Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący - Sędzia	SA Walentyna Łukomska-Drzymała
Sędzia: Sędzia:	SA Jerzy Nawrocki (spr.) SA Ewa Mierzejewska
Protokolant	sekr. sądowy Maciej Mazuryk

po rozpoznaniu w dniu 30 czerwca 2016 r. w Lublinie na rozprawie

sprawy z powództwa G. O.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej

z siedzibą w W.

o odszkodowanie, zadośćuczynienie i rentę

na skutek apelacji obu stron od wyroku Sądu Okręgowego w Siedlcach

z dnia 28 września 2015 r. sygn. akt I C 1318/10

I. z apelacji pozwanego zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że:

1) w pkt I zasądzoną kwotę 325 406,84 złotych obniża do kwoty 313 582,84 (trzysta trzynaście tysięcy pięćset osiemdziesiąt dwa 84/100) złotych i kwotę
14 639,99 złotych, od której Sąd zasądził odsetki od dnia 14 września 2015 r. obniża do kwoty 2816 (dwa tysiące osiemset szesnaście) złotych,
a w pozostałej części powództwo oddala;

2) w pkt II zasądzoną rentę bieżącą od dnia 1 września 2015 r. obniża
z kwoty 1350 złotych do kwoty 676 (sześćset siedemdziesiąt sześć) złotych,
a w pozostałej części roszczenie oddala;

3) w pkt VI nakazaną do pobrania od pozwanego kwotę 18322,91zł obniża do kwoty 17380,91 (siedemnaście tysięcy trzysta osiemdziesiąt 91/100) złotych.

II. w pozostałej części apelację pozwanego i w całości apelację powoda oddala;

III. koszty procesu w postępowaniu apelacyjnym pomiędzy stronami wzajemnie znosi.

I A Ca 1030/15

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 września 2015 r. Sąd Okręgowy w Siedlcach po rozpoznaniu sprawy z powództwa G. O. przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

o odszkodowanie, zadośćuczynienie i rentę zasądził od pozwanego na rzecz powoda 325.406,84 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 180.000 zł od dnia 4 września 2009r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 120.000 zł od dnia 14 września 2015r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 8.243,64 zł od dnia 19 stycznia 2011r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 2.523,21 zł od dnia 16 marca 2010r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 14.639,99 zł od dnia 14 września 2015r. do dnia zapłaty,

oraz rentę miesięczna w wysokości po 1.350 zł płatną do 10 dnia każdego miesiąca, poczynając od dnia 1 września 2015r. z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności którejkolwiek z rat. [ pkt I i II wyroku].

Ustalił odpowiedzialność pozwanego wobec G. O. za skutki wypadku drogowego z dnia 5 kwietnia 2009 r mogące ujawnić się w przyszłości [pkt III wyroku].

W pozostałej części powództwo oddalił. Zniósł pomiędzy stronami koszty procesu i nakazał pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa 18.322,91 zł tytułem części nieuiszczonych kosztów sądowych, odstępując od obciążania G. O. obowiązkiem zapłaty na rzecz Skarbu Państwa przypadającej na niego części nieuiszczonych kosztów sądowych.

Apelację od tego wyroku wniosły obydwie strony.

Powód zaskarżył wyrok w części oddalającej powództwo w zakresie :

- zadośćuczynienia - ponad kwotę 300.000zł (p. I wyroku)

- zwrotu kosztów opieki - ponad kwotę 8.243,64 zł (p. I wyroku),

- odszkodowania - ponad kwotę 2.523,21 zł (p. I wyroku),

- skapitalizowanej renty ponad kwotę 14.639,99 zł (p. I)

- renty bieżącej - ponad kwotę 1.350,00 zł miesięcznie (p. II wyroku),

- a także w części dotyczącej kosztów procesu zniesionych wzajemnie pomiędzy stronami (p. V wyroku).

Zaskarżonemu wyrokowi zarzucał:

1) naruszenie prawa procesowego, tj. art. 233 kpc poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i przyjęcie, że powód G. O. w chwili wypadku nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa w sytuacji, gdy okoliczność ta nie wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego i jej ewentualne ustalenie wymaga wiadomości specjalnych w postaci opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadku drogowych;

2) błędne ustalenie faktyczne, iż poszkodowany G. O. swoją postawą i zachowaniem przyczynił się do powstania przedmiotowej szkody w 50 %, podczas, gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, iż powód przyczynił się w jakimkolwiek stopniu do przedmiotowego wypadku.

Wskazując na powyższe wnosił o:

1) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie kwoty zasądzonej w p. I wyroku z kwoty 325.406,84 zł do kwoty 733.743,27 zł wraz z odsetkami ustawowymi od kwoty:

- 180.000,00 zł (zadośćuczynienie) wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 04.09.2009 r. do dnia zapłaty;

- 400.000,00 zł (zadośćuczynienie) od dnia 14.09.2009 r. do dnia zapłaty;

- 15.765,88 zł (koszty opieki) od dnia 19.01.2011 r. do dnia zapłaty;

- 6.281,40 zł (odszkodowanie) od dnia od dnia 04.09.2009 r. do dnia zapłaty;

- 131.695,99 zł (renta skapitalizowana) od dnia 14.09.2015 r.;

2) zmianę zaskarżonego wyroku poprzez podwyższenie kwoty renty zasądzonej w p. II wyroku z kwoty 1.350,00 zł miesięcznie do kwoty 2.884,00 zł miesięcznie;

3) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda koszów postępowania w I instancji, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych;

4) zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów postępowania w II instancji, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Pozwany zaskarżył wyrok w części uwzgledniającej powództwo za wyjątkiem ustalenia odpowiedzialności na przyszłość i w części rozstrzygającej o kosztach procesu i ponoszeniu nieuiszczonych kosztów sądowych.

Pozwany zarzucał Sądowi :

1. naruszenie prawa materialnego, tj.:

- art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 § 1 kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i zasądzenie na rzecz powoda zadośćuczynienia w nieodpowiedniej, rażąco wygórowanej kwocie w stosunku do rozmiarów krzywdy doznanej przez powoda wskutek wypadku z dnia 5 kwietnia 2009r. oraz ustalonych przez Sąd Okręgowy okoliczności faktycznych stanowiących podstawę jej przyznania,

- art. 362 kc poprzez niewłaściwe ustalenie stopnia przyczynienia się powoda do powstania szkody i przyjęcie w ustalonych przez Sąd Okręgowy okoliczności faktycznych, że powód jedynie w 50 % przyczynił się do powstania szkody, w sytuacji gdyby:

- powód nie zdecydował się na jazdę z nietrzeźwym kierowcą T. M. (1) to do szkody w ogóle by nie doszło, w szczególności, że powód wiedział, że T. M. (1) znajduje się pod wpływem alkoholu i podjął decyzję o jeździe,

- gdyby powód poprzestał wyłącznie na jednorazowej podróży po alkohol pojazdem z kierującym T. M. (1), wówczas do szkody w ogóle by nie doszło,

- gdyby powód podróżował w zapiętych pasach bezpieczeństwa, to mimo nagannej decyzji o jeździe z nietrzeźwym kierowcą rozmiar doznanej szkody byłyby mniejszy.

