Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 września 2013r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Piotr Prusinowski (spr.)

Sędziowie: SA Bożena Szponar - Jarocka

SA Alicja Sołowińska

Protokolant: Edyta Katarzyna Radziwońska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 września 2013 r. w B.

sprawy z odwołania R. P. oraz (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o wydanie pisemnej interpretacji

na skutek apelacji wnioskodawcy R. P. oraz apelacji wnioskodawcy (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku V Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 11 grudnia 2012 r. sygn. akt V U 770/12

oddala obie apelacje.

Sygn. akt III AUa 312/13

UZASADNIENIE

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 30.03.2012 r. Nr (...), nr 79, na podstawie przepisów art. 10 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1147 ze zm.) w zw. z art. 83 ust. 1 pkt. 1 – 3 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585 j.t. ze zm.), odmówiono R. P. wydania pisemnej interpretacji dotyczącej obowiązku naliczania, deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w sytuacji zbiegu prowadzenia działalności gospodarczej z pracą świadczoną na podstawie umowy zlecenia zawartą z innym podmiotem w odniesieniu do czasu przeszłego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż uprzednio decyzjami (...) Oddział w B. rozstrzygnięto, iż w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej i jednoczesnym świadczeniem pracy na podstawie umowy zlecenia w (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. od dnia 1.05.2010 r. R. P. podlegał obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia. Dodatkowo organ rentowy podniósł, iż zgodnie z przepisem art. 10 ust. 2 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych, natomiast w przypadku R. P. interpretacja dotyczy stanu już zaistniałego w okresie od 1.05.2010 r. do 29.02.2012 r.

Odwołanie od powyższej decyzji wniósł R. P. zarzucając błędną interpretację przepisu art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz bezpodstawną odmowę wydania ponownej decyzji w sprawie podlegania ubezpieczeniom społecznym. Wskazując na powyższe R. P. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i ustalenie, że w okresie od 1.05.2010 r. do 29.02.2012 r. podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej i nie podlegał ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w B..

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 27.04.2012 r. Nr (...), nr 129, na podstawie przepisów art. 10 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zw. z art. 83 ust. 1 pkt. 1 – 3 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, odmówiono (...) Spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w B. wydania pisemnej interpretacji w sprawie z wniosku wskazanej spółki z dnia 4.03.2012 r. dotyczącego naliczania, deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenie społeczne przez spółkę za prezesa zarządu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia prowadzącego jednocześnie działalność gospodarczą, w odniesieniu do czasu przyszłego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż w sprawie poruszonej we wniosku zapadło już rozstrzygnięcie ZUS, które było także przedmiotem kontroli sądu w ramach postępowania odwoławczego. Podnoszone aktualnie przez wnioskodawcę argumenty nadal dotyczą stanu ciągłego, przy zgodności podmiotowej i przedmiotowej, a zatem brak jest podstaw do wydania interpretacji.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. zarzucając organowi rentowemu naruszenie przepisu art. 10 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, poprzez jego błędną interpretację skutkującą odmową wydania decyzji interpretacyjnej. Wskazując na powyższe spółka wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji, zgodnie ze złożonym wnioskiem.

Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 26.03.2012 r., nr (...), na podstawie przepisów art. 10 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zw. z art. 83 ust. 1 pkt. 1 – 3 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, odmówiono wydania pisemnej interpretacji w sprawie z wniosku (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. z dnia 19.03.2012 r. dotyczącego obowiązku naliczania, deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez spółkę za prezesa zarządu w odniesieniu odrębnie do czasu przeszłego i przyszłego. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, iż w istocie we wniosku zawarto dwa pytania, pierwsze dotyczące okresu przeszłego od 1.05.2010 r. do 29.02.2012 r., kiedy to R. P. prowadził jednocześnie działalność gospodarczą i był zatrudniony na podstawie umowy zlecenia jako prezes (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.. Natomiast drugie pytanie dotyczyło okresu przyszłego, w którym R. P. miał nadal kontynuować działalność gospodarczą i pełnić funkcję prezesa wymienionej spółki na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia. W związku z tym we wniosku wystąpiono o wydanie odrębnych interpretacji, a wniosek jedynie w zakresie pierwszego pytania został opłacony zgodnie z przepisem art. 10 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, wniosek, co do drugiego pytania, jako nie opłacony, nie został rozpoznany. Natomiast w odniesieniu do pierwszego pytania organ rentowy wywiódł, iż opisany w nim stan faktyczny dotyczy okresu przeszłego, w którym wydano prawomocne rozstrzygnięcia, a zatem brak jest podstaw do wydania interpretacji.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. zarzucając błędną interpretację art. 9 ust. 2 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz bezpodstawną odmowę wydania ponownej decyzji w przedmiocie podlegania R. P. ubezpieczeniom społecznym, pomijając okoliczność, iż przed dniem 1.05.2010 r. prowadził on nieprzerwanie działalność gospodarczą i tylko z tego tytułu powinien podlegać obowiązkowi ubezpieczeniowemu.

