Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 8 lipca 2015 r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim zasądził od pozwanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. na rzecz powoda N. Z. kwotę 67.026,80 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 17 lutego 2012 r. do dnia zapłaty jak również kwotę 8.695,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 2.514,00 zł tytułem brakującej opłaty od pozwu.

Sąd I instancji ustalił, iż pod tym samym adresem i w tym samym czasie – w B. przy ul. (...) - zarówno pozwany (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. jak i – występująca pod firmą (...) prowadzili działalność gospodarczą, przy czym strona pozwana świadczyła usługi fryzjerskie zaś A. M. – zarówno fryzjerskie jak i kosmetyczne. Pozwany prowadził stronę internetową, gdzie informował o usługach fryzjerskich i kosmetycznych; istniało także logo (...). (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. i A. M. – oprócz wykonywania usług fryzjerskich – zajmowali się także sprzedażą ekranów ledowych.

Jak wynika z ustaleń Sądu I instancji, A. M. pomagała stronie powodowej w sporządzeniu biznesplanu gdzie wskazano iż N. Z. dokona zakupu całego istniejącego już od półtora roku przedsięwzięcia, które będzie przez nią kontynuowane i dalej rozwijane. Przedsięwzięcie to – jak określono w biznesplanie - stanowiło Pracownię Urody wraz z wypracowaną już na rynku marką i zatrudnionymi w niej sprawdzonymi pracownikami, z którymi N. Z. zamierzała dalej współpracować oraz posiadało bazę swoich stałych klientów. Jednocześnie w treści tego dokumentu określono, iż pracownia posiada swoją stronę internetową oraz opracowaną szatę graficzną (logo, foldery, ulotki i banery) a jej powierzchnia jest zaadoptowana na salon fryzjerski z zapleczem. Strona powodowa – kupując ten salon - miała otrzymać zapas nowych farb, płynów, kremów oraz środków do pielęgnacji włosów i ciała najlepszych marek wystarczający na okres 3. miesięcy pracy; N. Z. planowała kontynuować współpracę z dotychczasowymi dostawcami produktów oraz z organizatorami szkoleń dla pracowników.

Sąd Rejonowy wskazał iż umową z dnia 15 listopada 2010 roku – zawartą w formie pisemnej - (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. (reprezentowany przez A. M. - wiceprezesa zarządu pozwanego) sprzedał N. Z. ruchomości, przedmioty i inne aktywa (między innymi logo, szatę graficzną i stronę internetową pod nazwą (...)) przedsięwzięcia (...) zaś w kontrakcie tym wskazano iż ruchomości, przedmioty i inne aktywa będą przedmiotowo i ilościowo wymienione na fakturze VAT. Cenę przedmiotu sprzedaży określono na 67.100,00 zł brutto a jego przekazanie ustalono na dzień 1 grudnia 2010 r. Również na ten dzień zaplanowano przeniesienie na N. Z. numeru telefonu oraz użytkowanie strony internetowej (...). W dniu 1 grudnia 2010 r. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. wystawił fakturę VAT Nr (...) z tytułu usługi modernizacji salonu fryzjersko - kosmetycznego oraz sprzedaży pomocników fryzjerskich, narzędzi fryzjerskich, luster salonu fryzjerskiego, strony internetowej (...), myjni fryzjerskiej wraz z fotelami, banerów reklamowych, kompletu drzwi, kabiny prysznicowej wraz z brodzikiem oraz baterią i szafki łazienkowej wraz z umywalką i baterią za łączną kwotę 67.026,80 zł z terminem płatności tej należności określonym do dnia 6 grudnia 2010 r. Jednocześnie Sąd I instancji ustalił, iż w dniu 1 grudnia 2010 r. pozwany wystawił fakturę VAT nr (...), w treści której obciążył A. M. należnością w łącznej kwocie 20.001,90 zł płatną w terminie do dnia 8 grudnia 2010 r. z tytułu sprzedaży 86. rodzajów towarów stanowiących wyposażenie salonu fryzjerskiego w tym między innymi w postaci infrazonu (...), nawilżacza S., suszarki stojącej F., girlandów kryształowych, żyrandola, urządzeń B. B. i D., fryzarki (...), lampy na biurko, parafiniarki 150 W, podgrzewacza do wosku, fotela kosmetycznego czy też brodzika do pedicure. Umową zawartą w dniu 15 listopada 2010 r. A. M. sprzedała N. Z. środek trwały i przedmioty, które miały być przedmiotowo i ilościowo wymienione na rachunku za łączną cenę wynoszącą 95.000,00 zł – przekazanie przedmiotów tej umowy ustalono na dzień 1 grudnia 2010 r. W ostatnio wskazanej dacie – jak podał Sąd Rejonowy – A. M. wystawiła dwa rachunki (o numerach (...) i (...)) z tytułu sprzedaży N. Z. 26. rodzajów towarów stanowiących wyposażenie salonu fryzjerskiego w postaci między innymi infrazonu (...), nawilżacza S., suszarki stojącej F., girlandów kryształowych, żyrandola, urządzeń B. B. i D., fryzarki (...), lampy na biurko, parafiniarki 150 W, podgrzewacza do wosku, fotela kosmetycznego oraz brodzika do pedicure za łączną kwotę 95.000 zł z 7. dniowym terminem płatności.

Jak ustalił Sąd Rejonowy, w oparciu o kontrakt z dnia 15 listopada 2010 r. N. Z. zamierzała kupić od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. funkcjonujący już od półtora roku „gotowy biznes”. Takie plany strony powodowej korelowały z zamiarem A. M., która – wedle ustaleń Sądu I instancji – poinformowała N. Z. (w związku z zaangażowaniem się w działalność gospodarczą polegającą na sprzedaży ekranów ledowych) o chęci pozbycia się dotychczas prowadzonego biznesu w postaci świadczenia usług fryzjerskich i kosmetycznych. Tym samym – jak przyjął Sąd Rejonowy – celem strony powodowej nie był zakup poszczególnych przedmiotów ruchomych (wskazując jako przykład nożyczki) lecz całej (...), tym bardziej iż była ona zorganizowana na bardzo wysokim poziomie i posiadała charakter ponadregionalny bowiem jej wystrój, wyposażenie oraz zakres świadczonych usług był na takim poziomie, że mógł zadowolić klientów również z innych miast.

Sąd I instancji ustalił, iż N. Z. rozpoczęła działalność gospodarczą na początku grudnia 2010 r. kontynuując zatrudnienie fryzjerek E. W. (1) i A. S. oraz kosmetyczki A. K., korzystając również z grafika pracy fryzjerów i kosmetyczki jaki wcześniej został ustalony przez A. M. oraz przejmując po (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. karty klientów, dalej prowadząc usługi na ich rzecz. N. Z. przejęła także jeden z numerów telefonów jaki widniał na szyldzie (...). Dla strony powodowej nie miało znaczenia, co nabywa w oparciu o umowę z A. M., gdyż w oparciu o pierwszy kontrakt nabyła (...). A. G., będąc fryzjerem, był zatrudniony zarówno przez A. M., jak i przez N. Z. zaś salon, w którym pracował nazywał się (...) zarówno wówczas, gdy należał do (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B., jak i wtedy, gdy A. G. był zatrudniony u strony powodowej. A. G. pracując dla A. M. miał stałych klientów, którzy korzystali z jego usług również wtedy, gdy pracował dla N. Z.. A. G. u obu pracodawców używał takiego samego sprzętu a razem z nim w firmie powoda pracowały również E. W. (1) i A. S.. Z kolei A. W. (1) – jak ustalił Sąd I instancji - była zatrudniona jako fryzjer początkowo przez A. M. a następnie przez N. Z. przy czym nie było u niej żadnej przerwy w zatrudnieniu. A. W. (1) u każdego z pracodawców pracowała na tych samych narzędziach używając także tych samych kosmetyków - wykonywała strzyżenie, farbowanie, modelowanie zaś do wykonywania tych czynności potrzebowała nożyczek, grzebienia i suszarki. Stali klienci, których obsługiwała w okresie pracy dla A. M. korzystali z jej usług również wtedy, gdy salon stanowił własność strony powodowej. Jeżeli chodzi o ilość klientów obsługiwanych przez A. W. (1), to była ona taka sama zarówno, gdy pracowała ona u A. M. jak i u N. Z.. Wedle ustaleń Sądu Rejonowego także E. W. (1) była zatrudniona jako fryzjer początkowo przez A. M. a następnie przez N. Z. i w odniesieniu do niej również nie występowała żadna przerwa w zatrudnieniu. E. W. (1) miała zbliżone warunki finansowe u każdego z pracodawców a ilość klientów przez nią obsługiwanych była taka sama – zarówno wtedy, gdy pracowała u A. M. jak i wtedy gdy była zatrudniona przez stronę powodową. Przed zmianą pracodawcy fryzjerzy zrobili inwentaryzację wyposażenia salonu fryzjerskiego a kosmetyczka inwentaryzację części kosmetycznej. Jeżeli chodzi o narzędzia pracy i kosmetyki to nic się nie zmieniło po tym, jak salon przejęła N. Z. - A. M. pozostawiła duży zapas kosmetyków zaś strona powodowa rozszerzyła zakres usług kosmetycznych a służył temu zakup sauny na podczerwień.

