Pełny tekst orzeczenia

VIII Ga 46/ 16 U z a s a d n i e n i e

W złożonym pozwie w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) Sp. z o.o. w C. domagał się zasądzenia od pozwanych (...) Sp z o.o. Sp kom. w R. kwoty 1168,50 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 7 kwietnia 2014 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu. Dochodzona kwota stanowi należność za wykonany dla pozwanego przez M. L. projekt graficzny. W uzasadnieniu powódka wskazała, że na podstawie umowy cesji wierzytelności nabyła od M. L. dochodzoną wierzytelność, która została potwierdzona wystawionymi przez M. L. fakturami VAT nr (...).

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym Sad Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

Sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty złożył pozwany, który wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu. Pozwany zgłosił zarzut nienależytego wykonania umowy przez cedenta poprzez niewykonanie umowy w całości i w jakości nieodpowiadającej uzgodnieniom umowy. W uzupełnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, iż w zakresie kosztów pomiarów sklepów przy ul. (...) w W. i na osiedlu (...) w P. pozwany odstąpił od umowy i zerwał współpracę i z tego tytułu obciążenie go kwota 442,80 zł jest bezpodstawne. Zakresie kwoty 725,70 zł. objętej fakturą nr (...) pozwany podniósł zarzut obniżenia wynagrodzenia za wykonanie dzieła bowiem w opinii pozwanego prace wykonane przez cedenta były pracami wadliwymi.

W odpowiedzi na sprzeciw powódka podała, że wbrew twierdzeniom pozwanego folia do wyklejenia witryn była zgodna z ustaleniami czynionymi z pozwanym. Ponadto pozwany zaakceptował ustalona kolorystykę i cedent na podstawie reklamacji dokonał poprawek wyklejonych witryn.

Wyrokiem z dnia 4 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem pozwu i zasądził dochodzoną kwotę wraz z ustawowymi odsetkami. Sąd orzekł o kosztach procesu z zgodnie z żądaniem powoda.

Sąd Rejonowy nadmienił, że nie budziła wątpliwości legitymacja procesowa powódki do wytoczenia powództwa w niniejszej sprawie.

W ocenie Sądu fakt zakończenia współpracy nie stanowił przeszkody do domagania się należności za wykonane pomiary. M. L. bowiem wyceniał osobno każdy element pracy, pomiary wykonał, wykonanie pomiarów bez zastrzeżeń potwierdzili pracownicy pozwanego a także faktury były wystawione za poszczególne prace a sama pozwana dopuszczała zapłatą za wykonanie przez M. L. tylko pomiarów.

Odnosząc się do zarzuty dotyczącego wadliwego wykonania dzieła Sąd Rejonowy wskazał, że pozwany nie zwolnił z obowiązku zapłaty należności za wykonane dzieło bowiem pozwany nie skorzystał prawidłowo z uprawnień mu przysługujących z tytułu wystąpienia wad dzieła, tj. z przepisów o rękojmi (art. 637 k.c. i następne) czy też z przepisów dotyczących roszczeń odszkodowawczych ( art. 471 k.c. i następne).

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany.

Zaskarżonemu wyrokowi apelujący zarzucił naruszenie prawa materialnego a mianowicie:

- art. 637 § 2 k.c. poprzez jego nieprawidłową wykładnię i przyjęcie, iż pozwany nie wykazał, iż przysługuje mu prawo do żądania obniżenia wynagrodzenia.

- art. 6 k.c. poprzez dokonanie nieprawidłowego rozkładu ciężaru dowodu w sporze.

- art. 638 k.c w zw. z art. 568 k.c. poprzez ich nie zastosowanie w sprawie.

Zaskarżonemu wyrokowi apelujący również zarzucił naruszenie przepisów procesowych a mianowicie:

- art. 233 § k.p.c. poprzez dokonanie nieprawidłowej, w szczególności sprzecznej z zasadami doświadczenia życiowego i logiki, oceny wiarygodności i mocy dowodowej dowodów zebranych w sprawie.

Zaskarżając wyrok w całości pozwany wniósł o zmianę wyroku Sadu I instancji w całości poprzez oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu za obie instancje.

