Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 września 2013 roku

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący-Sędzia SO Krzysztof Kamiński

Protokolant: Aneta Chardziejko

w obecności prokuratora Elżbiety Korwell, po rozpoznaniu w dniu 26 września 2013 r. sprawy M. Ł. oskarżonego o czyny z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. i z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 29 maja 2013 r. (sygn. akt XV K 492/13):

I.  Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że:

1.  uchyla rozstrzygnięcia z pkt I, II i III części dyspozytywnej;

2.  oskarżonego M. Ł. uznaje za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów i za to na podstawie art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. i z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. skazuje go i przyjmując, że zostały one popełnione w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu na mocy art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. w zw. z art. 91§1 k.k. wymierza mu karę 7 (siedmiu) miesięcy pozbawienia wolności.

II.W pozostałej zaskarżonej części wyrok utrzymuje w mocy.

III. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. C. kwotę 516,60-zł (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze, w tym 96,60-zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem podatku VAT.

IV. Zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i obciąża nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

M. Ł. został oskarżony o to, że:

1. w dniu 07 grudnia 2012 r. w Galerii (...)przy ul. (...)w (...)w sklepie (...)wykorzystując nieuwagę personelu, po usunięciu klipsów zabezpieczających dokonał zaboru w celu przywłaszczenia mienia w postaci spodni o kodzie (...)wartości 149,99 zł oraz butów o kodzie (...)wartości 229,99 zł, powodując straty o łącznej kwocie 379,98 zł na szkodę sklepu (...), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia ponad 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne tj. o czyn z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k.

2. w czasie i miejscu jak w pkt I w sklepie (...)usiłował dokonać zaboru w celu przywłaszczenia obuwia sportowego (...)o wartości 300 zł w ten sposób, że po uprzednim usunięciu klipsa zabezpieczającego w przymierzalni ww. sklepu założył przedmiotowe obuwie, a następnie próbował wyjść ze sklepu nie uiszczając opłaty, zamierzonego celu nie osiągnął ze względu na zatrzymanie przez ochronę sklepu, czym działał na szkodę (...), przy czym czynu tego dopuścił się przed upływem 5 lat od odbycia ponad 6 miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne tj. o czyn z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k.

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem z dnia 29 maja 2013 roku w sprawie sygn. akt XV K 492/13 oskarżonego M. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu w pkt 1 i za to na podstawie art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. skazał go na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.

Oskarżonego M. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu w pkt 2 i za to na podstawie art. 13§1 kk w zw. z art. 278§1 kk w zw. z art. 64§1 kk skazał go, zaś na podstawie art. 14§1 kk w zw. z art. 278§1 kk w zw. z art. 64§1 kk wymierzył mu na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności.

Na mocy art. 85 kk, art. 86§1 k.k. połączył oskarżonemu M. Ł. orzeczone kary pozbawienia wolności i wymierzył karę łączną 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności.

Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. M. C. kwotę 360 (trzystu sześćdziesięciu) złotych oraz kwotę 82,80 (osiemdziesięciu dwóch 80/100) złotych tytułem VAT-u – łącznie tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu.

Zwolnił oskarżonego od ponoszenia opłaty i pozostałych kosztów sądowych w sprawie, przejmując je na poczet Skarbu Państwa.

Powyższy wyrok, na podstawie art. 425§1 i 2 k.p.k. oraz art. 444 k.p.k. w części ­ punkt I, II i III sentencji – co do kary zaskarżyła obrońca oskarżonego. Na podstawie art. 438 pkt 4 w zw. z art. 427§2 k.p.k. wyrokowi temu zarzuciła:

a. naruszenie prawa materialnego poprzez nie zastosowanie art. 91§1 kk , mimo, że M. Ł. popełnił w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa przestępstwa, zanim zapadł pierwszy wyrok, co do któregokolwiek z tych przestępstw,

b. rażącą niewspółmierność kary łącznej orzeczonej wobec oskarżonego M. Ł.:

- za czyn I z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 k.k. - na karę 1 roku pozbawienia wolności oraz za czyn II z art. 13§1 k.k. w zw. z art. 278§1 k.k. w zw. z art. 64§1 kk- na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności i orzeczenie kary łącznej w punkcie III - 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, podczas gdy orzeczona winna być jedna kara z uwzględnieniem art. 91 k.k. - łagodniejsza od wymierzonej kary łącznej, z uwagi na całokształt okoliczności sprawy, właściwości i warunki osobiste sprawcy, charakter działania, a także rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, jak też wzgląd na cele kary w zakresie społecznego oddziaływania oraz cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara powinna realizować w stosunku do oskarżonego, przemawiają za koniecznością znacznie łagodniejszego potraktowania oskarżonego.

