Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 marca 2013 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Katarzyna Sidyk

Protokolant: Agata Suchaniak

po rozpoznaniu w dniu 21 lutego 2013 roku w Częstochowie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. S. (S.)

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę i rentę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. S. kwotę 235 000 zł (dwieście trzydzieści pięć tysięcy złotych) wraz z ustawowymi odsetkami, z tym że:

-

od kwoty 155 000 zł (sto pięćdziesiąt pięć tysięcy złotych) w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 11 sierpnia 2012 roku i kolejnymi ustawowymi odsetkami w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty,

-

od kwoty 80 000 zł (osiemdziesiąt tysięcy złotych) w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 7 marca 2013 roku i kolejnymi ustawowymi odsetkami w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. S. kwotę 33 901 zł (trzydzieści trzy tysiące dziewięćset jeden złotych) wraz z ustawowymi odsetkami, z tym że:

-

od kwoty 18 328 zł (osiemnaście tysięcy trzysta dwadzieścia osiem złotych) w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 11 sierpnia 2012 roku i kolejnymi ustawowymi odsetkami w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty,

-

od kwoty 15 573 zł (piętnaście tysięcy pięćset siedemdziesiąt trzy złote) w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 7 marca 2013 roku i kolejnymi ustawowymi odsetkami w razie zmiany ich wysokości do dnia zapłaty;

3.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powódki A. S. rentę w kwocie:

-

po 360 zł (trzysta sześćdziesiąt złotych) miesięcznie płatną do dziesiątego dnia każdego miesiąca poczynając od czerwca 2012 roku do grudnia 2012 roku,

-

po 490 zł (czterysta dziewięćdziesiąt złotych) miesięcznie płatną do dziesiątego dnia każdego miesiąca poczynając od stycznia 2013 roku do lutego 2013 roku,

-

po 1 220 zł (jeden tysiąc dwieście dwadzieścia złotych) miesięcznie płatną do dziesiątego dnia każdego miesiąca poczynając od marca 2013 roku;

4.  oddala powództwo w pozostałej części;

5.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 5 902 zł 47 gr (pięć tysięcy dziewięćset dwa złote czterdzieści siedem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

6.  nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Częstochowie kwotę 14 312 zł (czternaście tysięcy trzysta dwanaście złotych) tytułem zwrotu kosztów sądowych, których powódka nie miała obowiązku uiścić w części, co do której powództwo zostało uwzględnione;

7.  odstępuje od ściągnięcia z zasądzonego na rzecz powódki roszczenia kosztów sądowych w części, co do której powództwo zostało oddalone.

Sygn. akt IC 198/12

UZASADNIENIE

Powódka A. S. w pozwie z dnia 5 czerwca 2012r., po rozszerzeniu powództwa pismem z dnia 22 stycznia 2013r. (k. 115-116) oraz pismem z dnia 11 lutego 2013r. (k. 127-129) wnosiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W.:

1)  kwoty 235 000 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 155 000 zł od dnia wniesienia powództwa oraz od kwoty 80 000 zł od dnia orzekania;

2)  kwoty 47 558 zł tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 31 669 zł od dnia wniesienia powództwa oraz od kwoty 15 889 zł od dnia orzekania;

3)  renty tymczasowej w wysokości po 2 160 zł miesięcznie płatnej do rąk powódki do dziesiątego dnia każdego miesiąca począwszy od miesiąca czerwca 2012r. oraz w kwocie po 2 430 zł od miesiąca stycznia 2013r.

Powódka wniosła również o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu i pism rozszerzających powództwo powódka wskazała, iż w dniu 1 lipca 2011r. w miejscowości O. doszło do wypadku komunikacyjnego, w wyniku którego doznała poważnych obrażeń ciała. Kierujący ciągnikiem siodłowym marki (...) o nr rej. (...) wraz z naczepą marki (...) o nr rej. (...), G. K., jadąc od kierunku K. w kierunku O., na łuku drogi o profilu w prawo, zderzył się z jadącym od kierunku przeciwnego samochodem marki V. (...) o nr rej. (...), kierowanym przez J. S., który na skutek doznanych obrażeń zmarł w szpitalu. Pasażerką samochodu V. (...) była powódka. W stosunku do G. K. toczy się postępowanie karne przed Sądem Rejonowym w Z. (...) w sprawie (...). Doznane w wypadku obrażenia skutkowały długotrwałym leczeniem szpitalnym powódki i trwałym uszczerbkiem na zdrowiu w wysokości 82%. Pozwany uznał co do zasady roszczenia powódki i wypłacił na jej rzecz kwotę 823 zł 67 gr tytułem refundacji wydatków poniesionych na zakup środków medycznych i materaca przeciwodleżynowego oraz kwotę 250 zł tytułem zwrotu kosztów transportu medycznego. Tytułem zadośćuczynienia pozwany przyznał powódce kwotę 65 000 zł. W ocenie powódki wypłacona przez pozwanego kwota zadośćuczynienia nie realizuje w pełni swej funkcji, tj. kompensacji doznanej krzywdy w postaci bólu i cierpień psychicznych związanych z następstwami wypadku. Powódka była zmuszona poddać się długotrwałemu procesowi leczenia, w tym licznym zabiegom, a także przechodzić żmudną rehabilitację. Do chwili obecnej powódka nie powróciła do pełnej sprawności, takiej jak przed wypadkiem. Powódka, powołując się na faktury złożone do akt szkody, wskazała również, iż do dnia wniesienia pozwu poniosła koszty zakupu medykamentów w łącznej wysokości 1 720 zł oraz koszty zakupu pampersów w kwocie 899 zł 10 gr, w związku z czym powódka domaga się z tego tytułu kwoty 1 809 zł 10 gr. Mając na uwadze, że obrażenia ciała powódki były bardzo poważne zaistniała konieczność zaopatrzenia powódki w łóżko medyczne elektryczne, które wypożyczyła od firmy PW (...) Spółki jawnej w C.. Łącznie z tego tytułu powódka uiściła kwotę 700 zł. Powódka poniosła również koszt zakupu kuli łokciowej w kwocie 34 zł. Koszty dojazdu powódki do placówek medycznych wyniosły kwotę 1 750 zł. Powódka uiściła także koszty transportu lekarskiego w wysokości 500 zł, z czego pozwany zwrócił jej kwotę 250 zł. Powódka poniosła koszty opieki osoby trzeciej w łącznej kwocie 7 640 zł i koszty rehabilitacji w łącznej kwocie 2 700 zł. Powódka dochodzi również renty od czerwca 2012r. w kwocie po 2 160 zł. Zwiększone potrzeby powódki wynikają bowiem z miesięcznych wydatków na leki w kwocie 200 zł, opiekę w kwocie po 800 zł, rehabilitację w kwocie po 600 zł, kosztu paliwa na dojazdy w kwocie po 200 zł. Renta obejmuje też utracone dochody w kwocie po 360 zł miesięcznie. Powódka domaga się nadto zwrotu kosztów pomnika granitowego dla J. S. w kwocie 15 976 zł.

