Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu w II Wydziale Karnym

W składzie:

Przewodniczący: Sędzia SR Marcin Czarciński

Protokolant: st. sekr. sąd. Iwona Zielińska

w obecności Prokuratora Prokuratury Rejonowej M. Partyki

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 25.04., 24.05.2016 r. w T.

sprawy

J. M.

urodzonego (...) w m. S.

syna E. i H. z d. L.

oskarżonego o to, że:

w czerwcu 2015 roku w miejscowości C. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej po uprzednim wprowadzeniu w błąd A. M. (1) co do sposobu wykonania naprawy samochodu marki R. (...) o nr rej. (...) w trakcie remontu silnika w/w pojazdu zamiast nowych części samochodowych, tj. czterech zaworów wydechowych o łącznej wartości 128 zł, uszczelki pod głowicę o wartości 115 zł, sześciu popychaczy hydraulicznych o łącznej wartości 252 zł, zestawu rozrządu o wartości 200 zł, koła zębatego o wartości 270 zł zakupionych na koszt pokrzywdzonych zamontował w naprawianym przez siebie pojeździe części używane czym doprowadził A. M. (1) i A. M. (2) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 965 zł na ich szkodę,

- tj. o czyn z art. 286 § 1 kk

o r z e k a :

I.  oskarżonego J. M. uznaje za winnego popełnienia czynu zarzucanego w akcie oskarżenia z tym ustaleniem, że wartość szkody wynosiła 1500 złotych, tj. występku z art. 286 § 1 kk i za to, po zastosowaniu art. 37a kk, na podstawie art. 286 § 1 kk orzeka wobec oskarżonego karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 30 (trzydzieści) złotych,

II.  na podstawie art. 46 § 1 kk zobowiązuje oskarżonego do częściowego naprawienia wyrządzonej szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonych A. i A. M. (2) kwoty 1.500 zł (jeden tysiąc pięćset) z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty,

III.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Toruniu – kwotę 150 (sto pięćdziesiąt) złotych tytułem opłaty oraz kwotę 100 (sto) złotych tytułem wydatków poniesionych od chwili wszczęcia postępowania.

Sygn. akt II K 282/16

UZASADNIENIE

W dniu 20 czerwca 2015 roku samochód marki R. (...) należący do A. i A. M. (1) uległ awarii. Małżonkowie M. dotychczas korzystali z usług mechanika samochodowego J. K. (1), jednakże wówczas przebywał on poza miejscem zamieszkania. Sąsiad A. i A. R. Z. polecił im w zakresie naprawy samochodu mechanika J. M., bowiem sam wcześniej korzystał z jego usług. Małżonkowie M. pojechali samochodem, który miał zostać naprawiony do miejsca zamieszkania oskarżonego.

(dowody: zeznania A. M. (2), k. 10-11 zbiór C, k. 95v-96 zbiór A

zeznania A. M. (1), k. 1-3, k. 32-33, k. 34-35 zbiór C, k. 96 zbiór A

zeznania R. Z., k. 29-30 zbiór C, k. 95v zbiór A)

Na miejscu A. M. (1) zawarł z oskarżonym ustną umowę o naprawę samochodu. J. M. rozpoznał w samochodzie oskarżyciela posiłkowego nieprawidłową pracę cylindrów silnika i zobowiązał się, że zakupi niezbędne części i dokona naprawy pojazdu.

(dowody: zeznania A. M. (1), k. 1-3, k. 32-33, k. 34-35 zbiór C, k. 96 zbiór A

wyjaśnienia J. M., k. 48-49, k. 53-55, k. 87v-88 zbiór A, k. 34-35

zbiór C)

W dniu 27 czerwca 2015 roku oskarżony poinformował pokrzywdzonego, iż dokonał naprawy jego samochodu i jest gotowy do odbioru. A. i A. M. (3) udali się tego samego dnia do warsztatu J. M.. Pomimo wydobywających się spod maski auta głośnych dźwięków oskarżony zapewnił pokrzywdzonych, że auto jest sprawne. Oskarżony zapewnił także, że wymienił w samochodzie pokrzywdzonego elementy silnika oraz łącznik stabilizatora, a także klocki hamulcowe w przednich kołach. A. M. (1) przekazał mu wówczas kwotę 1.500 zł na którą składała się kwota zakupu części -1.200 zł oraz koszt robocizny – 300 zł. Pokrzywdzony podał również oskarżonemu dane do faktury za zakup części, która miała zostać wystawiona przez hurtownię motoryzacyjną. A. M. (1) odjechał od oskarżonego odebranym samochodem, ale po kilkuset metrach zawrócił, gdyż silnik auta wydawał głośne dźwięki. Oskarżony ponownie zapewnił go, że samochód został naprawiony.

