Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2012 r.

na rozprawie

sprawyz wniosku F. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w R.

o emeryturę

na skutek apelacji wniesionej przez organ rentowy

od wyroku Sądu Okręgowego w Przemyślu

z dnia 18 czerwca 2012 r. sygn. akt III U 1107/12

oddala apelację

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 marca 2012 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział

w R. na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS ( t. jedn. Dz. U. 2009 nr 153 poz. 1227) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.) odmówił F. G. prawa do emerytury, ponieważ nie udowodnił 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale

i w pełnym wymiarze.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie zaliczono wnioskodawcy okresów: od 15.11.1982 r. do 18.05.1998 r., ani też od 2.05.1972 r. do 24.08.1974 r.

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca domagał się jej zmiany

i przyznania dochodzonego świadczenia, wskazując, że w okresie od 15 listopada 1982 r. do 18 maja 1998 r. był zatrudniony w Kopalni Siarki (...)na stanowisku ślusarz, wymienionym w załączniku nr 1 poz. 29 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 23.12.1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk zaliczanych w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do emerytury lub renty. Wnioskodawca podkreślił również, że pobierał dodatek za pracę w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, wskazując, że wnioskodawca nie przedstawił świadectwa pracy w warunkach szczególnych za okres zatrudnienia w Kopalni Siarki (...) od 15.11.1982 r. do 18.05.1998 r.,

a ponadto faktu wykonywania takiej pracy nie potwierdza również dokumentacja osobowa. Organ rentowy uznał za niewystarczające świadectwo pracy w warunkach szczególnych z dnia 23.03.1994 r. za okres zatrudnienia w Zakładach Wyrobów Galanteryjnych (...)od 2.05.1972 r. do 24.08.1974 r.

Wyrokiem z dnia 18 czerwca 2012 r., sygn. akt III U 1107/12 Sąd Okręgowy

w Przemyślu Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zmienił zaskarżoną decyzję

i przyznał wnioskodawcy prawo do emerytury od daty złożenia wniosku, tj. od 30 stycznia 2012 r.

Sąd ustalił, że F. G. ur. (...), był zatrudniony w Kopalni Siarki (...)w B.w pełnym wymiarze godzin na stanowisku ślusarza w okresie od 15.11.1982 r. do 18.05.1998 r. Wnioskodawca wykonywał prace ślusarskie związane z wydobyciem i wysyłką siarki, pracując na polu górniczym w oparach siarkowodoru, zapyleniu, dużym stężeniu tlenku i dwutlenku węgla. W ocenie Sądu praca wykonywana przez wnioskodawcę jest pracą w warunkach szczególnych, określoną jako wydobywanie, produkcja i obróbka siarki oraz produkcja nieorganicznych i organicznych związków siarki, w wykazie A, dziale IV, poz. 2, stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia RM z dnia 7.02.1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze oraz w wykazie A, dziale IV, poz. 2 pkt. 41 – załączniku do zarządzenia nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu chemicznego i lekkiego. Sąd I instancji podkreślił, że w postępowaniu sądowym okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia dowodzone być mogą wszelkimi dowodami, a brak świadectwa pracy w warunkach szczególnych, przy istnieniu innych dowodów wskazujących na taki rodzaj zatrudnienia nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu takiego okresu do stażu pracy w warunkach szczególnych, dającego uprawnienie do emerytury w obniżonym wieku na podstawie art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W apelacji od powyższego wyroku organ rentowy zarzucił naruszenie prawa materialnego, a to: art. 32 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w związku

z § 2 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie

i wniósł o jego zmianę i oddalenie odwołania, lub też o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu organ rentowy zakwestionował prawidłowość kwalifikacji pracy wnioskodawcy z poz. 2 pkt. 41 wykazu A, działu IV zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7.07.1987 r., wskazując, że wnioskodawca nie pracował przy produkcji dwusiarczku węgla, a tylko praca z tym związkiem chemicznym na stanowisku ślusarza może zostać uznana za pracę w warunkach szczególnych na podstawie tej pozycji wykazu.

Sąd Apelacyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:

Apelacja organu rentowego jest nieuzasadniona i podlega oddaleniu, ponieważ wyrok Sądu Okręgowego w Przemyślu jest trafny i nie narusza prawa.

Przedmiotem sporu w sprawie była ocena uprawnienia F. G. do emerytury w obniżonym wieku, a to w związku z zatrudnieniem w szczególnych warunkach, na podstawie art. 184 w związku z art. 32 ustawy z dnia 17.12.1998 r.

o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. 2009 nr 153 poz. 1227),

Bezspornym w sprawie było, iż F. G. ukończył 60 lat życia, oraz legitymuje się ponad 25 – letnim stażem ubezpieczenia. Spornym natomiast pozostawało, czy będąc zatrudnionym w Kopalni Siarki (...)w B.w okresie od 15 listopada 1982 r. do 18 maja 1998 r. wykonywał stale i w pełnym wymiarze pracę wykazaną w załączniku do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), szczególnie że za powyższy okres wnioskodawca nie otrzymał świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że środkiem dowodowym, stwierdzającym okresy zatrudnienia w warunkach szczególnych jest w postępowaniu administracyjnym przed organem rentowym, a to zgodnie z § 21 ust. 4 rozporządzenia RM z dnia 7.02.1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. z 1983 r. nr 10 poz. 49) świadectwo pracy w szczególnych warunkach, wystawione przez zakład pracy, natomiast w toku postępowania odwoławczego przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych, toczącego się według przepisów kodeksu postępowania cywilnego, nie obowiązują ograniczenia w zakresie środków dowodowych, takie jak w postępowaniu przed organem emerytalno-rentowym. Powyższe oznacza, iż ubezpieczony może dowodzić fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy przy pomocy wszelkich możliwych środków dowodowych.