W piśmie procesowym z dnia 11 lutego 2013r. powódka wskazała, że rozszerzone żądanie z tytułu odszkodowania obejmuje: koszty zakupu leków w okresie od września 2012r. do stycznia 2013r. w kwocie 349 zł, koszty pomocy psychologicznej w kwocie 240 zł, koszt zakupu paliwa na dojazdy w kwocie 480 zł, tj. łącznie 1 069 zł. Powódka podała również, iż koszt pomocy osób trzecich za okres od dnia wypadku do dnia 20 lutego 2013r., z pominięciem okresów pobytu w szpitalu, wynosi kwotę 22 460 zł. Z tytułu pomocy osoby trzeciej powódka domagała się w pozwie kwoty 7 640 zł. W związku z powyższym, rozszerzyła żądanie w tym zakresie o kwotę 14 820 zł. Poza tym, powódka rozszerzyła żądanie w zakresie renty wnosząc dodatkowo o zasądzenie jej w wysokości po 2 430 zł miesięcznie od stycznia 2013r. Powódka wyjaśniła, iż na rentę składają się następujące pozycje: leki w kwocie 150 zł, opieka w wymiarze dwóch godzin dziennie – 600 zł, dojazdy do placówek medycznych – 100 zł, prywatna rehabilitacja – 600 zł i utracone dochody – 1000 zł.

Pozwany Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na jego rzecz od powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwany przyznał, iż w dniu 1 lipca 2011r. ubezpieczał od odpowiedzialności cywilnej posiadacza samochodu marki (...) nr rej. (...). Pozwany nie kwestionował też samej zasady odpowiedzialności posiadacza pojazdu marki (...) za szkody z dnia 1 lipca 2011r. Pozwany zarzucił natomiast, iż w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce kwotę 65 000 zł tytułem zadośćuczynienia z art. 445§1 k.c., a powódka nie udowodniła zasadności dalszych roszczeń z tego tytułu. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany uznał również koszty dojazdów do szpitali w kwocie 620 zł 40 gr i zapłacił je powódce. Ponadto wypłacił na rzecz powódki kwotę 600 zł za wypożyczenie łóżka rehabilitacyjnego, zgodnie z żądaniem powódki. Nadto, pozwany uiścił na rzecz powódki kwoty 823 zł 67 gr i 342 zł 40 gr oraz 182 zł 52 gr z tytułu zwrotu kosztów środków medycznych i materaca przeciwodleżynowego oraz kwotę 250 zł za transport medyczny. Pozwany nie uznał dalszych kosztów leczenia i dojazdów jako nieudowodnionych przez powódkę, zakwestionował koszy pomocy osób trzecich i ich wysokość, koszty rehabilitacji, porad medycznych. Pozwany zarzucił, iż powódka nie udowodniła również zasadności i wysokości utraconych dochodów. Pozwany nie uznał też żądania w zakresie zwrotu kosztów pogrzebu J. S. zarzucając, że powódka ich nie poniosła. Pozwany zarzucił dodatkowo, iż powódka w dacie złożenia pozwu nie dowiodła swoich roszczeń, zatem żądanie odsetek od daty wniesienia powództwa nie jest zasadne. Zadośćuczynienie nie jest odszkodowaniem, wyrok Sądu kształtuje zatem prawo powódki w zakresie zadośćuczynienia, a więc odsetki należne są od daty wyrokowania (k. 59-60).

Sąd ustalił, co następuje :

W dniu 1 lipca 2011r. w miejscowości O. doszło do wypadku drogowego, w wyniku którego powódka A. S. doznała poważnych obrażeń ciała. Przeciwko uczestnikowi zdarzenia drogowego G. K. toczy się przed Sądem Rejonowym w Z. (...) postępowanie karne w sprawie (...) o czyn z art. 177§2 k.k. w związku z art. 178§1 k.k. w związku z art. 11§2 k.k. G. K. został oskarżony o to, że w dniu 1 lipca 2011r. w O., w rejonie masywu leśnego, nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym w ten sposób, że jadąc z kierunku K. do O. z prędkością niedostosowaną do panujących warunków drogowych i ukształtowania terenu oraz niewłaściwie obserwując drogę zarówno przed jak i za ciągnikiem, kierując samochodem ciężarowym marki (...) nr rej. (...) z naczepą marki (...) typu cysterna, z niesprawnym układem hamulcowym, na łuku drogi doprowadził do bocznego poślizgu naczepy, która po przekroczeniu osi jezdni uderzyła w prawidłowo poruszający się po przeciwnym pasie, samochód osobowy marki V. (...) o nr rej. (...), kierowany przez J. S., który w następstwie doznanych obrażeń zmarł, natomiast pasażerka pojazdu marki VW P. S. doznała obrażeń ciała naruszających czynności narządów ciała powyżej 7 dni, po czym oskarżony zbiegł z miejsca wypadku.

