Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Płocku IV Wydział Cywilny – Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący – SSO Wacław Banasik

Sędziowie SSO Joanna Świerczakowska

SSO Renata Wanecka (spr.)

Protokolant st. sekr. sąd. Katarzyna Gątarek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 czerwca 2016 r. w P.

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko J. R.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ciechanowie z dnia 23 września 2015 r.

sygn. akt I C 1181/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanego J. R. na rzecz J. M. kwotę 1.200 (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego za II instancję.

Wacław Banasik

Joanna Świerczakowska Renata Wanecka

Sygn. akt IV Ca 82/16

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 24 października 2014 r. J. M. wniósł o zasądzenie od J. R. 20.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, twierdząc, że zawarł z pozwanym umowę tzw. „cichej spółki” i w zamian za udział w zyskach wpłacił na jego rzecz 20.000 zł. J. R. nie wywiązał się z przyjętego zobowiązanie, więc powód dochodzi zwrotu wpłaconej sumy.

W odpowiedzi na pozew J. R. wniósł o oddalenie powództwa, wskazując, że wbrew twierdzeniom powoda, 20.000 zł nie zostało uiszczone tytułem wkładu jako wspólnika „cichej spółki”, lecz było częścią płatności w zamian za przekazanie powodowi przez pozwanego punktu sprzedaży przy ul. (...) w C..

Sąd Rejonowy w Ciechanowie wyrokiem z dnia 23 września 2015 r. zasądził od pozwanego J. R. na rzecz J. M. kwotę 20.000 zł z odsetkami ustawowymi od dnia 11 kwietnia 2015 r. do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy ustalił:

Powód J. M. i pozwany J. R. są w dalekim stopniu spokrewnieni i znają się od wielu lat. Pozwany prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą „Dach styl”, w ramach której zajmuje się m.in. sprzedażą okien i drzwi. W dniu 21 listopada 2012 r. powód wpłacił pozwanemu kwotę 20.000 zł. W październiku 2014 r. J. M. zwrócił się o zwrot wyżej wymienionej kwoty do J. R., który odmówił zwrotu pieniędzy.

Sąd I instancji dokonał następującej oceny prawnej:

Zdaniem Sądu, powództwo jest zasadne.

Na podstawie ustaleń dokonanych w stanie faktycznym Sąd Rejonowy stwierdził, że stosunek prawny pomiędzy powodem, a pozwanym można było zakwalifikować jako „spółkę cichą”. Przesądził również o legalności tejże spółki, która według przyjętej w art. 353 kc zasadzie swobody umów, była w pełni legalna. Sąd stwierdził także, iż powyższy stosunek prawny, w kształcie w jakim go ustalono, stanowił umowę wzajemną, dwustronnie zobowiązującą. Uznał także, że powód, wypłacając pozwanemu 20.000 zł, wywiązał się ze swojego zobowiązania, zaś pozwany nie. W powyższej sytuacji Sąd Rejonowy uznał, że J. M. miał prawo odstąpić od umowy w oparciu o art. 491 § 1 kc, co uczynił w październiku 2014r., kiedy zażądał zwrotu wpłaconej przez siebie kwoty. Za podstawę do rozliczenia między stronami Sąd przyjął art. 494 kc.

Sąd Rejonowy odrzucił wersję zdarzeń przedstawioną przez pozwanego J. R., jakoby stosunek prawny między stronami miał być zaliczką na poczet wynagrodzenia za nabycie zorganizowanej części mienia w postaci punktu sprzedaży przy ul. (...) w C.. Jako podstawę swojej oceny, Sąd przyjął, że powyższa umowa powinna być sporządzona na piśmie. Ponadto Sąd orzekł, że pozwany J. R. nie czynił żadnych kroków w celu przeprowadzenia zmian w punkcie sprzedaży przy ul. (...) w C., co Sąd I instancji uznał za nielogiczne. Dodatkowo Sąd Rejonowy stwierdził, iż nawet gdyby wersja pozwanego znajdowała odbicie w rzeczywistości, to i tak, ze względu na fakt, że nie doszło do zawarcia umowy, o której mówił pozwany, J. R. byłby zobowiązany do wypłacenia powodowi 20.000 zł.