(dowody: zeznania A. M. (2), k. 10-11 zbiór C, k. 95v-96 zbiór A

zeznania A. M. (1), k. 1-3, k. 32-33, k. 34-35 zbiór C, k. 96 zbiór A)

Hurtownia (...) wystawiła w dniu 29 czerwca 2015 roku fakturę na rzecz P.U.H. (...) prowadzonego przez A. M. (2), opiewającą na kwotę 1.250, 06 zł. Zamówienie dotyczyło wyłącznie części nowych. Za towar zapłacił gotówką oskarżony.

(dowody: faktura VAT, k. 14

zeznania B. S., k.24-25 zbiór C, k. 95 zbiór A)

R. (...) należący do pokrzywdzonego do dnia 29 czerwca 2015 roku był zaparkowany pod jego domem. Tego dnia A. M. (1) zdecydował się powtórnie odstawić samochód do warsztatu oskarżonego w celu usunięcia usterek, które powodowały odgłosy silnika. Oskarżony przyjął samochód do naprawy i przekazał pokrzywdzonemu fakturę za zakupione części samochodowe. Samochód został odebrany od J. M. w dniu 4 lipca 2015 roku. Silnik pracował wówczas nieco ciszej, a oskarżony zapewnił, iż spowodowało to wyregulowanie zaworów w silniku.

(dowód: zeznania A. M. (1), k. 1-3, k. 32-33, k. 34-35 zbiór C, k. 96 zbiór A)

W dniu 7 lipca 2015 roku pokrzywdzony pojechał swoim samochodem do B.. A. M. (1) odniósł wówczas wrażenie, że silnik pracuje zbyt głośno, a samochodowi brakuje mocy. Skontaktował się więc z J. M. i poinformował go o powyższym. Oskarżony zaproponował mu w ramach rekompensaty kwotę 300 zł, jednakże pokrzywdzony nie zgodził się na powyższą propozycję. Następnego dnia A. M. (1) udał się do G. jednakże planował, że w drodze powrotnej odstawi auto do naprawy u J. K. (2). Samochód w drodze powrotnej uległ awarii – całkowicie stracił moc, a z rury wydechowej wydobywał się dym. (...) zostało odholowane do warsztatu J. K. (2).

(dowody: zeznania A. M. (1), k. 1-3, k. 32-33, k. 34-35 zbiór C, k. 96 zbiór A

zeznania J. K. (2), k. 7-8 zbiór C, k. 94v zbiór A)

J. K. (2) po demontażu głowicy i weryfikacji silnika stwierdził, że jeden z zaworów urwał się, a następnie zniszczył głowicę i cylinder, nadto część głowicy wpadła do turbiny. Sytuacja ta w jego ocenie była spowodowana złym ustawieniem rozrządu. Ponadto po sprawdzeniu diagnozowanego silnika stwierdził, że niektóre części zamontowane przez oskarżonego nie były nowe, korozja była widoczna zwłaszcza na wałku rozrządu i kole zębatym wałka.

( dowód : zeznania J. K. (1), k. 7-8 zbiór C, k. 94v zbiór A)

Oskarżony przyjechał do warsztatu J. K. (1), gdzie stwierdził, że wymieniał rozrząd oraz zdejmował głowicę z silnika w celu wymiany zaworów. J. M. przywiózł ze sobą części, które wymieniał, w tym m.in. zawór, pasek rozrządu z rolką napinającą oraz koło wałka rozrządu.

(dowody : zeznania J. K. (1), k. 7-8 zbiór C, k. 94v zbiór A

częściowo wyjaśnienia J. M., k. 48-49, k. 53-55, k. 87v-88 zbiór A, k. 34-35 zbiór C)

Dnia 28 lipca 2015 roku A. M. (1) zlecił Z. Z. (2) ocenę stanu technicznego silnika w jego samochodzie. Rzeczoznawca miał dokonać opisu i kwalifikacji uszkodzeń oraz ustalić przyczyny awarii i opracować kosztorys naprawy.

(dowód : zeznania Z. Z. (2), k. 14-15 zbiór C, k. 95 zbiór A)

Rzeczoznawca określił, iż powstała awaria silnika jest skutkiem wadliwie wykonanej przez warsztat oskarżonego naprawy. Źle ustawiony rozrząd spowodował uszkodzenie zasadniczych części silnika. Nadto Z. Z. (2) określił, iż oskarżony wmontował do silnika stare części.