- art. 442 § 2 kc w zw. z art 6kc poprzez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na zasądzenie na rzecz powoda renty z tytułu zmniejszenia się widoków na przyszłość, gdy powód nie utracił żadnych umiejętności, ani zdolności, które istniały w dacie wypadku i które dawały powodowi możliwość ponadprzeciętnego rozwoju.

- art. 481 kc w zw. z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. - o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152, z późn. zm.) poprzez jego niewłaściwe ich zastosowanie i przyjęcie, że pozwany opóźnił się z zapłatą zadośćuczynienia co do kwoty 180 000 zł od dnia 04 września 2009r, co do kwoty 120 000 zł od dnia 14 września 2015r, gdy w rzeczywistości na tę datę pozwany nie znał zakresu obrażeń doznanych przez powoda i skutków tych obrażeń, a okoliczności faktyczne od których zależało przyznanie powodowi stosownej kwoty zadośćuczynienia stało się możliwe dopiero w toku postępowania przed Sądem Okręgowym po przeprowadzeniu przez Sąd Okręgowy dowodów z opinii biegłych z zakresu medycyny, zatem odsetki od zasądzonej przez Sąd Okręgowy kwoty zadośćuczynienia winny być zasądzone od daty wyrokowania;

2. naruszenie prawa procesowego :

- art. 233 kpc poprzez nie rozważenie wszechstronnie zgromadzonego materiału dowodowego co doprowadziło Sąd Okręgowy do błędnej oceny, że:

- powód jedynie w 50 % , a nie w 80 % przyczynił się do powstania szkody, gdy w rzeczywistości to naganne zachowanie powoda, było przyczyną zaistnienia zdarzenia i tym samy szkody,

- odpowiednią wyjściową sumą zadośćuczynienia będzie kwota 600 000 zł, gdy okoliczności faktyczne wskazują ,że stosowną sumą spełniającą funkcję kompensacyjną w rozumieniu art. art. 445 kc jest kwota 400 000 zł.

Mając powyższe zarzuty na uwadze, pozwany wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa w zaskarżonej części, i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy ustalił, że w dniu 5 kwietnia 2009r. powód uczestniczył w wypadku komunikacyjnym będąc pasażerem samochodu prowadzonego przez nietrzeźwego kierowcę T. M. (1), o czym powód wiedział. Kierowca nie dostosował prędkości do panujących warunków drogowych i na łuku drogi zjechał na lewe pobocze, następnie wjechał do rowu i uderzył w przydrożne drzewo. Wskutek odniesionych obrażeń kierujący pojazdem zmarł. Postępowanie karne prowadzone w tej sprawie przez Prokuraturę Rejonową w Węgrowie zostało umorzone (postanowienie k. 35 – 35v)

Bezpośrednio po wypadku powód został przewieziony do Szpitala (...) w W., a następnie tego samego dnia został przetransportowany do Kliniki (...) (...) (...) Szpitala (...) w W. gdzie przebywał do 28 maja 2009r.

U powoda rozpoznano: stan po urazie wielonarządowym, stan po laparotomii zwiadowczej po urazie, złamania kości twarzoczaszki i podstawy czaszki, stłuczenie mózgu, ostry krwiak podtwardówkowy lewostronny, złamanie otwarte prawej kości ramiennej, złamanie lewej kości udowej, wodonercze prawostronne, krwawienie z przewodu pokarmowego w przebiegu hospitalizacji, stłuczenie płuc, stan wegetatywny. Stan powoda był bardzo ciężki. Był utrzymywany w śpiączce farmakologicznej.

W trakcie hospitalizacji powoda wystąpiły u niego dodatkowe problemy zdrowotne, związane z urazami odniesionymi w wypadku, które wymagały interwencji lekarskiej. Wykonano operacje ortopedyczną: repozycję i stabilizację płytą LCP trzonu kości ramiennej prawej oraz repozycję i zespolenie gwoździem śródszpikowym ryglowanym trzonu kości udowej lewej.

Z powodu prawostronnego wodonercza i narastania parametrów niewydolności nerek wykonano operację urologiczną – założono cewnik do prawego moczowodu. Wykonano tracheostomie.

Wykonano relaparotomię z powodu stwierdzenia płynu w badaniu usg w jamie otrzewnowej oraz z powodu długotrwałych objawów krwawienia z przewodu pokarmowego, założono na kilka dni drenaż jamy otrzewnowej.

Wskutek wypadku powód doznał niedowładu czterokończynowego.

Powód był leczony w Wojewódzkim Szpitalu (...) w S., a następnie w Klinice (...), w SP ZOZ w S. na Oddziale (...) (...), w Samodzielnym (...) ZOZ w R. na Pododdziale (...) (...). W trakcie hospitalizacji powód został wprowadzony w indywidualny program usprawniania. ( dokumentacja medyczna k. 285 – 285v).

W lutym 2013 r powód przeszedł operację wydłużenia uda lewego na gwoździu śródszpikowym za pomocą aparatu Ilizarowa. W sierpniu 2013 r również operacyjnie aparat Ilizarowa został usunięty z kończyny dolnej lewej powoda. (dokumentacja medyczna k.331 – 337v, k. 355).

Z uwagi na to, że jedna noga była o 6 cm. krótsza od drugiej i bardzo niestabilna koniecznym było operacyjne wydłużenie tej kończyny. Powód nadal jest ograniczony ruchowo. Musi chodzić w specjalnych butach oraz łusce wzmacniającej nogę. Ma niedowład lewej ręki, której nie może podnieść do góry.

Całe ciało powoda pokrywają blizny: na brzuchu blizna ok. 20 cm po laparotomii i relaparotomii, na lewej ręce cztery blizny, na lewej dłoni - blizna ok. 4 cm, na głowie kilkucentymetrowa blizna, na szyi blizna po tracheotomii, noga powoda również pokryta jest bliznami.

Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda w następstwie wypadku wynika w zakresie narządu ruchu z niedowładu czterokończynowego, wyszczuplenia mięśni prawej kończyny dolnej, zniekształcenia stopy prawej, ograniczenia rotacji zewnętrznej przedramienia lewego, skrócenia długości prawej kończyny dolnej o 5 cm, deficytu wyprostu prawego stawu kolanowego o 5 stopni. Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 55%. Rokowania co do poprawy funkcji powoda są ostrożne.

