Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 81/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 kwietnia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Gdańsku II Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Dariusz Malak

Sędziowie: SSA Andrzej Czarnota

SSA Danuta Matuszewska (spr.)

Protokolant: sekr. sądowy Katarzyna Pankowska

przy udziale Prokuratora wykonującego zadania w Prokuraturze Regionalnej w Gdańsku Mirosława Kido

po rozpoznaniu w dniu 14 kwietnia 2016 r.

sprawy

P. G.

oskarżonego z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2005r o przeciwdziałaniu narkomanii; art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii

G. G.

oskarżonego z art. 53 ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii

na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Gdańsku

z dnia 27 października 2015 r., sygn. akt XIV K 126/15

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że:

a)  obniża wymierzoną oskarżonemu P. G. karę łączną do 2 (dwóch) lat i 6 (szczęściu) miesięcy pozbawienia wolności,

b)  uchyla zawarte w punkcie 10 rozstrzygnięcie o opłacie w stosunku do oskarżonego P. G.,

II.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części,

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. K. S. – Zespół Adwokacki w G. kwotę 600 (sześćset) złotych, a na rzecz adw. D. L. – Kancelaria Adwokacka w G. kwotę 738 siedemset trzydzieści osiem) złotych brutto tytułem wynagrodzenia za obronę oskarżonych P. G. i G. G. świadczoną z urzędu przed Sądem Apelacyjnym,

IV.  zasądza od oskarżonego P. G. kwotę 400 (czterystu) złotych na rzecz Skarbu państwa tytułem opłaty za obie instancje, od oskarżonego G. G. kwotę 400 (czterystu) złotych tytułem opłaty za drugą instancję i obciąża oskarżonych wydatkami postępowania odwoławczego związanymi z ich udziałem w sprawie.

UZASADNIENIE

P. G. został oskarżony o to, że:

I. w dniu 26 czerwca 2014 r. w K., działając wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz wspólnie i w porozumieniu z G. G., uprawiał 62 sztuki konopi indyjskich - konopi innych niż włókniste, co stanowi znaczną ilość, a z których suszu można przygotować 963 pojedyncze porcje środka odurzającego,

- tj. o przestępstwo z art. 53 ust.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;

II. w dniu 26 czerwca 2014 r. w G., wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii, posiadał substancję psychotropową w ilości 397,14 grama netto zawierającą siarczan amfetaminy, z której można przygotować 1985 pojedynczych porcji środka psychotropowego oraz środek odurzający w ilości 398,89 grama netto w postaci suszu konopi innych niż włókniste, z którego można przygotować 399 pojedynczych porcji środka odurzającego - co stanowi znaczną ilość substancji psychotropowych i środków odurzających,

- tj. o przestępstwo z art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii;

G. G. został oskarżony o to, że:

III. w dniu 26 czerwca 2014 r. w K., działając wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz wspólnie i w porozumieniu z P. G., uprawiał 62 sztuki konopi indyjskich - konopi innych niż włókniste, co stanowi znaczną ilość, a z których suszu można przygotować 963 pojedyncze porcje środka odurzającego,

- tj. o przestępstwo z art. 53 ust.2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii.

Wyrokiem z dnia 27 października 2015r., sygn. akt XIV K 126/15 Sąd Okręgowy w Gdańsku:

1. oskarżonych P. G. (w ramach czynu zarzuconego mu w punkcie I oskarżenia) oraz G. G. uznał za winnych popełnienia czynu polegającego na tym, że w okresie od nieustalonego dnia - jednakże po dniu 8 marca 2014 r. - do dnia 26 czerwca 2014 r. w K., działając wbrew przepisom ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii oraz wspólnie i w porozumieniu, w wynajmowanym przez P. G. domu jednorodzinnym, uprawiali 70 krzewów konopi innych niż włókniste, z których możliwe było pozyskanie ziela, a następie suszu użytkowego w ilości 963,25 grama, umożliwiającego przygotowanie 963 pojedynczych porcji środka odurzającego, co stanowi znaczną ilość, czyn ten zakwalifikował z art. 63 ust. 3 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii i za to skazał ich, zaś na podstawie art. 63 ust. 3 wymienionej ustawy wymierzył każdemu z oskarżonych karę 2 (dwóch) lat i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