W toku postępowania karnego przeprowadzono m.in. dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ruchu drogowego z dnia 28 października 2012r., z której wynika, iż bezpośrednią i jedyną przyczyną wypadku było niezachowanie przez oskarżonego ostrożności na intensywnym zakręcie w prawo, wjechanie w zakręt z nadmierną prędkością i podjęcie na nim manewru hamowania, który skutkował wyniesieniem naczepy na przeciwny pas ruchu, gdzie doszło do zderzenia z prawidłowo poruszającym się samochodem V. (...) kierowanym przez J. S..

/okoliczności bezsporne; ponadto dowód: odpis aktu oskarżenia z dnia 30 listopada 2011r. (w aktach szkody); kopia opinii biegłego – w załączeniu/

Po wypadku, powódka A. S. została przetransportowana karetką pogotowia ratunkowego do Szpitala (...) w Z., gdzie była hospitalizowana z rozpoznaniem: stłuczenia głowy okolicy skroniowo – ciemieniowo – jarzmowej, rany tłuczonej głowy w okolicy skroniowo – ciemieniowo lewej, skręcenia kręgosłupa szyjnego niewielkiego stopnia, stłuczenia klatki piersiowej oraz brzucha, złamania wieloodłamowego trzonu mostka, złamania trzonu kości ramiennej lewej z przemieszczeniem, złamania kości łokciowej lewej bez przemieszczenia, złamania miednicy typu M. po stronie lewej, złamania wieloodłamowego przedniego brzegu panewki stawu biodrowego lewego z przemieszczeniem, wieloodłamowego złamania trzonu kości udowej lewej z przemieszczeniem, stłuczenia podudzia prawego i lewego, podejrzenia impresji przedniej powierzchni szyjki kości udowej lewej. Powódka była leczona zachowawczo, wykonano u niej diagnostykę radiologiczną i kliniczną, opracowano chirurgicznie rany, założono wyciąg bezpośredni za guzowatość piszczeli lewej, złamania lewej kończyny górnej zaopatrzono unieruchomieniem w szynie gipsowej. Powódce przetoczono dwie jednostki krwi i cztery jednostki osocza mrożonego.

Dalsze leczenie od 6 lipca 2011r. do 27 sierpnia 2011r. powódka miała prowadzone w Oddziale (...) Urazowo-Ortopedycznej w Miejskim Szpitalu (...) w C.. Powódka była leczona operacyjnie. W dniu 11 lipca 2011r. wykonano u niej zamknięte zespolenie złamania trzonu kości udowej gwoździem śródszpikowym ryglowanym. W dniu 18 lipca 2011r. wykonano otwarte nastawienie i zespolenie złamania trzonu kości ramiennej lewej metodą (...) i kości łokciowej lewej metodą AO. Leczenie złamania miednicy kontynuowano na wyciągu za guzowatość piszczeli lewej. Powódce przetoczono dwie jednostki krwi. Leczenie było powikłane zapaleniem płuc.

W okresie od 12 października 2011r. do 22 listopada 2011r. powódka przebywała w Oddziale (...) Narządu (...) w Miejskim Szpitalu (...) w C.. Powódka była leczona zachowawczo, miała stosowaną fizykoterapię, uzyskano usprawnienie ruchomości, powódka zaczęła chodzić przy pomocy kul łokciowych.

Ponowne szpitalne leczenie rehabilitacyjne powódka odbyła w okresie od 23 stycznia 2012r. do 2 marca 2012r. w Oddziale (...) Narządu (...) w Miejskim Szpitalu (...) w C.. W wyniku przeprowadzonej rehabilitacji osiągnięto poprawę ogólnej wydolności, zwiększenie siły mięśniowej kończyn górnych i dolnych. Przy czym, powódka nadal poruszała się przy pomocy kul. Utrzymywały się też dolegliwości bólowe miednicy po stronie lewej.

W okresie od 28 maja 2012r. do 29 maja 2012r. powódka była hospitalizowana w Oddziale (...) Urazowo-Ortopedycznej w Szpitalu (...) w J. z rozpoznaniem: stanu po urazie kolana lewego, uszkodzenia tylnej części łąkotki przyśrodkowej, artrofibrozy oraz stanu po przebytym stłuczeniu chrząstki stawowej kości udowej lewej. W dniu 28 maja 2012r. wykonano u powódki zabieg artroskopii stawu kolanowego lewego. Podczas zabiegu wykonano szycie uszkodzonej łąkotki przyśrodkowej oraz usunięto zrosty wewnątrzstawowe.

W okresie od 21 sierpnia 2012r. do 11 września 2012r. powódka przebywała na leczeniu w (...) Centrum (...) w T. z rozpoznaniem: stanu po urazie wielonarządowym, stanu po złamaniu kości ramiennej i łokciowej lewej, stanu po złamaniu miednicy typu M., stanu po złamaniu kości udowej lewej. W czasie hospitalizacji przeprowadzono kompleksową rehabilitację, która poprawiła stan ogólny powódki. Natomiast z powodu braku zrostu w lewej kości ramiennej rehabilitacja w tym zakresie była ograniczona.

W okresie między pobytami w szpitalu powódka podlegała leczeniu w Poradni (...) Urazowo-Ortopedycznej i nadal pozostaje pod kontrolą tej Poradni.

Powódka w wyniku wypadku doznała trwałego uszczerbku na zdrowiu, który należy ocenić na 100%. Na uszczerbek ten składają się: stłuczenie głowy z raną tłuczoną okolicy ciemieniowo – skroniowo – jarzmowej lewej – 2%, złamanie wieloodłamowe trzonu mostka – 10%, złamanie trzonu kości ramiennej lewej z przemieszczeniem powikłane stawem rzekomym – 30%, złamanie kości łokciowej lewej bez przemieszczenia – 5%, złamanie miednicy typu M. po stronie lewej – 30%, złamanie wieloodłamowe przedniego brzegu panewki stawu biodrowego lewego z przemieszczeniem skutkujące ograniczeniem ruchomości stawu biodrowego – 10%, wieloodłamowe złamanie trzonu kości udowej lewej z przemieszczeniem – 10% i uraz stawu kolanowego z uszkodzeniem chrząstki stawowej i łąkotki przyśrodkowej – 5%.