Przed wypadkiem G. O. był całkowicie sprawny fizycznie. Uczył się w szkole zawodowej, w III klasie, na kierunku mechanik samochodowy. Pomagał matce w pracach w gospodarstwie rolnym. Dodatkowo w czasie wolnym od nauki pracował przy zbiorze truskawek, na budowie, przy pracach polowych u innych rolników [zeznaia świadków: A. K. (k. 80 v – 83), W. K. (k. 83 – 84), M. K. (k. 84v – 85v). Aktualnie na stałe wymaga opieki osoby drugiej.

Obecny stan fizyczny powoda był poprzedzony długotrwałym procesem leczenia, powód był wielokrotnie hospitalizowany i rehabilitowany. Przy czym rehabilitacja powoda trwa do chwili obecnej.

U powoda w chwili obecnej występuje niedosłuch ucha prawego, zaburzenia kosmetyki twarzy i szyi. U powoda stwierdzono: dosyć nieregularną rozległą bliznę skórną okolicy czołowej lewej, zapadniętą ścianę okolicy czołowej pośrodkowej i lewej okolicy nadczołowej (asymetria twarzy), zapadniętą lewą okolicę podoczodołową (asymetria twarzy), asymetrie położenia oczu, oko lewe niżej w stosunku do prawego, endoftalmus oka lewego, zapadniętą boczną ścianę kostną w okolicy skroniowej lewej, bliznę skórną okolicy skroniowej lewej, brzydką kosmetycznie, ścieńczałą, przebarwioną, wciągniętą o średnicy ok. 6 cm bliznę w dolnej części szyi po przebytej tracheotomii. Zaburzenia pourazowe słuchu o charakterze niedosłuchu przewodzeniowego ucha prawego, zdaniem biegłej, wymagają diagnostyki w poradni audiologicznej i wynikają z pourazowej utraty łączności pomiędzy kosteczkami ucha środkowego i braku przewodzenia dźwięku przez układ kosteczek ucha środkowego prawego.

Powód wymaga leczenia operacyjnego ucha - tympanotomii zwiadowczej oraz ewentualnego chirurgicznego przywrócenia łączności pomiędzy kosteczkami. Ta operacja może być szansą na poprawę słuchu ucha prawego. W przypadku gdy leczenie operacyjne nie spowoduje poprawy słuchu lub w przypadku braku zgody na operację, konieczne będzie protezowanie aparatem słuchowym. Niedosłuch przewodzeniowy prawostronny jest uszkodzeniem trwałym ucha środkowego, nie rokuje poprawy po leczeniu farmakologicznym, wymaga leczenia operacyjnego, bez gwarancji przywrócenia pełnej sprawności słuchu. Średni ubytek słuchu powoda wynosi 46,7 % , co kwalifikuje do orzeczenia 10% uszczerbku na zdrowiu. Zdaniem biegłej w przyszłości z przyczyn laryngologicznych nie powinny ujawnić się u powoda nowe skutki wypadku. Powód nie ma szans na powrót do stanu zdrowia sprzed wypadku, Zniekształcenia w obrębie twarzy czyniące asymetrię, zapadniecie oka lewego, blizny w obrębie twarzy i szyi skutkują trwałym kalectwem. Uszczerbek na zdrowiu w tym zakresie wynosi 8%.

Gałka oczna lewa powoda osadzona jest głębiej niż prawa. Ruchomość gałki ocznej lewej jest niepełna. Występuje dwojenie przy patrzeniu przez powoda w prawo. Zdaniem biegłej, okulistyczna rehabilitacja nie ma sensu, dwojenie jest uzależnione od stanu oczodołu i ustawienia gałki ocznej. Leczenie operacyjne może tylko nasilić dwojenie. Zdaniem biegłej powód nie ma szansy powrotu do zdrowia sprzed wypadku. Skutki wypadku w zakresie braku widzenia obuocznego, dwojenia będzie odczuwał do końca życia. Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda w tym zakresie wynosi 30%.

Z opinii biegłego z zakresu medycyny pracy (k. 467 – 468) wynika, że powód jest całkowicie niezdolny do pracy, nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Wymaga stałej pomocy innych osób i systematycznej rehabilitacji. Rokowania co do możliwości podjęcia samodzielnej pracy są niepewne. Może podjąć prace w specjalnie stworzonych warunkach, jednak wykonywanie pracy w takich warunkach należy traktować jako kolejny etap rehabilitacji. Podjęcie samodzielnej pracy zarobkowej przez powoda w przyszłości, zdaniem biegłej, jest mało prawdopodobne.

Negatywnym skutkiem związanym z wypadkiem dla powoda jest zniekształcenie w obrębie twarzoczaszki, zniekształcenie czaszki w okolicy skroniowej lewej w miejscu trepanacji, blizna po tracheotomii na przedniej powierzchni szyi. Biegły nie przewiduje dalszych negatywnych skutków dla zdrowia powoda w przyszłości. W opinii biegłego powód odniósł trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości 25%.

Jak wynika z opinii biegłego neurologa u powoda nadal występuje miernie nasilony niedowład czterokończynowy z dyzartrycznymi zaburzeniami mowy, co powoduje 35% trwały uszczerbek na zdrowiu powoda.

Znacznemu pogorszeniu uległa sprawność intelektualna powoda. Ma zaburzenia pamięci, koncentracji, nie może płynnie się wysłowić, nauka sprawia mu problemy. Ponadto na skutek obrażeń odniesionych w wypadku i koniecznego leczenia powód został trwale oszpecony. Na całym ciele ma liczne rozległe blizny. Ma zniekształconą czaszkę, widoczną asymetrię twarzy. Jak wynika z opinii biegłych psychologa i psychiatry u G. O. rozpoznano zespół psychoorganiczny pourazowy, który jest następstwem przebytego ciężkiego urazu czaszkowo - mózgowego. Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 30%. U powoda występuje spowolnienie psychoruchowe, nasilona męczliwość psychiczna z osłabieniem koncentracji, osłabienie pamięci w funkcji przypominania i zapamiętywania.

Powód samodzielnie wykonuje czynności życia codziennego spędzając czas w mieszkaniu (chodzenie, ubieranie się, jedzenie, korzystanie z toalety). Z uwagi na małą sprawność fizyczną wymaga jednak przygotowania posiłków, pomocy w zabiegach higienicznych.

Powód jest zupełnie niesamodzielny poza domem. Wymaga opieki podczas wizyt lekarskich, załatwiania spraw urzędowych, zakupów, przywożenia i odwożenia do szkoły. Obecna sprawność fizyczna powoda nie pozwala mu na wykonywanie zawodu mechanika samochodowego i innych prac wymagających sprawności psychofizycznej. Może podjąć prace tylko w warunkach specjalnie stworzonych. Biegła stwierdziła, że uszkodzenia w układzie nerwowym powoda uznać należy za utrwalone. Nie należy spodziewać się pogarszania zdrowia powoda w tym zakresie.