Według ustaleń Sądu Rejonowego A. P. (1) była zatrudniona jako kosmetyczka początkowo przez A. M. a następnie przez N. Z. zaś zakres usług kosmetycznych świadczonych przez salon był prawie identyczny zarówno u A. M. jak i u strony powodowej. Gdy A. P. (1) zaprzestała zatrudnienia u N. Z. to ta ostatnia zakupiła nowy sprzęt. Najbardziej wartościowym sprzętem służącym do świadczenia usług kosmetycznych był laser, urządzenia do kawitacji i darsonwalizacji przy czym ten sprzęt znajdował się w salonie zarówno u A. M. jak i u N. Z.. A. P. (1) miała stałą liczbę klientek, które przychodziły na zabiegi zarówno gdy pracowała u A. M., jak i u strony powodowej – klientki te kontynuowały zabiegi pomimo zmiany właściciela salonu. Sąd I instancji przyjął, iż J. F. podpisał dwie umowy najmu - jedną z (...) Spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w B. i drugą z A. M. zaś kontrakty te dotyczyły tych samych pomieszczeń na działalność fryzjerską i kosmetyczną i zostały one rozwiązane na podstawie porozumienia ich stron. J. F. wynajął N. Z. te same pomieszczenia w celu prowadzenia przez nią salonu fryzjersko – kosmetycznego.

Sąd I instancji ustalił także iż pismem z dnia 30 stycznia 2012 r. N. Z. wezwała (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. do zwrotu kwoty 67.026,80 zł, uznając iż umowa z dnia 15 listopada 2010 r. sprzedaży przedsiębiorstwa (...) w B. – z racji braku zachowania wymaganej prawem formy – jest nieważna zaś uzyskane przez pozwanego świadczenie – na podstawie przepisu art. 410 § 2 kc – nienależne.

Sąd Rejonowy przyjął – opierając się w tym zakresie na ustnych wyjaśnieniach biegłego - że do uznania, iż mamy do czynienia z funkcjonującym przedsiębiorstwem konieczne jest udowodnienie przez stronę, która powołuje się na taki fakt, iż przy pomocy kompletnego nabytego zespołu składników można prowadzić działalność gospodarczą w pełnym tego słowa rozumieniu a więc przedsiębrać czynności, które obejmują – w odniesieniu do usług fryzjerskich – działania obejmujące pozyskanie klienta, jego przejęcie, obsłużenie aż do ostatecznego jego rozliczenia finansowego. Sąd I instancji – odwołując się w tym zakresie do ustnych wyjaśnień biegłego - wskazał, iż nie jest wykluczone aby składniki majątkowe jakie zostały sprzedane przez pozwanego N. Z., w pewnych okolicznościach mogłyby pozostawać w związku funkcjonalno – organizacyjnym umożliwiającym prowadzenie działalności gospodarczej. Co prawda – jak wskazał Sąd Rejonowy – w opinii biegłego wskazano, iż materiał dowodowy niniejszej sprawy nie pozwala stwierdzić występowania pomiędzy zespołem składników stanowiących przedmiot umowy sprzedaży zawartej przez strony procesu relacji funkcjonalno – organizacyjnych umożliwiających uznanie tego zespołu składników za wystarczający do prowadzenia działalności gospodarczej, jednakże – zważywszy ustne wyjaśnienia biegłego, w których stwierdzono iż w pewnych okolicznościach takie powiązanie może istnieć – Sąd I instancji przyjął iż N. Z. wykazała iż nabyte przez nią od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. składniki umożliwiły prowadzenie działalności gospodarczej pod firmą (...).

Oceniając przeprowadzone dowody Sąd Rejonowy w całości dał wiarę zeznaniom świadków i N. Z. uznając je za logiczne, spójne i konsekwentne.

W oparciu o ustalony wyżej stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał za zasadne żądanie N. Z. zapłaty od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. należności 67.026,80 zł stanowiącej uiszczoną przez stronę powodową cenę sprzedaży za przedmioty wskazane w treści faktury VAT nr (...). Sąd I instancji wskazał, iż istota problemu w przedmiotowej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy przedmiot umowy sprzedaży zawartej w dniu 15 listopada 2010 r. pomiędzy N. Z.a (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisu art. 55 ^{( 1)} kc. Odwołując się do legalnej definicji przedsiębiorstwa określonej w przepisie art. 55 ^{( 1)} kc, Sąd Rejonowy wskazał iż w skład przedsiębiorstwa wchodzą wszystkie składniki niemajątkowe i majątkowe powiązane ze sobą funkcjonalnie i przeznaczone do realizacji określonych zadań gospodarczych zaś czynnikiem „konstytuującym” przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym (art. 55 ^{( 1)} kc) jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewną całość (zespół). Sąd I instancji – powołując się w tym zakresie na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 grudnia 2009 r., II CSK 215/09, Lex nr 551060) – podniósł iż występowanie takiego elementu organizacji pozwala odróżnić przedsiębiorstwo od majątku, gdyż ten ostatni jest przedmiotem organizacji i stanowi jedynie zbiór elementów wchodzących w skład zorganizowanej całości jaką jest przedsiębiorstwo. Uregulowanie ustawowe przedsiębiorstwa oznacza, że możliwe jest wyliczenie składników tylko konkretnego przedsiębiorstwa zaś tworzenie pewnych uogólnień jest utrudnione. Przedsiębiorstwo - zorganizowany kompleks majątkowy przeznaczony do prowadzenia działalności gospodarczej - tworzą rozmaite, przykładowo jedynie wskazane w przepisie art. 55 ^{( 1 )}kc, składniki niematerialne i materialne. W ocenie Sądu Rejonowego dla przyjęcia, iż przedmiotem określonej czynności prawnej jest całe przedsiębiorstwo nie zaś jego poszczególne składniki, decydujące znaczenie ma kryterium funkcjonalne – jeżeli bowiem składniki te tworzą pewną całość gospodarczą zdolną do urzeczywistnienia określonych zadań gospodarczych wówczas należy mówić o przedsiębiorstwie jako całości. Rodzaj składników będących przedmiotem czynności prawnej stanowi jedynie kryterium pomocnicze – całe przedsiębiorstwo stanowi taki przedmiot wówczas, gdy czynność prawna dotyczy podstawowych składników przedsiębiorstwa takich jak klientela, renoma czy tez jego firma. Tym samym – w ocenie Sądu I instancji - czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo będzie miała miejsce, także wtedy, gdy strony nie użyły wprost w jej treści określenia przedsiębiorstwa, jednakże uczyniły jej przedmiotem funkcjonalne minimum konieczne dla uznania, iż treść tej czynności obejmuje takie przedsiębiorstwo, tj. takie minimum, które umożliwi osobie, na rzecz której dokonano rozporządzenia prowadzenie przedsiębiorstwa o tym samym przedmiocie działalności oraz w przybliżeniu o tych samych rozmiarach, przy czym najistotniejsze znaczenie mają składniki podstawowe indywidualizujące przedsiębiorstwo.