Sąd Okręgowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 11 grudnia 2012 r. oddalił odwołania. Sąd ten ustalił, że R. P. od 1995 r. prowadzi samodzielną działalność gospodarczą. Jednocześnie jest również udziałowcem wraz z żoną w (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B.. W okresie od dnia 1.05.2012 r. do dnia 29.02.2012 r. R. P. miał zawartą z wymienioną spółką umowę zlecenia na zarządzanie spółką w ramach funkcji prezesa zarządu. Z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia R. P. otrzymywał w okresie od 1.05.2010 r. do 30.04.2011 r. wynagrodzenie w kwocie 4.800 zł, w okresie od 1.05.2011 r. do 31.12.2011 r. – 2.020 zł i w okresie 1.01 do 29.02.2012 r. – 2.120 zł. Uprzednio, zarówno R. P., jak i (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B., występowali z wnioskami o interpretację w związku z jednoczesnym prowadzeniem przez R. P. działalności gospodarczej oraz pełnieniem funkcji prezesa zarządu spółki na podstawie umowy zlecenia. Decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 18.05.2010 r. nr (...), uznano za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 20.04.2010 r. przez przedsiębiorcę R. P. w sprawie obowiązku opłacania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej przy jednoczesnym zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem wyższym od kwoty minimalnego wynagrodzenia oraz przyjęto za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 20.04.2010 r. przez w/w przedsiębiorcę w sprawie braku obowiązku opłacania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przy jednoczesnym wykonywaniu umowy zlecenia z wynagrodzeniem wyższym od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Kolejną decyzją z dnia 11.06.2010 r., nr (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. uznał za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym w dniu 21.05.2010 r. przez przedsiębiorcę (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w B. w sprawie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu uzyskanego przez prezesa zarządu z tytułu wykonywania umowy zlecenia pomniejszonego o podatek od towarów i usług oraz uznał za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku złożonym przez niego w dniu 21.05.2010 r. w sprawie obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne od przychodu uzyskanego przez pracownika, który na podstawie uchwały zgromadzenia wspólników spółki pełni również w spółce nieodpłatnie funkcję pełnomocnika do zawierania umów z zarządem. Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 15.09.2010 r. w sprawie VU 934/10 oddalono odwołania (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. od wymienionych powyżej decyzji. W pisemnych motywach rozstrzygnięcia Sąd, mając na uwadze bezsporne okoliczności dotyczące jednoczesnego prowadzenia przez R. P. działalności gospodarczej oraz sprawowania funkcji prezesa zarządu na podstawie umowy zlecenia, stwierdził, iż R. P. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu zawartej umowy zlecenia. Natomiast obowiązek podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej powstanie wówczas, gdy z tytułu zawartej zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego umowy zlecenia będzie osiągał przychód w kwocie wyższej niż minimalne wynagrodzenie, ale jednocześnie niższej niż obowiązująca w/w podstawa wymiaru składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności tj. 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalania kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na dany rok kalendarzowy.