/ dowód: odpisy dokumentacji lekarskiej (k. 17-42), opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii lek. med. D. K. (k. 102-109), zeznania powódki A. S. (k. 78-80)/

Powódka A. S. po wykorzystaniu 182 dni zwolnienia lekarskiego, otrzymała z ZUS świadczenie rehabilitacyjne na okres 12 miesięcy. Następnie lekarz orzecznik ZUS uznał, że powódka jest całkowicie niezdolna do pracy do 30 listopada 2014r. i otrzymała rentę na okres dwóch lat. Powódka przeszła operacyjne leczenie złamań kości długich, natomiast miednicy – w sposób zachowawczy z zastosowaniem wyciągu za kość piszczelową. Powódka w domu korzystała z łóżka ortopedycznego, które zostało przez nią wypożyczone, stosowała pampersy do momentu, gdy mogła przemieszczać się do łazienki. Powódka nadal porusza się z asekuracją kuli łokciowej. Miednica zrosła się z przemieszczeniem odłamów, co utrudnia siedzenie i powoduje skrócenie lewej kończyny dolnej. Powódka chodzi utykając na lewą stronę. W lewym stawie kolanowym doszło do pourazowych zmian zwyrodnieniowych. W przypadku lewej kości ramiennej doszło do powstania stawu rzekomego i braku zrostu. Większość dnia powódka spędza w pozycji siedzącej lub leżącej, ma kłopoty z wypróżnianiem. Cierpi na dolegliwości bólowe ramienia lewego, kolana lewego, miednicy oraz kręgosłupa w odcinku lędźwiowo-krzyżowym. Przy siedzeniu dla komfortu podkłada sobie podkładki przeciwodleżynowe. Lewa kończyna górna powódki jest niesprawna i nie pozwala jej na wykonywanie wszystkich czynności dnia codziennego. Powódka skarży się również na kłopoty z pamięcią.

Leczenie powódki po wypadku było złożone, rozpoczęto je wyciągiem za guzowatość piszczeli, aby ustabilizować złamanie miednicy i trzonu kości udowej lewej oraz unieruchomieniem lewej kończyny górnej w szynie gipsowej ramienno-dłoniowej. Następnie powódka była poddana leczeniu operacyjnemu, w ramach którego dwuetapowo dokonano zespolenia złamań kości długich. D. na wyciągu za guzowatość było kontynuowane do końca hospitalizacji, tj. do 27 sierpnia 2011r. Powodowało to duże uciążliwości, gdyż wymagało ciągłego leżenia na wznak, konieczność załatwiania potrzeb fizjologicznych w łóżku, korzystania z pampersów. Powódka przebyła również zabieg artroskopii stawu kolanowego, w czasie którego usunięto zrosty wewnątrzstawowe oraz zeszyto łąkotkę przyśrodkową. Następnie powódka przechodziła rehabilitację, która wiązała się z trzykrotnymi pobytami w oddziałach rehabilitacji. Z powodu pourazowych ograniczeń w ruchomości stawów kończyn górnych i dolnych po stronie lewej, rehabilitacja była uciążliwa i bolesna, a długotrwałe leczenie powodowało u powódki zasłabnięcia ortostatyczne. Przez cały okres pobytu powódki w szpitalu mogły u niej występować dolegliwości bólowe o dużym natężeniu. Przez kolejne sześć miesięcy powódka mogła odczuwać dolegliwości bólowe o średnim natężeniu z okresami nasileń do dużego, przez dalsze sześć miesięcy dolegliwości bólowe mogły mieć średnie natężenie. Dolegliwości bólowe o lekkim i umiarkowanym natężeniu mogą występować u powódki do chwili obecnej.

Powódka w okresie od wypadku do marca 2012r., z wyjątkiem pobytów w szpitalach, wymagała pomocy innej osoby w wymiarze ośmiu godzin dziennie. Pomoc była jej potrzebna przy wykonywaniu wszystkich czynności życia codziennego: codziennej toalety, załatwianiu potrzeb fizjologicznych, ubieraniu, przygotowywaniu posiłków, sprzątaniu, praniu, robieniu zakupów. W dalszym okresie czasu do 20 sierpnia 2012r. pomoc była powódce potrzebna w mniejszym wymiarze, sześć godzin dziennie, przy przygotowywaniu posiłków, ubieraniu, kąpieli, sprzątaniu, praniu, zakupach, dowożeniu do lekarza. Po powrocie z Oddziału (...) pomoc powódce była potrzebna w wymiarze dwóch godzin dziennie. Pomoc w tym wymiarze będzie nadal powódce potrzebna. W domu opiekę nad powódka sprawowała jej mama oraz siostra. Wykonywały one wszystkie niezbędne czynności związane z funkcjonowaniem powódki i życiem codziennym. W opiece tej pomagał również syn powódki, który przebywał z nią w godzinach nocnych i kuzynka, która robiła powódce zastrzyki. W okresie wakacyjnym powódką opiekowała się także córka. Siostrze powódka wynagradzała pomoc płacąc jej około 10-15 zł za godzinę tej pomocy.

/ dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii lek. med. D. K. (k. 102-109), odpis odcinka dot. wypłacanego świadczenia rehabilitacyjnego (k. 48), odpis decyzji o przyznaniu renty (k. 148), odpis orzeczenia lekarza orzecznika ZUS (k. 150), zeznania powódki A. S. (k. 78-80)/

Sąd zważył, co następuje :

Odpowiedzialność pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W. wobec powódki A. S. za skutki wypadku komunikacyjnego z dnia 1 lipca 2011r. była co do zasady pomiędzy stronami bezsporna. Spór dotyczył natomiast zakresu i rozmiarów tej odpowiedzialności, w tym wysokości zadośćuczynienia i odszkodowania należnych powódce, zasadności przyznania powódce renty z tytułu zwiększonych potrzeb i utraconych dochodów oraz jej wysokości.