Pozwany wniósł o przeprowadzenie rozprawy apelacyjnej.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o oddalenie apelacji jako bezzasadnej i zasądzenie kosztów postępowania za instancję odwoławczą z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja podlegała oddaleniu w całości.

Niniejsza sprawa została rozpatrzona w ramach postępowania uproszczonego, w związku z czym uzasadnienie sporządzono w oparciu o art. 505 ¹³ § 2 KPC

Zarzuty naruszenia prawa procesowego, poprzez dokonanie błędnej oceny zebranego materiału dowodowego oraz dokonania na jego podstawie błędnych ustaleń faktycznych, co narusza normy wynikające z art. 233 § 1 kpc. należy uznać za nieuzasadnione. W orzecznictwie aktualny jest pogląd, że zarzut naruszenia wskazanego art, musi być poparty wykazaniem przez skarżącego, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Tylko takie okoliczności mogą być podstawą naruszenia omawianego przepisu. Nie wystarczy przy tym ogólne wskazanie, że przyjęta ocena dowodów jest sprzeczna z powyższymi zasadami, a z zebranego materiału dowodowego można ustalić inny stan faktyczny. Jedynie w przypadku gdy sąd dokonał oceny zebranego materiału dowodowego oraz ustalił stan faktyczny, w sposób nielogiczny lub sprzeczny z doświadczeniem życiowym, dochodzi do naruszenia art. 233 kpc. W przeciwnym wypadku byłoby to sprzeczne z zasadną swobodnej oceny dowodów.

W niniejszej sprawie Sąd Rejonowy prawidłowo dokonał oceny dowodów. Wnioski wyprowadzone ze zgromadzonego materiału dowodowego są logiczne i w pełni odpowiadają doświadczeniu życiowemu. Z tego względu zarzut naruszenia art. 233 kpc, należało uznać za bezzasadny.

Odnosząc się do zarzutów naruszenia prawa materialnego, to w pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii zawarcia umowy na wykonanie pomiarów w dwóch sklepach pozwanej oraz należnego z tego tytułu wynagrodzenia. Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż w niniejszej sprawie doszło do zawarcia umowy o dzieło, której przedmiotem było wykonanie pomiarów witryn sklepowych. Przepisy kc regulujące umowę o dzieło nie zastrzegają dla jej zawarcia konkretnej formy. Nieistotny jest przy tym brak określenia przez strony wysokości wynagrodzenia, na co w uzasadnieniu apelacji wskazuje pozwana, bowiem w takim przypadku zastosowanie ma art. 628 § 1 KC. Wynika z niego, że jeśli strony umowy o dzieło nie określiły wysokości wynagrodzenia lub podstaw do jego wyliczenia, to należy się co do zasady zwykłe wynagrodzenie za dzieło tego rodzaju. Z zebranego materiału dowodowego wynika, że cedent podczas współpracy z pozwaną dokonywał pojedynczego pomiaru za kwotę 224,10 zł brutto. W związku z tym żądanie takiej kwoty za każdy ze spornych pomiarów, należało uznać za uzasadnione. Ustalenia w tym zakresie dokonane prze Sad I instancji Sąd Okregowy podziela i przyjmuje za własne.

Zdaniem Sądu Odwoławczego, apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie również w zakresie odnoszącym się do wynagrodzenia za wadliwie wykonane dzieło. Jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy pozwanemu przysługiwał szereg uprawnień. Z uprawnień tych jednak pozwany właściwie nie skorzystał.

W tym miejscu jedynie dodatkowo, należy podkreślić, że do skuteczności potrącenia konieczne jest oświadczenie o dokonaniu potrącenia. Oświadczenie takie mogło być złożone w każdym czasie, również w czasie trwania postępowania. Pozwany takiego oświadczenia nie złożył, a z zarzutu istnienia innej wierzytelności nie można wyprowadzić wniosku o skuteczności takiego oświadczenia.