( dowód: opinia techniczna, k. 5-11)

W dniu 27 sierpnia 2015 roku hurtownia (...) sporządziła fakturę korygującą dotyczącą faktury z dnia 29 czerwca 2015 roku, która opiewała na kwotę 243,02 zł. Części samochodowe kupione za tę kwotę zostały zwrócone jako nieużywane. Pokrzywdzony nie otrzymał powyższej kwoty.

(dowody : faktura VAT, k. 93

zeznania A. M. (1), k. 1-3, k. 32-33, k. 34-35 zbiór C, k. 96 zbiór A)

J. M. nie był karany sądownie.

(dowód : informacje dot. karalności, k. 60)

J. M. został oskarżony o to, że w czerwcu 2015 roku w miejscowości C. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej po uprzednim wprowadzeniu w błąd A. M. (1) co do sposobu wykonania naprawy samochodu marki R. (...) o nr rej. (...) w trakcie remontu silnika w/w pojazdu zamiast nowych części samochodowych, tj. czterech zaworów wydechowych o łącznej wartości 128 zł, uszczelki pod głowicę o wartości 115 zł, sześciu popychaczy hydraulicznych o łącznej wartości 252 zł, zestawu rozrządu o wartości 200 zł, koła zębatego o wartości 270 zł zakupionych na koszt pokrzywdzonych zamontował w naprawianym przez siebie pojeździe części używane czym doprowadził A. M. (1) i A. M. (2) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w łącznej kwocie 965 zł na ich szkodę, tj. o czyn z art. 286 § 1 kk.

Oskarżony nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. Zgodnie ze złożonymi przez niego wyjaśnieniami (k. 48-49, k. 53-55, k. 87v-88 zbiór A, k. 34-35 zbiór C) pokrzywdzony nie pytał go o to, czy podczas naprawy zamontuje w jego aucie nowe części. J. M. przyznał, iż wymienił w R. (...) należącym do pokrzywdzonego rozrząd i popychacze, wstawił również nowy pasek rozrządu. Oskarżony przyznał, iż pokrzywdzony zwrócił mu samochód do kolejnej naprawy, bowiem nie był zadowolony z odgłosów silnika. Zaprzeczył jednak, iż podczas pierwszej czy kolejnej naprawy zdejmował głowicę silnika. Oskarżony podkreślił również, że chciał się dogadać z pokrzywdzonym, przekazać mu kwotę 2.000-3.000 zł, a nawet odkupić od niego naprawiany samochód, jednakże A. M. (1) nie przystał na tę propozycję. J. M. miał również informować pokrzywdzonego, iż do naprawy jego samochodu nie zużył wszystkich zakupionych w hurtowni części. Oskarżony podał, iż wraz z pokryciem kosztów zakupu części oraz robocizną pokrzywdzony przekazał mu jedynie 1.300 zł.

Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego za generalnie niewiarygodne. Przede wszystkim okoliczności, iż do naprawy samochodu należącego do pokrzywdzonego użyje wyłącznie nowych części przeczy fakt, iż poinformował on A. M. (1) o tym, że nabędzie je w hurtowni motoryzacyjnej, która, co zresztą potwierdził jej właściciel, sprzedaje wyłącznie nowe części samochodowe. Oskarżony samodzielnie podjął decyzję o wmontowaniu używanych elementów i, jak wynika z zeznań pokrzywdzonego, nie poinformował go o tym fakcie, nie nadmienił również, że niektóre z części zostały zwrócone do hurtowni. Nielogiczne wydaje się twierdzenie oskarżonego, że liczył na to, iż pokrzywdzony samodzielnie rozliczy się z hurtownią (...), gdyż on sam kontaktował się z ww. hurtownią i podczas zakupu części nie czynił tego pokrzywdzony. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż faktura korygująca w tym zakresie została wystawiona pod koniec sierpnia 2015 roku, a więc w okresie kiedy mężczyźni nie mieli już z sobą kontaktu. W ocenie Sądu stanowiło to ze strony oskarżonego próbę ukrycia faktu, iż zakupione części za które pokrzywdzony zapłacił nie trafiły do jego samochodu, gdyż J. M. umieścił tam części używane. Kwestia ta bowiem została potwierdzona w opinii rzeczoznawcy. Nie można również uznać za wiarygodny fakt, iż pokrzywdzony zapłacił oskarżonemu jedynie kwotę 1.300 zł gdyż biorąc pod uwagę fakt, iż koszt zakupu części wyniósł ponad 1.250 zł, zasady logiki przeczą temu, by oskarżony wykonał naprawę samochodu za kwotę 50 zł, zwłaszcza, że pokrzywdzony jest dla niego osobą całkowicie obcą. Kwestia stanu technicznego części zamontowanych w samochodzie pokrzywdzonego została poruszona zarówno w zeznaniach rzeczoznawcy w tej dziedzinie, jak i mechanika samochodowego. Rozmiar uszkodzeń silnika w przedmiotowym samochodzie przemawia za tym, by uznać, iż są one skutkiem nieprawidłowej naprawy poczynionej przez oskarżonego.