Odnosząc te rozważania do okoliczności niniejszej sprawy Sąd I instancji podniósł, iż - objęte umową jaka została zawarta pomiędzy N. Z. a (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. w dniu 15 listopada 2010 r. – ruchomości, przedmioty i inne aktywa (między innymi logo, szata graficzna i strona internetowa (...)) przedsięwzięcia (...) przedmiotowo i ilościowo wymienione w fakturze VAT Nr (...) z dnia 1 grudnia 2010 r. (usługa modernizacji salonu fryzjersko – kosmetycznego, pomocniki fryzjerskie, narzędzia fryzjerskie, lustra salonu fryzjerskiego, strona internetowa (...), myjnia fryzjerska wraz z fotelami, banery reklamowe, komplet drzwi, kabina prysznicowa wraz z brodzikiem oraz baterią i szafka łazienkowa wraz z umywalką i baterią) stanowiły składniki przeznaczone do prowadzenia działalności gospodarczej, które – co miały potwierdzać twierdzenia biegłego – w pewnych okolicznościach mogły pozostawać w związku funkcjonalno – organizacyjnym umożliwiającym prowadzenie działalności gospodarczej. Zdaniem Sądu Rejonowego aby uznać, że mamy do czynienia z funkcjonującym przedsiębiorstwem, to strona, która wywodzi tego rodzaju twierdzenie powinna udowodnić, że przy pomocy kompletnego nabytego zespołu składników możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej w pełnym tego słowa rozumieniu a więc od pozyskania klienta, przez jego przejęcie, obsłużenie aż do rozliczenia finansowego. Zważywszy nadto tę okoliczność, iż z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że N. Z. przejęła po (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. również niematerialne składniki w postaci klienteli oraz renomy, strona powodowa – dla uznania przedmiotu umowy sprzedaży z dnia 15 listopada 2010 roku za przedsiębiorstwo - zobowiązana była wykazać iż wskazane wyżej składniki materialne i niematerialne stanowiły zorganizowany zespół. W ocenie Sądu I instancji N. Z. wykazała tę okoliczność.

W świetle bowiem zebranego w sprawie materiału dowodowego dla Sądu Rejonowego niewątpliwym było, iż (...) - będąc własnością spółki (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. - stanowiła przedsiębiorstwo. Był to bowiem w pełni wyposażony, dysponujący własnym lokalem, klientelą i renomą zakład fryzjerski zatrudniający 4. fryzjerów gdzie dodatkowo A. M. świadczyła usługi kosmetyczne zatrudniając jedną kosmetyczkę. Sąd I instancji – opierając się na zeznaniach świadków (fryzjerów zatrudnionych wcześniej przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B.) - przyjął, iż że zakład ten był w stanie funkcjonować bez świadczenia usług kosmetycznych. N. Z. nabyła zespół składników oraz kontynuowała działalność (...) zatrudniając nadal 4. fryzjerów oraz jedną kosmetyczkę zaś pracownicy strony powodowej, pracując przez cały czas w tym samym lokalu, korzystali z tych samych narzędzi i kosmetyków, których używali wcześniej. Nadto z usług (...) korzystała ta sama klientela, wśród której salon cieszył się renomą a dodatkowo N. Z. rozwinęła usługi kosmetyczne poprzez zakup nowego sprzętu. W ocenie Sądu I instancji nie można uznać, że - w liczącym około 60 tys. mieszkańców B. - salon zatrudniający 5. pracowników oraz dysponujący własną stroną internetową i stałą klientelą nie jest zorganizowanym zespołem składników stanowiących funkcjonujące przedsiębiorstwo. Sąd I instancji wskazując na to, iż A. M. – w toku jej przesłuchania w charakterze strony - przyznała fakt jej udziału w sporządzaniu biznesplanu jak również biorąc pod uwagę, pokrywające się w treścią tego dokumentu, twierdzenia N. Z. oraz przesłuchanych świadków, odmówił wiary zeznaniom tej pierwszej jakoby w oparciu o umowę z dnia 15 listopada 2010 r. nie sprzedała w imieniu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. przedsiębiorstwa lecz jedynie składniki szczegółowo wymienione w treści faktury VAT. Zdaniem Sądu Rejonowego wolą strony pozwanej było zbycie przedsiębiorstwa pod firmą (...) a nie tylko poszczególnych jego składników zaś potwierdzenie tego stanu rzeczy stanowi również umowa sprzedaży jaka zawarta została w dniu 15 listopada 2010 r. pomiędzy A. M. (jako prowadzącą własną działalność gospodarczą) a N. Z., której przedmiotem były środki trwałe wskazane przedmiotowo i ilościowo w rachunkach nr (...), za łączną cenę 95.000 ,00 zł. Biorąc pod uwagę, iż w salonie (...) swe usługi świadczyła zarówno strona pozwana jak i A. M. (jako indywidualny przedsiębiorca), w ocenie Sądu Rejonowego ta ostatnia - reprezentując spółkę (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. - chciała zbyć przedsiębiorstwo (...) ale jednocześnie uznawała część przedmiotów wykorzystywanych do świadczenia usług fryzjerskich i kosmetycznych za swoją własność i w związku z tym zawarła jako samodzielny przedsiębiorca dodatkową umowę sprzedaży po to, aby całościowo zbyć działalność związaną z fryzjerstwem i kosmetyką. Świadczy o tym również fakt, iż cześć przedmiotów wymienionych w fakturze VAT nr (...) jakie A. M. kupiła od pozwanego pokrywała się z rzeczami wskazanymi w rachunkach nr (...), które ta ostatnia następnie sprzedała N. Z. jak również i to, że A. M. pozostawiła stronie powodowej kosmetyki potrzebne do stylizacji. Te okoliczności – zdaniem Sądu Rejonowego - jednoznacznie wskazują, że A. M. reprezentując pozwaną spółkę chciała zbyć przedsiębiorstwo (...) jako całość nie zaś poszczególne składniki jego majątku. Biorąc pod uwagę tę okoliczność, iż kontrakt z dnia 15 listopada 2010 r. miał za przedmiot przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisu art. 75 ^{( 1)} kc i został on zawarty w zwykłej formie pisemnej – z uwagi na treść przepisu art. 73 § 2 kc – dotknięty jest nieważnością a skoro tak, świadczenie spełnione przez N. Z. w wysokości 67.026,80 zł ma charakter świadczenia nienależnego (art. 410 § 2 kc) podlegającego – w oparciu o przepis art. 405 kc w zw. z art. 410 § 1 kc – zwrotowi. O odsetkach od uwzględnionego żądania Sąd I instancji orzekł w oparciu o przepis art. 481 § 1 kc. Uznając iż N. Z. – pismem z dnia 30 stycznia 2012 r. - wezwała (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. do zwrotu otrzymanego świadczenia, ustawowe odsetki od kwoty 67.026,80 zł zasądzono – zgodnie z żądaniem pozwu – od dnia 17 lutego 2012 r.

O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 kpc przy zastosowaniu zasadny odpowiedzialności za wynik sprawy. Na zasądzoną na rzecz N. Z. łączną kwotę 8.695,00 zł składały się: kwota 838,00 stanowiąca opłatę od pozwu w związku z wydaniem w sprawie nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym, kwota 3.600,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego (§ 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu – t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490), kwota 3.909,17 zł jako wynagrodzenie biegłego za sporządzenie opinii pisemnej, kwota 242,38 zł jako wynagrodzenie biegłego za sporządzenie ustnej opinii uzupełniającej, kwota 40,00 zł stanowiąca opłatę od skargi na orzeczenie referendarza sądowego, kwota 34,00 zł będąca opłatami skarbowymi od pełnomocnictw oraz – tytułem opłat kancelaryjnych – łączna kwota 32,00 zł. W oparciu o przepis art. 113 ust. 1 (w uzasadnieniu – zapewne omyłkowo – jako podstawę tego rozstrzygnięcia wskazano przepis art. 13 ust. 1) w zw. z art. 98 § 1 kpc nakazano ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 2.514,00 zł tytułem brakującej części opłaty od pozwu.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w Piotrkowie Trybunalskim zostało w całości zaskarżone apelacją przez pozwanego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z.. Strona skarżąca zarzuciła Sądowi I instancji:

