Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 sierpnia 2016r.

Sąd Rejonowy Gdańsk – Północ w Gdańsku, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Cichocka

Protokolant sekr. sąd. Małgorzata Krysztofiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 2 sierpnia 2016r. w G.

sprawy z powództwa G. S.

przeciwko M. V. (1)

o wydanie

orzeka:

1.  nakazuje pozwanej M. V. (1) wydanie powodowi G. S. ruchomości: kamery S. (...) (...)numer fabryczny (...), aparatu fotograficznego marki N. (...) wraz z obiektywem (...) pamięcią 16 GB oraz torbą N.;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 228 zł (słownie: dwieście dwadzieścia osiem) tytułem zwrotu kosztów sądowych oraz kwotę 617 zł (słownie: sześćset siedemnaście) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSR Anna Cichocka

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

Sygn. akt I C 1509/15

UZASADNIENIE

Powód G. S. domagał się nakazania pozwanej M. V. (2) wydania powodowi kamery S. (...)EB, nr fabryczny (...) oraz aparatu fotograficznego marki N. (...) wraz z obiektywem (...)oraz torbą N. wraz z kosztami procesu.

W uzasadnieniu argumentowano, iż wymienione ruchomości stanowią własność powoda, natomiast pozwana odmawia ich wydania.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa, kwestionując roszczenie powoda. W uzasadnieniu przyznała, iż powód zakupił ruchomości objęte pozwem, jednakże wskazała, iż kamery S. (...)EB, nr fabryczny (...) oraz aparat fotograficzny marki N. (...) wraz z obiektywem (...) z pamięcią 16GB oraz torbą N. zostały podarowane jej przez powoda z okazji urodzin dzieci stron. Argumentowała, iż strony prowadziły wspólne gospodarstwo domowe do dnia 13 czerwca 2014 r., kiedy to powód wyprowadził się ze wspólnego mieszkania stron. Dopiero w kwietniu 2015 r. wystąpił do pozwanej o zwrot przedmiotowych ruchomości. Zdaniem pozwanej powód porzucił ww. ruchomości z zamiarem wyzbycia się ich własności zgodnie z art. 180 kc, a pozwana objęła je w posiadanie samoistne i nabyła ich własność na mocy art. 181 kc.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

G. S. i M. V. (2) do czerwca 2014 r. tworzyli związek partnerski. Ze związku urodziło się dwoje dzieci M. S. w dniu 11 października 2011 r. oraz F. S. w dniu 18 kwietnia 2013 r. Powód w trakcie trwania związku zakupił ruchomości: w dniu 25 września 2011 r. kamerę S. (...)EB, nr fabryczny (...) oraz w dniu 20 lutego 2013 r. aparat fotograficzny marki N. (...) wraz z obiektywem (...) i z pamięcią 16GB oraz torbą N.. Aparatu używał zarówno G. S. i M. V. (2).

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: paragon nr (...)-k. 8, 116, paragon nr (...)-k.115 wydruk ze strony internetowej –k. 9-10, potwierdzenia przelewu –k. 11-30, 34-50, umowa o kredyt –k. 31-32, zeznania powoda G. S. –k. 132-133, zeznania pozwanej M. V. (2) –k. 133, zeznania świadka M. K. –k. 106-107, zeznania świadka N. C. –k. 107 -108, zeznania świadka D. P. –k. 130-131, zeznania świadka E. G. –k. 131-132/

Dnia 13 czerwca 2014 r. G. S. wyprowadził się ze wspólnego mieszkania stron, pozostawiając kamerę S. (...)EB, nr fabryczny (...) oraz aparat fotograficzny marki N. (...) wraz z obiektywem(...) i z pamięcią 16GB oraz torbą N..

/okoliczność bezsporna, nadto dowód: zeznania powoda G. S. –k. 132-133, zeznania pozwanej M. V. (2) –k. 133, zeznania świadka M. K. –k. 106-107, zeznania świadka N. C. –k. 107 -108, zeznania świadka D. P. –k. 130-131, zeznania świadka E. G. –k. 131-132/

Pismem z dnia 20 kwietnia 2015 r. oraz 20 sierpnia 2015 r. powód wezwał pozwaną do wydania kamery S. (...)EB oraz aparatu fotograficznego marki N. (...), jednakże bezskutecznie.

/ dowód: wezwanie do wydania rzeczy wraz z potwierdzeniem nadania –k. 51-54, pismo pozwanej z dnia 27.04.2015 r. –k. 103-105/

Sąd zważył, co następuje:

W przedmiotowej sprawie powód G. S. domagał się wydania kamery S. (...)EB, nr fabryczny (...) oraz aparatu fotograficznego marki N. (...) wraz z obiektywem(...)z pamięcią 16GB oraz torbą N., wskazywał, iż rzeczy te stanowią jego własność.