Z opinii biegłych lekarzy sporządzonych w tej sprawie jednoznacznie wynika, iż obecny stan zdrowia powoda nie ulegnie już poprawie. Jest to końcowy pułap stosowanego procesu leczenie i nie ma szans na jego poprawę. Z opinii biegłego lekarza chirurga wynika, że wszystkie urazy i obrażenia powoda będące w zakresie oceny biegłego, zostały już wyleczone.

Powód w dalszym ciągu wymaga kompleksowego leczenia rehabilitacyjnego z udziałem logopedy i psychologa. Widoki powoda na przyszłość są ograniczone do funkcjonowania w warunkach nadzoru w środowisku domowym i stanowiska pracy stworzonego dla osoby niepełnosprawnej. W przypadku braku systematycznego leczenia rehabilitacyjnego może pogorszyć się stan prawego stawu kolanowego i prawego stawu skokowego. Z uwagi na uszkodzenia układu nerwowego powód powinien nadal być rehabilitowany przez logopedę w celu zmniejszania objawów dyzartrycznych, jak również nadal powinien korzystać z rehabilitacji poprawiającej sprawności lokomocyjne i wydolność fizyczną.

Przez cały okres pobytu powoda w placówkach medycznych obecna przy nim była jego matka lub inna osoba bliska. Choremu potrzebna była obecność osoby bliskiej. Podczas pobytu G. O. w klinice czynności pielęgnacyjne wobec niego wykonywał personel pielęgniarski. Matka powoda i jej siostry masowały jedynie powodowi stopy. (zeznania świadka A. K. k. 80 v – k. 83, zeznania świadka W. K. k. 83 – 84, zeznania świadka M. K. k. 84v – 85v). Bliscy matki powoda pomagali także w prowadzeniu jej gospodarstwa rolnego. Rodzina starała się odciążyć matkę powoda, która cały czas spędzała z synem w szpitalach. (zeznania świadka W. K. k. 83 – 84, zeznania świadka M. K. k. 84v – 85v)

Po zakończeniu leczenia powód wznowił naukę w trybie indywidualnego nauczania. Jednak samodzielnie nie dawał sobie rady z nauką, musiała pomagać mu matka. Od 1 września 2011r. powód był uczniem Specjalnego Liceum Ogólnokształcącego w W..

Powód w czasie roku szkolnego przebywał w internacie Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego (...) w W.. Pobyt powoda w ośrodku oraz nauka były odpłatne, koszt wynosił 400 zł miesięcznie. Od września 2014 r powód kontynuuje naukę w Specjalnym Ośrodku Szkolno – Wychowawczym w K. w Szkole Policealnej o kierunku informatyk. W ramach przebywania w ww. placówkach powód miał i ma nadal zapewnioną stałą rehabilitację. (zeznania świadka A. K. k. 80 v – 83, zeznania świadka W. K. k. 83 – 84, zeznania świadka M. K. k. 84v – 85v, zaświadczenie k. 275, k. 537)

G. O. obecnie został zaliczony do znacznego stopnia niepełnosprawności na stałe, przy czym niepełnosprawność została ustalona od dnia 5 kwietnia 2009 r. Powód został uznany za osobę niezdolną do podjęcia zatrudnienia, wymagającą stałej opieki i pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. (orzeczenie o stopniu niepełnosprawności k. 33 – 34). Przez cały czas powód poddawany jest rehabilitacji. Pozostaje pod opieką lekarza neurologa. (dokumentacja medyczna k. 95 – 97, k. 144 – 144v)

W dniu 3 sierpnia 2009 r powód zgłosił szkodę do pozwanego ubezpieczyciela. W wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego decyzją z dnia 27 sierpnia 2009r powodowi wypłacona została kwota 20.000 zł. Pełna kwota zadośćuczynienia została ustalona na 100.000 zł, z tym że pozwany uwzględnił 80% przyczynienie się powoda do skutków wypadku (decyzja k. 43).

Decyzją z dnia 16 marca 2010 r powodowi wypłacono kwotę 2.252,14 zł tytułem odszkodowania. Ubezpieczyciel uwzględnił 80% przyczynienia się powoda do powstania szkody. Ubezpieczyciel uwzględnił następujące kwoty żądane przez powoda:

- 1.664,47 zł tytułem poniesionych kosztów leczenia,

- 1.416,23 zł tytułem kosztów dojazdu,

- 380 zł tytułem zniszczonej odzieży,

- 2.700 zł tytułem kosztów specjalnej diety,

- 5.100 zł tytułem kosztów niezbędnej opieki. (decyzja k. 44 - 45)

Decyzją z dnia 31 marca 2010r. pozwany ubezpieczyciel przyznał na rzecz powoda począwszy od dnia 1 stycznia 2010r. rentę w wysokości 260 zł miesięcznie, z uwzględnieniem przyczynienia się powoda do powstania szkody. (decyzja k. 46)

Rozmiar cierpień fizycznych, jakich doznał powód na skutek wypadku komunikacyjnego i związanych z nim obrażeń ciała jest znaczny. Do chwili obecnej powód odczuwa dolegliwości bólowe związane ze swoim stanem zdrowia.

Powyższy stan został szczegółowo zdiagnozowany i opisany przez biegłych lekarzy z zakresu chirurgii urazowej, ortopedii i rehabilitacji medycznej (k. 189 – 194, k.253 – 258), otolaryngologi (k. 357 – 366, k. 407 - 410), okulistyki (k. 441 – 441v), neurologii (k. 221 – 225), medycyny pracy (k. 467 – 468), psychiatrii i psychologa (opinia k. 163 – 165 , k. 514)).

Sąd Okręgowy uznał, że poza sporem w sprawie jest zasada odpowiedzialności pozwanego oraz wielkość i rodzaj odniesionych przez powoda obrażeń oraz ich tragiczne następstwa, odczuwalne przez powoda do chwili obecnej. Krzywdę powoda zwiększa fakt, że przed wypadkiem powód był 17 letnim zdrowym i sprawnym fizycznie oraz intelektualnie młodym mężczyzną, wchodzącym w dorosłość. Wypadek całkowicie odmienił życie powoda.

Pozwany podnosił zarzut przyczynienia się powoda do powstania szkody, który Sąd uznał za uzasadniony.

Jak wynika z zeznań R. D., T. B., H. P. złożonych w toku postępowania karnego, G. O. był obecny przy tym, kiedy kierujący pojazdem spożywał alkohol. Razem jeździli po zakup tego alkoholu. Wypadek miał miejsce wówczas, gdy wszyscy ponownie jechali zakupić alkohol. Jak wynika z ww. zeznań fakt spożywania alkoholu przez kierującego był omawiany przez obecnych przed wyjazdem po zakupy. Wręcz nakłaniano go do zmiany decyzji dotyczącej kierowania samochodem z uwagi na to, że spożywał wcześniej alkohol. Przy rozmowie obecny był G. O.. Brak jest natomiast dowodów na okoliczność, aby G. O. również spożywał alkohol. Istotnym jest jednak, że powód wiedział, że kierujący pojazdem spożywał wcześniej alkohol. Był obecny podczas spożywania piwa przez sprawcę wypadku i rozmów, z których wynikało, że T. M. (1) spożywał alkohol przed spowodowaniem wypadku. Wygląd T. M. (1) potwierdzał, że spożywał wcześniej alkohol. Ta okoliczność powinna mieć dla powoda znaczenie przy podejmowaniu decyzji o jeździe samochodem.