Odnosząc się do dużo bardziej aktualnej, na tle niniejszego postępowania, kwestii uprawnienia do obniżenia wynagrodzenia na podstawie art. 637 k.c. § 2, nie uprawnione jest stwierdzenie, że pozwany prawidłowo wykazał wszystkie przesłanki konieczne do powoływania się na wynikające z tego przepisu roszczenie.

W myśl art. 637 k.c. § 2. zamawiający może od umowy odstąpić jeśli wady są istotne albo żądać obniżenia wynagrodzenia gdy wady są innego rodzaju. Niezależnie od tego dotyczy to tylko trzech przypadków: gdy wady nie da się usunąć lub z okoliczności wynika, że nie zostaną one usunięte w odpowiednim czasie, a także gdy przyjmujący zamówienie nie usunął wad w wyznaczonym terminie.

Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwala na jednoznaczne ustalenie jaki charakter miały wady w dziele wykonanym przez cedenta. Ma to natomiast wpływ na przysługujące zamawiającemu uprawnienia. Żądanie obniżenia wynagrodzenia możliwe jest tylko w przypadku wad o charakterze nieistotnym. Do takiego wniosku można dojść w drodze wykładni językowej wskazanego przepisu i takie też stanowisko zaprezentował Sąd Najwyższy w uchwale z 15 lutego 2002 r. - „. Możliwość obniżenia wynagrodzenia należnego za wykonanie wadliwego dzieła, aczkolwiek ograniczona do sytuacji, gdy wady nie są istotne, jest dogodniejsza dla zamawiającego niż domaganie się na drodze sądowej upoważnienia do usunięcia wad na koszt przyjmującego zamówienie; skorzystanie z tej możliwości nieuchronnie łączy się z uciążliwością prowadzenia postępowania sądowego i nie wyklucza mogącej nieraz wystąpić potrzeby wytoczenia przed
sądem kolejnej sprawy o zwrot poniesionych przez zamawiającego kosztów
usunięcia wad.” (Uchwała SN z 15.02.2002 r. III CZP 86/01).

Przyjmując jednak na potrzeby niniejszych rozważań, iż wady miały charakter nieistotny co uprawniałoby pozwanego do żądania obniżenia wynagrodzenia, to aktualne pozostaje stanowisko przedstawione przez sąd pierwszej instancji. Żądanie to musi znajdować realny wymiar w konkretnie określonej wartości. Wartość ta może wynikać np. z kosztu jaki poniósł zamawiający w przypadku powierzenia wykonania poprawek innemu podmiotowi.

Pozwany nie wykazał jednak w sposób jednoznaczny jaki poniósł z tego tytułu koszt. Okoliczności tej nie można ustalić na podstawie zgromadzonego w niniejszym postępowaniu materiału dowodowego. Faktura, na którą powołuje się pozwany zawiera wprawdzie koszt poprawek dokonanych przez inny podmiot na zamówienie pozwanego, jednak dotyczy on usunięcia wad w dwóch sklepach. Żądanie obniżenia wynagrodzenia dotyczy natomiast jedynie wadliwego dzieła w sklepie przy (...) w W.. Niemożliwe jest zatem ustalenie na tej podstawie rzeczywistego kosztu dokonany poprawek. Niewłaściwe byłoby także, przyjęcie tej kwoty jako wartości o jaką należy obniżyć wynagrodzenie, bowiem mogłoby dojść do nieuzasadnionego przysporzenia w majątku pozwanego, z równoczesnym zubożeniem powoda. Również pozostały materiał dowody nie daje podstaw do ścisłego określenia tej wartości. Mając na uwadze powyższe pozwany nie wykazał w sposób jednoznaczny wartości na podstawie której można by ustalić prawidłowy zakres obniżenia należnego wynagrodzenia.

Wobec prawidłowości dokonanej przez Sąd I instancji oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie znajdowały uzasadnienia zarzuty dotyczące naruszenia przepisów prawa materialnego. Z powyższych względów - na podstawie art. 385 k.p.c. - Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanego, jako bezzasadną.

Z uwagi na to, że powód wygrał proces w całości, to kosztach procesu w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c. oraz przy zastosowaniu § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu .