Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 kwietnia 2016r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Południe w Gdańsku IV Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący SSR Agnieszka Kubica

Protokolant Kamil Walendziak

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2016r. w Gdańsku sprawy

z powództwa małol. H. S. zast. przez matkę J. S.

przeciwko Ł. D.

o podwyższenie alimentów

I.  podwyższa alimenty ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu z dnia 22 października 2008r. sygn. RIIIC 790/08 od pozwanego Ł. D. na rzecz małoletniej powódki H. S. z kwoty po 400 zł do kwoty po 600 (sześćset) zł miesięcznie, płatne z góry do 15-go dnia każdego miesiąca do rąk matki małoletniej powódki J. S. z ustawowymi odsetkami w przypadku opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 07 czerwca 2015r.

II.  w pozostałym zakresie powództwo oddala

III.  wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności

IV.  nakazuje pobrać od pozwanego Ł. D. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Gdańsk – Południe w Gdańsku kwotę 120 (sto dwadzieścia) zł tytułem zwrotu kosztów sądowych

Sygn. akt IV RC 414/15

UZASADNIENIE

Małoletnia H. S. reprezentowana przez matkę J. S. wniosła w dniu 18.05.2015r. przeciwko Ł. D. pozew o podwyższenie alimentów z kwoty po 400 zł miesięcznie do kwoty po 850 zł miesięcznie, poczynając od dnia 01.06.2015r.

W uzasadnieniu podano, że doszło do istotnej zmiany w zakresie usprawiedliwionych potrzeb powódki. Powódka uczęszcza obecnie do szkoły podstawowej, a jej potrzeby są znacznie wyższe niż wówczas, gdy uczęszczała do przedszkola i korzystała z bezpłatnych przejazdów transportem publicznym. Wzrosły też koszty mieszkaniowe. Matka powódki wyszła za mąż i dziecku nadano nazwisko męża matki. Alimenty są niewystarczające, by pokryć choćby połowę kosztów utrzymania powódki.

W odpowiedzi na pozew pozwany Ł. D. wniósł o oddalenie powództwa w całości wskazując, że poza alimentami stara się pomagać matce powódki poprzez zakup art. szkolnych, spożywczych, odzieży czy dopłaty do zajęć dodatkowych. W ostatnim okresie było to rzadziej z powodu utraty pracy przez pozwanego czy choroby jego ojca. Pozwany proponował także, by powódka przyjechała do niego na miesiąc wakacji czy tydzień ferii zimowych, co spotkało się z odmową matki powódki. Pozwany pozostaje w związku małżeńskim. Zona pozwanego zarabia ok. 680 zł netto, a pozwany ok. 1286 zł netto. Sytuacja finansowa pozwanego pogorszyła się, bowiem w 2014r. został zwolniony z pracy, otrzymywał zasiłek dla bezrobotnych. Kolejne zatrudnienie pozwany znalazł w styczniu 2015r. W 2012r. pozwany kupił mieszkanie w J., na co zaciągnął kredyt. rata kredytu wynosi 625,50 zł. Pozwany ponosi także koszty utrzymania mieszkania i eksploatacji samochodu, który służy mu na dojazdy do pracy. Po odliczeniu wszystkich kosztów utrzymania w budżecie pozwanego i jego żony pozostaje 500 zł miesięcznie, z czego pozwany płaci 400 zł alimentów. Dlatego pozwany nie jest w stanie płacić alimentów żądanych pozwem.

(dowód: odpowiedź na pozew k. 15-17)

Postanowieniem z dnia 25.05.2015r. Sąd oddalił zgłoszony w pozwie wniosek o udzielenie zabezpieczenia (k. 5-6).

Postanowieniem z dnia 10.12.2015r. Sąd oddalił wniosek powódki o przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu jako właściwemu ze względu na zmianę miejsca zamieszkania powódki (k. 97-98).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Małoletnia H. S. (poprzednie nazwisko: S.) jest córką J. S. z d. S. pozwanego Ł. D.. Wyrokiem z dnia 22.10.2008r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu ustalił alimenty na rzecz powódki od jej ojca na kwotę po 400 zł miesięcznie.

W dacie w/w wyroku powódka miała 2 lata i mieszkała z matką we W. w akademiku, co kosztowało 500 zł miesięcznie. Powódka uczęszczała do przedszkola, opłata wynosiła ok. 300 zł miesięcznie. Małoletnia pozostawała pod opieka alergologa, brała leki.

Matka powódki miała wówczas 21 lat, była studentką II roku Politechniki (...) na Wydziale Chemii. Otrzymywała zasiłek rodzinny na córkę i finansowo pomagała jej matka. Ponadto dysponowała kredytem studenckim i otrzymywała stypendium.