Sąd uznał, że stan techniczny samochodu po wypadku opisany w dokumentacji znajdującej się w aktach postępowania karnego, a w szczególności stan techniczny pasów w samochodzie, wskazuje na to, że nie były one używane przez żadną z osób w nim się znajdującą. Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż powód decydując się na jazdę z nietrzeźwym kierowcą w znacznym stopniu przyczynił się do powstania szkody.

Przyjęty przez pozwanego stopień przyczynienia rzędu 80% Sąd Okręgowy uznał za zawyżony. Takie rozstrzygnięcie przenosi prawie całą odpowiedzialność za powstanie wypadku na pokrzywdzonego. Winnym spowodowania wypadku był T. M. (1) kierujący samochodem w stanie nietrzeźwości. Zwalnianie go w 80% z odpowiedzialności za spowodowanie wypadku jest niczym nie uzasadnione i sprzeczne z zasadą sprawiedliwości społecznej. W ocenie Sądu odpowiedzialność za konsekwencje tego wypadku powinna być rozłożona w równym stopniu pomiędzy sprawcą wypadku kierującym w stanie nietrzeźwości, a pokrzywdzonym, który zdecydował się na jazdę samochodem z nietrzeźwym kierowcą. Tym samym Sąd za uzasadnione uznał przyjęcie 50% przyczynienia się powoda do powstania szkody.

Ustalając wysokość zadośćuczynienia pieniężnego na podstawie art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 k.c Sąd zważył, że winno ono stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego. Chodzi tu o krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. wyłączenia z normalnego życia). Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień.

Sąd uznał, że wielkość krzywdy odniesionej przez powoda uzasadnia uwzględnienie roszczenia o zasądzenie zadośćuczynienia do kwoty 600.000 zł. Taka kwota spełni swą kompensacyjną funkcje i jest adekwatne do stopnia odniesionych obrażeń i związanych z nimi trwałych następstw dla zdrowia i egzystencji poszkodowanego powoda.

Uwzględniając 50% stopień przyczynienia się powoda Sąd obniżył ustaloną kwotę do 300.000 zł ponad już wypłacone 20.000 zł. Zdaniem Sądu okoliczności tej sprawy, rozmiar krzywdy jaka dotknęła powoda uzasadniają przyjęcie zadośćuczynienia w takiej wysokości bez zastosowania dokładnego 50% obniżenia wysokości zadośćuczynienia.

Sąd zasądził odsetki od kwoty 180.000 zł od dnia 4 września 2009r., co odpowiadało pierwszemu dniu po upływie 30 dniowego terminu od wezwania ubezpieczyciela do zapłaty [3 sierpnia 2009r.], a od kwoty 120.000 zł od dnia następującego po upływie 30 dni od dnia doręczenia odpisu rozszerzonego powództwa pozwanemu. Odsetki od tak ustalonej kwoty zostały uwzględnione w sposób odpowiadający zgłoszeniu żądań w tym zakresie przez powoda.

Powód domagał się ponadto zasądzenia na jego rzecz od pozwanego odszkodowania w kwocie 6.281,40 zł. Kwota ta obejmowała koszty leczenia poniesione przez powoda w wysokości 1.664,47 zł – z czego pozwany wypłacił 20% czyli 332,89 zł; koszty dojazdu w wysokości 1.416, 23 zł - z czego pozwany wypłacił 20% czyli kwotę 283,246 zł; koszty zniszczonej odzieży powoda w kwocie 380 zł – z czego pozwany wypłacił 20% czyli 76 zł; koszty specjalnej diety w wysokości 4.050 zł z czego pozwany uznał kwotę 2.700 zł i wypłacił 20% czyli 540 zł. Łącznie pozwany wypłacił na rzecz powoda kwotę 1.232,14 zł.

Pozwany nie kwestionował wysokości żądania w zakresie poniesionych przez powoda kosztów leczenia, kosztów dojazdu, kosztów zniszczonej odzieży. Na potwierdzenie wysokości zgłoszonych w tym zakresie żądań powód wskazał dokumentację znajdującą się w aktach postępowania likwidacyjnego. Skoro ww. kwoty nie były sporne Sąd nie prowadził w tym zakresie postępowania dowodowego.

Ustalając wysokość skapitalizowanej renty za okres od 1 stycznia 2011r. do 31 sierpnia 2015r. i bieżącej renty od 1 września 2015r. Sąd Okręgowy uwzględnił roszczenie na podstawie art. 444 § 2 k.c.

W ocenie Sądu na skutek urazów odniesionych w wypadku powód utracił całkowicie zdolność do pracy zarobkowej. Wynika to jednoznacznie z treści opinii biegłej z zakresu medycyny pracy (k. 467 – 468). Powód nie jest w stanie samodzielnie funkcjonować. Wymaga stałej pomocy innych osób i systematycznej rehabilitacji. Rokowania co do możliwości podjęcia samodzielnej pracy przez powoda, zdaniem biegłej, są niepewne. Może on podjąć prace w specjalnie stworzonych warunkach, jednak wykonywanie pracy w takich warunkach należy traktować jako kolejny etap rehabilitacji. Opinia ta nie była kwestionowana przez strony w toku niniejszego postępowania.

Poza tym z uwagi na obecny stan zdrowia zwiększyły się potrzeby powoda. Wymaga wsparcia i opieki ze strony drugiej osoby. Z opinii biegłych ortopedy i neurologa wynika, iż wymiar tej opieki nadal wynosi średnio dwie godziny dziennie. Poza tym powód wymaga stałej rehabilitacji, która poza okresem przebywania powoda w ośrodku szkolno - wychowawczym jest realizowana odpłatnie w miejscu zamieszkania powoda. Na skutek odniesionych obrażeń przez powoda oraz jego obecnego stanu zdrowia, który jest tego następstwem, zmniejszyły się jego widoki powodzenia na przyszłość. Powód został bowiem pozbawiony szans na osiągnięcie sukcesu zawodowego, ponieważ utracił sprawność fizyczną konieczną do wykonywania pracy. Powód z uwagi na swój stan zdrowia najprawdopodobniej nie założy w przyszłości własnej rodziny. Z uwagi na stan psychofizyczny, pogorszenie wyglądu, relacje powoda z rówieśnikami nigdy nie będą takie jak przed wypadkiem. Wszystkie wyżej określone przesłanki, które mają charakter trwały, o czym była mowa wcześniej, uzasadniają zatem przyznanie powodowi odpowiedniej renty z tytułu utraty widoków powodzenia na przyszłość.

Powód w chwili wypadku był uczniem III klasy zasadniczej szkoły zawodowej o kierunku mechanik samochodowy. Od 1 września 2011 r powód był wychowankiem Specjalnego Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w H.. W Liceum uczył się do końca czerwca 2014 r. Do tego czasu ponosił miesięczny koszt za naukę i pobyt w internacie w wysokości 400 zł. Podczas pobytu w ośrodku powód miał zapewnioną rehabilitację. Od września 2014 r powód jest wychowankiem Ośrodka Szkolno – Wychowawczego w K., gdzie ponosi odpłatność jedynie za koszty wyżywienia. Co tydzień na okres od czwartku do niedzieli powód jest przywożony do domu, a następnie odwożony do ośrodka. W okresie wakacyjnym powód przebywa w domu. Rehabilitacja powoda odbywała się w tym okresie w domu i była odpłatna. G. O. przysługuje renta rodzinna i socjalna z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.

Jak wynika z załączonego do akt zaświadczenia z KRUS powód otrzymał w poszczególnych latach rentę w wysokości: w 2011 r – 8.465,34 zł netto (w tym renta socjalna w kwocie 5.505,03 zł), w 2012 r – 10.270 zł netto (w tym renta socjalna w kwocie 8.050,04 zł), w 2013 r – 11.460,56 zł netto (w tym renta socjalna w kwocie 8347,04 zł), w 2014 r - 11.483,72 zł netto (w tym renta socjalna w kwocie 8.489,74 zł), w 2015 r do dnia 31.07.2015 r – 7.032,96 zł netto (w tym renta socjalna w kwocie 8.309,96 zł). Miesięczna wysokość renty powoda od dnia 01.05.2015 r wynosi 1.224,09 zł netto (renta rodzinna – 922,67 zł, renta socjalna – 739,58 zł, dodatek pielęgnacyjny – 208,17 zł.). Od dnia 1 stycznia 2010r. powód otrzymuje rentę w wysokości 260 zł miesięcznie przyznaną i wypłacaną przez ubezpieczyciela. Począwszy od 4 kwietnia 2013r. na mocy postanowienia zabezpieczającego wydanego w tej sprawie pozwany został zobowiązany do zapłaty na rzecz powoda renty w kwocie po 740 zł miesięcznie.

Na podstawie powyższych okoliczności Sąd wyliczał rentę skapitalizowaną za okres od 1 stycznia 2011r. do 31 sierpnia 2015r. sumując za poszczególne wskazane okresy:

- koszty opieki,

- utracone dochody,

- koszty rehabilitacji,

- kwotę 400zł z tytułu zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość.

Ustalona wysokość renty Sąd pomniejszał o 50% stopień przyczynienia się powoda do powstania szkody oraz rentę tymczasową wypłacaną przez pozwanego na podstawie postanowienia zabezpieczającego wydanego przez Sąd.

Mając na uwadze dokonane wyżej wyliczenia wysokość należnej powodowi skapitalizowanej renty za okres od dnia 1 stycznia 2011 r do 30 sierpnia 2015r. wyniosła kwotę 50.888 zł.

Sąd wyraźnie w swym uzasadnieniu wskazał, że tak wyliczoną kwotę pomniejszył o wartość otrzymanej w tym okresie renty socjalnej w łącznej kwocie 36.248,01 zł. i ustalił wysokość skapitalizowanej renty w kwocie 14.639,99 zł. Odsetki od tak wyliczonej kwoty Sąd zasądził zgodnie z żądaniem rozszerzonego powództwa tj. od dnia 14 września 2015 r.

Natomiast w zakresie renty bieżącej zasądzonej od dnia 1 września 2015r. Sąd wyliczył ją sumując:

- utracone dochody w wysokości po 1.500 zł miesięcznie,

- koszt opieki

- koszty rehabilitacji

- 400 zł miesięcznie tytułem zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość.

Tym samym łącznie miesięczna renta wyniosła 2.692 zł miesięcznie, co po pomniejszeniu o 50% przyczynienie dało kwotę 1.346 zł. Kwota ta po zaokrągleniu do pełnej kwoty 1350 zł miesięcznie została uwzględniona przez Sąd jako należna powodowi renta miesięczna.

Z uwagi na częściowe uwzględnienie roszczeń powoda (43%) Sąd uznał za uzasadnione wzajemne zniesienie kosztów procesu poniesionych przez strony. Jednocześnie Sąd nakazał pobranie od pozwanego ubezpieczyciela na rzecz Skarbu Państwa nieuiszczonych kosztów sądowych w części nań przypadającej, stosownie do wyniku sprawy. Z uwagi na sytuacje materialną powoda oraz szczególne okoliczności przedmiotowej sprawy Sąd odstąpił od obciążania powoda obowiązkiem zapłaty nieuiszczonych kosztów sądowych w części nań przypadającej.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje. Nie są uzasadnione zarzuty apelacyjne obu stron dotyczące naruszenia przepisów prawa procesowego. Zarówno w apelacji powoda jak i w apelacji pozwanego zarzuty dotyczące naruszenia art. 233 § 1 kpc odnoszą się do wadliwie – w ocenie obu stron, ustalonego stopnia przyczynienia się powoda do powstania szkody.

Powód zakwestionował w ramach tego przepisu ustalenie przez Sąd Okręgowy, że powód przed wypadkiem nie zapiął pasów bezpieczeństwa. W ocenie Sądu Apelacyjnego powyższe ustalenie jest prawidłowe i nie narusza zasady swobodnej oceny dowodów. Powyższy wniosek Sąd wyprowadził na podstawie stwierdzonego po wypadku w czasie oględzin pojazdu stanu technicznego pojazdu, a w szczególności stanu pasów i całokształtu okoliczności faktycznych dotyczących zachowania się powoda i pozostałych mężczyzn przed wypadkiem oraz zakresu obrażeń powoda w obrębie głowy. Na tej podstawie, Sąd na zasadzie domniemania faktycznego uznał, że powód w czasie wypadku nie miał zapiętych pasów. W ocenie Sądu Apelacyjnego okoliczności faktyczne stanowiące podstawę faktyczną domniemania zostały ustalone prawidłowe, a wniosek wyprowadzony przez Sąd Okręgowy jest logiczny i zgodny z zasadami doświadczenia życiowego.

Nie jest uzasadniony zarzut, że powyższy wniosek Sąd mógł wyprowadzić jedynie w oparciu o opinię biegłego. Żaden biegły nie byłby w stanie kategorycznie przesądzić czy powód był zapięty w pasie w chwili wypadku czy nie. Natomiast okoliczności faktyczne, a w szczególności obrażenia głowy powoda i znaczna niefrasobliwość powoda w zachowaniu przed wypadkiem wskazują, że bezpieczeństwo podróżowania nie było dla powoda priorytetem. Z tego względu w ocenie Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy nie naruszył zasady swobodnej oceny dowodów ustalając, że powód przed wypadkiem nie był zapięty pasem bezpieczeństwa.

