wniosków z niej płynących, a dołączona do pisma dokumentacja medyczna nie dotyczyła stanu psychicznego ubezpieczonej ( k. 119 a. s.).

Na podstawie wskazanych wyżej opinii głównej z dnia 20 kwietnia 2015 roku oraz opinii uzupełniającej z dnia 22 września 2015 roku biegłej sądowej z zakresu psychiatrii, stwierdzić należy, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy z przyczyn psychiatrycznych.

Biegły sądowy specjalista neurolog w opinii głównej z dnia 19 lutego 2015 roku rozpoznał u ubezpieczonej zmiany zwyrodnieniowo-dyskopatyczne kręgosłupa bez ubytków neurologicznych niemające źródła w wypadku, któremu uległa ubezpieczona. Na podstawie przeprowadzonego badania biegły stwierdził, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy
z przyczyn neurologicznych ( k. 74 a. s.).

Odwołująca w piśmie procesowym z dnia 24 sierpnia 2015 roku zgłosiła zastrzeżenia do ww. opinii wskazując, że ich treść w żaden sposób nie odzwierciedla jej stanu zdrowia. Ubezpieczona podniosła, że biegła neurolog wydając opinię, nie zapoznała się
z dokumentacją medyczną i z zapisami na płytach CD, załączonych do akt sprawy
( k. 101-102 a. s.).

W odpowiedzi na zastrzeżenia, biegła sądowa neurolog po ponownej analizie dokumentacji sądowo-lekarskiej w całej rozciągłości podtrzymała swoją opinię. Biegła wskazała, że zarzuty odwołującej są całkowicie bezpodstawne ( k. 117 a. s.).

Ubezpieczona pismem procesowym z dnia 14 grudnia 2015 roku zakwestionowała powyższą opinię biegłego wskazując, iż nie odzwierciedla ona jej stanu zdrowia. Wskazała na dolegliwości bólowe, które odczuwa oraz powołała się na dodatkową dokumentacją medyczną, która złożyła wraz pismem ( k. 140-141 a. s.).

W odpowiedzi biegła sądowa specjalista neurolog w opinii uzupełniającej z dnia
18 lutego 2016 roku podtrzymała swoją opinię główną. Biegła sądowa wskazała, że w obrazie klinicznym dominują liczne skargi bez korelacji z badaniem neurologicznym. Ponadto biegła podniosła, że stan układu nerwowego ubezpieczonej nie pozostaje w związku z wypadkiem komunikacyjnym, w którym ubezpieczona uczestniczyła w 2009 roku ( k. 157 a. s.).

Mając na uwadze opinię główną biegłego sądowego specjalisty neurologa z dnia
19 lutego 2015 roku oraz opinie uzupełniające z dnia 24 października 2015 r. i z dnia
18 lutego 2016 roku, uznać należy, że ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy z przyczyn neurologicznych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumentację medyczną zawartą
w aktach sądowych, aktach rentowych ubezpieczonej, a także w oparciu o dowód z opinii biegłych sądowych lekarzy specjalistów, jak również opinii uzupełniających, w których biegli wyczerpująco odnieśli się do zastrzeżeń ubezpieczonej. Autentyczność zgromadzonych dokumentów i ich zgodność z rzeczywistym stanem rzeczy nie budziła zastrzeżeń, w związku z tym Sąd uznał dokumenty za pełnowartościowy materiał dowodowy. Sąd, jako materiał kluczowy dla rozstrzygnięcia sprawy uznał opinie powołanych biegłych sądowych, albowiem dowód ten pozwolił na dokładne określenie zakresu dysfunkcji jakie występują w stanie zdrowia odwołującej. Z tego też powodu ustalenia poczynione przez biegłych Sąd przyjął za własne, albowiem opinie wydane zostały w oparciu o obiektywne wyniki badań odwołującej, a biegli lekarze są specjalistami w swoich dziedzinach, posiadającymi bogatą wiedzę medyczną i wieloletnie doświadczenie zawodowe. W ocenie Sądu, zgromadzony materiał dowodowy był wystarczający do wydania orzeczenia.

Sąd zważył co następuje:

Odwołanie B. P. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (...) Oddział
w W. z dnia 2 września 2014 r., znak: IW/25/(...) jest niezasadne i podlega oddaleniu.

W myśl art. 57 ust. 1. ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
( Dz. U. z 2015 r., 748 j. t.) zwana dalej ,,ustawą’’, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1.  jest niezdolny do pracy;

2.  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy;

3.  niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych wymienionych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Zgodnie z art. 58 ust 1 pkt 5, warunek posiadania wymaganego okresu składkowego
i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

Niezdolność do pracy jest pojęciem zdefiniowanym w ustawie. Niezdolną do pracy
w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
).