Zeznania pokrzywdzonych A. M. (1) ( k. 1-3, k. 32-33, k. 34-35 zbiór C, k. 96 zbiór A) oraz A. M. (2) ( k. 10-11 zbiór C, k. 95v-96 zbiór A) stanowiły podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie. Przedstawili oni spójną i logiczną wersję wydarzeń, która korespondowała z pozostałym materiałem dowodowym. Stan techniczny ich samochodu znalazł potwierdzenie w przedłożonej przez nich opinii rzeczoznawcy oraz zeznaniach mechanika samochodowego – J. K. (1). Dlatego też nie ma podstaw, aby podważać powyższe zeznania.

Z. Z. (2) (k. 14-15 zbiór C, k. 95 zbiór A) jest rzeczoznawcą i sporządzał w niniejszej sprawie opinię techniczną dotyczącą stanu silnika w aucie należącym do pokrzywdzonych. Rzeczoznawca dokonał szczegółowego opisu i kwalifikacji uszkodzeń oraz ustalił przyczyny awarii i opracował kosztorys naprawy. Podczas składania zeznań potwierdził zawarte w niej twierdzenia. Sąd nie widzi podstaw, aby podważać wiarygodność zeznań Z. Z. (2). Sporządzona przez niego opinia jest czytelna i klarowna, a określone w niej wnioski korespondują z zeznaniami J. K. (1), do którego odholowano uszkodzony samochód pokrzywdzonych.

J. K. (1) jest mechanikiem samochodowym ( k. 7-8 zbiór C, k. 94v zbiór A), który wielokrotnie naprawiał R. (...) należący do pokrzywdzonych. Z racji wykonywanego zawodu i doświadczenia w tym zakresie w toku zeznań precyzyjnie określił jakie części silnika samochodu pokrzywdzonych uznał za używane i dlaczego. W związku z faktem, iż miał do czynienia z powyższym pojazdem zanim jego naprawy podjął się oskarżony mógł poczynić w tym zakresie wiarygodne twierdzenia. Dlatego też Sąd uznał jego zeznania za wiarygodne.

R. Z. jest sąsiadem pokrzywdzonych. Ze złożonych przez niego zeznań ( k. 29-30 zbiór C, k. 95v zbiór A) wynika, iż kilkukrotnie korzystał z usług oskarżonego w zakresie mechaniki samochodowej i dlatego też polecił go pokrzywdzonemu. Świadek posiada jedynie informacje, że między oskarżonym a pokrzywdzonym doszło do konfliktu na tle naprawy samochodu. Powyższe zeznania zasadniczo nie przyczyniły się do ustalenia stanu faktycznego w niniejszej sprawie.

B. S. prowadzi hurtownię (...). W swoich zeznaniach ( k.24-25 zbiór C, k. 95 zbiór A) potwierdził, iż hurtownia ta prowadzi sprzedaż wyłącznie nowych części samochodowych. Świadek podał również, że fakturę za części przeznaczone do samochodu pokrzywdzonego uregulował oskarżony, natomiast nie ma on wiedzy kto zwrócił części w wyniku czego wystawiono fakturę korygującą. Okoliczności przytoczone przez świadka korespondują z zeznaniami pokrzywdzonego oraz wyjaśnieniami oskarżonego, który potwierdził, iż osobiście kupował ww. części w hurtowni, dlatego należy uznać, iż zeznania B. S. są wiarygodne.

Nadto Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o zgromadzone w sprawie dokumenty, w szczególności faktury, a także opinię rzeczoznawcy, które Sąd uznał za prawdziwe i sporządzone w sposób rzetelny.

Sąd uznał, ze zachowanie oskarżonego J. M. polegające niewywiązaniu się z zawartej umowy na naprawę pojazdu poprzez użycie części używanych wypełniło znamiona przestępstwa oszustwa z art. 286 § 1 kk. W rozpoznawanej sprawie stosunek umowny łączył pokrzywdzonego A. M. (1) i oskarżonego J. M.. Świadczenie oskarżonego miało polegać na naprawie samochodu, a świadczenie pokrzywdzonego na zapłacie ceny.