1. naruszenie przepisów prawa materialnego:

a.) art. 55 ^{( 1)} kc poprzez jego niewłaściwą wykładnię polegającą na przyjęciu, że zespół składników majątkowych, będących przedmiotem umowy datowanej na dzień 15 listopada 2010 r., zawartej pomiędzy N. Z. a (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu tego przepisu (lub zorganizowaną cześć przedsiębiorstwa - bowiem nie zostało to przez Sąd sprecyzowane), w sytuacji gdy pomiędzy przedmiotowymi składnikami nie zachodzą relacje funkcjonalno - organizacyjne pozwalające uznać określony w umowie zespół składników za przedsiębiorstwo, co wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym opinii biegłych z zakresu analizy i wyceny przedsiębiorstw, a także na co wskazuje chociażby zawarcie w tej samej dacie umowy pomiędzy powódką a A. M., której przedmiotem była znaczna część wyposażenia (...) - w tym fryzjerskiego (np. wszystkie fotele fryzjerskie z salonu);

b.) art. 55 ² kc poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że umowa zawarta pomiędzy stronami, datowana na dzień 15 listopada 2010 r. obejmowała także składniki niewymienione w jej treści, które w ocenie Sądu łącznie miały stanowić przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ¹ kc, w sytuacji gdy domniemanie prawne sformułowane w tym przepisie może być zastosowane wyłącznie w wypadku, gdy czynność prawna nie precyzuje poszczególnych składników będących jej przedmiotem, podczas gdy pomiędzy stronami umowy będącej przedmiotem oceny w niniejszej sprawie istniało porozumienie co do zakresu składników, których umowa ta ma dotyczyć, a powódka miała świadomość, że znaczna cześć istotnego wyposażenia (...) stanowi własność A. M., a nie pozwanej spółki;

c.) art. 58 § 1 w zw. z art. 75 ^{( 1)} kc poprzez ich zastosowanie i uznanie że zawarta pomiędzy stronami umowa datowana na dzień 15 listopada 2010 r. jest nieważna jako zawarta z pominięciem formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi, w sytuacji gdy przedmiotem tej umowy nie było przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ^{( 1)} kc ani zorganizowana część tego przedsiębiorstwa a jedynie poszczególne składniki majątku, które z pominięciem przedmiotów zakupionych w tym samym dniu przez powódkę od A. M. nie byłyby wystarczające do prowadzenia przez powódkę działalności pod nazwą (...) w dotychczasowym lub chociażby zbliżonym zakresie, co wynika chociażby z faktu, że niektóre - kluczowe dla usług fryzjerskich - składniki takie jak. np. fotele fryzjerskie - nie stanowiły własności pozwanej spółki a A. M. i to od niej zostały zakupione przez N. Z.;

d.) art. 65 § 1 i § 2 kc poprzez ich niewłaściwe zastosowanie i dokonanie wykładni oświadczeń woli złożonych w ramach umowy zawartej pomiędzy stronami, datowanej na 15 listopada 2010 r. w oderwaniu od okoliczności, w których umowa ta była zawierana a w szczególności:

–

z pominięciem faktu iż nie była to jedyna umowa, której przedmiotem były składniki mienia, które dotychczas wykorzystywane były w przedsięwzięciu pod nazwą (...);

–

przy pominięciu faktu, iż (...) była w istocie przedsięwzięciem prowadzonym przez dwa podmioty tj. przez pozwaną spółkę oraz A. M. a majątek składający się na to przedsięwzięcie stanowił w dacie zawarcia spornej umowy własność po części pozwanej a po części A. M. i to w takich częściach, które wykluczają prowadzenie dotychczasowej działalności (...) przy wykorzystaniu wyłącznie składników nabytych od pozwanej spółki;

2. naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć wpływ na wynik sprawy:

a.) art. 233 § 1 kpc poprzez zaniechanie dokonania oceny dowodów i nie zawarcie w treści uzasadnienia zaskarżonego postanowienia przyczyn, dla których sąd dał wiarę jednym dowodom a odmawiając wiary innym, w szczególności w odniesieniu do zeznań A. M., w zakresie w jakim Sąd uznał za niewiarygodne twierdzenie jakoby na podstawie umowy z dnia 15 listopada 2015 r. pozwana spółka sprzedała na rzecz powódki wyłącznie wymienione tam przedmioty a nie całe przedsiębiorstwo, w sytuacji gdy zeznania te były spójne, logicznie i znajdują poparcie w treści zgromadzonych w sprawie dokumentów, a w szczególności w treści samej umowy oraz piśmie powódki z dnia 10 lutego 2011 r. skierowanym do pozwanej a dotyczącym doprecyzowania ilości poszczególnych składników wymienionych w fakturze wystawionej w wykonaniu spornej umowy;

b.) art. 233 *1 k.p.c. poprzez nieoparciu się na całokształcie zgromadzonego materiału dowodowego oraz przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów i dokonaniu dowolnej oceny dowodów zgromadzonych w sprawie, a w szczególności poprzez:

–

nieoparcie się na spójnych, logicznych i zbieżnych z pozostałym materiałem dowodowym zeznaniach A. M. przy jednoczesnym przydaniu wiarygodności zeznaniom N. Z. w sytuacji gdy zawierają one oczywiste nieścisłości, są niewiarygodne i nawet w oparciu o same zasady doświadczenia życiowego powinny być uznane za niewiarygodne i formułowane wyłącznie na użytek niniejszego postępowania, w szczególności w zakresie w jakim powódka twierdzi że do chwili zawarcia obydwu umów (w tym spornej i umowy z A. M.) nie wiedziała, że (...) prowadzona jest także przez pozwana spółkę a nie tylko przez A. M., w sytuacji gdy w tym samym fragmencie zeznań stwierdza, że na jakiś czas przed zawarciem ww. umów została zatrudniona w tym salonie właśnie przez pozwaną spółkę, a nadto w zakresie, w którym sąd uznał za logiczne i wiarygodne (w szczególności w świetle faktu iż powódka jest przedsiębiorcą a więc profesjonalistą) i co najważniejsze - kluczowe - stwierdzenie powódki, że nie miało dla niej znaczenia co nabywa w oparciu o drugą umowę tj. umowę z A. M., gdyż w oparciu o tę pierwszą umowę nabyła (...);

–

pominięcie zeznań A. M. oraz dokumentów wskazujących na wyniki kontroli skarbowych przeprowadzonych w pozwanej spółce, z których jednoznacznie wynikało, że umowa sprzedaży datowana na dzień 15 listopada 2010 r. prawidłowo nie została zakwalifikowana jako umowa sprzedaży przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 55 ¹ kc;

–

dowolną ocenę zeznań przesłuchanych w sprawie świadków pracowników pozwanej A. M.: A. G., A. W., E. W., A. P. oraz właściciela lokalu, w którym prowadzona była działalność salonu J. F. - w zakresie w jakim sąd wywiódł na ich podstawie że zachowana była ciągłość zatrudnienia wskazanych wyżej pracowników oraz ciągłość umowy najmu, w sytuacji gdy wniosek taki jest prawnie niedopuszczalny ponieważ powyższe umowy ponad wszelką wątpliwość zostały rozwiązane przez pozwaną spółkę a następnie - bez żadnego bezpośredniego związku z treścią spornej umowy i porozumienia pomiędzy jej stronami - zostały na nowo, na innych warunkach, zawarte przez powódkę;

c.) art. 278 kpc w zw. art. 233 § 1 kpc poprzez pominięcie treści pisemnej opinii biegłych z zakresu analizy i wyceny przedsiębiorstw i nieoparciu na niej rozstrzygnięcia, przy jednoczesnym poparciu tezy zawartej w treści rozstrzygnięcia wyrwanym z kontekstu fragmentem wypowiedzi biegłego z ustnej opinii uzupełniającej, w sytuacji gdy opinia biegłych była spójna, logiczna, jasna i w sposób jednoznaczny wskazywała na brak związku funkcjonalno - organizacyjnego pomiędzy składnikami sprzedawanymi w drodze spornej umowy pozwalającego na uznanie ich za przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55 ¹ kc a fragment wypowiedzi, na który powołuje się Sąd w kontekście pełnych zeznań biegłego pozostaje w zgodzie z wnioskami pisemnej opinii co biegły zresztą jednoznacznie wyjaśnił;

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia polegający na przyjęciu, że:

a.) po zawarciu spornej umowy N. Z. kontynuowała zatrudnienie pracowników pozwanego i nie było żadnej przerwy w zatrudnieniu, w sytuacji gdy z materiału dowodowego niezbicie wynika iż strona powodowa nawiązała z tymi osobami zupełnie nowe umowy, które nie stanowią kontynuacji stosunku prawnego łączącego te osoby z pozwanym, ani A. M. a nazwanie takiej sytuacji kontynuacją stosunku prawnego jest niedopuszczalnym przejawem odwołania się przez Sąd orzekający do określeń nieprawnych – potocznych;

b.) N. Z. przejęła karty klientów po pozwanej, kontynuowała usługi na ich rzecz, w sytuacji gdy z materiału dowodowego, w tym zeznań powódki, bezspornie wynika że przejęła ona karty klientów nie od pozwanego a od A. M., która w formie jednoosobowej działalności świadczyła na rzecz klientów usługi kosmetyczne;

c.) dla N. Z. nie miało znaczenia co nabywa w oparciu o druga umowę z A. M., gdyż w oparciu o tę pierwszą umowę nabyła (...), w sytuacji gdy ustalenie to oparte jest wyłącznie na całkowicie niewiarygodnym i sprzecznym z zasadami logiki, sformułowanym ewidentnie na użytek postępowania fragmencie zeznań powódki, które nie zostało poddane przez Sąd prawidłowej ocenie.