W pozostałym zakresie zarzuty apelacji obu stron dotyczące naruszenia art. 233 § 1 kpc nie kwestionują ustaleń faktycznych Sądu Okręgowego, a jedynie ocenę materialnoprawną faktów dokonaną przez Sąd Okręgowy. Zarówno bowiem ustalenie stopnia przyczynienia się powoda do powstania szkody jak i ustalenie odpowiedniej kwoty zadośćuczynienia pieniężnego za krzywdę doznaną przez powoda stanowią wyraz zastosowania przez Sąd Okręgowy prawa materialnego – art. 362 kc oraz art. 445 § 1 kc.

Wskazać także należy, że w uzasadnieniu swojej apelacji pozwany kwestionował także ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące potrzeb powoda w zakresie rehabilitacji powoda. Pozwany powołuje się w tym zakresie na wyrywkowo przywołane wnioski biegłych dotyczące potrzeb rehabilitacyjnych powoda. Sąd Okręgowy ustalając potrzeby powoda w tym zakresie odnosił się do skutków urazów doznanych przez powoda i potrzeb powoda w celu utrzymania go w odpowiedniej do stanu zdrowia formie. Sąd Apelacyjny w całości przyjmuje za własne ustalenia Sądu Okręgowego dotyczące okoliczności wypadku, zachowania powoda przed wypadkiem i skutków dla zdrowia powoda oraz przebiegu i długotrwałości procesu leczenia, w tym potrzeb rehabilitacyjnych powoda.

Sąd Apelacyjny całkowicie aprobuje ocenę materialnoprawną Sądu Okręgowego w zakresie ustalenia stopnia krzywdy powoda i ustalenia adekwatnej kwoty zadośćuczynienia pieniężnego na poziomie 600 000zł. Aprobuje także przyjęty 50% stopień przyczynienia się powoda do powstania szkody.

Ustalając zadośćuczynienie pieniężne w tej wysokości Sąd Okręgowy prawidłowo zastosował art. 445 § 1 kc wskazując okoliczności, które uzasadniały wysokość kwoty. Wobec szczegółowego uzasadnienia Sądu Okręgowego w tym zakresie nie ma potrzeby ponownego przywoływania tych okoliczności.

Natomiast zarzuty stron w zakresie ustalenia stopnia przyczynienia się powoda do powstania szkody mają charakter wyłącznie polemiczny i wynikają nie z obiektywnej oceny materiału dowodowego lecz pozycji procesowej.

Niesposób zgodzić się ze stanowiskiem powoda, że brak jest podstaw do przyjęcia, że powód nie przyczynił się do powstania szkody w sytuacji gdy ustalenia faktyczne Sądu Okręgowego co do wiedzy powoda o stanie nietrzeźwości kierowcy, nie zostały skutecznie podważone.

Teza, że powód w samochodzie kierowanym przez T. M. (2) znalazł się przypadkowo i nie wiedział, że T. M. (1) ze względu na spożywany wcześniej alkohol nie powinien prowadzić samochodu, nie wytrzymuje konfrontacji z zeznaniami świadków złożonymi w postępowaniu karnym i w sprawie niniejszej. Mimo, że powód nie spożywał alkoholu z kolegami – na co wskazywał Sąd, fakt, że koledzy, w tym kierowca pili przed spotkaniem alkohol wynikał także z rozmów, przy których powód był obecny i wyglądu kierowcy.

Sąd Apelacyjny podziela w całości ocenę Sądu Okręgowego, że powód w 50 % przyczynił się do powstania szkody. Należy bowiem ocenić całościowo zachowanie powoda nie tyle jako przyczynę wypadku, ale współprzyczynę powstania i wielkości szkody. Niewątpliwie sprawcą wypadku był wyłącznie kierowca pojazdu. Natomiast godzenie się przez powoda na jazdę z nietrzeźwym kierowcą, zaniedbanie przez powoda oceny z należytą starannością stopnia ryzyka i prawdopodobieństwa wypadku oraz zaniechanie podjęcia działań podwyższających bezpieczeństwo jazdy, w opisanych wyżej niebezpiecznych warunkach podróżowania, w pełni uzasadniają przypisanie powodowi przyczynienie się w połowie do powstania szkody. Jednocześnie prawidłowa jest teza Sądu wykluczająca przyjęcia postulowanego przez pozwanego wyższego stopnia przyczynienia się powoda. Pozwany zapomina bowiem, że sprawcą wypadku był wyłącznie T. M. (1). Zatem przyczynienie się powoda jako pasażera samochodu nie może być wyższe od kierowcy samochodu, jedynego sprawcy wypadku.

W konsekwencji apelacja powoda podlegała oddaleniu w całości, gdyż zakres zaskarżenia i wnioski apelacyjne oparte były na uznaniu, że powód nie przyczynił się do powstania szkody.

Odnosząc się do pozostałych zarzutów apelacji pozwanego dotyczących ustalenia wysokości odszkodowania, renty i zasądzonych odsetek Sąd Apelacyjny zważył co następuje.

Zarzuty wadliwego ustalenia wysokości odszkodowania odwołują się wyłącznie do wadliwie ustalonego stopnia przyczynienia się powoda do powstania szkody. W świetle wyrażonego wcześniej stanowiska Sądu Apelacyjnego co do stopnia przyczynienia się powoda powyższe zarzuty uznać należało za bezskuteczne.

Zarzut niewłaściwie ustalonej wysokości renty – skapitalizowanej i bieżącej, nie kwestionuje ustaleń faktycznych i wyliczeń Sądu, co wprost wynika z uzasadnienia apelacji, w którym zwrot powyższy jest wielokrotnie powtarzany.

Pozwany zarzuca natomiast nieuwzględnienie przez Sąd wypłacanej powodowi renty rodzinnej, renty socjalnej, zasiłku pielęgnacyjnego, o wartość których w jego ocenie renta skapitalizowana i bieżąca winny być pomniejszone. Natomiast na poczet zasądzonej renty winna być zaliczona dotychczas wypłacana przez pozwanego renta miesięczna, orzeczona postanowieniem w przedmiocie zabezpieczenia w kwocie 260zł, a następnie 1000zł miesięcznie. Pozwany kwestionował również zasądzenie na rzecz powoda renty przez Sąd z tytułu zmniejszenia widoków na przyszłość w wysokości 400zł miesięcznie, kwestionując całkowicie roszczenie powoda w tym zakresie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego nie jest uzasadniony zarzut nieuwzględnienia przez Sąd Okręgowy wypłacania powodowi renty rodzinnej, skoro była to renta wypłacana powodowi w związku ze śmiercią ojca, a zatem fakt jej wypłacania nie pozostawał w jakimkolwiek związku przyczynowym z wypadkiem jakiemu uległ powód.

