Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

K., dnia 10 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa M. D.

przeciwko (...) z siedzibą w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Kaliszu

z dnia 22 października 2015r. sygn. akt I C 2701/14

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz M. D. kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postepowaniu odwoławczym.

SSR del. Ireneusz Kawęcki SSO Wojciech Vogt SSO Janusz Roszewski

II Ca 10/16

UZASADNIENIE

Powódka M. D. wniosła przeciwko pozwanemu – (...) z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 50 000 zł. z odsetkami i kosztami postępowania tytułem zadośćuczynienia za krzywdę w związku ze śmiercią ojca – M. M. w wypadku komunikacyjnym w dniu 27.06.2004r.

Pozwany, w odpowiedzi na pozew z 31 grudnia 2014r. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu, pełnomocnik pozwanego podniósł, że wypłacona w toku likwidacji szkody kwota 20 000,00 zł w pełni rekompensuje krzywdę powódki.

Sąd Rejonowy w Kaliszu wyrokiem z dnia 22 października 2015 r. zasądził od pozwanego (...) z siedzibą w W. na rzecz powódki M. D. kwotę 20.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 grudnia 2014 r.; w pozostałym zakresie powództwo oddalił i orzekł o kosztach postepowania.

Rozstrzygnięcie swoje oparł na następujących ustaleniach:

W dniu 27.06.2004r. doszło do tragicznego wypadku drogowego, na skutek którego śmierć poniósł ojciec powódki M. M.. Pojazdem podróżował wspólnie z powódką, która doznała szeregu obrażeń. Pojazd sprawcy wypadku, w dacie zdarzenia. Ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w belgijskim zakładzie ubezpieczeń , którego korespondentem na terenie Polski w ramach Systemu Zielonej Karty jest (...) S.A. Pozwany natomiast, pełni funkcję organu odszkodowawczego na mocy ustawy. Postępowanie likwidacyjne dotyczące zdarzenia z dnia 27 czerwca 2004r prowadzone było przez (...) SA i w jego toku wypłacono powódce kwotę 20 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych. M. M. był ojcem powódki Między nimi istniała silna więź emocjonalna. Powódka, pomimo założenia własnej rodziny często odwiedzała rodziców oraz korzystała z ich pomocy w opiece nad dziećmi. Ojciec był też częstym gościem w ich domu w S. gdzie pomagał w różnych pracach domowych. Rodzina była zgodna i szczęśliwa a powódka była „oczkiem w głowie” ojca. W chwili wypadku miała 33 lata. Podróżowała z ojcem w drodze do domu z sanatorium gdzie przebywała razem z dzieckiem a następnie została zastąpiona przez swoją matkę z uwagi na konieczność powrotu do pracy. W wypadku śmierć poniósł M. M. a powódka doznała obrażeń głowy, kręgosłupa, klatki piersiowej, talerza biodrowego, złamania mostka i kompresyjnego złamania kręgosłupa. Bardzo źle zniosła wiadomość o śmierci ojca. Pomimo swojego stanu zdrowia uczestniczyła w pogrzebie. Z uwagi na poważne obrażenia, konieczność walki o własne zdrowie, rehabilitację u powódki wydłużeniu uległ okres żałoby po ojcu. Doszło do zaburzeń emocjonalnych polegających na silnym odczuwaniu smutku i żalu z powodu straty czemu towarzyszyły zakłócenia w aktywności dobowej. Doświadczanie okresów lęku i niepokoju oraz obniżenia nastroju. Zaburzenia te w znacznym nasileniu trwały około dwóch lat. Powódka dotychczas nie potrafi pogodzić się ze stratą, pielęgnuje w sobie żal i obwinia się o śmierć ojca, dzieli swoje życie na okres sprzed zdarzenia i po nim. Pielęgnuje pamięć o ojcu poprzez częstą obecność na cmentarzu przy ]ego grobie, wspomnienia, fotografie. Z uwagi na mniejszą odporność na radzenie sobie z negatywnymi skutkami stresu odczuwane dolegliwości wymaga kontynuacji leczenia psychiatrycznego. W związku z urazem głowy i utratą przytomności doznaną w wypadku u powódki stwierdzono dziesięcioprocentowy długotrwały uszczerbek na zdrowiu przejawiający się zaburzeniami adaptacyjnymi w postaci zaburzeń nerwicowych. Na powyższe nakładają się także introwertywne cechy osobowości powódki skłonność do kumulowania negatywnych emocji. Matka powódki także korzysta z pomocy psychiatry.

