Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 maja 2016 roku

Sąd Rejonowy w Chełmnie Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Natalia Dąbrowska

Protokolant stażysta Dominika Ritter

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2016 roku w Chełmnie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Wierzytelności Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko W. Z.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  ustala, że koszty procesu ponosi powód we własnym zakresie.

Sędzia Sądu Rejonowego

N. D.

Sygn. akt I C 875/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 10 września 2015 rok strona powodowa (...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. domagał się zasądzenia na jego rzecz od pozwanej W. Z. kwoty 41.695,42 zł wraz odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP od kwoty 16.379,36 zł od dnia 10 września 2015 roku do dnia zapłaty oraz odsetkami ustawowymi od kwoty 25.316,06 zł od dnia 10 września 2015 roku do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. Uzasadniając żądanie, wskazał, iż pozwana w dniu 26 października 2007 roku zawarła z (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. umowę kredytu konsolidacyjnego. Wobec braku spłaty zadłużenia, wierzytelność wynikająca z umowy kredytu została sprzedana przez (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W., będący następcą prawnym (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. powodowi w drodze umowy sprzedaży wierzytelności w dniu 19 grudnia 2014 roku. Wyjaśnił, że dług pozwanej wynosi 41.695,42 zł, w tym 16.379,36 zł niespłaconego kapitału, 22.774,14 zł odsetek karnych, 24,20 zł kosztów wezwań, upomnień i opłat, 993,77 zł odsetek umownych oraz 1523,95 zł odsetek karnych.

Zarządzeniem z dnia 14 października 2015 roku wydanym w elektronicznym postępowaniu upominawczym, VI Nc-e (...), referendarz sądowy w Sądzie Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty - w elektronicznym postępowaniu upominawczym, a postanowieniem z dnia 14 października 2015 roku przekazał sprawę do Sądu Rejonowego w Chełmnie.

Na rozprawie w dniu 06 kwietnia 2016 roku pozwana podniosła zarzut przedawnienia (k. 65).

Postanowieniem z dnia 06 kwietnia 2016 roku Sąd zobowiązał pełnomocnika strony powodowej do złożenia pisma procesowego, w którym odniesie się do zgłoszonego przez pozwaną na rozprawie zarzutu przedawnienia oraz do przedłożenia wskazanych w pozwie dowodów, a niezłożonych przy piśmie z dnia 08 stycznia 2016 roku pod rygorem pominięcia dowodu z tych dokumentów (k. 65v).

W piśmie procesowy z dnia 26 kwietnia 2016 roku powód wskazał, iż roszczenia wynikające z umowy kredytu przedawniają się w terminie trzech lat (art. 118 k.c.). Podniósł, iż wymagalność roszczenia określona w art. 120 k.c. oznacza stan, w którym uprawniony może skutecznie domagać się realizacji roszczenia. Roszczenie zaś staje się wymagalne z upływem ostatniego dnia przewidzianego dla zobowiązania terminu do spełnienia świadczenia. Ten hipotetyczny termin wymagalności wyznacza początek biegu przedawnienia. Nie jest natomiast terminem wymagalności w rozumieniu art. 120 § 1 k.c. moment, w którym uprawniony najwcześniej może zażądać od zobowiązanego zadośćuczynienia roszczeniu. Zdaniem powoda najistotniejsze znaczenie ma fakt, iż świadczenie z umowy kredytu jest świadczeniem jednorazowym (choć płatnym w ratach), a termin wymagalności w rozumieniu art. 120 k.c., należy wiązać z datą ostatniej raty umowy. Zgodnie zaś z treścią umowy kredytu konsumpcyjnego gotówkowego łączącej pozwaną z poprzednim wierzycielem, zgodnie z zapisami umowy (§ 1 pkt 1 oraz § 3 pkt 1 umowy), pozwana zobowiązał się do spłaty przedmiotowego kredytu w ratach miesięcznych płatnych do 5 dnia każdego miesiąca ze spłatą do dnia 05 listopada 2014 roku w wysokości 338,06 zł każda z rat, z zastrzeżeniem, iż pierwsza rata wyrównawcza wynosi 408,15 zł. W umowie termin płatności ostatniej raty określony był na dzień 05 listopada 2014 roku więc należność z tego tytułu zdaniem powoda ulegnie przedawnieniu w dniu 5 listopada 2017 roku, powód zaś wniósł pozew do Sądu w dniu 10 września 2015 roku, a więc przed upływem terminu przedawnienia dochodzonych roszczeń.

Pełnomocnik strony powodowej nie wywiązał się z zobowiązania do przedłożenia wskazanych w pozwie dowodów w postaci dokumentów, a niezłożonych przy piśmie z dnia 08 stycznia 2016 roku.

Sprawa została rozpoznana w postępowaniu zwykłym.