W niniejszej sprawie powód wskazywał, iż rzeczy stanowiące jego własność zostały pozostawione w lokalu stanowiącym wspólną własność stron. Z tych względów domagał się wydania przedmiotowych ruchomości od M. V. (2). Pozwana wniosła o oddalenie powództwa wskazując, iż ruchomości objęte pozwem zostały jej darowane przez pozwanego.

Okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy Sąd ustalił przede wszystkim na podstawie dokumentów prywatnych tj. umowy kredytu, paragonów, potwierdzeń przelewu. Żadna ze stron sporu nie zgłaszała zastrzeżeń co do ich pochodzenia, ani wiarygodności oświadczeń woli w nich zawartych, dlatego też Sąd uznał je za wiarygodne.

Sąd oparł swe ustalenia w oparciu o zeznania stron oraz świadków M. K. oraz N. C., D. P. oraz E. G. co do zakupu sprzętu elektronicznego objętego pozwem przez pozwanego, używania przedmiotowych ruchomości zarówno przez powoda, jak i pozwaną, pozostawienia aparatu i kamery przez powoda w lokalu mieszkalnym stanowiącym własność stron. Sąd uznał zeznania w tym zakresie za spójne, logiczne. Tym niemniej Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej oraz świadków E. G., M. K. oraz N. C. co do darowania przez powoda przedmiotowych ruchomości pozwanej. Bowiem informacje posiadane przez ww. świadków w tym zakresie wynikały z informacji udzielonej im przez samą pozwaną i zostały zaprzeczone przez powoda. W ocenie sądu świadkowie pozyskali wiedzę od strony zainteresowanej bezpośrednio wynikiem postępowania, świadkowie powołani przez pozwaną są z nią związane stosunkami koleżeńskimi. Dlatego też ich zeznania, szczególnie w świetle pozostałych dowodów zgromadzonych w sprawie nie są w tym zakresie wiarygodne.

Pozwana próbowała wykazać, iż daty nabycia tych rzeczy są zbieżne z datami urodzin synów stron. Powyższa okoliczność nie została wykazana, do czego pozwana była zobowiązana zgodnie z art. 6 kc i 232 kc. Jeden z prezentów – kamera została bowiem zakupiona przed urodzinami pierwszego dziecka, natomiast aparat został kupiony blisko dwa lata po urodzinach drugiego dziecka F..

W ocenie sądu dowodem na własność aparatu fotograficznego marki N. nie może być treść sms przekazana przez pozwaną przy piśmie z 4 kwietnia 2016r. Z treści sms wynika co prawda, iż powód zwrócił pozwanej aparat fotograficzny. Jednak jak zeznał powód był to aparat firmy (...), który stanowił własność pozwanej, gdyż był jej darowany przez jej rodziców. Zdaniem Sądu argumentacja powoda jest przekonywująca. Powód wskazywał, iż nie pozostawiłby na tarasie aparatu wartego około 3.000 zł na balkonie, znajdującym się parterze, z uwagi na bezpieczeństwo, bo obawiałby się, że ktoś niepowołany dokonałby jego zaboru. W ocenie Sądu fakt oddania aparatu fotograficznego pozwanej poprzez położenie na balkonie na jej wniosek, nie niweczy argumentacji powoda, gdyż co nie sporne, aparat marki K., przedstawiał niewielką wartość, a ponadto to na wniosek pozwanej i jej ryzyko miał być w ten sposób zwrócony. O tym, że aparat marki K. stanowił własność pozwanej powód już wcześniej wspominał w odpowiedzi na pismo pozwanej z 8.01.2016r., wskazując, że własnością pozwanej jest aparat marki K., gdyż był on jej sprezentowany przez ojca. Tak więc argumentacja powoda, co o tego jakiego aparatu fotograficznego dotyczyła treść sms, była wiarygodna, gdyż dowód w postaci treści sms został przedłożony przez pozwaną po upływie kilku miesięcy później, niż potwierdzenie faktu własności aparatu K. przez powoda.