Nie jest również uzasadniony zarzut nieuwzględnienia wypłacania powodowi renty socjalnej, gdyż wynika to wprost z wyliczenia i uzasadnienia Sądu Okręgowego, w którym Sąd wskazał, że wyliczoną kwotę renty skapitalizowanej pomniejszył o wartość otrzymanej w tym okresie renty socjalnej w łącznej kwocie 36.248,01 zł.

W ocenie Sądu Apelacyjnego zasiłek lub dodatek pielęgnacyjny uzyskiwany przez powoda z ubezpieczenia społecznego również winien być uwzględniany przy zasądzaniu renty odszkodowawczej gdyż wpływa na obniżenie szkody powoda będącej następstwem wypadku. Jednakże materiał dowodowy nie pozwala na pomniejszenie renty odszkodowawczej skapitalizowanej o zasiłek pielęgnacyjny za okres wcześniejszy aniżeli 1 marca 2015r. [ Decyzja k. 535] . Brak jest w aktach sprawy dokumentów pozwalających na ustalenie czy powód pobierał wcześniej zasiłek pielęgnacyjny i w jakiej wysokości.

W tym stanie sprawy Sąd uwzględnił zasiłek pielęgnacyjny za okres 6 miesięcy , tj. od 1 marca do 31 sierpnia 20015r. w wysokości ½ jego wartości , tj. w kwocie 104zł. Za okres 6 miesięcy jest to kwota 624zł i o tę kwotę Sąd pomniejszył kwotę skapitalizowanej renty.

Uzasadniony jest również zarzut pozwanego co do braku podstaw do uznania szkody powoda z tytułu utraconych widoków na przyszłość – art. 444 § 2 kc. Szkoda w tym zakresie nie została udowodniona. Zmniejszenie widoków powodzenia na przyszłość musi wyrażać się uszczerbkiem majątkowym, który polega na utracie innych korzyści majątkowych , jakie poszkodowany dzięki swym indywidualnym właściwościom mógłby osiągnąć przy pełnej sprawności organizmu. Powód nie udowodnił jakie inne korzyści majątkowe utracił w związku z wypadkiem.

Sąd Okręgowy zasadnie uznał, że powód utracił zdolność do wykonywania pracy i z tego względu utracił zarobki w wysokości 1500zł miesięcznie począwszy od dnia 1 stycznia 2011r. Zmiana wysokości dochodów jakie – ze względu na okres zatrudnienia i doświadczenie zawodowe mógłby w przyszłości uzyskiwać powód będzie rekompensowana poprzez roszczenie o podwyższenie renty. W związku z czym nie uzasadnia przyznania dodatkowej kwoty odszkodowania z tytułu utraty widoków powodzenia na przyszłość.

Natomiast wywodzenie zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość ze względu na wielkość obrażeń, trudności osiągnięcia sukcesu zawodowego ze względu na utratę zdolności do wykonywania pracy, niemożność założenia rodziny i ogólny stan powoda po wypadku winny być rekompensowane zadośćuczynieniem pieniężnym jako szkoda niemajątkowa.

Z tych względów wyrok Sądu Apelacyjnego na skutek apelacji pozwanego podlegał zmianie na podstawie art. 386 § 1 kpc w zakresie wysokości skapitalizowanej renty stanowiącej składnik zasądzonej w pkt I wyroku kwoty wynoszący 14.639,99 zł oraz w zakresie w pkt II wyroku dotyczącego renty bieżącej w wysokości 1.350 zł miesięcznie.

Ponieważ na zawyżenie przez Sąd skapitalizowanej renty miała wpływ kwota 200zł za każdy miesiąc w okresie od 1 stycznia 2011r. do 31 sierpnia 2015r. [ ½ z kwoty 400zł przyjętej przez Sąd], oraz ustalona kwota zasiłku pielęgnacyjnego w wysokości 624zł, Sąd Apelacyjny pomniejszył kwotę skapitalizowanej renty ustalonej przez Sąd Okręgowy o kwotę 11824zł zł [56 miesięcy razy 200zł + 624zł ].

Zatem zasądzona w pkt I tytułem skapitalizowanej renty kwota 14.639,99 zł powinna być pomniejszona do kwoty 2816zł, a cała zasądzona w pkt I wyroku kwota 325 406,84zł winna być obniżona do kwoty 313 582,84zł

Natomiast zasądzoną od dnia 1 września 2015r. rentę bieżącą ustaloną w kwocie 1350zł miesięcznie należało skorygować o kwotę 200zł z tytułu utraconych widoków powodzenia na przyszłość [½ z 400] oraz ½ renty socjalnej w kwocie 740zł i ½ dodatku pielęgnacyjnego w kwocie 208zł [ Decyzja k. 535] , tj. łącznie o kwotę 674zł. Tak skorygowana renta winna wynosić 676zł. Renta socjalna i dodatek pielęgnacyjny są bowiem wypłacane powodowi w związku ze stanem zdrowia wynikającym z wypadku [ Decyzja k. 535]

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 kpc zmienił zaskarżony wyrok z apelacji pozwanego w ten sposób, że obniżył zasądzoną w pkt I kwotę 325 406,84zł do kwoty 314 206,84zł i kwotę 14 639,99zł, od której Sąd zasądził odsetki od dnia 14 września 2015r. zastąpił kwotą 33 440zł., a co do pozostałej części roszczenia powództwo oddalił.

Sąd obniżył także zasądzoną w pkt II wyroku rentę od dnia 1 września 2015r. z kwoty 1350zł do kwoty 676zł, a w pozostałej części roszczenie rentowe oddalił.

W konsekwencji Sąd Apelacyjny obniżył nakazaną do pobrania od pozwanego kwotę 18 322,91zł o kwotę opłaty sądowej od oddalonego powództwa, do kwoty 17 380,91zł.

W pozostałym zakresie Sąd Apelacyjny apelację pozwanego oddalił.

Wyliczając kwotę zadośćuczynienia Sąd nie obniżył ustalonej kwoty o wypłacone przez pozwanego z tego tytułu 20 000zł, jednakże swoje stanowisko w tym zakresie uzasadnił, a pozwany w apelacji stanowiska Sądu nie zakwestionował. Natomiast mając na uwadze wartość przedmiotu zaskarżenia oraz niewielką skalę zmiany orzeczenia Sądu pierwszej instancji Sąd Apelacyjny nie zmieniał rozstrzygnięcia o kosztach procesu przed Sądem pierwszej instancji.

Koszty procesu w postępowaniu apelacyjnym pomiędzy stronami Sąd wzajemnie zniósł na podstawie art. 100 kpc.