Sąd ustalił, co następuje:

Pozwana W. Z. w dniu 29 października 2007 roku zawarła z (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (obecnie (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.) umowę konsolidacyjnego kredytu gotówkowego z dnia 26 października 2007 roku, numer (...). Na podstawie tej umowy bank udzielił pozwanej kredytu w kwocie 16.589,24 zł, który miał być spłacony do dnia
05 listopada 2014 roku. W myśl art. 11 ust. 2 lit a umowy w razie stwierdzenia, że warunki kredytu nie zostały dotrzymane lub w przypadku gdy kredytobiorca nie ureguluje należności, mimo upływu 7-dniowego terminu wyznaczone w wezwaniu do zapłaty, skierowanym do kredytobiorcy listem ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru, jak również w przypadku barku zapłaty w terminach określonych w umowie dwóch pełnych rat kapitałowo-odsetkowych za co najmniej dwa okresy płatności, bank może wypowiedzieć umowę kredytu. Pismem z dnia 09 kwietnia 2008 roku bank wypowiedział umowę kredytu z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia. W piśmie tym powód poinformował pozwaną, że w następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia, całość środków kredytowych wraz z odsetkami i kosztami staje się wymagalna i podlega spłacie.

Dowód:

Umowa konsolidacyjnego kredytu gotówkowego z dnia 26 października 2007 roku numer (...) - k.51-53

Pismo z dnia 09 kwietnia 2008 roku – k. 62

(...) Wierzytelności Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 19 grudnia 2014 roku nabył od pierwotnego wierzyciela (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (wcześniej (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.) między innymi wierzytelność wynikająca z umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego zawartej przez bank z W. Z. w dniu 26 października 2007 roku, numer (...). Bank wskazał w załączniku do umowy, że w dacie przelewu wierzytelności w stosunku do W. Z. wynosiła: kapitał - 16.379,36 zł, odsetki umowne - 993,77 zł, odsetki karne - 22.774,14 zł oraz koszty 24,20 zł. W załączniku wskazał ponadto, że umowa została wypowiedziana dnia 06 czerwca 2009 roku. (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. zawiadomił W. Z. o dokonanym przelewie wierzytelności.

Dowody:

Umowa przelewu wierzytelności z dnia 19 grudnia 2014 roku nr (...) – k. 20-27

Zawiadomienie – k. 49

Sąd zważył, co następuje:

Stan faktyczny w sprawie został ustalony w oparciu o dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, z których przeprowadzono dowód. Dokumenty te zasługiwały na walor wiarygodności, gdyż ich autentyczność i rzetelność nie były przez strony kwestionowane, Sąd natomiast nie znalazł podstaw do ich podważenia.

Przedmiotem sporu pomiędzy stronami była ocena prawna, co do daty początkowej terminu biegu przedawnienia. A zatem rozważenia wymaga podniesiony przez pozwaną zarzut przedawnienia.

Nie ulega wątpliwości, że (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. (poprzednika strony powodowej) i pozwaną W. Z. łączyła umowa konsolidacyjnego kredytu gotówkowego zawarta w dniu 26 października 2007 roku, numer (...), która została wypowiedziana pismem poprzednika powoda z dnia 09 kwietnia 2008 roku. Wobec nie wywiązania się przez stronę powodową ze zobowiązania do przedłożenia na żądanie Sądu dokumentów nie zdołano ustalić, czy przeciwko pozwanej został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny i czy została nadana mu klauzula wykonalności oraz czy ewentualnie na podstawie takiego tytułu wykonawczego prowadzone było postępowania egzekucyjne, i z jakim skutkiem. Powód co prawda wskazał w uzasadnieniu pozwu, lakonicznie w żaden sposób nie precyzując nawet dat zdarzeń, że przeciwko pozwanej został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny, którem nadana została klauzula wykonalności oraz że na podstawie tego tytułu wykonawczego prowadzone było postępowania egzekucyjne, które nie doprowadziło do wyegzekwowania całości należności stwierdzonej bankowym tytułem egzekucyjnym, jednakże nie złożył dowodów na poparcie swoich twierdzeń.

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia (art. 117 kc). Zgodnie z art. 118 k.c., jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata. Termin przedawnienia roszczenia banku wobec osoby niebędącej przedsiębiorcą wynosi trzy lata (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2003 r. wydany w sprawie II CK 113/02 OSP 2004/11/141). Skutek przedawnienia następuje po upływie określonego terminu i polega na tym, że wprawdzie roszczenie istnieje nadal, ale ten, przeciwko komu ono jest skierowane, może uchylić się od jego zaspokojenia. Osoba, przeciwko której przysługuje roszczenie może zatem bez ujemnych konsekwencji prawnych odmówić podjęcia zachowania, do którego jest zobowiązana.

Okoliczności, iż w rozpatrywanej sprawie będzie miał zastosowanie 3 – letni okres przedawnienia wynikający z art. 118 k.c. nie kwestionuje także strona powodowa, która również powołuje się na ten przepis. Rozstrzygnięcia wymaga jedynie ocena prawna, co do tego, od którego momentu przedawnienie rozpoczyna bieg. Strona powodowa, powołuje się w tym zakresie na termin spełnienia świadczenia. Zdaniem powoda świadczenie z umowy kredytu jest świadczeniem jednorazowym, choć płatnym w ratach, a termin jego wymagalności w rozumieniu art. 120 k.c. należy wiązać z data ostatniej raty umowy. Ze stanowiskiem takim w niniejszym przypadku nie sposób się zgodzić, albowiem nie można utożsamiać w ustalonym stanie faktycznym daty terminu spełnienia świadczenia określonej jako data ostatniej raty umowy z datą wymagalności roszczenia.