W ocenie Sądu w przedmiotowej sprawie istnieją podstawy do przypisania oskarżonemu znamienia wprowadzenia w błąd w rozumieniu przepisu art. 286 § 1 kk co do możliwości wywiązania się z zawartej umowy w sytuacji, gdy pokrzywdzony nie mając pełnej oceny i świadomości możliwości oskarżonego zawarł umowę z oskarżonym. Tego typu nieświadome działanie pokrzywdzonego, nie mające oparcia w ramach istniejącego w obrocie handlowym ryzyka gospodarczego uzasadnia oszustwo po stronie oskarżonego.

Mając na uwadze to, iż kara jest przede wszystkim środkiem polityki karnej umożliwiającym osiągnięcie celów prewencyjnych i represyjnych, a w szczególności ma zapobiec ponownemu popełnieniu przestępstwa przez sprawcę i skłonić go do przestrzegania porządku prawnego Sąd postanowił wymierzyć oskarżonemu karę grzywny.

Zdaniem Sądu orzeczona wobec oskarżonego kara 1500 złotych (pięćdziesiąt stawek dziennych po ustaleniu wysokości jednej stawki na kwotę 30 złotych) jest odpowiednia do stopnia społecznego niebezpieczeństwa czynu sprawcy a przede wszystkim spełni swą rolę w zakresie prewencji ogólnej i indywidualnej. Sąd uznał, że charakter czynu a także wysokość wyrządzonej szkody uzasadniały wymierzenie kary grzywny w orzeczonej wysokości. W przekonaniu Sądu wymierzona kara jest w tym wypadku dostatecznie dolegliwa i wystarczająca dla osiągnięcia celów kary, zarówno w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, jak i wpłynie zapobiegawczo i wychowawczo wobec oskarżonego na przyszłość. Należycie oddaje ona wagę ustalonych przez Sąd okoliczności obciążających i łagodzących. W ocenie Sądu wymierzona kara spełni swą funkcję w zakresie prewencji indywidualnej, chociaż Sąd wziął również pod uwagę ich aspekt represyjny. Wymierzona kara ma bowiem na celu przede wszystkim względy wychowawcze. Wymierzając oskarżonemu karę Sąd uwzględnił również wymogi prewencji generalnej a więc kształtowania wyobrażenia o konieczności przestrzegania obowiązujących norm prawnych i budowania autorytetu porządku prawnego. Biorąc pod uwagę motywację i pobudki działania oskarżonego, godzącego w dobro o charakterze materialnym uznać należy, że czyn popełniony przez oskarżonego stanowi wyraz lekceważenia prawa. Dlatego takie zachowanie oskarżonego spotkać się musi z odpowiednio surową reakcją, mieszczącą się przy tym w granicach wyznaczonych przez stopień winy sprawcy.

W przekonaniu Sądu wymierzona kara stanowić będzie dla oskarżonego dostateczną dolegliwość, odpowiadającą stopniowi zawinienia i wpłynie na jego przyszłe postępowanie, uświadamiając nieuchronność represji w reakcji na naruszanie porządku prawnego. Zdaniem Sądu również w poczuciu społecznym wymierzona kara będzie odebrana jako słuszna i sprawiedliwa. Ustalając zarówno ilość stawek dziennych kary grzywny jak i wysokość jednej stawki dziennej Sąd wziął pod uwagę możliwości finansowe i zarobkowe oskarżonego. W ocenie Sądu uiszczenie grzywny we wskazanej wysokości nie spowoduje uszczerbku utrzymania dla oskarżonego i jego najbliższej rodziny.

Wymierzając karę Sąd nie tracił z pola widzenia okoliczności wpływających na ich wymiar. Do okoliczności łagodzących zaliczono uprzednią niekaralność oskarżonego.

Na podstawie art. 46 § 1 kk Sąd nałożył na oskarżonego środek kompensacyjny w postaci obowiązku częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem poprzez zapłatę kwoty 1.500 złotych (wartość części i „robocizny”) na rzecz pokrzywdzonych A. i A. M. (2) z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Zgodnie z treścią art. 627 k.p.k. Sąd obciążył oskarżonego kosztami postępowania. Biorąc pod uwagę sytuację materialną oskarżonego Sąd uznał, iż może uiścić powyższe koszty bez uszczerbku dla swojego utrzymania.