Sąd Okręgowy przeprowadził dowody z akt osobowych, z zeznań świadków

i akt ZUS, jak również przesłuchał wnioskodawcę i ustalił szczegółowo rodzaj czynności wykonywanych przez wnioskodawcę.

Zauważyć należy, że dla oceny, czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy – rzeczywiście wykonywanych zadań pracowniczych (tak: wyrok SN z 24 marca 2009 r., I PK 194/08, OSNP 2010/23-24/281). Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( por. wyrok SN z 19 maja 2011 r., III UK 174/10, Lex nr 901652).

Sąd Okręgowy w toku przeprowadzonego postępowania dowodowego w sposób prawidłowy ustalił , że wnioskodawca w okresie od 15 listopada 1982 r. do 18 maja 1998 r. będąc zatrudnionym w Kopalni Siarki (...)na stanowisku pracy – ślusarz – pracował na polu eksploatacyjnym w zasięgu wydobycia siarki i pracował przy montażu rurociągów doprowadzających wodę technologiczną na pola górnicze , przy rurociągach odprężających , przy pompach siarki płynnej , pompowniach wody złożowej , urządzeniach kruszących siarkę zestaloną , przy głowiczeniu otworów eksploatacyjnych , przy pracach regulacyjnych na taśmociągach .

Czynności te Sąd Okręgowy kwalifikuje jako prace na stanowisku pracy w warunkach szczególnych wymienionym w Wykazie A stanowiącym załącznik do Rozporządzenia RM z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach…- Dział IV – w chemii pkt 2 „wydobywanie, produkcja i obróbka siarki oraz produkcja nieorganicznych związków siarki”.

Tymczasem powołane wyżej Rozporządzenie RM z dnia 7 lutego 1983 r. , stanowiące poprzez art. 184 w związku z art. 32 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych podstawę prawną ustalenia prawa do dochodzonego świadczenia emerytalnego w § 4 ust 3 stanowi , że : „do okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach o których mowa w ust 1 , zalicza się także okresy pracy górniczej w rozumieniu przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin”…

Na podstawie art. 50 c ust 1 pkt 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz zgodnie z § 1 Rozporządzenia MPiPS z dnia 23 grudnia 1994 r. w sprawie określenia niektórych stanowisk pracy górniczej oraz stanowisk pracy zaliczonej w wymiarze półtorakrotnym przy ustalaniu prawa do górniczej emerytury lub renty ( Dz. U. Nr. 2 poz. 8) : „za pracę górniczą w kopalniach siarki oraz przedsiębiorstwach wykonujących roboty górnicze dla kopalń , określoną w art 5 ust 1 ustawy z dn. 1 lutego 1983 r.

o zaopatrzeniu emerytalnym górników i ich rodzin , uważa się okresy zatrudnienia na stanowiskach wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik nr 1 do rozporządzenia .

Załącznik ten zawiera wykaz stanowisk pracy na których zatrudnienie na odkrywce w kopalniach siarki , w otworowych kopalniach siarki… uważa się za pracę górniczą za takie uznaje się m.in. wymienione w pkt 29 tegoż załącznika, stanowiska : rzemieślników oraz innych robotników zatrudnionych stale na odkrywce lub na polach górniczych w kopalni otworowej przy wykonywaniu bieżących robót montażowych , konserwacyjnych i remontowych : ślusarzy , spawaczy , elektryków , mechaników , monterów , wulkanizatorów , cieśli. W pkt 11 , tegoż załącznika wymieniono stanowisko : operatorów taśmociągów i urządzeń pomocniczych na odkrywce .

Zgodnie ze świadectwami pracy wydanym przez Kopalnię Siarki w B. oraz jej następców prawnych wnioskodawca w okresie od 5 listopada 1982 r. do 15 maja 1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował na stanowisku : operatora taśmociągu i ślusarza . Zeznania wnioskodawcy i świadków jednoznacznie potwierdziły , że pracę tą S. G. wykonywał na polach górniczych Kopalni Siarki w B., pracował więc w całym w/w spornym okresie na stanowiskach pracy górniczej , co zgodnie z treścią § 4 ust. 3 Rozporządzenia RM z 7 lutego 1983 r. należy zaliczyć do okresów zatrudnienia w warunkach szczególnych . Wnioskodawca na dzień 31.12.1998 r. udowodnił wykonywanie przez okres co najmniej 15 lat, pracy w warunkach szczególnych . Spełniony więc został sporny, w przedmiotowym postępowaniu , warunek dla ustalenia prawa do świadczenia emerytalnego w obniżonym wieku emerytalnym . Pozostałe ustawowe warunki zostały bezspornie przyjęte przez ZUS za wykazane.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny uznał apelację ZUS za pozbawioną uzasadnionych podstaw faktycznych i prawnych , a zaskarżony wyrok Sądu I instancji pomimo częściowo wadliwego uzasadnienia za odpowiadający prawu .

Z tych przyczyn orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 385 k. p. c.