Stosownie do treści art. 444§1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na podstawie art. 445 § 1 k.c. w związku z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, Sąd może również przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. W myśl art. 444§2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Oceniając zasadność roszczenia powódki A. S. o zadośćuczynienie Sąd miał na uwadze, że suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma być „odpowiednia”. Nie ulega wątpliwości, że o rozmiarze należnego zadośćuczynienia decyduje rozmiar doznanej krzywdy, zadośćuczynienie ma bowiem na celu naprawienie szkody niemajątkowej, wyrażającej się doznaną krzywdą w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Nie dający się ściśle wymierzyć charakter krzywdy sprawia, że ustalenie jej rozmiaru, a tym samym i wysokości zadośćuczynienia zależy od oceny sądu. Ocena ta powinna uwzględniać całokształt okoliczności sprawy, nie wyłączając takich czynników, jak np. wiek poszkodowanego oraz postawa sprawcy. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, odniesione jednak do indywidualnych okoliczności danego wypadku. Oceniając rozmiar doznanej krzywdy trzeba zatem wziąć pod rozwagę całokształt okoliczności, w tym rodzaj doznanych przez poszkodowanego obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, kalectwo i jego stopień, oszpecenie, rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich oraz inne czynniki podobnej natury. Zadośćuczynienie powinno spełniać funkcję kompensacyjną.

Poziom życia poszkodowanego nie może być natomiast zaliczany do czynników, które wyznaczają rozmiar doznanej krzywdy i wpływają na wysokość zadośćuczynienia. Suma pieniężna przyznana tytułem zadośćuczynienia ma stanowić przybliżony ekwiwalent poniesionej szkody niemajątkowej. Powinna zatem wynagrodzić poszkodowanemu doznane przez niego cierpienia fizyczne i psychiczne i ułatwić przezwyciężanie ujemnych przeżyć. Nie oznacza to jednak, że formą złagodzenia doznanej krzywdy musi być nabywanie dóbr konsumpcyjnych o wartości odpowiadającej poziomowi życia poszkodowanego. Takie pojmowanie funkcji kompensacyjnej prowadziłoby do różnicowania krzywdy, a tym samym wysokości zadośćuczynienia zależnie od stopy życiowej poszkodowanego. Godziłoby to w zasadę równości wobec prawa, a także w powszechne poczucie sprawiedliwości.

(por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 września 2010r. z uzasadnieniem, II CSK 94/10, LEX nr 672673 oraz przytoczone tam liczne orzecznictwo).

Ustalając wysokość należnego powódce A. S. zadośćuczynienia Sąd miał na uwadze, iż powódka przed wypadkiem była osobą sprawną, samodzielną i zdolną do pracy. Nie wymagała w żadnym zakresie pomocy osoby trzeciej. Powódka w chwili wypadku miała 42 lata (ur. (...)). Sąd miał na uwadze, iż obrażenia doznane przez powódkę w wyniku wypadku były bardzo poważne, zagrażające życiu, następstwa urazów mają charakter nieodwracalny. Sąd wziął pod uwagę nadto przebieg długotrwałego leczenia szpitalnego powódki, w ramach którego powódka przebyła zabiegi operacyjne, uciążliwości związane z przebywaniem w długim okresie czasu w wymuszonych pozycjach, znaczny dyskomfort, poczucie bezradności, intensywne dolegliwości bólowe, cierpienia psychiczne, konieczność długotrwałego korzystania z pomocy innej osoby. Rehabilitacja powodowała również intensywne dolegliwości bólowe i była uciążliwa oraz niewątpliwie wymagała od powódki dużej determinacji.

Sąd uwzględnił także nieodwracalność większości następstw wypadku w postaci trwałego uszczerbku na zdrowiu, a także znaczną jego wysokość. W wyniku wypadku powódka doznała bowiem trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 100%. Ponadto, powódka nie ma szansy na odzyskanie pełnej sprawności fizycznej, aby mogła powrócić do trybu życia sprzed wypadku, nadal wymaga pomocy innej osoby, a rokowania na przyszłość nie są korzystne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał za zasadne określenie wysokości zadośćuczynienia należnego powódce A. S. na kwotę 300 000 zł. Pozwany w toku postępowania likwidacyjnego wypłacił powódce kwotę 65 000 zł z tego tytułu, w związku z powyższym Sąd zasądził na rzecz powódki dodatkowo kwotę 235 000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Na zasądzone przez Sąd odszkodowanie w kwocie 33 901 zł składają się: koszty poniesione przez powódkę z tytułu usług psychologicznych – 240 zł, koszty poniesione na zakup leków w kwocie 349 zł, koszty poniesione z tytułu dojazdów w kwocie 164 zł, koszty poniesione z tytułu opieki w kwocie 22 460 zł, koszty poniesione z tytułu rehabilitacji w kwocie 2 700 zł oraz koszty pomnika na grób J. S. w kwocie 7 988 zł.

Z dokumentacji medycznej wynika, iż powódka w ramach procesu leczenia, była poddana także konsultacji psychologicznej (k. 26). U powódki stwierdzono ostrą reakcję na stres, wymagała ona wsparcia psychologicznego i dalszej pomocy psychologicznej, a w wypadku nasilenia objawów także konsultacji psychiatrycznej. Mając powyższe na uwadze Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 240 zł z tytułu poniesionych kosztów pomocy psychologicznej wynikających z przedłożonych przez nią rachunków (k. 152, 156, 161, 166).

