Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 lipca 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 lipca 2016 r. w Lublinie

sprawy (...) Związku (...) w L.

z udziałem zainteresowanej J. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o ustalenie istnienia obowiązku ubezpieczenia społecznego

na skutek apelacji (...) Związku (...) w L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 15 listopada 2011 r. sygn. akt VIII U 2321/11

oddala apelację.

Małgorzata Rokicka – Radoniewicz Barbara Hejwowska Krystyna Smaga

III AUa 79/12

UZASADNIENIE

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. decyzją z dnia 27 kwietnia 2011 r. stwierdził, że J. P. jako stypendysta sportowy u płatnika (...) Związek (...)-do podlega ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu w okresie od 1 października 2009 r. do 31 grudnia 2009 r. i ustalił za ten okres podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne, w tym 1.150 zł na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe oraz 1.020,51 zł na ubezpieczenie zdrowotne ze składką na ubezpieczenie zdrowotne wynoszącą 91,85 zł. Ponadto, organ rentowy ustalił podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za okresy od stycznia do czerwca 2007 r., od lipca do grudnia 2007 r. , od stycznia do grudnia 2008 r. oraz od stycznia do września 2009 r.

Od tej decyzji dowołanie do Sądu Okręgowego w Lublinie wniósł (...) Związek (...)-do zarzucił naruszenie przepisów:

art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 8 ust. 12 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez przyjęcie, że J. P. w okresie od 1 października do 31 grudnia 2009r. podległa ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu oraz wypadkowemu z tytułu pobierania stypendium sportowego

- art. 66 ust. 1 pkt 20, pkt 23 oraz art. 66 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez przyjęcie, że J. P. w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 30 września 2009 r. podlegała ubezpieczeniom zdrowotnym.

Ponadto skarżący zarzucił bezpodstawne odmówienie J. P. statusu osoby studiującej oraz pominięcie okoliczności, że J. P. jako studentka - członek rodziny ubezpieczonego miała inny tytułu ubezpieczenia.

W piśmie procesowym z dnia 11 października 2011 r., złożonym na rozprawie w dniu 8 listopada 2011 r. pełnomocnik odwołującego się zmodyfikował odwołanie wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji organu rentowego poprzez orzeczenie, iż J. P. w okresie od 1 października do 31 grudnia 2009 r. nie podlegała objęciu ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym oraz wypadkowym z tytułu stypendium sportowego oraz ustalenie podstawy wymiaru składek dla J. P. na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 30 września 2009 r. na kwotę zero złotych.

Sąd Okręgowy w Lublinie wyrokiem z dnia 15 listopada 2011 roku oddalił odwołanie. Sąd Okręgowy ustalił, że zainteresowana J. P. w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 30 września 2009 r. korzystała ze stypendium sportowego przyznanego na mocy decyzji Ministra Sportu, a następnie Ministra Sportu i Turystyki. Stypendia wypłacał zainteresowanej płatnik składek - (...) Związek (...)-do w L..

W okresie od 1 stycznia 2007 r. do 25 września 2008 r. J. P. studiowała na Akademii Wychowania Fizycznego w W. w trybie stacjonarnych studiów magisterskich, a w okresie od 1 października 2008 r. do 8 października 2009 r. była studentką Akademii (...) w W. na kierunku zarządzanie - studia niestacjonarne II stopnia. W okresie od 15 października 2009 r. do 11 lipca 2010 r. zainteresowana była studentką studiów podyplomowych Public Relations na Akademii (...) w W..

Stan faktyczny między stronami w przedmiotowej sprawie nie był sporny.