Wskazując na powyższe uchybienia Sądu I instancji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. domagał się zmiany zaskarżonego orzeczenia i oddalenia powództwa ewentualnie uchylenia wyroku i przekazania sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania oraz zasądzenia od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania za II instancję. Nadto strona skarżąca wniosła o dopuszczenie dowodu z dokumentu jaki został załączony do środka odwoławczego – pisma N. Z. z dnia 30 kwietnia 2013 r. jakie zostało skierowane do A. M. na okoliczność stanu świadomości strony powodowej co do faktu iż składniki nabyte przez nią wyłącznie od pozwanej nie wyczerpywały przedsiębiorstwa prowadzonego pod nazwą (...) i nie mogły samoistnie służyć prowadzeniu działalności gospodarczej.

W odpowiedzi na apelację N. Z. wniosła o oddalenie środka odwoławczego wniesionego przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. i zasądzenie od strony pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania apelacyjnego. Strona powodowa domagała się także oddalenia wniosku dowodowego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. sformułowanego w apelacji oceniając go – niezależnie od tego, iż był on spóźniony - jako pozbawionego znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył:

Zarzuty apelacyjne jakie zostały podniesione przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. okazały się uzasadnione co – z mocy przepisu art. 386 § 1 kpc – skutkowało zmianą zaskarżonego orzeczenia i oddaleniem powództwa.

Istota sporu w przedmiotowej sprawie, od której uzależnione było rozstrzygnięcie zasadności żądania N. Z., sprowadzała się do ustalenia przedmiotu umowy zawartej przez strony procesu w dniu 15 listopada 2010 r., w szczególności istotne było określenie czy składniki jakie w oparciu o ten kontrakt zostały nabyte przez stronę powodową składały się na przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisu art. 55 ^{( 1)} kc; pozytywne ustalenie w tym zakresie implikowałoby wniosek – z racji braku zachowania wymaganej formy czynności prawnej –o nieważności umowy zawartej przez N. Z. oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (wówczas) w B. (obecnie w Z.) czyniąc zasadnym żądanie pozwu.

Dokonując oceny słuszności zarzutów apelacyjnych w pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzucanych Sądowi I instancji uchybień natury procesowej.

W myśl przepisu art. 233 § 1 kpc, sąd dokonuje swobodnej oceny dowodów i ocenia ich wiarygodność stosownie do własnego przekonania przy czym oceny tej powinien dokonać po wszechstronnym rozważeniu zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd zobligowany jest zatem uwzględnić wszystkie dowody przeprowadzone w postępowaniu oraz wszelkie okoliczności towarzyszące ich przeprowadzaniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2002 r., IV CKN 1218/00, Lex nr 80266). Granice swobodnej oceny dowodów powinny być wyznaczone wymogami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego rozumowania.

Odnosząc te wytyczne do okoliczności niniejszej sprawy, zgodzić należy się ze stanowiskiem skarżącego iż dokonana przez Sąd Rejonowy ocena materiału dowodowego jaki został przez niego zgromadzony, ma charakter ogólny i pozbawiona jest określenia przyczyn – wbrew przepisowi art. 328 § 2 kpc – odmawiających wiarygodności i mocy przeprowadzonym dowodom jakie ostatecznie nie stanowiły podstawy ustaleń faktycznych Sądu I instancji, w szczególności dotyczy to zeznań A. M., której twierdzenia – w zakresie odnoszącym się do przedmiotu umowy zawartej przez strony tego procesu (N. Z. i (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B.) w dniu 15 listopada 2010 r. – miały kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia żądania strony powodowej. W tym zakresie ustalenie Sądu Rejonowego – mające znaleźć swe oparcie w zeznaniach N. Z. oraz przesłuchanych w sprawie świadków a także w fakcie udziału A. M. w sporządzaniu biznesplanu - jakoby przedmiotem umowy z dnia 15 listopada 2010 r. było przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisu art. 55 ^{( 1)} kc (nie zaś poszczególne jego składniki, które same w sobie nie mogłyby zostać uznane za takie przedsiębiorstwo) – w świetle całokształtu okoliczności sprawy – zostało poczynione z uchybieniem reguł dowodowych statuowanych przepisem art. 233 § 1 kpc. Dokonana w tej części przez Sąd I instancji ocena materiału dowodowego całkowicie bowiem pomija fakt zawarcia przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. (jako sprzedawcę) oraz A. M. umowy sprzedaży (...). składników majątkowych objętych dokumentem rozliczeniowym VAT nr (...) (służących stronie pozwanej – do czasu zawarcia tego kontraktu – wykonywaniu usług fryzjerskich), których przynajmniej część (w szczególności między innymi – co istotne dla funkcjonowania salonu fryzjerskiego – specjalistyczne fotele fryzjerskie (...)) stanowiła następnie przedmiot kontraktu pomiędzy prowadzącą indywidualną działalność gospodarczą A. M. (jako zbywcą) a N. Z.. Fakt, iż strona pozwana istotną część przedmiotów służących jej uprzednio do świadczenia usług fryzjerskich zbyła A. M. (nie zaś N. Z.) w znacznym stopniu ogranicza możliwość przyjęcia, iż umowa zawarta przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. i stronę powodową obejmowała swą treścią przedsiębiorstwo o jakim jest mowa w przepisie art. 55 ^{( 1)} kc zaś w świetle wszystkich okoliczności sprawy, w tym w szczególności przy uwzględnieniu opinii biegłego – wniosek taki całkowicie wyłącza. Wbrew twierdzeniom Sądu Rejonowego, z faktu udziału A. M. w opracowaniu biznesplanu nie można wywodzić wniosku odnośnie braku wiarygodności jej zeznań w zakresie w jakim twierdziła ona, iż przedmiotem zbycia w stosunku prawnym pomiędzy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. a N. Z.były wyłącznie poszczególne – ściśle wskazane w umowie – przedmioty nie stanowiące przedsiębiorstwa. Podnieść bowiem należy, iż analiza dokumentu określonego jako (...) – mając na względzie fakt, iż w jego treści znajdują się także odwołania do (prowadzonego wyłącznie przez A. M.) gabinetu kosmetycznego – uzasadnia wniosek odnośnie traktowania przez ten dokument pod pojęciem „przedsięwzięcia” działalności gospodarczych w zakresie usług fryzjersko – kosmetycznych jakie były prowadzone zarówno przez stronę pozwaną (usługi fryzjerskie) oraz A. M. (usługi fryzjersko – kosmetyczne). Odwoływanie się w treści tego dokumentu również do aktywności gospodarczej, która nie była przedmiotem działalności strony pozwanej lecz wyłącznie A. M. (gabinet kosmetyczny - usługi kosmetyczne) z kolei nie uprawnia do wnioskowania jakoby – jak to przyjął Sąd I instancji – z faktu udziału A. M. w opracowywaniu biznesplanu należało wywodzić zarówno to, iż „przedsięwzięcie” opisane w biznesplanie stanowiło przedmiot umowy zawartej wyłącznie przez strony tego procesu jak i tego, że kontrakt zawarty przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. i N. Z.w dniu 15 listopada 2010 r. miał za swój przedmiot przedsiębiorstwo o jakim jest mowa w przepisie art. 55 ^{( 1)} kc a tym samym aby na podstawie udziału A. M. w pracach nad sporządzeniem biznesplanu dyskredytować jej zeznania odnośnie przedmiotu umowy zawartej przez pozwanego ze stroną powodową. Niezależnie od tego podnieść należy, iż twierdzenia przedstawiciela (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. w tym zakresie (odnośnie przedmiotu kontraktu) korespondują z literalnym brzmieniem umowy zawartej przez strony tego postępowania w dniu 15 listopada 2010 r. i zasługują na uwzględnienie także w kontekście faktu zawarcia przez N. Z. kontraktu z A. M.. Zważyć bowiem należy, iż umowa zawarta przez (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. wraz ze – stanowiącą jej uzupełnienie – fakturą VAT nr (...) w sposób szczegółowy precyzowała składniki sprzedaży zaś biorąc pod uwagę fakt, iż – w kontekście całokształtu okoliczności sprawy – nie można ich uznać za przedsiębiorstwo o jakim mowa w przepisie art. 55 ^{( 1 )}kc, nie sposób jest odmówić racji A. M. w części w jakiej twierdziła ona, iż przedmiot zbycia obejmował wyłącznie te składniki nie zaś przedsiębiorstwo. Trudno o odmienną ocenę zeznań tej osoby także z tej przyczyny, iż sama ona przyznała że finansowo (podatkowo) korzystniejsze dla pozwanego byłoby zawarcie umowy zbycia przedsiębiorstwa nie zaś poszczególnych składników jego majątku, które nie wyczerpywały tego pojęcia. Rację ma strona skarżąca – co także potwierdza wskazana wyżej analiza biznesplanu – iż wyłączenie możliwości traktowania jako przedsiębiorstwa przedmiotu sprzedaży określonego w umowie zawartej przez strony tego procesu spowodowane jest również i tym, że „przedsięwzięcie” określone jako (...) w istocie rzeczy składało się z elementów, spośród których część stanowiła przedmiot własności (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. zaś pozostała – A. M.; taki stan rzeczy wykluczał więc przeniesienie całości (...) (która dopiero przy uwzględnieniu rzeczy będących własnością obu tych podmiotów [wcześniej – przed sprzedażą dokonaną przez pozwanego na rzecz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B.] mogła być traktowana jako przedsiębiorstwo) – z tej przyczyny, iż tylko jej część stanowiła przedmiot własności strony pozwanej – na rzecz N. Z.. Ostatnio wskazane względy wykluczają – wbrew temu na co wskazuje odpowiedź na apelację – upatrywanie w zeznaniach E. W. (1) (twierdzącej, iż „pani M. pozostawiła duży zapas kosmetyków”) dowodu na brak wiarygodności zeznań A. M.. Podnieść należy, iż kosmetyki o jakich mówiła świadek E. W. (1) wskazane zostały w rachunku nr (...) precyzującym przedmiot sprzedaży w stosunku pomiędzy stroną powodową a A. M. co oznacza, iż nie były one objęte umową zawartą przez strony tego procesu.