Pozwany Ł. D. miał wówczas 22 lata, mieszkał z rodzicami w J., dokładał się do opłat mieszkaniowych po 200-300 zł miesięcznie. Pozwany pracował jako specjalista ds. kontroli produkcji i zarabiał ok. 2100 zł netto. Pozwany studiował także zaoczenie budownictwo na Politechnice (...) na IV roku, co wiązało się z koniecznością opłacenia dojazdu i noclegu i opłaceniem czesnego (1850 zł za semestr). Pozwany miał regularny kontakt z córką.

(dowód: przesłuchanie J. S. k. 154-155, akta sprawy III RC 790/08 SR dla Wrocławia - Fabrycznej, w szczególności przesłuchanie stron, zaświadczenie o zarobkach pozwanego, zaświadczenie o kontynuowaniu nauki przez matkę powódki)

Małoletnia H. S. ma obecnie 10 lat, uczy się w szkole podstawowej. W szkole powódka korzysta z obiadów, co kosztuje 4,5 zł za obiad. Pozostałe koszty wyżywienia powódki wynoszą ok. 300 zł miesięcznie. Małoletnia trenuje piłkę ręczną, co kosztuje 60 zł miesięcznie plus ubezpieczenie (50 zł rocznie), koszty zakupu sprzętu i odzieży oraz koszty dojazdu. Małoletnia chodzi też na basen, co kosztuje 35 zł miesięcznie. Koszt podręczników dla powódki jej matka szacuje na 330 zł rocznie, a innych książek i materiałów szkolnych na ok. 250 zł rocznie. Ubezpieczenie w szkole powódki kosztuje 50 zł rocznie, a składka na komitet rodzicielski wynosi 100 zł rocznie. Koszt suplementów diety, witamin i leków dla powódki wynosi ok. 25 zł miesięcznie. matka powódki opłaca pakiet medyczny w (...), co kosztuje 63 zł miesięcznie i obejmuje 3 osoby. Do potrzeb powódki należą także wydatki na dojazdy komunikacją miejską czy samochodem ok. 60 zł miesięcznie, wydatki na odzież i obuwie ok. 130 zł miesięcznie, doładowanie telefonu komórkowego ok. 15 zł miesięcznie. Na wyjazdy wakacyjne w skali roku potrzeba co najmniej 1000 zł. Małoletnia mieszka z matką, jej mężem oraz ich synem A. S. urodzonym w listopadzie 2015r. W dacie złożenia pozwu rodzina mieszkała w G., aktualnie mieszkają we W. w wynajmowanym mieszkaniu. Czynsz najmu wynosi 1200 zł, pozostałe opłaty łącznie z telewizją i internetem wynoszą ok. 500 zł miesięcznie.

Potrzeby małoletniej powódki wynoszą obecnie ok. 1250-1300 zł miesięcznie.

(dowód: - kosztorys: k.150-153

- odpis aktu urodz. małol. A. S.: k. 114

- potwierdzenia przelewów: k. 127, 130, 131

- przesłuchanie matki powódki J. S.: k 135, 154-155)

Matka małoletniej powódki J. S. ma obecnie 28 lat, ma wykształcenie wyższe, jest biotechnologiem. J. S. od października 2013r. pracuje w Zakładach (...) S.A. – Oddział Biotechnologii w G. na umowę o prace na czas nieokreślony, obecnie przebywa na urlopie macierzyńskim. Jej średnie wynagrodzenie w okresie grudzień 2015r. – luty 2016r. wynosiło 3430 zł brutto, przy czym obejmuje ono zasiłek chorobowy i zasiłek macierzyński.

(dowód: - zaświadczenie o zarobkach: k. 125

- przesłuchanie matki powódki J. S.: k 135, 154-155)

Pozwany Ł. D. ma obecnie 29 lat. Poza powódką nie ma innych dzieci. W 2013r. pozwany zawarł związek małżeński. Przed zawarciem małżeństwa w 2012r. pozwany kupił na rynku pierwotnym mieszkanie w J. o pow. 49 m ² za cenę 173 tys. zł brutto. Na ten cel pozwany wziął kredyt preferencyjny z dopłatami do oprocentowania (w oparciu o regulację ustawy z dn. 08.09.2006r. o finansowym wsparciu rodzin i innych osób w nabyciu własnego mieszkania ), rata kredytu wynosi ok. 630 zł. Opłata eksploatacyjna w mieszkaniu wynosi ok. 138 zł miesięcznie plus fundusz remontowy 10,78 zł. Za wodę i odprowadzenie ścieków pozwany płaci ok. 100 zł miesięcznie, za prąd ok. 120 zł miesięcznie i ok. 50 zł miesięcznie za gaz. Pozwany posiada samochód.