Sąd Okręgowy orzekł, że zgodnie z treścią przepisu art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej dalej ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2009 r., Nr 205, poz. 1585 ze zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium sportowe, zwanymi dalej "stypendystami sportowymi". Przepis art. 8 ust. 12 tej ustawi stanowi zaś, iż za stypendystę sportowego uważa się osobę pobierającą stypendium sportowe, z wyjątkiem osób uczących się lub studiujących, jeśli nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a podstawę ustalenia wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stypendystów sportowych, zgodnie z treścią art. 18 ust. 4 pkt 2 stanowi kwota stypendium. Kwestia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego stypendystów sportowych została zaś uregulowana w przepisach ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2008r., Nr 164, poz. 1027 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 66 ust. 1 pkt 23 wyżej wskazanego aktu prawnego obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego podlegają osoby pobierające stypendium sportowe po ukończeniu 15 roku życia, niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego z innego tytułu.

Z kolei podstawą wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne dla tych osób, zgodnie z przepisem art. 81 ust. 8 pkt 4 ustawy, jest kwota odpowiadająca wysokości pobieranego stypendium, pomniejszona o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek (art. 81 ust. 6).

Sąd Okręgowy wywiódł, że z interpretacji powyższych przepisów wynika, iż stypendyści sportowi będący studentami lub osobami uczącymi się w okresie pobieranego stypendium sportowego nie podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pobierania stypendium, jeśli podlegają obowiązkowi ubezpieczeniowemu z innych tytułów.

W realiach niniejszej sprawy, celem ustalenia w jakich okresach zainteresowana była studentką Sąd Okręgowy odwołał się do regulujących tę kwestię przepisów ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2005 r., Nr 164, zpo. 1365 ze zm.). Przepis art. 2 ust. 1 pkt 20 wskazanego aktu prawnego stanowi, że studentem jest osoba kształcąca się na studiach pierwszego lub drugiego stopnia albo jednolitych studiach magisterskich. Zgodnie zaś z art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy, studiami pierwszego stopnia są studia licencjackie lub inżynierskie, umożliwiające uzyskanie wiedzy i umiejętności w określonym zakresie kształcenia, przygotowujące do pracy w określonym zawodzie, kończące się uzyskaniem tytułu licencjata albo inżyniera.

Za studia drugiego stopnia - zgodnie z pkt 8 przepisu art. 2 ust. 1 uważa się studia magisterskie, umożliwiające uzyskanie specjalistycznej wiedzy w określonym zakresie kształcenia, jak również przygotowujące do twórczej pracy w określonym zawodzie, kończące się uzyskaniem tytułu magistra albo tytułu równorzędnego.

Z kolej jednolitymi studiami magisterskimi, jak stanowi art. 2 ust. 1 pkt 9, są studia magisterskie, na które przyjmowani są kandydaci posiadający świadectwo dojrzałości, umożliwiające uzyskanie specjalistycznej wiedzy w określonym zakresie kształcenia, jak również przygotowujące do twórczej pracy zawodowej, kończące się uzyskaniem tytułu magistra albo tytułu równorzędnego.

Z powyższego wynika, iż mianem studenta nie można określić osoby, która jest studentem studiów podyplomowych, w związku z tym osoba pobierająca stypendium sportowe i równocześnie studiująca podyplomowo traci zatem status studenta i w związku z tym jest obowiązkowo obejmowana obowiązkiem ubezpieczenia społecznego jako stypendysta sportowy.

Powoływane przepisy ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych istotnie przewidują, iż osoba, która jest studentem i równocześnie członkiem rodziny ubezpieczonego podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członek rodziny. Jednakże, jeżeli ta osoba równocześnie jest stypendystą sportowym, to w tym wypadku nie może być już zgłoszona do ubezpieczeń jako członek rodziny osoby ubezpieczonej, w tym wypadku rodziców zainteresowanej, a podlega obowiązkowo ubezpieczeniu zdrowotnemu jako stypendysta sportowy. Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne, jak już wyżej zaznaczono, regulują przepisy art. 81 ust. 8 pkt 4 w związku z przepisem art. 81 ust. 6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o czym Departament Ubezpieczenia Zdrowotnego Ministerstwa Zdrowia poinformował (...) Związek (...)-do w piśmie z dnia 24 listopada 2010 r. W piśmie tym w sposób szczegółowy została wyjaśniona metoda ustalenia podstawy wymiaru składki i wysokości składki zdrowotnej i organ rentowy określił ją prawidłowo, w sposób zgodny z wytycznymi Ministerstwa.