2. oskarżonego P. G. uznał za winnego popełnienia czynu zarzuconego mu w punkcie II oskarżenia i za to skazał go, zaś na podstawie art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 29.07.2015 r. o przeciwdziałaniu narkomanii wymierzył mu karę roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

3. na podstawie art. 85 § 1 i 2 kk oraz art. 86 § 1 kk połączył orzeczone wobec oskarżonego P. G. w punktach 1 i 2 wyroku jednostkowe kary pozbawienia wolności i wymierzył mu karę łączną 2 (dwóch) lat i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

4. na mocy art. 63 §1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego P. G. kary łącznej pozbawienia wolności oraz orzeczonej wobec oskarżonego G. G. kary pozbawienia wolności zaliczył im okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie:

- oskarżonemu P. G. - od dnia 26.06.2014 r. (godz. 16.00) do dnia 27.10.2015 r.,

- oskarżonemu G. G. - od dnia 26.06.2014 r. (godz. 16.15) do dnia 27.10.2015 r.;

Wyrok zawiera także rozstrzygnięcia co do dowodów rzeczowych i kosztów postępowania.

Powyższe orzeczenie zaskarżył obrońca oskarżonego P. G. – adw. K. S. zarzucając:

rażącą niewspółmierność kary, wyrażającą się w wymierzeniu łącznej kary pozbawienia wolności w wymiarze 2 lat i 10 miesięcy, która to kara przekracza - zdaniem obrony - stopień winy, a ponadto nie może odegrać właściwej roli wychowawczej w stosunku do tego oskarżonego. 

Na podstawie art. 427 § 1 kpk wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wymierzenie , przy zastosowaniu zasady pełnej absorpcji, kary łącznej w wysokości 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności.

Powyższe orzeczenie zaskarżył obrońca oskarżonego P. G. – adw. A. T. zarzucając:

- rażącą niewspółmierność kar jednostkowych orzeczonych w pkt. 1 i 2 wyroku za czyny popełnione przez oskarżonego P. G. poprzez skazanie go na karę 2 lat i 4 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności za czyn opisany w pkt. 1 wyroku oraz na karę 1 roku i 6 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności za czyn opisany w pkt. 2 wyroku - w sytuacji gdy po stronie oskarżonego P. G. zachodzi szereg okoliczności winnych wpływać łagodząco na orzeczoną karę, a w konsekwencji rażącą niewspółmierność kary łącznej w wymiarze 2 lat i 10 miesięcy bezwzględnego pozbawienia wolności, orzeczonej w pkt. 3 zaskarżonego wyroku.

Na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. w zw. z art. 437 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o zamianę zaskarżonego orzeczenia w pkt. 1 i 2 poprzez złagodzenie wymierzonych kar jednostkowych, a w konsekwencji rozwiązanie orzeczonej kary łącznej i wymierzenie jej na nowo z uwzględnieniem zasady pełnej absorpcji.

Powyższe orzeczenie zaskarżył obrońca oskarżonego G. G. –zarzucając:

naruszenie przepisów postępowania karnego mające istotny wpływ na treść orzeczenia a mianowicie:

- art. 5 § 2 kpk poprzez pominięcie okoliczności i dowodów nasuwających poważne i niedające się usunąć wątpliwości co do winy oskarżonego tj. w zakresie oceny wiarygodności dowodu w postaci wyjaśnień oskarżonego w szczególności odnośnie dania wiary, iż oskarżenie M. P. nie było prawdziwe natomiast samego siebie posiadało już walory wiarygodności podczas, gdy jedynym dowodem obciążającym oskarżonego G. G. są same wyjaśnienia oskarżonego,

- art. 7 kpk i art. 4 kpk oraz art. 424 kpk poprzez uwzględnienie przez sąd jedynie okoliczności na niekorzyść oskarżonego z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań doświadczenia życiowego polegający na przyjęciu, iż zeznania funkcjonariuszy policji są na tyle nieprecyzyjne i niespójne, że skutkują zmianą kwalifikacji prawnej czynu bez wpływu na ich wiarygodność w aspekcie złożonych przez oskarżonego wyjaśnień na etapie postępowania przygotowawczego,