Za nieuprawniony i sprzeciwiający się przewidzianym przez przepis art. 233 § 1 kpc regułom oceny dowodów uznać należy wniosek Sądu Rejonowego jakoby dla strony powodowej bez znaczenia pozostawał przedmiot umowy jaką zawarła ona z A. M. gdyż (...) nabyła ona w oparciu o kontrakt podpisany z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B.. Bezkrytycznemu przyjęciu za prawdziwe takich twierdzeń N. Z. sprzeciwiają się zasady logiki i doświadczenia życiowego. Niezależnie od tego, iż w odniesieniu do każdej czynności prawnej trudno jest a priori zakładać jakoby dla jej podmiotu pozostawała ona bez znaczenia jako że w przeciwnym wypadku rodzi się pytanie o cel i potrzebę jej dokonania, to – w okolicznościach niniejszego procesu – podnieść trzeba że uznanie przez Sąd I instancji za wiarygodne twierdzeń N. Z., w myśl których nie miało dla niej znaczenia co nabywa na podstawie kontraktu podpisanego z A. M. istotnie wpływało na treść – błędnego – rozstrzygnięcia sprawy. Skoro bowiem strona powodowa zdecydowała się na podpisanie umowy także z A. M. to oczywistym jest, że nastąpiło to w określonym celu. Mając na względzie fakt, iż przedmiot kontraktu zawartego z A. M. obejmował przedmioty jakie ta ostatnia wykorzystywała w swej indywidualnej działalności gospodarczej ale także składniki, które A. M. nabyła wcześniej od strony pozwanej, uwzględniając dodatkowo zbieżność czasową zawarcia obu umów przez N. Z. oraz fakt, iż odbyło się to przed rozpoczęciem wykonywania przez nią działalności gospodarczej w zakresie świadczenia usług fryzjersko – kosmetycznych, oczywistym jest że strona powodowa zdawała sobie sprawę z faktu, iż bez rzeczy stanowiących przedmiot umowy zawartej z A. M. nie będzie ona mogła kontynuować realizacji przedsięwzięcia (...) w zakresie w jakim chociażby czyniła to strona pozwana przed podpisaniem umów z N. Z. oraz A. M.. Oczywistość tego faktu wynikała już tylko z tego, iż część rzeczy (istotnych dla wykonywania usług fryzjerskich, np. fotele fryzjerskie) (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. sprzedał A. M. co rzecz jasna czyniło niemożliwym ich zbycie przez pozwanego N. Z.. Strona powodowa miała zatem pełną świadomość faktu, iż utrzymanie dotychczasowego standardu usług fryzjersko – kosmetycznych nie było możliwe zarówno bez rzeczy wykorzystywanych w usługach kosmetycznych świadczonych przez A. M. jak i bez przedmiotów jakie pozwany przekazał tej ostatniej, co legło u podstaw zawarcia przez N. Z. z A. M. umowy mającej za przedmiot te składniki. W tych okolicznościach wniosek Sądu I instancji jakoby przedmiot umowy podpisanej z A. M. pozostawał bez znaczenia dla strony powodowej był całkowicie nieuprawniony.

O ile zgodzić należy się z twierdzeniami N. Z. iż przy dokonywaniu oceny czy w danych okolicznościach mamy do czynienia z przedsiębiorstwem jako przedmiotem czynności prawnej, bez znaczenia pozostaje okoliczność czy nabywca przedsiębiorstwa wstąpił w dotychczasowe stosunki prawne zbywcy (oczywistym jest – na co wskazuje odpowiedź na apelację – iż w sytuacji, w której zbywca doprowadził do ich rozwiązania przed dniem zbycia przedsiębiorstwa takie wstąpienie nie jest możliwe) czy też takie wstąpienie nie miało miejsca (co z resztą – jak się zdaje – potwierdza skarżący), o tyle nie sposób jest nie uznać słuszności zarzutu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. iż Sąd I instancji – w sposób nieprawidłowy – oparł swe rozstrzygnięcie, uznając iż przedmiotem umowy zawartej przez strony tego procesu było przedsiębiorstwo, między innymi na zupełnie dowolnym (bo sprzecznym z treścią kontraktów) przyjęciu kontynuacji zatrudnienia przez N. Z.fryzjerów i kosmetyczki. Zgadzając się ze stroną powodową odnośnie tego, iż po zawarciu przez nią umów sprzedaży z pozwanym oraz A. M. zatrudniała ona osoby, które wcześniej świadczyły usługi czy to w (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. (A. W. (1), E. W. (3) czy A. G.) czy też u A. M. (A. P. (1)), stwierdzić należy iż nawiązanie współpracy przez wszystkie te osoby z N. Z. nastąpiło w oparciu o zupełnie nowe, ukształtowane w swej treści (także częściowo odmiennej od dotychczasowych) bez udziału pozwanego czy też A. M., stosunki prawne. Zatem przyjęcie w tych okolicznościach kontynuacji zatrudnienia wskazanych osób przez N. Z.i upatrywanie w tym fakcie przesłanki do wnioskowania jakoby przedmiot umowy zawartej przez strony procesu w dniu 15 listopada 2010 r. obejmował przedsiębiorstwo było całkowicie nieuprawnione. To samo odnieść należy do kontraktów najmu lokalu zawartych z jego właścicielami. Zważywszy fakt, iż – co wynika z zeznań wynajmującego J. F. – zawarte wcześniej czy to z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. czy też z A. M. umowy najmu lokalu zostały rozwiązane za porozumieniem stron zaś właściciele lokalu w dniu 16 listopada 2010 r. podpisali nową umowę najmu z N. Z. (co wyłącza możliwość przyjęcia kontynuacji przez N. Z. stosunku najmu), stwierdzić należy że niewłaściwe było oparcie się przez Sąd Rejonowy na fakcie prowadzenia działalności gospodarczej przez N. Z. w tym samym lokalu co poprzednio (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. oraz – co znamienne – także A. M. jako podstawy do wnioskowania iż przedmiot kontraktu zawartego przez strony obejmował przedsiębiorstwo.

Sąd I instancji sprzecznie z zebranym w sprawie materiałem dowodowym ustalił jakoby w wykonaniu umowy zawartej w dniu 15 listopada 2010 r. pomiędzy N. Z. oraz (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. – co następnie skłoniło go do wnioskowania o przedsiębiorstwie jako przedmiocie tego kontraktu – doszło do przejęcia przez stronę powodową dotychczasowych klientów pozwanego. W ocenie Sądu I instancji przejawem tego przejęcia miało być przekazanie przez pozwanego kart klientów. W tym zakresie – mając na względzie treść zeznań samej N. Z., stosownie do których strona powodowa otrzymała takie karty klientów nie od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. lecz od A. M. zaś dokumenty te dotyczyły świadczonych przez tę ostatnią usług kosmetycznych – nie sposób jest przyjmować jakoby przekazanie przez A. M. dokumentacji dotyczącej jej (jako prowadzącej indywidualną działalność gospodarczą) klienteli stanowić miało potwierdzenie przejęcia przez stronę powodową klientów pozwanego świadcząc tym samym o nabyciu przez N. Z. przedsiębiorstwa wyłącznie o kontrakt jaki zawarła ona z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B..