Biegły z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii uznał za zasadne stosowanie przez powódkę leków przeciwbólowych, uspakajających, leków rozrzedzających krew, leków przeciwobrzękowych, wspomagających zrastanie złamań kości, regulujących pracę przewodu pokarmowego i osłonowych na błonę śluzową żołądka. W związku z powyższym, Sąd zasądził na rzecz powódki kwotę 349 zł z tytułu zakupu lekarstw wynikającą ze złożonych rachunków (k. 153-155, k. 158-160, k. 162-164, 167-168, 177-178).

Powódka wymagała rehabilitacji, również domowej. Rehabilitantka przyjeżdżała do powódki codziennie, co dwa dni, na godzinę. Powódka uiszczała jej wynagrodzenie w kwocie 30 zł za godzinę. Potrzebę rehabilitacji i zasadność poniesienia przez powódkę kosztów rehabilitacji w łącznej kwocie 2 700 zł potwierdził także biegły z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii (k. 108). W związku z powyższym, Sąd uwzględnił zgłoszone w pozwie żądanie zasądzenia kwoty 2 700 zł z tytułu kosztów poniesionych na rehabilitację, według wyliczenia przedstawionego przez powódkę (k. 51).

Sąd uwzględnił również koszty dojazdów poniesione przez powódkę na wizyty lekarskie, do Poradni i szpitala oraz na wizyty u psychologa, według zestawienia załączonego przez powódkę do pisma z dnia 11 lutego 2013r. (k. 175-176). Przy czym, Sąd wyeliminował pozycje związane z kosztami dojazdów do Sądu w Z. (...) i C. na rozprawy (poz. 2, 3, 18 k. 175; poz. 3 k. 176). Są to bowiem koszty postępowań sądowych, które przez stronę mogą być dochodzone w ramach danego postępowania i zależą od wyniku postępowania. Poza tym, jak zeznała sama powódka, nie jeździ na rozprawy w sprawie karnej prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Z. (...), co wynika również z zapisów w protokołach rozpraw w sprawie (...) (kopie w załączeniu). W związku z powyższym, Sąd uwzględnił łącznie koszty związane z przejazdem 353 km. Z załączonych przez powódkę faktur VAT dotyczących zakupu benzyny, wynika iż benzyna była zazwyczaj kupowana w cenie 5,79 zł za litr. Przyjmując spalanie średnio 8 litrów na 100 km, to na 353 km wychodzi 28,24 litry, po 5,79 zł, daje to kwotę 164 zł.

Powódka A. S., zgodnie z opinią biegłego z zakresu chirurgii urazowej i ortopedii, wymagała w okresie między pobytami szpitalnymi pomocy innej osoby przy wykonywaniu czynności życia codziennego w następującym zakresie:



od 1 lipca 2011r. do 31 marca 2012r. w wymiarze 8 godzin dziennie; łącznie 274 dni – 138 dni pobytu w szpitalu = 136 dni opieki; 136 dni × 8 godzin = 1 088 godzin × 10 zł = 10 880 zł;



od 1 kwietnia 2012r. do 20 sierpnia 2012r. w wymiarze 6 godzin dziennie; łącznie 142 dni; 142 dni × 6 godzin = 852 godzin × 10 zł = 8 520 zł;



od 20 września 2012r. do 20 lutego 2013r. w wymiarze 2 godzin dziennie; łącznie 153 dni; 153 dni × 2 godziny = 306 godzin × 10 zł = 3 060 zł.

Łącznie koszt opieki wymaganej przez powódkę wyniósł za wskazane okresy kwotę 22 460 zł (10 880 zł + 8 520 zł + 3 060 zł).

Zgodnie z informacją z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w C. stawki wynagrodzenia za świadczone usługi opiekuńcze wynosiły za jedną roboczogodzinę w okresie od 1 lipca 2011r. kwotę 16 zł 27 gr (k. 91). Przyjęta zatem przez powódkę stawka 10 zł za jedną godzinę opieki, nie jest stawką zawyżoną.

Sąd uwzględnił również żądanie w zakresie zwrotu kosztów zakupu pomnika granitowego na grób męża powódki J. S.. Powódka złożyła fakturę, z której wynika, iż uiściła z tego tytułu kwotę 15 976 zł (k. 45). Na podstawie przedłożonych przez powódkę zdjęć nagrobka (k. 188) należy uznać uczczenie pamięci męża powódki poprzez zakup takiego pomnika za adekwatne do sytuacji i aktualnych tradycji w społeczeństwie oraz uwzględniające fakt, iż J. S. był młodym człowiekiem, który zginął nagle tragiczną śmiercią i należał do osób najbliższych powódce. Powódka zeznała, iż pozwany zwrócił jej połowę kosztów zakupu pomnika (k. 80), w związku z powyższym Sąd zasądził na rzecz powódki dodatkowo z tego tytułu kwotę 7 988 zł.

Łącznie Sąd zasądził na rzecz powódki od pozwanego tytułem odszkodowania kwotę 33 901 zł (240 zł + 349 zł + 2 700 zł + 164 zł + 22 460 zł + 7 988 zł).

Sąd nie uwzględnił żądania powódki w zakresie zwrotu kosztów wypożyczenia łóżka medycznego elektrycznego w kwocie 700 zł. Jak wynika z akt szkody pozwany wypłacił powódce z tego tytułu poniesione koszty w kwocie 600 zł wynikające z przedłożonych faktur. Natomiast kwota 100 zł zapłacona przez powódkę jako kaucja przy zawarciu umowy wypożyczenia z dnia 12 sierpnia 2011r., zgodnie z treścią §3 umowy, miała zostać oddana wypożyczającemu w przypadku terminowego zwrotu nieuszkodzonego produktu. Spełnienie tego warunku i odzyskanie zwrotu kaucji nie zależało już w żadnym stopniu od pozwanego.

Sąd nie zasądził też kosztów zakupu kuli w kwocie 34 zł, gdyż zostały one uwzględnione przez pozwanego przy wypłacie na rzecz powódki odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów leczenia w kwocie 342 zł 40 gr, co wynika z dokumentów załączonych do akt szkody, m.in. pisma reprezentanta powódki na etapie postępowania likwidacyjnego z dnia 20 marca 2012r. i pisma pozwanego z dnia 11 maja 2012r. oraz operatu szkodowego i polecenia przelewu.