Apelację do tego rozstrzygnięcia złożył pozwany zaskarżając wyrok w części zasądzającej i rozstrzygającej o kosztach postepowania. Zarzucił:

1.  naruszenie art. 445 § 1 w zw. z art. 444 § 1 k.c. poprzez ich zastosowanie jako podstawy prawnej wyrokowania, podczas gdy roszczenia powódki wywodzone były ze zdarzenia polegającego na śmierci jej ojca i doznanej przez nią w związku z tym krzywdy psychicznej, przywoływane normy stanowią zaś podstawę przyznania zadośćuczynienia rzecz osoby, która doznała krzywdy w związku z uszkodzeniem ciała bądź rozstrojem zdrowia spowodowanym wymierzonym bezpośrednio przeciwko niej czynem niedozwolonym,

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie błędnej oceny przyczyn stanu psychicznego powódki skutkujące przyjęciem, iż jest on determinowany w głównej mierze stratą osoby najbliższej, podczas gdy zasadniczą przyczyną obecnego stanu psychicznego powódki było osobiste uczestnictwo w wypadku i doznane w związku z tym urazy.

W oparciu o te zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia i oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie kosztów.

Powódka wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

W niniejszej sprawie jest poza sporem, że powódka otrzymała zadośćuczynienie za własne krzywdy, których doznała w wyniku uczestnictwa w przedmiotowym wypadku w wysokości 30.000 zł. Natomiast zadośćuczynienie za naruszenie jej dobra osobistego w postaci utraty osoby najbliższej otrzymała dobrowolnie od pozwanego kwotę 20.000 zł (k-85 , 68 akt).

W niniejszej sprawie powódka dochodzi dalszej kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie jej dobra osobistego w postaci utraty osoby najbliższej - śmierci ojca.

Sąd Rejonowy zasądzając zadośćuczynienie zaskarżonym orzeczeniem ustalił, że zerwanie więzi emocjonalnej z ojcem stanowiło dla powódki krzywdę, ponadto w wyniku wypadku pogorszył się stan zdrowia powódki, co uzasadnia żądanie zadośćuczynienia w trybie art. 445 k.c. w z. z art. 444 k.c.

W tej sytuacji zasadny jest zarzut naruszenia ww przepisów prawa materialnego, gdyż w związku z żądaniem pozwu powódce nie przysługuje żadne roszczenie oparte na tych przepisach.

Słusznie równie skarżący zarzuca, że Sąd Rejonowy ustalając wysokość zadośćuczynienia wziął pod uwagę nie tylko krzywdę wynikającą z naruszenia jej dobra osobistego w postaci zerwania jej więzi emocjonalnej z ojcem ale także krzywdę wynikająca z pogorszenia jej stanu zdrowia w związku z urazami doznanymi w tym wypadku. Rekompensaty za tę ostatnią krzywdę powódka się nie domagała.

Jednak obowiązkiem Sądu Okręgowego jest nie tylko zbadanie prawidłowości rozumowania Sądu Rejonowego – co miało miejsce w systemie rewizyjnym – ale przede wszystkim ustalenie, czy – mimo błędnego uzasadnienia – orzeczenie odpowiada prawu.

Prościej mówiąc, Sąd Okręgowy musi ustalić, czy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy pozwala na przyjęcie, że powódce tytułem wyrównania krzywdy z tytułu naruszenia jej dobra osobistego w postaci zerwania więzi emocjonalnej z osoba najbliższą jaką jest ojciec należy się dalsza kwota 20.000 zł, czyli łącznie kwota 40.000 zł.

Niewątpliwie powódka udowodniła , że w dniu 27.06.2004r. doszło do tragicznego wypadku drogowego, na skutek którego śmierć poniósł ojciec powódki M. M.. Powódka podróżowała wspólnie z ojcem. Pojazd sprawcy wypadku, w dacie zdarzenia. Ubezpieczony był od odpowiedzialności cywilnej w belgijskim zakładzie ubezpieczeń , którego korespondentem na terenie Polski w ramach Systemu Zielonej Karty jest (...) S.A. Pozwany natomiast, pełni funkcję organu odszkodowawczego na mocy ustawy. Postępowanie likwidacyjne dotyczące zdarzenia z dnia 27 czerwca 2004r prowadzone było przez (...) SA i w jego toku wypłacono powódce kwotę 20 000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za naruszenie dóbr osobistych. M. M. był ojcem powódki

Sąd Rejonowy również prawidłowo ustalił, że między powódka, a ojcem istniała silna więź emocjonalna. Powódka, pomimo założenia własnej rodziny często odwiedzała rodziców oraz korzystała z ich pomocy w opiece nad dziećmi. Ojciec był też częstym gościem w ich domu w S. gdzie pomagał w różnych pracach domowych. Rodzina była zgodna i szczęśliwa a powódka była „oczkiem w głowie” ojca. W chwili wypadku miała 33 lata. Podróżowała z ojcem w drodze do domu z sanatorium gdzie przebywała razem z dzieckiem a następnie została zastąpiona przez swoją matkę z uwagi na konieczność powrotu do pracy. Powódka bardzo źle zniosła wiadomość o śmierci ojca. Pomimo swojego stanu zdrowia uczestniczyła w pogrzebie. Z uwagi na poważne obrażenia, konieczność walki o własne zdrowie, rehabilitację u powódki wydłużeniu uległ okres żałoby po ojcu. Doszło do zaburzeń emocjonalnych polegających na silnym odczuwaniu smutku i żalu z powodu straty czemu towarzyszyły zakłócenia w aktywności dobowej. Doświadczanie okresów lęku i niepokoju oraz obniżenia nastroju. Zaburzenia te w znacznym nasileniu trwały około dwóch lat. Powódka dotychczas nie potrafi pogodzić się ze stratą, pielęgnuje w sobie żal i obwinia się o śmierć ojca, dzieli swoje życie na okres sprzed zdarzenia i po nim. Pielęgnuje pamięć o ojcu poprzez częstą obecność na cmentarzu przy jego grobie, wspomnienia, fotografie. Z uwagi na mniejszą odporność na radzenie sobie z negatywnymi skutkami stresu odczuwane dolegliwości wymaga kontynuacji leczenia psychiatrycznego. Na zakres tych cierpień nakładają się także introwertywne cechy osobowości powódki skłonność do kumulowania negatywnych emocji.

Powyższe ustalenia Sądu Rejonowego są prawidłowe i znajdują silne zakotwiczenie w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

W oparciu o te ustalenia Sąd Okręgowy ocenia, że kwota 40.000 zł jest kwotą odpowiednia celem zrekompensowania krzywdy, której doznała powódka w wyniku zerwania jej więzi emocjonalnej z ojcem, który zginął w wypadku. W tej sytuacji zasądzenie dalszej kwoty 20.000 zł w oparciu o art. 24 w wz. z art. 448 k.c. jest w pełni uzasadnione. Zaskarżone orzeczenie – mimo więc błędnego uzasadnienia - odpowiada prawu.

Mając na uwadze powyższe okoliczności należało, zgodnie z art. 385 k.p.c. orzec jak w sentencji. O kosztach orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c.

Janusz Roszewski Wojciech Vogt Ireneusz Kawęcki