Analizując dostępny materiał dowodowy, zdaniem sądu, nie można było także uznać za prawdziwą argumentację pozwanej, że powód wyzbył się własności przedmiotowych rzeczy, bo je porzucił. Pozwana powoływała się na treść przepisu art. 180 kc i 181 kc, twierdząc, że powód nie interesował się przez okres niespełna roku tymi rzeczami, mimo załatwiania między stronami innych spraw i pozostawania stron w kontakcie, mimo, że np. w marcu 2015r. strony zawarły umowę sprzedaży udziału powoda w lokalu mieszkalnym stron. Argumentacja pozwanej nie znajduje odzwierciedlenia w zebranym materiale dowodowym, gdyż z przedłożonego porozumienia z dnia 19 lutego 2015 r., zawartego już po opuszczeniu pozwanej z dziećmi przez pozwanego, w którym strony dzieliły majątek jaki nabyły w trakcie trwania konkubinatu, wynika, że strony nie zawarły jeszcze porozumienia co do tych ruchomości. Tak więc, gdyby faktycznie powód nie domagał się ich zwrotu i wyzbył się ich własności, tego zapisu o zobowiązaniu się pozwanej do ustosunkowania się do sprawy ich własności nie zawarto by w porozumieniu.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą porzucenie rzeczy wymaga wyzbycia się jej posiadania przez właściciela w sposób umożliwiający zawładnięcie nią każdemu. Nie może więc w zasadzie stanowić porzucenia przeniesienie władania rzeczą na określoną osobę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1948 I C 235/48 PiP 148/11/166, wyrok Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 21 marca 2012 r. sygn. akt VI Ga 47/12). Pozwana nie wykazała, że zamiar wyzbycia się własności przez powoda był wyraźnie ujawniony lub wynikał z jego zachowania się na tle okoliczności w jakich rzeczy zostały przez powoda pozostawione. Jak wynika z materiału dowodowego, strony po rozstaniu mają problemy we wzajemnych kontaktach m.in. spowodowane brakiem porozumienia co do opieki nad wspólnymi dziećmi, które znajdują finał w sądzie. Tak więc, nie rozwiązane sprawy rodzinne nie sprzyjały szybkiemu rozliczeniu spraw finansowych, co tłumaczy brak wstąpienia przez powoda z pozwem o zwrot ruchomości zaraz po rozstaniu stron. Dlatego też, w ocenie Sądu, nie ma podstaw do przyjęcia, że sam brak zainteresowania rzeczami ruchomymi przez kilka miesięcy po wyprowadzce jest równoznaczny ze spełnieniem się przesłanek z art. 180 k.c., gdyż nie sposób doszukiwać się w takim działaniu wyrażenia zamiaru wyzbycia się własności.

Wskazane powyżej okoliczności nie były jednak przesądzające dla ustalenia przez Sąd zasadności żądania powoda. W ocenie Sądu to obiektywne dowody z dokumentów, których prawdziwości nie kwestionowała pozwana, przestawione przez powoda, wykazały, iż jest on wyłącznym właścicielem ruchomości objętych pozwem. Mianowicie z korespondencji jaka toczyła się między stronami, w tym z porozumienia z dnia 19 lutego 2015 r., zawartego już po opuszczeniu pozwanej z dziećmi przez pozwanego ( w którym strony dzieliły majątek jaki nabyły w trakcie trwania konkubinatu i co do zakresu tych ruchomości) wynika, iż pozwana miała w ciągu dwóch tygodni zająć stanowisko co do własności tych rzeczy (k.102). Natomiast w odpowiedzi na wezwanie z dnia 27 kwietnia 2015 r. do zwrotu tych rzeczy pozwana nie wskazywała, iż zarówno aparat N. (...), jak i kamera S. (...)EB stanowią jej wyłączną własność, wręcz przeciwnie, użyła określenia, iż stanowią one współwłasność, bowiem zostały zakupione ze wspólnych środków (k.103). Tak więc argumentacja pozwanej co do darowania jej tych przedmiotów przez powoda jest sprzeczna z kwalifikacją tytułu prawnego do tych rzeczy przez pozwaną.

W ocenie Sądu dla ustalenia jakiego rodzaju stosunki prawne miały miejsce w zakresie nabycia i korzystania z tych ruchomości, znajdują zastosowanie przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 16 maja 2000 r. w sprawie IV CKN 32/00 OSNC 2000-12-222 nie jest wykluczone zastosowanie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu do rozliczeń majątkowych konkubentów (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 20 stycznia 2016 r. I ACa 1055/15).

W toku postępowania ustalono, iż strony prowadziły wspólne gospodarstwo domowe do dnia 13 czerwca 2014 r., kiedy to powód wyprowadził się ze wspólnego mieszkania stron. W kwietniu 2015r. wystąpił do pozwanej o zwrot przedmiotowych ruchomości.

W myśl art. 405 k.c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Zgodnie z art. 410 § 1 k.c. przepisy artykułów poprzedzających stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego. Świadczenie jest nienależne, jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia (art. 410 § 2 k.c.).