Prawo do świadczenia rentowego z tytułu niezdolności do pracy przysługuje zatem
w wypadku wypełnienia wszystkich przesłanek z art. 57 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia
1998 roku. Zgodnie z orzeczeniem Sądu Najwyższego, ,,choć ocena niezdolności do pracy
w zakresie dotyczącym naruszenia sprawności organizmu i wynikających stąd ograniczeń możliwości wykonywania zatrudnienia wymaga z reguły wiadomości specjalnych, to jednak ostateczna ocena, czy ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy musi uwzględniać także i inne elementy i ma charakter prawny, stanowiąc subsumcję stanu faktycznego do norm prawnych, wobec czego może jej dokonać wyłącznie sąd, a nie biegły. Ocena ta,
z uwzględnieniem wieku, kwalifikacji ubezpieczonego oraz jego możliwości wykonywania dotychczasowej lub podjęcia innej pracy, a także celowości przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę zdolności umysłowe i fizyczne oraz okres pozostawania poza zatrudnieniem (pobierania renty), powinna uwzględniać zasady logiki i doświadczenia życiowego. Miernikiem kwalifikacji najczęściej branym pod uwagę jest wiek, wykształcenie
i staż pracy, czyli umiejętność wykonywania pracy zdobyta w praktyce.’’ ( wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2014 r., sygn. akt I UK 159/14)

W niniejszej sprawie, na gruncie spornej decyzji organ rentowy podnosił, że ubezpieczona nie spełniła naczelnej przesłanki wynikającej z art. 57 ust.1 pkt 1 ustawy,
a mianowicie nie jest niezdolna do pracy. Bezspornym bowiem była kwestia związana
z wymogami nakreślonymi przez punkt 2 i 3 art. 57 ust. 1 ustawy. Jednak w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, Sąd zważył, że decyzja organu rentowego jest zasadna i odpowiada prawu. Na gruncie zaskarżonej decyzji Sąd nie znalazł podstaw do przyznania świadczenia odwołującej w wyżej wymienionym okresie.

Zgodnie z przytoczonym orzeczeniem Sądu Najwyższego, Sąd na podstawie opinii biegłych orzeka o niezdolności do pracy podsądnych. W niniejszej sprawie biegli sądowi, którzy są specjalistami w swoich dziedzinach medycznych mający wieloletnie doświadczenie, uznali, że odwołująca jest zdolna do pracy pomimo stwierdzonych przez biegłych dolegliwości, tj. nadciśnienia tętniczego, dyskopatii kręgosłupa, czy też zmian zwyrodnieniowo-dyskopatycznych wynikających głównie z wieku ubezpieczonej. Również biegły psychiatra stwierdzając zaburzenia nerwicowe nie uznał, że powodują one choćby częściową niezdolność do pracy. Sąd doszedł do przekonania, że opinie wszystkich biegłych były prawidłowe, wyczerpujące i odnosiły się bezpośrednio do stanu zdrowia, w jakim znajdowała się odwołująca na chwilę wydania zaskarżonej decyzji przez organ rentowy. Sąd wyczerpując środki dowodowe, jakimi dysponował z urzędu, stwierdził, że odwołująca jest osobą zdolną do pracy.

Ubezpieczona dołączyła do akt sprawy własną dokumentacją lekarską zawierającą szereg wyników badań lekarskich. Wskazać należy, iż w postępowaniu wszczętym
z odwołania od decyzji organu rentowego, to nie prywatna dokumentacja medyczna ma kluczowe znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. W orzecznictwie wskazuje się, iż
w postępowaniu sądowym ocena niezdolności do pracy, a co za tym idzie również weryfikacja orzeczeń lekarzy orzeczników, wymaga zasięgnięcia wiadomości specjalnych. Przy czym oceny niezdolności do pracy nie można dokonywać jedynie w oparciu o opinie lekarzy leczących ubezpieczonego. Podstawowym więc dowodem w sprawach o rentę jest dowód z opinii biegłego. W takim wypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych
z opinią biegłego, jeśli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym. (…) O niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami. Dotyczy to również schorzeń o przewlekłym charakterze, które niewątpliwie występują u ubezpieczonego. Schorzenia te muszą naruszać sprawność organizmu w znacznym stopniu na dłuższy okres czasu.”
(wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 17 listopada 2015 roku, sygn. akt III AUa 206/15).

Ubezpieczona ma orzeczony umiarkowany stopień niepełnosprawności do dnia
30 września 2016 roku z powodu dyskopatii szyjnej. Biegły sądowy z zakresu ortopedii wydając opinię wziął tę okoliczność pod uwagę. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego „ orzeczenie o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności nie przesądza o ustaleniu niezdolności do pracy w rozumieniu ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych
(wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 czerwca 2012 r., sygn. akt I UK 17/12). W ocenie Sądu nie można zatem uznać niezdolności do pracy ubezpieczonej na wskazanej podstawie.

Ubezpieczona kwestionowała i zgłaszała liczne zastrzeżenia do ustaleń biegłych sądowych. Sąd dopuścił zatem dowody z uzupełniających opinii biegłych. W ocenie Sądu Najwyższego „ sąd orzekający w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych nie ma obowiązku dopuszczania dowodów, zwłaszcza z opinii biegłych lekarzy tak długo, aż strona uzyska opinię odpowiadająca jej oczekiwaniom.’’(tak Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 18 kwietnia 2013 roku, sygn. akt II UK 421/12) i wskazuje na ustalone w orzecznictwie stanowisko, że nie jest naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c. oparcie ustaleń na opinii biegłych lekarzy jeżeli opinie te są jednoznaczne i nie wymagają uzupełnienia ani dalszego wyjaśnienia. Mając na uwadze jednoznaczność opinii biegłych sądowych, Sąd uznał, iż zgromadzony materiał dowodowy jest wystarczający do wydania orzeczenia w sprawie.

W tym stanie rzeczy, zdaniem Sądu, ubezpieczona z uwagi na aktualny stan zdrowia, nie spełnia przesłanki wynikającej z art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach
i rentach z FUS, albowiem nie ma podstaw do uznania, że jest ona niezdolna do pracy.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 14 § 1 k.p.c., orzekł jak
w sentencji.

Zarządzenie: (...)