Uwzględniając powyższy stan faktyczny sprawy Sąd pierwszej instancji odwołał się do przepisu 10 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Wskazał, że zgodnie z jego treścią przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych. Użyte w cytowanej ustawie określenie „zaistniałego stanu faktycznego” należy rozumieć w taki sposób, iż nie jest istotne, kiedy ów stan faktyczny powstał. Istotne znaczenie ma natomiast to, aby ów stan faktyczny zaistniał rzeczywiście, a skutki jego zaistnienia nadal (tj. również w dacie zgłoszenia wniosku o interpretację) wymagały dokonania interpretacji przepisów, które w ramach subsumcji mają być stosowane w odniesieniu do tego stanu faktycznego (por. pogląd wyrażony w wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 5.05.2010 r., III AUa 3404/09, LEX nr 686888). Transponując ten pogląd na grunt przedmiotowej sprawy Sąd Okręgowy w Białymstoku stwierdził, że organ rentowy słusznie decyzją z dnia 30.03.2012 r., nr (...) 79, odmówił R. P. wydania pisemnej interpretacji. Argumentował, że stan faktyczny, na który powoływał się R. P. rzeczywiście zaistniał, jednak jego skutki nadal nie istnieją. Dodatkowo trzeba zauważyć, iż wymienioną powyżej decyzją Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 18.05.2010 r. Nr (...), dokonano już rozstrzygnięcia podnoszonych aktualnie przez R. P. wątpliwości. Analogicznie za bezpodstawne Sąd uznał odwołanie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w B. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 27.04.2012 r., nr (...), nr 129. We wniosku będącym podstawą do wydania zaskarżonej decyzji wnioskodawca ponownie powrócił do stanu faktycznego, który był już przedmiotem interpretacji organu rentowego w zakresie zbiegu tytułów do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia przez R. P. działalności gospodarczej oraz zatrudnienia w spółce na podstawie umowy zlecenia. Istotą postępowania o udzielenie pisemnej interpretacji jest uzyskanie przez stronę wyjaśnienia treści przepisów prawa i ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku (por. pogląd wyrażony w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18.04.2011 r., III UK 117/10, LEX nr 898257). W sprawie organ rentowy uprzednio dokonał już wyjaśnienia przepisów w odniesieniu do tego samego stanu faktycznego (decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 18.05.2010 r. Nr (...); decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 11.06.2010 r. Nr (...)). W sytuacji jeżeli wnioskodawca uzyskał już raz interpretację określonych przepisów w danym stanie faktycznym, brak jest po stronie organu rentowego podstaw do wydania kolejnej interpretacji, jeżeli wniosek dotyczy tych samych przepisów i nie uległ zmianie stan faktyczny (por. pogląd wyrażony w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 11.05.2009 r., (...) SA/Wa (...)). Nie bez znaczenia pozostaje także okoliczność, iż prawidłowość stanowisk organu rentowego zawartych w powołanych decyzjach z dnia 18.05.2010 r. i 11.06.2010 r. została zweryfikowana przez Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku w sprawie V U 934/10. Sąd pierwszej instancji uznał, że nie zasługiwało na uwzględnienie odwołanie (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. z dnia 26.03.2012 r. Nr (...), nr 77 w zakresie podlegania przez R. P. obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym w okresie od 1.05.2010 r. do 29.02.2012 r. z tytułu zawartej umowy zlecenia. Ponownie należy podkreślić, iż wniosek o wydanie pisemnej interpretacji odnosił się do zaistniałego stanu faktycznego, którego skutki jednak nadal nie trwają, a nadto zakres przedmiotowy wniosku, co do zasady jest tożsamy z zakresem przedmiotowym decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. z dnia 18.05.2011 r. Nr (...). Postępowanie o wydanie pisemnej interpretacji i zapadła po jego przeprowadzeniu decyzja nie może prowadzić do wzruszenia zapadłych uprzednio rozstrzygnięć organu rentowego oraz orzeczeń Sądu zapadłych na skutek odwołania od decyzji w przedmiocie wydania pisemnej interpretacji.

Sąd pierwszej instancji uznał, że organ rentowy prawidłowo nie podjął rozstrzygnięcia w zakresie zawartego we wniosku z dnia 19.03.2012 r. pytania dotyczącego obowiązku naliczania, deklarowania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne za prezesa zarządu spółki w okresie przyszłym z uwagi na brak opłaty. Na podstawie przepisów art. 10 ust. 6 i 7 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej wniosek o wydanie interpretacji podlega opłacie w wysokości 40 zł, którą należy wpłacić w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W razie nieuiszczenia opłaty w terminie wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. W przypadku wystąpienia w jednym wniosku o wydanie interpretacji odrębnych stanów faktycznych lub zdarzeń przyszłych pobiera się opłatę od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego. Pomimo braku rozstrzygnięcia organu rentowego w omawianym zakresie wypada zauważyć, iż Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Białymstoku w powołanym wyroku z dnia 15.09.2009 r. w sprawie V U 934/10 dokonał rozważań, co do obowiązku podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez R. P. zarówno w sytuacji, gdy nadal będzie kontynuował działalność gospodarczą i jednocześnie będzie zatrudniony w spółce na podstawie umowy o pracę, bądź też umowy zlecenia.