Ogólne przesłanki bezpodstawnego wzbogacenia należy rozumieć specyficznie w przypadku nienależnego świadczenia. Sam fakt spełnienia nienależnego świadczenia uzasadnia roszczenie kondykcyjne. W takim też przypadku nie zachodzi potrzeba badania, czy i w jakim zakresie spełnione świadczenie wzbogaciło osobę, na rzecz której świadczenie zostało spełnione (accipiensa), jak również czy majątek spełniającego świadczenie ( solvensa) uległ zmniejszeniu. Uzyskanie nienależnego świadczenia wypełnia bowiem przesłankę powstania wzbogacenia, a spełnienie tego świadczenia przesłankę zubożenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 18 grudnia 2014 r. sygn. akt I ACa 1280/14, wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 23 sierpnia 2013 r. sygn. akt I ACa 387/13). Nienależne świadczenie jest tylko szczególnym przypadkiem bezpodstawnego wzbogacenia (art. 410 k.c.), a zatem przyczyną powstania roszczenia z tytułu nienależnego świadczenia pozostaje bezpodstawność ("bez podstawy prawnej") przesunięcia majątkowego, a zatem jego "niesłuszność" (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 27 lutego 2014 r. sygn. akt I ACa 724/13). Nadto zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 16 maja 2014 r. sygn. akt I ACa 284/14 roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia (art. 405 k.c.) ewentualnie nienależnego świadczenia (art. 410 k.c.) mogą być dochodzone tylko w przypadku, gdy uzyskanie korzyści majątkowej lub też świadczenia majątkowego nie znajduje usprawiedliwienia w przepisie ustawy, ważnej czynności prawnej, prawomocnym orzeczeniu sądowym albo akcie administracyjnym.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, należało przyjąć, że zakup przedmiotowych ruchomości nastąpił w czasie trwania konkubinatu przez powoda i z jego środków i były one wykorzystywane na potrzeby funkcjonującego wówczas związku w celu m.in. dokumentacji wspólnych wydarzeń rodziny. Jednakże cel i podstawa świadczenia odpadła po rozstaniu się stron i powód miał prawo żądać wydania mu tych przedmiotów skoro stanowiły one jego własność. Zdaniem Sądu powód wykazał, że środki na spłatę zaciągniętego kredytu pochodziły z majątku powoda i to on spłacał kredyt, gdyż przedstawił wyciągi bankowe dokumentujące przelewy należności. Pozwana nie wykazała, przedstawiając wyciągi z banku, czy i które ze środków wypłacanych z jej rachunku były przeznaczone na spłatę zobowiązań kredytowych. Powód wyjaśnił, że strony prowadziły wspólne gospodarstwo domowe, lecz miały oddzielne konta bankowe i dokonywały zakupów ruchomości na ich wyłączną własność, i tak pozwana posiada komputer typu laptop, robot kuchenny T., aparat K. sprezentowany przez jej ojca, do których to ruchomości powód nie zgłasza roszczeń, gdyż stanowią jej wyłączną wartość. Pozwana nie zaprzecza tej okoliczności. Co istotne, powód kredyt na aparat fotograficzny spłacał także po rozstaniu stron. W związku z tym nie można tutaj dokonać ustalenia, że w sytuacji współwłasności tych rzeczy ( jak to przedstawiała pozwana w odpowiedzi na wezwanie do ich zwrotu) lub ich darowania, biorąc pod uwagę toczące się między stronami konflikty i podejmowane próby regulowania wzajemnych zobowiązań materialnych, powód dokonywałby spłaty kredytu na poczet zakupu tych rzeczy, i nie żądał od pozwanej udziału w ich finansowaniu lub też zwrotu części kwot za ich nabycie lub też ich uwzględnienia w zawartym porozumieniu.

W ocenie sądu twierdzenia pozwanej o tym, że przedmioty te zostały jej darowane przez powoda zostały przedstawione na potrzeby przedmiotowego procesu i nie znajdują oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym. Są to twierdzenia nie wiarygodne w świetle dowodów z dokumentów, w których pozwana powołuje się na współwłasność tych przedmiotów oraz w świetle zawartego w lutym 2015r. przez strony porozumienia.

Sąd nie znalazł także podstaw do oddalenia żądania w oparciu o treść art. 5 k.c. Rzeczy, których wydania domaga się powód nie stanowią przedmiotów służących zaspokojeniu niezbędnych potrzeb wspólnych dzieci stron. Szczególnie wówczas, gdy praktycznie każdy aparat telefoniczny powszechnie używany ma funkcję aparatu fotograficznego i kamery, tak więc nie można uznać, że uwzględnienie żądania powoda spowoduje pozbawienie dzieci stron tych możliwości.

W związku z tym uznać należy, iż powód wykazał zasadność dochodzonego roszczenia, gdyż potrzeba świadczenia odpadła po rozstaniu się stron. Mając na uwadze powyższe Sąd na mocy art. 405 kc w zw. z art. 410 kc orzekł, jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach Sąd orzekł zgodnie z odpowiedzialnością za wynik procesu na podstawie treści art. 98 k.p.c. w związku z art.100 i 108 zd. 1 k.p.c., obciążając pozwaną kosztami procesu w całości w wysokości kwotą 228 złotych tytułem zwrotu opłaty sądowej i kwotą 600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zgodnie z § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013r. po. 490), powiększonych o opłatę od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł.

(...)

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

.