Nie zasługiwało również na uwzględnienie żądanie zapłaty kwoty 250 zł z tytułu transportu medycznego. Powódka poniosła te koszty w wysokości 250 zł (nie 500 zł). Pozwany zwrócił powódce kwotę 250 zł z tego tytułu. Powołany w pozwie dowód wpłaty nr (...) i faktura VAT (...) (załączone do akt szkody i złożone przez pozwanego w oryginale) dotyczą tej samej należności w kwocie 250 zł (por. też operat szkodowy w aktach szkody).

Sąd nie uwzględnił powództwa w zakresie zwrotu kosztów dojazdów w kwocie 1 750 zł żądanych z powołaniem się na faktury, które powódka złożyła na etapie postępowania likwidacyjnego. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany wypłacił powódce odszkodowanie z tytułu dojazdów w kwocie 620 zł 40 gr. Mając na uwadze wyjaśnienia dokonane przez pozwanego w piśmie z dnia 30 maja 2012r. załączonym do akt szkody, Sąd stwierdził, iż pozwany wyliczył w sposób prawidłowy odszkodowanie w tym zakresie.

Powódka domagała się w pozwie również odszkodowania w kwocie 1 809 zł 10 gr z tytułu zakupu medykamentów i pampersów wynikające z faktur, które złożyła na etapie postępowania likwidacyjnego. Jak wynika z dokumentów załączonych do akt szkody pozwany wypłacił powódce z tego tytułu kwoty: 823 zł 67 gr + 342 zł 40 gr (w tym koszty zakupu kuli w wysokości 34 zł) oraz 182 zł 52 gr. Łącznie 1 348 zł 59 gr. Sąd stwierdził, iż pozwany w sposób prawidłowy wyliczył odszkodowanie w tej części.

Aktualnie zwiększone potrzeby powódki będące następstwem wypadku, zgodnie z opinią biegłego, obejmują koszty pomocy osoby drugiej w wymiarze dwóch godzin dziennie, co daje kwotę miesięcznych wydatków w wysokości po 600 zł (2 godziny × 30 dni × 10 zł) oraz koszty leków w wysokości po 130 zł.

Powódka przed wypadkiem osiągała wynagrodzenie za pracę na stanowisku asystenta do spraw obsługi klienta w Poczcie Polskiej S.A. w kwocie średnio netto za miesiąc 1 725 zł 34 gr (za kwiecień 2011r. – 1 802 zł 55 gr; za maj 2011r. – 1686 zł 80 gr; za czerwiec 2011r. – 1 686 zł 67 gr) (por.: zaświadczenie k. 49).

Do dnia 31 grudnia 2003r. renta przyznawana przez sąd w wyroku nie była wolna od podatku dochodowego. Wynikało to z art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2012r., poz. 361 ze zm; Dz.U. z 2000r., nr 14, poz. 176 ze zm.), który przewidywał, iż wolne od podatku dochodowego jest jedynie odszkodowanie otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego, od 14 sierpnia 2003r. uległo zmianie brzmienie tego przepisu w ten sposób, że wskazano, iż wolne od podatku są odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw i inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku sądowego. Natomiast po zmianie obowiązującej od 1 stycznia 2004r. wolne od tego podatku dochodowego są zarówno odszkodowania jak i renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (por.: art. 21 ust. 1 pkt 3b i 3c). W związku z powyższym, Sąd przyjął do wyliczenia należnej powódce renty wartości netto.

Po wypadku powódka otrzymywała, po wyczerpaniu zwolnienia lekarskiego, świadczenie rehabilitacyjne w kwocie 1 365 zł 70 gr netto (k. 48). Różnica między wynagrodzeniem a świadczeniem rehabilitacyjnym wynosiła zatem kwotę 360 zł (1 725 zł 34 gr – 1 365 zł 70 gr).

Natomiast od 1 stycznia 2013r. powódka otrzymuje rentę z ZUS w kwocie po 1 235 zł 21 gr netto. Różnica między wynagrodzeniem otrzymywanym przez powódkę przed wypadkiem a rentą wynosi kwotę 490 zł (1 725 zł 34 gr – 1 235 zł 21 gr).

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził na rzecz powódki rentę wyrównawczą (z tytułu utraconych dochodów) w kwocie po 360 zł od czerwca 2012r. (data żądania renty przez powódkę) do grudnia 2012r., po 490 zł od stycznia 2013r. (data przyznania powódce renty przez ZUS z tytułu niezdolności do pracy) do lutego 2013r.

Od marca 2013r. Sąd zasądził na rzecz powódki rentę z tytułu zwiększonych potrzeb i rentę wyrównawczą w kwocie po 1 220 zł miesięcznie, na którą składają się wydatki na leki w kwocie po 130 zł, koszty związane z opieką osoby trzeciej w kwocie po 600 zł i utracone dochody w kwocie po 490 zł.

Rentę z tytułu zwiększonych potrzeb Sąd zasądził dopiero od marca 2013r., ponieważ koszty poniesione przez powódkę na zakup leków, rehabilitację, dojazdy i opiekę, zostały uwzględnione do lutego 2013r. w ramach zasądzonego odszkodowania. Niezasadne było więc roszczenie powódki w tym zakresie, w którym następowało powielenie żądania odszkodowania i renty. Poszkodowany nie może bowiem domagać się zwrotu tych samych należności raz z tytułu odszkodowania, a drugi raz – jako renty.