Apelację od wyroku złożył pozwany, zaskarżając go w całości i zarzucił:

- sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającego na błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, iż strony postępowania zawarły umowę tzw. „spółki cichej”;

- obrazę przepisów prawa materialnego poprzez naruszenie art. 491 kc poprzez jego błędne zastosowanie w niniejszej sprawie, jako podstawy prawnej odpowiedzialności pozwanego;

- obrazę przepisów postępowania, mającą wpływ na treść wyroku poprzez naruszenie art. 233 § 1 kpc, polegającą na zupełnie dowolnej, sprzecznej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, w szczególności zeznań świadków oraz stron postępowania.

Wskazując na powyższe uchybienia, pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów procesu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

Sąd Okręgowy w całości podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną poczynione w Sądzie I instancji i przyjmuje za własne.

Odnosząc się do zarzutów sprzeczności istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 233 § 1 k.p.c. Sąd Okręgowy nie znajduje podstaw do ich uwzględnienia. Skarżący wskazał, iż Sąd Rejonowy w sposób dowolny, sprzeczny z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenił przeprowadzone dowody i błędnie przyjął, iż między stronami doszło do zawarcia tzw. "spółki cichej”.

Sąd II instancji nie podziela tego poglądu. W myśl art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sprawdzianem tego, czy Sąd należycie wykonał obowiązek wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego jest uzasadnienie orzeczenia, w którym zgodnie z art. 328 § 2 k.p.c. winien się on m.in. wypowiedzieć co do faktów, które uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł i przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 lipca 1974 r. I CR 117/74 – LEX nr 7451).

Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo – skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona. Aby zatem zarzut odnoszący się do naruszenia swobodnej oceny dowodów mógł zostać uwzględniony nie wystarczy przedstawić – jak to czyni skarżący- alternatywny stan faktyczny: należy podważyć prawidłowość dokonanej przez sąd oceny dowodów, wykazując, że jest ona wadliwa lub błędna (wyrok SN z dnia 12 kwietnia 2001 r., II CKN 588/99, wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00).

Sąd I instancji, przedstawiając w uzasadnieniu stan faktyczny, wskazał, powołując się na zeznania świadków oraz powoda, że stosunek prawny łączący J. M. i J. R. można zakwalifikować jako tzw. „spółkę cichą” . Wbrew przekonaniu apelującego, tok rozumowania Sądu I instancji, jest logiczny. Brak potwierdzenia twierdzeń powoda w zeznaniach świadków oraz nieprzedstawienie przez niego dokumentów dowodzących, iż wpłacone przez powoda 20 000 zł były zaliczką od umowy mającej na celu przejęcia przez J. M. punktu sprzedaży okien przy ul. (...) w C., przemawia za przyjętym przez Sąd Rejonowy rozstrzygnięciem.

Z ustalonego stanu faktycznego jasno wynika, iż między stronami została zawarta umowa tzw. „spółki cichej”. Powód wpłacając 20.000 zł spełnił swoją część umowy, jednak pozwany J. R. nie wypłacił J. M. jakichkolwiek świadczeń z tytułu uzyskiwanych przychodów czy zysków, uzasadniało to więc zastosowanie przez Sąd Rejonowy art. 491 k.c.

Należy również zauważyć, iż nawet gdyby przyjąć wersję pozwanego, że wpłacone pieniądze stanowiły zaliczki przejęcia punktu sprzedaży okien przy ul. (...) w C., to tu też nie doszło do spełnienia świadczenia wzajemnego, a zatem odstąpienie od umowy jest skuteczne i w tym wypadku pozwany także ma obowiązek zwrotu 20.000 zł. W żadnym momencie nie zostało ustalone, że pozwany otrzymał tę kwotę pod tytułem darmym. Najpóźniej z chwilą doręczenia pozwu J. R. dowiedział się o odstąpieniu od umowy i powinien zwrócić powodowi kwotę 20.000 zł.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy oddalił apelację, stosując art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu za II instancję, na które składają się koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym, Sąd orzekł w myśl art. 98 k.p.c. Wysokość wynagrodzenia adwokata powoda została określona zgodnie z § 13 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 6 pkt. 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszone przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2013.461).