W realiach niniejszej sprawy nie można także odmówić słuszności twierdzeniom apelującego, iż Sąd I Instancji, dokonując weryfikacji dowodu z opinii biegłych, przekraczając w tym względzie granice swobodnej oceny tego dowodu, naruszył reguły o jakich jest mowa w przepisie art. 233 § 1 kpc. Sąd Rejonowy – pomimo wniosków pisemnej opinii i (wbrew uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sądu I instancji) podtrzymanych w ustnych wyjaśnieniach biegłego, stosownie do których składniki stanowiące przedmiot umowy zawartej w dniu 15 listopada 2010 r. pomiędzy N. Z. a (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. nie pozostawały w takim związku funkcjonalno – organizacyjnym aby uznać je za przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisu art. 55 ^{( 1 )}kc – przyjął pogląd całkowicie odmienny, tzn. iż N. Z. wykazała, że nabyte przez nią od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. składniki umożliwiały jej prowadzenie działalności gospodarczej a zatem stanowiły przedsiębiorstwo. Istotne jest tutaj to, iż Sąd Rejonowy formułując taki wniosek, nie wskazał z czego został on wywiedziony ani też nie podał przyczyn, dla których odmówił przyjęcia opinii biegłych jako podstawy swego rozstrzygnięcia uznając tym samym ten dowód za niewiarygodny. Tymczasem podważenie mocy dowodowej opinii biegłego poprzez zakwestionowanie wiadomości specjalnych, do których odwołuje się biegły bądź też wywodzenie z takiej opinii dalszych wniosków, opartych na wiadomościach tego rodzaju - z uwagi na treść przepisu art. 278 § 1 kpc - może nastąpić wyłącznie poprzez przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii tego samego biegłego lub też z opinii innego biegłego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lodzi z dnia 26 stycznia 2016 r., I ACa 590/15, Lex nr 2004541). Rację ma strona skarżąca, iż sąd który nie podziela merytorycznych poglądów biegłego i zastępuje je własnymi stwierdzeniami czyniąc to bez uzupełnienia stanowiska biegłego albo też bez przeprowadzenia dowodu z opinii innego biegłego narusza przepisy art. 278 kpc w zw. z art. 233 § 1 kpc (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 marca 2016 r., I UK 211/15; Lex nr 2007784). Wbrew stanowisku Sądu Rejonowego – co wynika także z ustnej opinii biegłego - pomimo tego iż w pewnych okolicznościach (choć biegły ich nie określił) składniki majątkowe stanowiące przedmiot umowy sprzedaży zawartej pomiędzy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. a N. Z. w dniu 15 listopada 2010 r. mogłyby pozostawać w związku funkcjonalno – organizacyjnym pozwalającym przy ich użyciu na prowadzenie działalności gospodarczej, to jednak w stanie faktycznym niniejszego postępowania sformułowanie takiego wniosku jest nieuprawnione. Zgodzić należy się z twierdzeniami biegłych, iż dla uznania iż mamy do czynienia z przedsiębiorstwem konieczne jest wykazanie że przy pomocy nabytego zespołu składników możliwe jest prowadzenie działalności gospodarczej w pełnym tego słowa znaczeniu – a więc przedsiębranie wszelkich czynności składających się – w odniesieniu do niniejszej sprawy gdy chodzi o świadczenie usług fryzjerskich – od pozyskania klienta poprzez jego przyjęcie, obsłużenie i rozliczenie finansowe. W ocenie biegłych - w okolicznościach niniejszej sprawy - pomiędzy składnikami stanowiącymi przedmiot umowy nie występuje taki związek pozwalający na sformułowanie wniosku, iż przy użyciu tych składników możliwe jest w pełni prowadzenie działalności gospodarczej w postaci świadczenia usług fryzjerskich. Rację ma strona apelująca iż Sąd I instancji (dodatkowo nie precyzując okoliczności, z których sformułował taki wniosek) – błędnie wywiódł iż N. Z. wykazała jakoby przy użyciu składników majątkowych objętych wyłącznie umową zawartą z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. mogła prowadzić działalność gospodarczą (prowadzić przedsiębiorstwo) w zakresie usług fryzjerskich. Nie budzi wątpliwości, iż N. Z. od grudnia 2010 r. świadczyła usługi fryzjerskie, jednakże z całą mocą podkreślić należy, iż wykonywanie tego rodzaju działalności możliwe było tylko dlatego, iż strona powodowa nabyła również inne przedmioty i składniki (inne narzędzia i sprzęt – np. suszarki czy też powoływane w apelacji fotele fryzjerskie, kanapa, meble recepcji, meble zaplecza) od A. M. (nie zaś od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B.) jak również zatrudniła osoby świadczące wcześniej usługi fryzjerskie u pozwanego lub też usługi kosmetyczno – fryzjerskie w zakładzie (...). Czym innym bowiem jest przeniesienie prawa własności poszczególnych składników majątkowych umożliwiających wyłącznie przy ich pomocy prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług fryzjerskich (co uzasadniałoby wniosek, iż przedmiotem zbycia było przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisu art. 55 ^{( 1)} kc a czego powódka w przedmiotowej sprawie nie wykazała zaś opinia biegłych prowadzi wręcz do odmiennych wniosków) zaś czym innym jest przypadek – który występuje w okolicznościach niniejszej sprawy – kiedy przedmiotem umowy przenoszącej własność są określone w jej treści składniki majątkowe, które dopiero w połączeniu z innymi elementami (czy to stanowiącymi własność nabywcy, czy też – tak jak w niniejszej sprawie – nabytymi na podstawie innej umowy) mogą utworzyć zorganizowaną całość zdolną do realizacji zadań gospodarczych a więc przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisu art. 55 ^{( 1)} kc.