Aktualnie w przypadku powódki nie występują inne potrzeby, które mogłyby być zaspokajane w formie renty, tj. o charakterze periodycznym, stałym lub przynajmniej powtarzalnym w pewnym dłuższym okresie czasu. Wydatki, które byłyby związane z następstwami wypadku, np. okresowo koszty poniesione na rehabilitację, dojazd na kontrolę, w przypadku ich poniesienia, mogłyby być zasądzone jedynie w formie odszkodowania, a nie renty. W ocenie biegłego, aktualnie powódka będzie wymagać tylko okresowej rehabilitacji, natomiast codzienne ćwiczenia wzmacniające siłę i ruchomość kończyn winna stosować we własnym zakresie. W przypadku następstw wypadku drogowego, z uwagi na charakter szkody polegającej na wystąpieniu uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia, nie jest wykluczone pojawienie się w przyszłości nowej szkody, mogącej być naprawioną przez zobowiązanego dobrowolnie czy w formie dalszego odszkodowania dochodzonego w procesie sądowym, natomiast brak w chwili obecnej podstaw do zasądzenia z tego tytułu renty.

Ocena rozmiaru szkody, a w konsekwencji wysokości żądanego odszkodowania czy zadośćuczynienia, podlega weryfikacji sądowej. Jednakże byłoby niedopuszczalne przyjęcie, że poszkodowany ma czekać z otrzymaniem świadczenia z tytułu odsetek do chwili ustalenia wysokości szkody w konkretnym przypadku. Orzeczenie sądowe w postępowaniu odszkodowawczym oczywiście nie ma charakteru konstytutywnego, nie jest więc źródłem zobowiązania sprawcy szkody względem poszkodowanego do zapłaty odszkodowania czy zadośćuczynienia. Rzeczywistym źródłem takiego zobowiązania jest czyn niedozwolony.

Zasadą jest więc, że zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu zobowiązanego przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia (art. 455§1 k.c.). Od tej chwili biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art. 481§1 k.c.). Zasada ta doznaje wyjątków, które wynikają jedynie z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

(por.: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2010r. z uzasadnieniem, II CSK 434/09, LEX nr 602683; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 2009r., V CSK 370/08, LEX nr 584212; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005r. z uzasadnieniem, I CK 7/05, LEX nr 153254; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 lutego 2007r., I CSK 433/06, LEX nr 274209; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 8 lutego 2012r., V CSK 57/11, LEX nr 1147804).

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wierzyciel oprócz złożenia zawiadomienia o wypadku powinien także określić swoje roszczenie. Jeżeli tego nie zrobił, to ubezpieczyciel popadł w opóźnienie dopiero z upływem czternastodniowego terminu od daty określenia swych roszczeń przez powoda wobec pozwanego (por. uzasadnienie do wyroku Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2004r., I CK 131/03, OSNC 2005/2/40).

Mając powyższe na uwadze, od kwoty zadośćuczynienia w wysokości dochodzonej pozwem, tj. od kwoty 155 000 zł Sąd zasądził odsetki za opóźnienie od daty po upływie 14 dni od dnia doręczenia pozwu pozwanemu, co nastąpiło 27 lipca 2012r. (k. 74), czyli od dnia 11 sierpnia 2012r. Natomiast od kwoty 80 000 zł, zgłoszonej w piśmie rozszerzającym powództwo, Sąd zasądził odsetki od dnia wyroku, tj. od dnia 7 marca 2013r.

Analogicznie od kwoty odszkodowania dochodzonego pozwem w wysokości 18 328 zł (koszty opieki w wysokości 7 640 zł + koszty rehabilitacji – 2 700 zł + koszty pomnika – 7 988 zł) Sąd zasądził od odsetki od daty po upływie 14 dni od dnia doręczenia pozwu pozwanemu, czyli od dnia 11 sierpnia 2012r. Natomiast od pozostałej kwoty odszkodowania w wysokości 15 573 zł, zgłoszonej w piśmie rozszerzającym powództwo, Sąd zasądził odsetki od dnia wyroku, tj. od dnia 7 marca 2013r.

Podstawę prawną rozstrzygnięcia stanowią przepisy art. 444§1 i 2 k.c., art. 445§1 k.c., art. 446§1 k.c. i art. 481§1 i 2 k.c.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. oraz §2 ust. 1 i 2, §4, §6 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2002r., nr 163, poz. 1349 ze zm.).

Koszty poniesione w toku procesu przez powódkę obejmowały: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 7 200 zł. Pozwany poniósł koszty w kwocie 7200 zł i opłatę od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł (k. 62). Razem koszty procesu wyniosły 14 417 zł.

Uwzględniając wartość przedmiotu sporu po rozszerzeniu żądania (311 718 zł) i wartość uwzględnionego roszczenia (283 541 zł) powódka wygrała proces w 91%, wobec czego Sąd zasądził na jej rzecz koszty procesu w kwocie 5 902 zł 47 gr, po stosunkowym rozdzieleniu kosztów według następującego wyliczenia:



14 417 zł × 91/100 (koszty, które powinien ponieść pozwany) – 7 217 zł (koszty, które pozwany poniósł) = 5 902 zł 47 gr (koszty do dopłaty przez pozwanego) lub



14 417 zł × 9/100 (koszty, które powinna ponieść powódka) – 7 200 zł (koszty, które powódka faktycznie poniosła) = - 5 902 zł 47 gr (koszty do zwrotu na rzecz powódki).

Koszty sądowe poniesione w toku procesu przez Skarb Państwa obejmowały: opłatę od powództwa w kwocie 15 586 zł, wynagrodzenie biegłego w kwocie 141 zł 32 gr (k. 124). Razem – 15 727 zł 32 gr.

Stosownie do art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2010r., nr 90, poz. 594 ze zm.) Sąd nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 14 312 zł tytułem zwrotu kosztów sądowych, których powódka nie miała obowiązku uiścić. Kwota ta stanowi należne koszty sądowe, w części co do której powództwo zostało uwzględnione (91%).

Natomiast na podstawie art. 113 ust. 4 powołanej ustawy, z uwagi na charakter sprawy, sytuację życiową i materialną powódki, Sąd odstąpił od obciążenia jej kosztami sądowymi z zasądzonego roszczenia.