Apelację złożyli wnioskodawcy – (...) Spółka z o.o. w B.. Obie apelację zarzuciły wyrokowi naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie przepisu art. 10 ust 1 pkt 5 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, przez ustalenie, że organ rentowy może odmówić bez uzasadnionego powodu wydania interpretacji przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych co do zdarzeń przyszłych. Dodatkowo apelujący wskazali na błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę ustaleń dotyczących obowiązkowego podlegania przez R. P. ubezpieczeniom społecznym w okresie od dnia 1 maja 2010 r. do dnia 29 lutego 2012 r. i zdarzeń przyszłych, polegający na błędnej interpretacji art. 9 ust 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Z uwagi na zgłoszone zarzuty skarżący domagali się zmiany wyroku i poprzedzających go decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przez dokonanie interpretacji zgodnie ze złożonymi wnioskami.

Sąd Apelacyjny zważył:

Apelacje są niezasadne. Sąd Apelacyjny podziela i przyjmuje za własne ustalenia Sądu Okręgowego co do opisanego przezeń stanu faktycznego, jak również podziela ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd ten dokonał również trafnej interpretacji przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie. Powyższe czyni zbytecznym ponowne przytaczanie ustaleń oraz szczegółowych rozważań zawartych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (tak też Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 listopada 1998 r., I PKN 339/98, OSNAPiUS 1999, nr 24, poz. 776, postanowienie SN z dnia 22 kwietnia 1997 r., II UKN 61/97, OSNAPiUS 1998, nr 3, poz. 104).

Nawiązując do apelacji nie sposób pominąć, że ustalony przez Sąd pierwszej instancji stan faktyczny nie był sporny. W konsekwencji niezrozumiały jest zarzut błędnego ustalenia stanu faktycznego. Obiekcje zawarte przez skarżących w pkt b apelacji nie są komunikatywne. Wydaje się, że zarzucenie wyrokowi Sądu pierwszej instancji „błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę ustaleń dotyczących obowiązkowego podlegania ubezpieczeniom społecznym” należy rozumieć jako postulat rozstrzygnięcia, do którego zmierzają wnioskodawcy. Wynika z niego, że celem apelujących jest przesądzenie, że w okresie od dnia 1 maja 2010 r. do dnia 29 lutego 2012 r. i w przyszłości R. P. powinien podlegać ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia, a nie z racji prowadzenia działalności gospodarczej. Spostrzeżenia te dają asumpt do dwóch konstatacji. Po pierwsze, w takim stanie rzeczy trudno uznać, że Sąd pierwszej instancji nieprawidłowo ustalił stan faktyczny. Po drugie, postulat zmiany zaskarżonych decyzji w przedmiotowym postępowaniu jest poza zasięgiem Sądu Apelacyjnego, jak również wcześniej Sądu pierwszej instancji. Wynika to stąd, że przedmiotem decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych była odmowo udzielenia interpretacji. Uwzględniając, że postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych charakteryzuje się swoistą instancyjnością (najpierw decyzje wydaje organ rentowy, a później orzeka sąd), zrozumiałe staje się, że Sąd pierwszej instancji mógł jedynie uznać, że istniały podstawy do wydania interpretacji albo oddalić odwołanie. Nie był uprawniony do dokonywania za ZUS interpretacji przepisu. Założenie takie wynika z funkcji kontrolnej, która została przypisana postępowaniu sądowemu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych. Funkcja rozpoznawcza towarzysząca ubezpieczeń społecznych ograniczona została zakresem, w którym organ rentowy dokonał władczego rozstrzygnięcia. Skoro ZUS nie podjął się interpretacji przepisu (gdyż nie widział podstaw do jej dokonania), to sąd rozpoznający odwołanie nie może samodzielnie jej dokonywać. Zachowanie takie stanowiłoby wyjście poza ramy zakreślone decyzją. Również z tego powodu postulat wyrażony w zarzucie apelacyjnym opisanym w pkt b nie mógł być zrealizowany po myśli wnioskodawców.