- art. 410 kpk poprzez wskazanie, iż między innymi opinia daktyloskopijna stanowi dowód obciążający oskarżonego w sprawie potwierdzając wersje wyjaśnień oskarżonego w początkowej fazie postępowania przygotowawczego, podczas gdy ślady linii papilarnych nie zostały zdjęte z przedmiotów mających służyć do popełnienia przestępstwa a jedynie potwierdzały obecność oskarżonego w domu w K. a nawet nie w pomieszczeniach piwnicznych, w których miało dojść do popełnienia zarzucanego G. G. czynu,

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na jego treść polegający na:

- przyjęciu za dowód obciążający okoliczności dotyczących opinii daktyloskopijnej, z której wynika, iż zabezpieczone ślady należą do G. G. podczas gdy ze zgromadzonego materiału dowodowego jednoznacznie wynika, iż bywał on w domu w K., zaś zabezpieczone ślady linii papilarnych nie zostały ujawnione w miejscu gdzie prowadzona była hodowla krzaków konopi indyjskich, sekcji domu zamkniętej dla osób trzecich.

- przyjęciu, iż wyjaśnienia oskarżonego G. G. w pełni korelują z zebranym w sprawie materiałem dowodowym podczas gdy brak jest między innymi dowodów potwierdzających montowanie sprzętów i obsadzanie doniczek, które miały służyć do uprawy konopi indyjskich,

- przyjęciu, iż współoskarżeni działali wspólnie i w porozumieniu podczas gdy przy ustaleniu, że udział w popełnieniu przestępstwa przez oskarżonego G. G. nie budzi wątpliwości to oskarżonemu można zarzucić jedynie pomocnictwo w popełnieniu zarzucanego mu czynu.

- przyjęcie, iż wyjaśnienia oskarżonego i okoliczności w nich podane potwierdzają hodowle marihuany i bezpośredni w niej udział oskarżonego G. G., podczas gdy z zeznań M. P. i P. G. wynika coś odmiennego,

- przyjęciu, iż nasiona marihuany były jedyną przesyłką skierowaną a adres rodziców P. G., bez ustalenia czy reszta korespondencji dla P. G. była kierowana do domu w K. czy też do mieszkania rodziców.

skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji

ewentualnie o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu aktem oskarżenia czynu.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Sąd odwoławczy ograniczył uzasadnienie wyroku jaki zapadł w II instancji do skargi obrońcy G. G., tylko bowiem przez ten podmiot został złożony stosowny wniosek w trybie art. 457§2 k.p.k.

Apelacja obrońcy oskarżonego jako bezzasadna nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy prawidłowo przeprowadził przewód sądowy, gromadząc materiał dowodowy pozwalający na merytoryczne zakończenie sprawy.

W oparciu o wyniki postępowania dowodowego Sąd I instancji dokonał zasadnych ustaleń stanu faktycznego, doszedł do prawidłowych wniosków w kwestii winy oskarżonego, kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu, jak też co do wymiaru kary.

Dokonana szczegółowo przez Sąd I instancji ocena całokształtu okoliczności ujawnionych na rozprawie jest swobodna, ale nie zawiera cech dowolności i jako taka pozostaje pod ochroną prawa procesowego (art. 7 k.p.k.). W przekonaniu Sądu odwoławczego, argumenty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego G. G. nie są tego rodzaju, aby wskazywały, że przy ocenie zgromadzonych dowodów Sąd I instancji dopuścił się jakichkolwiek uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania- są w istocie jedynie polemiką z prawidłowymi ustaleniami Sądu orzekającego.

Uzasadnienie zapadłego orzeczenia w pełni odpowiada wymogom o jakich mowa w art. 424 §1 k.p.k.- wskazano w nim jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej mierze oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych, szczegółowo wyjaśniono podstawę prawną orzeczenia.

Chybione są stawiane w apelacji zarzuty- tak obrazy przepisów postępowania, jak też i błędów w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku.