Od tego wyroku apelację wniósł (...) Związek (...)-do zaskarżając wyrok w całości. Wyrokowi zarzucał naruszenie prawa materialnego:

1. art. 6 ust. 1 pkt 7, art. 8 ust. 12 i art. 12 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych w związku z treścią art.2 ust.7-9, 11 i 20 ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku o szkolnictwie wyższym poprzez bezpodstawne przyjęcie, że J. P. w okresie od 1 października do 31 grudnia 2009r. podległa ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu oraz wypadkowemu z tytułu pobierania stypendium sportowego

- art. 88 ust.8 pkt 4 w związku z art.81 ust.6 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych poprzez przyjęcie, że J. P. w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 30 września 2009 r. podlegała ubezpieczeniom zdrowotnym z tytułu pobierania stypendium sportowego.

Wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie, że J. P. w okresie od 1 października do 31 grudnia 2009 r. nie podlegała ubezpieczeniom emerytalnym, rentowym oraz wypadkowym z tytułu pobierania stypendium sportowego oraz ustalenie podstawy wymiaru składek dla J. P. na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w okresie od 1 stycznia 2007 r. do 30 września 2009 r. na kwotę zero złotych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Stan faktyczny sprawy jest bezsporny i skarżący nie zarzuca wadliwości ustaleń Sadu I instancji, dlatego też Sąd Apelacyjny na podstawie art. 387. § 2 ¹ postanawia ograniczyć uzasadnienie wyroku do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Zgodnie z treścią przepisu art. 6 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zwanej dalej ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami pobierającymi stypendium sportowe z wyjątkiem przewidzianym w przepisie art. 8 ust. 12 - osób uczących się lub studiujących, jeśli nie podlegają ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innego tytułu.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy systemie ubezpieczeń społecznych obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, a podstawę ustalenia wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stypendystów sportowych, zgodnie z treścią art. 18 ust. 4 pkt 2 stanowi kwota stypendium.

Sąd Okręgowy prawidłowo powołał przepisy ustawy o szkolnictwie wyższym, regulującej status studenta i orzekł, że studentem jest wyłącznie osoba kształcąca się na studiach pierwszego i drugiego stopnia oraz jednolitych studiach magisterskich, a zatem w okresie, gdy J. P. po zakończeniu studiów magisterskich rozpoczęła naukę na studiach podyplomowych nie miała już statusu studenta w rozumieniu przepisów tej ustawy. Okoliczność ta oznacza, że nie podlega ona wyłączeniu z obowiązku ubezpieczeń społecznego emerytalnego, rentowych i wypadkowego. Dokładna analizę treści tych przepisów przeprowadził Wojewódzki Sąd Administracyjny w W. w wyroku z dnia 21 listopada 2013 roku oraz Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 7 maja 2015 roku wydanych na skutek odwołania (...) Związku (...)-do od decyzji Dyrektora (...) Oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia stwierdzającej podleganie przez J. P. w okresie od 1 stycznia 2007 roku do 30 września 2009 roku obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu pobierania stypendium sportowego. Argumentacja zawarta w uzasadnieniach tych wyroków jest znana skarżącemu, ponieważ był on stroną tego postępowania. Konsekwencją prawomocnego wyroku ustalającego obwiązek podlegania ubezpieczeniom zdrowotnemu, jest obowiązek odprowadzania składek z tytułu tego ubezpieczenia, przy czym podstawa ich wymiaru nie była objęta sporem.

Z tych względów i na mocy powołanych przepisów oraz na podstawie art.385 kpc Sąd Apelacyjny orzekł, jak w sentencji.