Termin wymagalności należy odróżnić od terminu spełnienia świadczenia (płatności). Wymagalność określa najwcześniejszą chwilę, w której wierzyciel jest uprawniony do żądania spełnienia świadczenia, a dłużnik ma obowiązek je spełnić. Termin płatności świadczenia wyznacza końcowy moment, do którego dłużnik nie popada w opóźnienie względnie zwłokę. W przypadku zobowiązań terminowych, regułą jest początkowa zbieżność wymagalności i terminu płatności. Zarówno strony, kształtując zobowiązanie, jak i ustawodawca, koncentrują się na określeniu terminu spełnienia świadczenia, a nie na terminie jego wymagalności.

Zgodnie z art. 120 § 1 k.c. bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne. Jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie. Roszczenie staje się wymagalne wówczas, kiedy wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu (orzeczenie SN z 12 lutego 1991 r., III CRN 500/90, LexisNexis nr (...), OSN 1992, nr 7-8, poz. 137). Ustawa nie definiuje wprawdzie pojęcia wymagalności, w doktrynie przyjmuje się jednak zgodnie, że należy przez wymagalność rozumieć stan, w którym wierzyciel ma prawną możliwość żądania zaspokojenia przysługującej mu wierzytelności. Jest to stan potencjalny o charakterze obiektywnym, którego początek następuje w chwili, gdy wierzytelność zostaje uaktywniona. Jak zauważa się w orzecznictwie i doktrynie ustalenia, kiedy uprawniony (wierzyciel) mógłby najwcześniej podjąć czynność, o jakiej mowa w komentowanym przepisie, należy dokonywać in casu, analizując konkretny stan faktyczny, w jakim znalazł się wierzyciel. Nie jest tu możliwe stworzenie jednej zasady, właściwej dla wszystkich sytuacji faktycznych (por. wyr. SN z dnia 16 listopada 1995 r., sygn. II CRN 156/95, Lex nr 28739; wyrok SN z dnia 24.04.2003r., sygn. I CKN 316/01, Lex nr 112177; Adam Jedliński, Komentarz do art. 120 kc).

Przenosząc powyższe rozważania na kanwę niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż na skutek wypowiedzenia przez poprzednika powoda pismem z dnia 09 kwietnia 2008 roku umowy konsolidacyjnego kredytu gotówkowego z dnia 26 października 2007 roku, do którego bank był uprawniony na podstawie § 11 pkt 2 lit. a, stała się wymagalna także ta część zadłużenia, której termin płatności pierwotnie ustalony w umowie jeszcze nie nastąpił. W tym momencie rozpoczął się bieg przedawnienia pozostałych rat do spłaty, a więc tych, których termin zapłaty na ten dzień jeszcze nastąpił. Zatem w myśl przepisu art. 120 k.c. bieg terminu przedawnienia rozpoczynał się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, czyli wraz z dniem następnym po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytu. Co prawda na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów, nie było możliwości precyzyjnego ustalenia tej daty, jednakże strony nie podważały faktu wypowiedzenia umowy, a od dnia sporządzenia pisma „wypowiedzenie umowy kredytu” do dnia wniesienia pozwu minęło ponad 6 lat. Ponadto należy w tym miejscu zauważyć, iż poprzednik powoda w załączniku do umowy przelewu wierzytelności z dnia 19 grudnia 2014 roku wskazał, iż umowa została wypowiedziana dnia 06 czerwca 2009 roku, a zatem wierzytelność dochodzona pozwem uległa przedawnieniu najpóźniej w dniu 07 lipca 2012 roku, uwzględniają 30 dniowy termin wypowiedzenia umowy.

Wbrew stanowisku powoda nie można zatem w niniejszej sprawie utożsamiać daty terminu spełnienia świadczenia z datą wymagalności roszczenia z tytułu tejże umowy, gdyż jak wynika z literalnego brzmienia art. 120 k.c. - bieg przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne, przy czym jeżeli wymagalność roszczenia zależy od podjęcia określonej czynności przez uprawnionego, bieg terminu rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stałoby się wymagalne, gdyby uprawniony podjął czynność w najwcześniej możliwym terminie.

Z podanych względów, na podstawie art. 118 k.c., powództwo należało oddalić jako przedawnione, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II sentencji wyroku na podstawie
art. 98 § 1 k.p.c. Pozwana wygrał proces w całości, nie ponosząc żadnych kosztów procesu. Sąd ustalił zatem, że koszty procesu ponosi strona powodowa.

Sędzia Sądu Rejonowego

N. D.