Artykuł 5§2 k.p.k. w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2015 r. ( i ponownie od 14.04.2016 r. - przywróconym ustawą z 11.03.2016r. Dz.U. z 2016 r. poz. 437) nakazywał niedające się usunąć wątpliwości rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Stosownie do treści 5 § 2 k.p.k. w brzmieniu nadanym ustawą z 27.09.2013 r., obowiązującym od 01.07.2015 r. do 13.04.2016 r. (Dz.U. z 2013 r.poz.1247 z późn.zm.) wątpliwości, których nie usunięto, należało rozstrzygać na korzyść oskarżonego. Niezależnie od zmiany redakcyjnej, także w dacie wyrokowania przez Sąd I instancji naruszenie art. 5 § 2 k.p.k. możliwe było tylko i wyłącznie w sytuacji, gdy orzekający w sprawie sąd rzeczywiście powziął wątpliwości co do treści ustaleń faktycznych lub wykładni prawa. Jeżeli natomiast ustalenia faktyczne zależne są od np. dania wiary lub odmówienia jej zeznaniom świadków, wyjaśnieniom oskarżonego, to nie można mówić o naruszeniu zasady in dubio pro reo, a ewentualne zastrzeżenia co do oceny wiarygodności konkretnego dowodu lub grupy dowodów rozstrzygane mogą być jedynie na płaszczyźnie utrzymania się przez sąd w granicach sędziowskiej swobodnej oceny dowodów wynikającej z treści art. 7 k.p.k. ( vide : postanowienie SN z dnia 14.12.2010r III K 378/10, Lex nr 736756 ).

Lektura pisemnych motywów zaskarżonego wyroku prowadzi do wniosku, że Sąd I instancji, po przeprowadzeniu postępowania dowodowego nie miał żadnych wątpliwości co do ustaleń faktycznych. Nie jest rzeczą sądu odwoławczego ponowna ocena zgromadzonych dowodów, a kontrola, czy w procesie tym Sąd I instancji postępował w zgodzie z przepisami procedury karnej. Sąd Apelacyjny nie dopatrzył się w tym zakresie żadnych uchybień ze strony Sądu I instancji.

Ujawnienie śladów linii papilarnych G. G. na obudowie miksera zabezpieczonego w toku przeszukania domu wynajmowanego przez P. G. w K. zostało dostrzeżone przez Sąd I instancji, nie był to jednak dowód o istotnym znaczeniu dla ustalenia sprawstwa G. G..

Dowodem kluczowym stały się pierwsze się wyjaśnienia G. G. z postępowania przygotowawczego, w których przyznał się do uprawy wspólnie z bratem P. konopi indyjskich i opisał swoją w tym rolę ( k. 41).

Oczywiście trafnie Sąd I instancji nie dał wiary późniejszym wyjaśnieniom oskarżonego, w których przeczył swojemu sprawstwu i utrzymywał, że podpisał tylko gotowy protokół przesłuchania.

Jako wręcz naiwne ocenić należało twierdzenia P. G. z rozprawy, że został zmuszony do podpisania protokołu wyjaśnień, który, kiedy wszedł do pokoju, był już gotowy. Wyjaśnienia G. G. z 27.06.2014 r. zawierają takie szczegóły, które w żadnym razie nie mogły być znane przez przesłuchującego policjanta, jak chociażby dotyczące ceny za jaką P. G. nabywał nasiona konopi, sposobu prowadzenia uprawy konopi w K. czy też przebiegu kontaktów P. G. i M. P.. Wyjaśnienia te oskarżony podtrzymał będąc słuchany tego samego dnia przez prokuratora z tym, że odnośnie M. P. stwierdził, że był on w domu w K. ale nic nie wiedział o uprawie marihuany, którą uprawiał z bratem (k.61).

Zauważyć trzeba, że już nie przyznając się do stawianego zarzutu w toku posiedzenia w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania, i utrzymując, że to tylko jego brat P. sadził rośliny, G. G. podawał jednak konsekwentnie kwotę, za jaką nasiona zostały kupione ( k.81v).

Nie sposób przy tym zgodzić się ze skarżącym, iż wadliwe jest przyjęcie przez Sąd orzekający, że początkowe wyjaśnienia G. G. w pełni korelują z zebranym w sprawie materiałem dowodowym podczas, jak podnosi obrońca, brak jest między innymi dowodów potwierdzających montowanie sprzętów i obsadzanie doniczek. Poza sporem pozostaje, że w wynajmowanym przez P. G. domu w K. ujawniono tak doniczki z konopiami indyjskimi jak też specjalną aparaturę służącą do ich uprawy, a skoro tak, to w oczywisty sposób potwierdza to wyjaśnienia G. G. z 27.06.2014 r. kiedy wskazywał, że z bratem P. w pomieszczeniu piwnicznym zamontowali lampy oraz wiatrak, zasadzili w doniczkach ziarna konopi indyjskich.