- orzeczona co do czynu I i II kara, a następnie kara łączna charakteryzuje się znaczną dysproporcję w stosunku do zachowania oskarżonego,

Na podstawie art. 427§1 i art. 437 k.p.k. wniosła o:

- zmianę orzeczenia w punkcie I, II i III jego sentencji poprzez wymierzenie wobec oskarżonego kary łagodniejszej z uwzględnieniem art. 91§1 kk lub ewentualnie zmianę orzeczenia w punkcie I, II, III poprzez wymierzenie oskarżonemu kar łagodniejszych za czyny jednostkowe, oraz łagodniejszej kary łącznej, ewentualnie wniosła o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania;

Ponadto o zasądzenie wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną oskarżonemu z urzędu w postępowaniu odwoławczym, nie opłaconą przez oskarżonego w całości ani części.

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 26.09.2013r. obrońca oskarżonego wniosła o zwolnienie oskarżonego od kosztów sadowych za postępowanie przed sądem odwoławczym.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest zasadna w zakresie zarzutu obrazy art. 91§1 k.k. oraz postulatu orzeczenia łagodniejszej kary pozbawienia wolności.

Zgodnie z treścią art. 91§1 k.k., jeżeli sprawca popełnia w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu, dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw, sąd orzeka jedną karę na podstawie przepisu, którego znamiona każde z tych przestępstw wyczerpuje (w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę). „Ciąg przestępstw” jest instytucją prawa karnego materialnego i jej stosowanie jest obowiązkiem sądu.

Na marginesie, przestępstwa popełnione w formie dokonania i usiłowania mogą wchodzić w skład jednego ciągu przestępstw w rozumieniu art. 91§1 k.k. ( por. m.in. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 11 sierpnia 2000 r., I KZP 17/00, OSNKW 2000/7-8/56).

Należy w pełni zgodzić się ze stanowiskiem apelującej, iż zarzucone oskarżonemu czyny spełniają przesłanki określone w art. 91§1 k.k. (popełnione zostały w podobny sposób, w krótkich odstępach czasu). Sąd I instancji nie dostrzegając tego, wymierzył oskarżonemu dwie kary jednostkowe oraz karę łączną pozbawienia wolności. Tym samym dopuścił się obrazy w/w przepisu. Dlatego należało uchylić rozstrzygnięcia z pkt. I, II i III części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i orzec wobec oskarżonego jedną karę obejmująca oba czyny.

Dodać należy, że chociaż – zgodnie z treścią art. 91§1 k.k. – sąd orzeka jedną karę na podstawie przepisu, którego znamiona wyczerpuje każde z przestępstw, w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę, przewiduje wyższe zagrożenie, to powyższe rozstrzygnięcie – w realiach niniejszej sprawy – samo w sobie nie może być traktowane, jako rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego. Zważywszy, że apelację w niniejszej sprawie wniosła jedynie obrońca oskarżonego, Sąd Okręgowy nie mógł – w świetle dyspozycji art. 434§1 k.p.k. – orzec kary surowszej, niż Sąd I instancji.

Orzekając za przypisane oskarżonemu czyny karę 7 miesięcy pozbawienia wolności Sąd Okręgowy wziął pod uwagę przede wszystkim stopień winy oskarżonego i społecznej szkodliwości przypisanych czynów, w tym niewielką wartość przedmiotu przestępstw (w obu przypadkach nieznacznie przekraczającą próg graniczny między wykroczeniem, a przestępstwem) oraz nie osiągnięcie z nich przez sprawcę żadnej korzyści, a nadto właściwości i warunki osobiste M. Ł. (jego karalność sądową) oraz cele kary, zwłaszcza w zakresie wychowawczym.

Sąd Okręgowy (podobnie jak Sąd I instancji) nie dopatrzył się podstaw do warunkowego zawieszenia wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary. M. Ł. był karany za przestępstwa przeciwko mieniu. Przedmiotowych czynów dopuścił się w warunkach recydywy. Co więcej, w okresie próby (wyrokiem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 28 grudnia 2011 r., sygn. akt XV K 1392/11, skazany został m.in. za czyny z art. 279§1 k.k. na karę łączną 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem na okres 4 lat). Tym samym wykazał całkowite lekceważenie obowiązującego porządku prawnego i postępującą demoralizację. W tej sytuacji nie sposób mówić o pozytywnej prognozie kryminologicznej, która uzasadniałaby warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności.

Nie stwierdzając innych uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, w pozostałym zakresie należało utrzymać go w mocy.

O kosztach obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na mocy §14 ust. 2 pkt 4 w zw. z §2 ust. 3 rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu ( Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono na mocy art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. – ze względów słusznościowych – zważywszy że Sąd Okręgowy w znacznym zakresie uwzględnił apelację obrońcy oskarżonego.