Istota sprawy sprowadza się do oceny, czy organ rentowy, a za nim Sąd pierwszej instancji, dokonali prawidłowej wykładni przepisu art. 10 ust 1 i ust 5 ustawy z dnia 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej. Zgodnie z jego treścią przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Udzielenie interpretacji następuje w drodze decyzji, od której przysługuje odwołanie. Interpretacja zawiera wskazanie prawidłowego stanowiska w sprawie wraz z uzasadnieniem prawnym oraz pouczeniem o prawie wniesienia środka zaskarżenia. Tekst przepisu explicite nie przesądza, czy organ rentowy ma prawo w określonych sytuacjach odmówić dokonania interpretacji. Niejasność językowa przepisu nie oznacza jednak, że obowiązek Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ma charakter bezwzględny. Należy podzielić konkluzje wynikające z zastosowania wykładni funkcjonalnej. Interpretacja przepisu nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, jednakże nie może być on obciążony jakimikolwiek daninami publicznymi, sankcjami administracyjnymi, finansowymi lub karami w zakresie, w jakim zastosował się do uzyskanej interpretacji. Jest ona natomiast wiążąca dla organów administracji publicznej lub państwowych jednostek organizacyjnych właściwych dla przedsiębiorcy i może zostać zmieniona wyłącznie w drodze wznowienia postępowania. Istotą tego postępowania jest uzyskanie przez stronę wyjaśnienia treści przepisów prawa i ich zastosowania w odniesieniu do indywidualnej sytuacji wskazanej we wniosku (postanowienie SN z dnia 18 kwietnia 2011 r., III UK 117/10, LEX nr 898257). Oznacza to, że interpretacja spełnia kumulatywnie dwa cele. Po pierwsze, służy informowaniu uczestników ubezpieczeń społecznych o sposobie wykładni konkretnych przepisów. Po drugie, interpretacja chroni obywateli przed możliwością zmiany poglądu przez organ państwowej jednostki organizacyjnej (administracji publicznej). Funkcje te definiują zakres obowiązku nałożonego na wystawcę interpretacji. Jeżeli weźmie się pod uwagę, że instytucja ta konweniuje z obowiązującym stanem prawnym, a nie ze stanem faktycznym, który może być labilny, to zrozumiałe stają się wywody przeprowadzone przez Sąd pierwszej instancji. Znaczy to tyle, że konieczność wydania nowej interpretacji (między tymi samymi stronami) pojawia się jedynie wówczas, gdy zmieni się stan prawny albo stan faktyczny ulegnie konwersji w taki sposób, iż poprzednie wytłumaczenie przepisu staje się bezużyteczne. Względy funkcjonalne przemawiają zatem za przyjęciem, że organ rentowy stosując przepis art. 10 ust 1 i ust 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej może odmówić dokonania ponownej interpretacji, gdy poprzednia spełnia przypisane jej funkcje.

Oznacza to, że niezasadny jest zarzut apelacyjny niewłaściwego zastosowania przepisu art. 10 ust 1 i ust 5 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Skarżący nie wzięli pod uwagę, że odmowa wydania interpretacji nie nastąpiła „bez uzasadnionego powodu”. Wspólnym mianownikiem wniosków o interpretację złożonych w niniejszej sprawie, jak również interpretacji dokonanych decyzjami ZUS z dnia 18 maja 2010 r. 20 maja 2010 r. i 11 czerwca 2010 r. (poddanych kontroli sądowej przez Sąd Okręgowy w Białymstoku w sprawach o sygnaturze VU 934/10 i VU 936/10) jest wykładnia przepisu art. 9 ust 1, ust 2 i ust 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Sąd Okręgowy w Białymstoku w wyrokach z dnia 26 sierpnia 2010 r. i z dnia 15 września 2010 r. zaakceptował interpretacje dokonane przez organ rentowy i precyzyjnie objaśnił sytuację R. P., gdy będzie on jednocześnie prowadzić działalność gospodarczą i świadczyć pracę na podstawie umowy zlecenia albo umowy o pracę. Przepisy te od tego czasu nie uległy zmianie. Należy zatem przyjąć, że nie zachodziła konieczność dokonania ponownej interpretacji przepisu. Upewnia w tym przekonaniu to, że nie doszło do zmiany układu faktycznego w jakim funkcjonował (zamierza funkcjonować) R. P.. Dlatego prawidłowe są rozważania przeprowadzone przez Sąd pierwszej instancji. Kolejne wnioski o dokonanie interpretacji nie mogły być zatem zrealizowane. Organ rentowy trafnie odmówił sporządzenia interpretacji. Nie pozbawione racji jest również stanowisko Sądu Okręgowego w Białymstoku, że domaganie się interpretacji za okres od dnia od 1.05.2010 r. do dnia 29.02.2012 r. jest również niezasadne z innej przyczyny. Obowiązek zaprezentowania wykładni przepisu przez organ rentowy ma miejsce jedynie wówczas, gdy dotyczy „aktywnych” stanów faktycznych, to jest takich, które wywierają nadal skutki w relacjach między uczestnikami ubezpieczeń społecznych. Orzekanie o okresach zakończonych pozostaje w opozycji względem funkcji przepisu art. 10 ust 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Sumą zaprezentowanych rozważań jest konkluzja o niezasadności apelacji (...) Spółka z o.o. w B. i R. P.. Z tej przyczyny Sąd Apelacyjny zgodnie z przepisem art. 385 k.p.c. oddalił apelacje.