Oczywiście nie ma racji skarżący zarzucając Sądowi I instancji wadliwą ocenę wiarygodności zeznań funkcjonariuszy policji. Brak jest jakichkolwiek podstaw do zakwestionowania zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy zeznań M. L., który dokonywał przesłuchania G. G. 27.06.2014 r. Co już wyżej podniesiono, twierdzenia G. G. z rozprawy , że został zmuszony do podpisania protokołu przesłuchania rażą naiwnością. Całkowicie inną kwestią jest ocena zeznań funkcjonariuszy policji wykonujących czynności procesowe w domu gdzie była prowadzona uprawa konopi. Funkcjonariuszy tych przesłuchano na rozprawie wobec niejasności co do ilości roślin konopi uprawianych przez oskarżonych. Ich zeznania uznane zostały za wiarygodne, słusznie Sąd I instancji niepełność relacji wytłumaczył upływem czasu od zdarzenia, dynamicznym charakterem pracy funkcjonariuszy.

Okoliczność, że zeznania M. P. i wyjaśnienia P. G. nie wskazują na sprawstwo G. G. w żadnej mierze nie przemawiają za odmową wiary pierwszym wyjaśnieniom G. G., w których opisał swoją przestępczą działalność. Słusznie przyjął Sąd I instancji, że w przedstawionej przez siebie wersji wydarzeń P. G. starał się uchronić przed odpowiedzialnością karną swojego brata G.. Pewnym nadużyciem jest zawarte w apelacji stanowisko, że Sąd I instancji dał wiarę G. G., że nie było prawdziwe oskarżenie przez niego M. P. o udział w uprawie konopi. W istocie Sąd I instancji podniósł, że G. G. wycofał się z pierwszych obciążających M. P. wyjaśnień, a brak było innych dowodów wskazujących aby świadek ten współdziałał z braćmi G..

Przy prawidłowych ustaleniach faktycznych, właściwie Sąd I instancji zakwalifikował zachowanie G. G. jako wyczerpujące znamiona przestępstwa z art. 63 ust.3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Nie ma racji obrońca G. G., że oskarżonemu można jedynie przypisać pomocnictwo w popełnieniu takiego czynu. Niewątpliwie kluczową rolę odgrywał P. G., jednak zachowanie G. G., które jak ustalił Sąd I instancji polegało między innymi na tym, że montował z P. G. aparaturę do uprawy nasion, doglądał też później samej uprawy, uzasadnia przyjęcie, że obydwaj oskarżeni działali wspólnie i w porozumieniu.

Brak jest w złożonej skardze takich argumentów, które byłby w stanie podważyć trafność rozważań prawnych Sądu I instancji w tym zakresie. (str. 23,24 uzasadnienia).

Wymierzona G. G. kara 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności nie jest ani nadmiernie surowa ani nadmiernie łagodna- jest to kara sprawiedliwa, która należycie uwzględnia występujące po stronie oskarżonego okoliczności tak obciążające jak i łagodzące.

Nie może być wątpliwości, że oskarżony dopuścił się czynu o wysokim stopniu społecznej szkodliwości. Sąd odwoławczy akceptuje stanowisko Sądu I instancji, że oskarżony G. G., mimo młodego wieku i tego, że nie odgrywał roli wiodącej, zważywszy jego uprzednią karalność, także za występek z ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, winien ponieść takie same konsekwencje prawne za popełnione przestępstwo jak P. G..

W tym stanie rzeczy, nie znajdując podstaw do uwzględnienia apelacji obrońcy, zaskarżony wyrok jako w pełni trafny wobec G. G. utrzymano w mocy.

O kosztach obrony z urzędu G. G. w postępowaniu odwoławczym orzeczono na mocy art. 29 ustawy z dnia 26.05.1982 r. Prawo o adwokaturze ( Dz.U. z 2015 r. poz. 615 z późn.zm. ) i §17 ust.1 pkt 5 w zw. z zw. z §4 ust.1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz U z 2015 r poz. 1801).

O kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. art.627, 633, 634 i art. 2 ust.1 pkt 5, art. 8 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r o opłatach w sprawach karnych ( tekst jedn. Dz.U. z 1983r nr 49 poz. 223 z późn. zm .).