(dowód:- odpis aktu małż.: k. 33

- umowa kredytowa: k. 40-47

- potwierdzenie przelewu raty kredytu: k. 68-70

- umowa ustanowienia odrębnej własności lokalu i umowa sprzedaży: k. 61-67

- rachunki mieszkaniowe: k. 71-75

- przesłuchanie pozwanego Ł. D.: k. 83-84)

Do końca sierpnia 2014r. pozwany był zatrudniony w (...) Sp. z o.o. w J., gdzie pracował jako majster robót drogowych i zarabiał 4-5 tys. zł. Rozwiązanie umowy o pracę nastąpiło z powodu likwidacji stanowiska pracy. Od dnia 04.09.2014r. do dnia 15.01.2015r. pozwany był zarejestrowany jako bezrobotny i pobierał zasiłek. Od dnia 15.01.2015r. pozwany rozpoczął pracę w firmie (...) sp. z o,o. w J. jako majster – operator sprzętu budowlanego z wynagrodzeniem 1750 zł brutto, początkowo na okres próbny, a następnie na czas określony. Pozwany wykonując pracę w ramach delegacji otrzymuje diety. Innych dochodów pozwany nie posiada.

Pozwany nie ukończył studiów. Pozwany ma prawo jazdy kat. B, uprawnienia operatora koparki, koparko – ładowarki i walców drogowych.

Żona pozwanego pracuje jako sprzedawca na ½ etatu z wynagrodzeniem 680 zł netto.

(dowód:- zaświadczenia o zarobkach: k. 18, 19

- zeznanie podatkowe pozwanego za 2014r.: k. 20-21

- wypowiedzenie umowy o pracę: k. 34

- decyzje PUP: k. 35, 36

- umowy o pracę: k. 37, 38

- przesłuchanie pozwanego Ł. D.: k. 83-84)

W latach 2012-2013 pozwany dokładał się do dodatkowych zajęć powódki dopłacając do alimentów kwoty 50-100 zł i pomagał w zakupie wyprawki szkolnej. Pozwany spotykał się z córką w miarę regularnie w okresie, gdy małoletnia mieszkała we W.. Po przeprowadzce powódki do G. te spotkania stały się sporadyczne, głównie przy okazji pobytu małoletniej u rodziny jej matki w J..

(dowód:- potwierdzenia przelewów: k. 26-32

- przesłuchanie matki powódki J. S.: k 135, 154-155

- przesłuchanie pozwanego Ł. D.: k. 83-84)

Sąd zważył co następuje:

Ustalając stan faktyczny w sprawie Sąd oparł się przede wszystkim na wyjaśnieniach stron i złożonych przez strony do akt dokumentach. Wiarygodność dokumentów nie była w toku procesu przez strony kwestionowana, nie budziła także wątpliwości Sądu. Oceniając wyjaśnienia stron Sąd miał na uwadze, że w kwestiach istotnych dla sprawy były one co do zasady bezsporne. Strony były jedynie rozbieżne co do oceny zakresu możliwości zarobkowych pozwanego i przełożenia ich na zakres jego obowiązku alimentacyjnego.

Materialnoprawną podstawą powództwa o podwyższenie alimentów jest art. 138 w zw. z art. 135 § 1 kro, z którego wynika, że można domagać się zmiany wysokości alimentów w razie zmiany w zakresie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub w zakresie możliwości majątkowych i zarobkowych zobowiązanego do alimentacji. Nie każda jednak zmiana stosunków uzasadnia ingerencję w wysokość alimentów, ale tylko taka, która ma charakter trwały i dotyczy okoliczności istotnych (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 16.12.1987 r., sygn. III CZP 91/86, OSNCP 1988/4/42). Ciężar dowodu, że od daty poprzedniego skonkretyzowania obowiązku alimentacyjnego nastąpiła tego rodzaju zmiana okoliczności, obciąża powoda (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.).

Rozpoznając powództwo zatem Sąd obowiązany był zbadać, czy od daty ustalenia alimentów przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Fabrycznej we Wrocławiu w sprawie sygn. IIIRC 790/08 nastąpiła istotna i trwała zmiana okoliczności, a jeżeli tak, czy spełnione są przesłanki do obciążenia pozwanego alimentami w wysokości żądanej w pozwie, tj. po 850 zł miesięcznie, czy tez zasadne jest ustalenie alimentów w innej wysokości. W ocenie Sądu o takiej zmianie należy mówić, jednak jej zakres nie uzasadnia uwzględnienia powództwa w całości, lecz jedynie w części. Należy podzielić stanowisko matki powódki, że nastąpił wzrost kosztów utrzymania powódki w porównaniu do stanu aktualnego z 2008 roku, co jest oczywiste już chociażby z powodu upływu 7 lat, rozpoczęcia przez powódkę nauki w szkole podstawowej (poprzednio uczęszczała do przedszkola), Obecnie powódka ma 10 lat. Oczywistym jest, że do zakresu usprawiedliwionych potrzeb powódki należą wydatki związane z jej edukacją - zakup podręczników, pomocy szkolnych, odpowiedniej odzieży, zakupu obiadów w szkole itp. Do usprawiedliwionych potrzeb powódki należą także koszty realizowania przez nią zainteresowań – małoletnia uprawia piłkę ręczną, co wiąże się z wydatkami z tytułu udziału w treningach, ale i z kosztami dojazdu na zajęcia, ubezpieczenia czy zakupu odzieży i obuwia sportowego, a także sprzętu sportowego, np. piłek. Pozwany wydatków tych nie zakwestionował, podobnie jak nie podważył innych wydatków na podnoszonych przez stronę powodową. Jak wynika z przesłuchania pozwanego oraz z odpowiedzi na pozew, pozwany swój wniosek o oddalenie powództwa opiera na swojej sytuacji materialnej, nie zaś na kwestionowaniu wzrostu potrzeb powódki.

Do usprawiedliwionych potrzeb małoletniej należy wliczyć także jej udział w opłatach mieszkaniowych w zajmowanym przez powódkę mieszkaniu, koszty wyżywienia, lekarstw, zakupu odzieży, butów czy środków higieny. Do potrzeb dziecka należą także wydatki na zapewnienie jej wyjazdów wakacyjnych, co należy szacować na kwotę co najmniej 1000 zł rocznie.

Sąd wyżej już ustalił, że wszystkie usprawiedliwione potrzeby powódki wynoszą aktualnie ok. 12501300 zł. w skali miesiąca. Kwota ta ustalona została w oparciu o złożony przez matkę powódki do akt kosztorys, jej zeznania, a także przy uwzględnieniu zasad doświadczenia życiowego.

O zakresie obowiązku alimentacyjnego decydują nie tylko potrzeby uprawnionego, ale i możliwości majątkowe i zarobkowe zobowiązanych – w tym przypadku obojga rodziców powódki. Sytuacja życiowa i zarobkowa J. S. od 2008r. uległa znacznej poprawie. Matka powódki ukończyła studia i podjęła zatrudnienie w wyuczonym zawodzie osiągając wynagrodzenie na poziomie 3500 zł brutto. J. S. zawarła związek małżeński i w listopadzie 2015r. urodziła kolejne dziecko. Mąż J. S. jest zatem zobowiązany do przyczyniania się do zaspokajania potrzeb swojej rodziny. W ocenie Sądu matka powódki w pełni wykorzystuje swoje możliwości zarobkowe.

Odnośnie sytuacji zarobkowej, majątkowej i życiowej pozwanego Ł. D. należy zauważyć, iż także uległa ona zmianie w porównaniu do 2008r. Wówczas pozwany zarabiał ok. 2100 zł netto i studiował zaocznie ponosząc z tego tytułu niemałe koszty. Pozwany zrezygnował ze studiów. Do końca sierpnia 2014r. b7ył zatrudniony jako majster robót drogowych z wynagrodzeniem 4-5 tys. zł. Następnie z przyczyn leżących po stronie pracodawcy pozwany utracił zatrudnienie i przez niespełna 5 miesięcy był zarejestrowany jako osoba bezrobotna i otrzymywał stosowny zasiłek. Następnie pozwany podjął zatrudnienie jako majster – operator sprzętu budowlanego, które wykonuje nadal. Z przedstawionego przez pozwanego zaświadczenia wynika, że pozwany uzyskuje wynagrodzenie na poziomie płacy minimalnej. Pozwany zeznał ponadto, że nie otrzymuje żadnych premii i nagród, a w okresie pracy na delegacji wypłacane są mu diety, przy czym pozwany pracuje wyłącznie na terenie Polski. Należy w tym miejscu zwrócić uwagę, że o zakresie obowiązku alimentacyjnego wobec dziecka nie decydują rzeczywiste dochody zobowiązanego, a jego możliwości zarobkowe. Oznacza to, że Sąd bierze pod uwagę dochody, jakie zobowiązany jest w stanie osiągnąć przy dochowaniu należytej staranności, stosownie do swoich sił, stanu zdrowia i kwalifikacji zawodowych. Sąd zauważa, że w przeszłości pozwany zarabiał ponad dwukrotnie więcej niż obecnie wykonując ten sam zawód. Sąd zauważa także, że pozwany jest czynny zawodowo od co najmniej 8 lat, nabył doświadczenia w pracy i umiejętności, sam przyznał, że ma uprawnienia operatora koparki, koparko – ładowarki i operatora walców drogowych. W ocenie Sądu pozwany jest zatem w stanie osiągnąć znacznie wyższe dochody przy wykorzystaniu swoich kwalifikacji zawodowych – na poziomie co najmniej 2500 zł netto. Sąd zauważa przy tym, że wynagrodzenie dla wykwalifikowanego majstra, które akceptuje powód w umowie o pracę, jest praktycznie równe wynagrodzeniu jego żony wykonującej zawód sprzedawcy przy uwzględnieniu, że pozwany pracuje w pełnym wymiarze czasu pracy, jego żona zaś na ½ etatu. Z powyższego płynie wniosek, że pozwany bądź nie wykorzystuje należycie swoich możliwości zarobkowych, bądź nie ujawnia w procesie swoich rzeczywistych dochodów, które może otrzymywać w tzw. szarej strefie. Nie oznacza to jednak, że sytuacja zarobkowa pozwanego nie pozwala na łożenie wyższych niż do tej pory alimentów. Powyższe stwierdzenia należy odnieść także do argumentu pozwanego, że w 2014r. miał niskie dochody z powodu utraty pracy. Sytuacja ta okazała się bowiem jedynie przejściową, a sama utrata pracy nie może być utożsamiana z utratą czy obniżeniem możliwości zarobkowych.

Oceniając sytuację pozwanego Sąd miał na uwadze także, że poprawił się jego status majątkowy. Pozwany jest obecnie właścicielem mieszkania o pow. 49 m ² spłacając kredyt mieszkaniowy w wys. ok. 630 zł miesięcznie. W 2008r. pozwany nie posiadał nieruchomości, mieszkał z rodzicami. W sposób oczywisty więc poprawiła się jego sytuacja majątkowa. Pozwany zawarł związek małżeński, a jego żona pracuje, co oznacza, że codzienne koszty utrzymania zaspokajane są z dochodów dwóch osób.

Rozpoznając niniejszą sprawę Sąd miał także na uwadze, że w ostatnim okresie pozwany przestał łożyć dodatkowe kwoty na zajęcia dodatkowe powódki, nie partycypował tez ostatnio w zakupie podręczników czy wyprawki do szkoły. Kontakty pozwanego z powódką są dużo rzadsze niż uprzednio. Należy zatem stwierdzić, że to głównie matkę powódki obciążają osobiste starania o utrzymanie i wychowanie dziecka, czym po części – w przeciwieństwie do pozwanego - realizuje ona swój obowiązek alimentacyjny (art. 135 § 2 kro).

Zestawiając przedstawione wyżej usprawiedliwione potrzeby powódki z możliwościami majątkowymi i zarobkowymi obojga rodziców Sąd doszedł do przekonania, że w aktualnym stanie faktycznym obowiązek alimentacyjny pozwanego wobec córki wyczerpuje się kwotą po 600 zł miesięcznie. W ocenie Sądu matka powódki nie wykazała, by potrzeby małoletniej oraz możliwości majątkowe i zarobkowe matki małoletniej uzasadniały zasądzenie sumy żądanej w pozwie. Należy bowiem zauważyć, że od daty poprzedniego ustalenia alimentów w 2008r. ustalenia alimentów w sprawie o rozwód znacząco poprawiła się sytuacja materialna matki powódki. Porównanie aktualnej sytuacji J. S. ze stanem z 2008r. nie może pozostać bez przełożenia na rozdział sposobu zaspokajania potrzeb powódki między oboje rodziców.

Stąd też na zasadzie art. 138 k.r.o. w zw. z art. 135 § 1 k.r.o. orzeczono jak w pkt I sentencji, oddalając powództwo w pozostałym zakresie jako bezzasadne. O alimentach orzeczono od dnia 01 czerwca 2015 roku, zgodnie z żądaniem pozwu.

Stosownie do regulacji art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. wyrokowi w części zasądzającej alimenty nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w myśl zasady odpowiedzialności za wynik procesu, stosownie do art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c., mając na uwadze, że strona powodowa z mocy ustawy była od kosztów sądowych zwolniona.