Wskazane wyżej uchybienia Sądu Rejonowego w zakresie naruszenia przepisów postępowania dotyczące dokonanej przez ten Sąd oceny dowodów, prowadząc do błędnych ustaleń faktycznych, skutkowały również niewłaściwą wykładnią i niewłaściwym zastosowaniem przepisów o materialnoprawnym charakterze.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności w kontekście wniosków opinii biegłych jak również zeznań przedstawiciela strony pozwanej (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. - A. M., nie może budzić wątpliwości słuszność zarzutu strony apelującej dotyczącego naruszenia przez Sąd I instancji przepisu art. 55 ^{( 1)} kc, poprzez przyjęcie przez ten Sąd iż przedmiotem umowy sprzedaży z dnia 15 listopada 2010 r. było przedsiębiorstwo w rozumieniu ostatnio wskazanego przepisu. Jak już wcześniej powiedziano, mając na względzie ustalenia biegłych, stosownie do których pomiędzy zespołem składników stanowiących przedmiot umowy sprzedaży zawartej przez strony tego procesu nie zachodzą relacje funkcjonalno – organizacyjne pozwalające na uznanie tego zespołu za wystarczającego do prowadzenia działalności gospodarczej, odmienny wniosek Sądu I instancji nie był uprawniony. Co prawda biegli stwierdzili, iż w pewnych okolicznościach składniki majątkowe, które zostały sprzedane na podstawie kontraktu z dnia 15 listopada 2010 r. mogłyby pozostawać w związku funkcjonalno – organizacyjnym, jednakże w realiach niniejszej sprawy taki związek wykluczyli co zdaniem Sądu II instancji – wbrew ustaleniom Sądu Rejonowego – uniemożliwia również przyjęcie przedsiębiorstwa jako przedmiotu sprzedaży umowy z dnia 15 listopada 2010 r. W tym kontekście nie można twierdzić – jak to uczynił Sąd I instancji – iż fakt zawarcia przez N. Z. w dniu 15 listopada 2010 r. drugiej umowy z A. M. (mającej za przedmiot składniki majątkowe czy to nabyte wcześniej przez A. M. od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. czy też od samego początku stanowiące własność A. M. jako prowadzącej indywidualną działalność gospodarczą – ta okoliczność pozostaje zupełnie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy skoro przedmiotem osądu jest wyłącznie kontrakt jaki został zawarty przez strony tego procesu) miałby stanowić potwierdzenie woli (intencji) strony powodowej przeniesienia przedsiębiorstwa na podstawie umowy zawartej przez strony tego procesu. Gdyby bowiem N. Z. obejmowała swoją świadomością, iż przedmioty określone w kontrakcie zawartym z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. stanowiły przedsiębiorstwo umożliwiające prowadzenie działalności gospodarczej (świadczenie usług fryzjerskich) to – co także już wcześniej wskazano - nie zawierałaby drugiej umowy – tym samym składniki objęte kontraktem zawartym przez powódkę z A. M. miały umożliwić jej prowadzenie działalności gospodarczej, której – w zakresie usług fryzjerskich – nie mogła wykonywać wyłącznie przy wykorzystaniu składników stanowiących przedmiot kontraktu zawartego z pozwanym co także przeczy możliwości przyjęcia, iż przedmiotem tej ostatniej było przedsiębiorstwo o jakim jest mowa w przepisie art. 55 ^{( 1)} kc. Aby bowiem można mówić o przedsiębiorstwie jako o przedmiocie umowy – w okolicznościach konkretnej sprawy – musiałoby ono obejmować zespół składników majątkowych (zarówno o materialnym jak i niematerialnym charakterze), przy pomocy którego możliwe byłoby prowadzenie działalności gospodarczej – w odniesieniu do usług fryzjerskich: od etapu pozyskania klienta poprzez jego przyjęcie i obsłużenie aż do ostatecznego rozliczenia finansowego. W świetle takich wywodów – mając na względzie składniki stanowiące przedmiot sprzedaży określone w treści kontraktu z dnia 15 listopada 2010 r. oraz w fakturze VAT nr (...) – oczywistym jest (chociażby z tej przyczyny, że strona powodowa nie nabyła od pozwanego foteli fryzjerskich, wyposażenia recepcji czy też kosmetyków) iż rzeczy jakie N. Z. kupiła wyłącznie od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. nie pozwalały stronie powodowej na prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na świadczeniu usług fryzjerskich w ostatnio wskazanym zakresie. Co prawda N. Z. po zawarciu kontraktu z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. świadczyła usługi fryzjersko – kosmetyczne, jednakże stwierdzić należy iż było to możliwe także dzięki zawarciu przez nią drugiego kontraktu – z A. M.. Ta okoliczność w powiązaniu z faktem, iż przedmiot umowy zawartej przez N. Z. z A. M. obejmował rzeczy, które ta ostatnia wykorzystywała we własnej indywidualnej działalności gospodarczej jak również składniki nabyte wcześniej przez A. M. od (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. również stanowi potwierdzenie braku możliwości kwalifikacji kontraktu jaki strona powodowa podpisała w dniu 15 listopada 2010 r. z A. M. jako obejmującego przedsiębiorstwo o jakim jest mowa w przepisie art. 55 ^{( 1)} kc. Tym samym w istocie rzeczy Sąd I instancji – dokonując wykładni oświadczeń woli stron tego procesu w ramach zawartej przez nie umowy w dniu 15 listopada 2010 r. (art. 65 kc) - całkowicie pominął fakt, że przedsięwzięcie (o czym też już wcześniej była mowa, na co przecież wskazywał biznesplan) określone jako (...), w chwili zawarcia umowy przez strony tego procesu, obejmowało przedmiot działalności dwóch podmiotów, tj. (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. zaś nabycie przez N. Z. – wyłącznie w oparciu o umowę zawartą z pozwanym - składników określonych w treści tego kontraktu oraz w fakturze VAT nr (...) uniemożliwiało stronie powodowej w ogóle prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie usług fryzjersko – kosmetycznych, tym bardziej w skali w jakiej wcześniej czynili to (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. i A. M..

Uwzględniając wszystkie wskazane wyżej okoliczności, stwierdzić należy iż Sąd Rejonowy błędnie przyjął jakoby umowa zawarta w dniu 15 listopada 2010 r. przez N. Z. i (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w B. obejmowała swoim przedmiotem przedsiębiorstwo o jakim jest mowa w przepisie art. 55 ^{( 1)} kc. Konsekwencją nieprawidłowego wniosku Sądu I instancji było nietrafne przez niego zastosowanie – do oceny zawartego kontraktu – przepisów art. 58 § 1 kc i art. 75 ^{( 1)} kc i w konsekwencji błędne przyjęcie sankcji nieważności tej umowy. Z uwagi na to, iż przepis art. 75 ^{( 1)} kc wymaga zachowania formy pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi wyłącznie w przypadku gdy przedmiotem zbycia jest przedsiębiorstwo a ono – jak wyżej wskazano - nie stanowiło przedmiotu sprzedaży dokonanej w oparciu o umowę zawartą przez strony tego postępowania, wniosek o nieważności umowy (art. 58 § 1 kc) nie może okazać się trafny. W wyniku takiego przyjęcia nie sposób jest także twierdzić jakoby żądanie N. Z. (domagającej się zwrotu uiszczonej ceny sprzedaży wskutek przyjęcia przez nią nieważności umowy z dnia 15 listopada 2010 r.) było uzasadnione. Brak zasadności żądania strony powodowej uzasadniał – na podstawie przepisu art. 386 § 1 kpc – zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie powództwa. Skutkiem zmiany zaskarżonego orzeczenia była również konieczność odmiennego rozstrzygnięcia o kosztach postępowania przed Sądem Rejonowym. Oddalenie żądania N. Z. powoduje uznanie strony powodowej za podmiot przegrywający sprawę a tym samym za zobowiązany do pokrycia kosztów procesu, w tym także zwrotu należności jakie z tego tytułu były wydatkowane przez wygrywającego (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. (art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z art. 99 kpc). Te ostatnie obejmowały opłatę skarbową od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika (w wysokości 17,00 zł) ustaloną na podstawie przepisu art. 1 pkt 2 w zw. z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej [t.j. Dz. U. z 2015 r., poz. 783 z późn. zm.] w zw. z pkt IV załącznika do tej ustawy - Wykaz przedmiotów opłaty skarbowej, stawki tej opłaty oraz zwolnienia) oraz wynagrodzenie radcy prawnego pozwanego w wysokości 3.600,00 zł (jego wysokość wynika z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490 z późn. zm.). Ponadto przegrywającą N. Z. obciąża obowiązek uiszczenia brakującej części opłaty od pozwu (w wysokości 2.514,00 zł) i brakującej części wydatków poniesionych – w związku z opinią biegłych – tymczasowo przez Skarb Państwa (w kwocie 1.451,55 zł); co prawda strona powodowa uregulowała całość wymaganej opłaty od pozwu (kwota 3.352,00 zł – art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych – t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 623), jednakże należność w wysokości 2.514,00 zł – wobec uprawomocnienia się nakazu zapłaty (art. 79 ust. 1 pkt 2 lit. c ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) została zwrócona N. Z. (k. 77) zaś po przywróceniu terminu do wniesienia sprzeciwu brakująca część opłaty od pozwu nie została pobrana. W odniesieniu do wydatków związanych z opinią biegłych, łączna ich kwota wyniosła 4.151,55 zł (postanowienie z dnia 9 grudnia 2014 r. – kwota 3.909,17 zł – k. 564 – 567; postanowienie z dnia 13 kwietnia 2015 r. – kwota 242,38 zł – k. 620 – 620 odwr.) zaś strona powodowa uiściła zaliczki w łącznej wysokości wynoszącej 2.700,00 zł (kwota 1.200,00 zł – k. 468; kwota 1.500,00 zł – k. 588) – tym samym obowiązek N. Z. obejmuje konieczność zwrotu Skarbowi Państwa kwoty 1.451,55 zł.

Uwzględnienie apelacji (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. implikuje wniosek w zakresie uznania strony pozwanej za przegrywającą także postępowanie odwoławcze (art. 98 § 1 i § 3 kpc). W zakresie kosztów postępowania przed Sądem II instancji N. Z. zobowiązana jest zwrócić (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. kwotę wynagrodzenia pełnomocnika procesowego pozwanego w wysokości 2.700,00 zł (jej wysokość została ustalona w oparciu o przepis § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu - t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 461 z późn. zm. w zw. z § 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie - Dz. U. z 2015 r., poz. 1800) oraz - ustaloną na podstawie wskazanych już wcześniej przepisów - opłatę skarbową od dokumentu stwierdzającego ustanowienie pełnomocnika (w wysokości 17,00 zł). Wobec zwolnienia (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w Z. od obowiązku uiszczenia opłaty od apelacji (w kwocie 3.352,00 zł – ustalonej w oparciu o przepis art. 13 ust. 1 w zw. z art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 18 ust. 2 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych) i skuteczności wniesionego przez niego środka odwoławczego, strona powodowa zobowiązana jest także do pokrycia tej opłaty (art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych).