Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV U 548/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Katarzyna Antoniak

Protokolant

st. sekr. sądowy Marta Żuk

po rozpoznaniu w dniu 19 lipca 2016r. w Siedlcach na rozprawie

odwołania A. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 25 marca 2015 r. znak: (...)

w sprawie A. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję, w ten sposób, że ustala iż wysokość emerytury A. K. na dzień 1.03.2015r. wynosi 2 982,42 (dwa tysiące dziewięćset osiemdziesiąt dwa i 42/100) złotych.

Sygn. akt: IV U 548/15 UZASADNIENIE

Decyzją z 25 marca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art.108 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, po rozpatrzeniu wniosku ubezpieczonej A. K. z 16 marca 2015r. o ponowne ustalenie wysokości świadczenia, przeliczył od pierwszego 1 marca 2015r. ,tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek, emeryturę ubezpieczonej w ten sposób, że zwiększył dotychczasową emeryturę o kwotę wynikającą z podzielenia składek zaewidencjonowanych na koncie po dniu ponownego ustalenia wysokości emerytury do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku ponowne ustalenie wysokości emerytury z uwzględnieniem ich waloryzacji, przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku ubezpieczonej w dniu złożenia wniosku ,tj. w dniu 16 marca 2015r. Uzyskana w ten sposób kwota emerytury od 1 marca 2015r. wyniosła 2 949,13 złotych brutto miesięcznie (decyzja z 25 marca 2015r. k40 akt emerytalnych).

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona A. K. wnosząc o jej zmianę i ponowne ustalenie wysokości emerytury, podnosząc, że nie jest możliwe, aby przy zwiększeniu stanu konta kwota emerytury ulegała zmniejszeniu w porównaniu do stanu poprzedniego. Wskazała, ze we wcześniejszej decyzji z 20 stycznia 2015r. wysokość emerytury została ustalona na 2 968,42 złotych (odwołanie k.1 akt sprawy). W toku rozprawy ubezpieczona sprecyzowała swoje stanowisko wskazując, że do przeliczenia emerytury od 1 marca 2015r. organ rentowy przyjął wysokość świadczenia wyliczoną wg zasad określonych w art.183 ustawy emerytalnej, zamiast wg zasad określonych w art.26, wg których wysokość świadczenia jest wyższa (protokół rozprawy z 26 stycznia 2016r. k.16-16v akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie powołując się na przepisy prawa i uzasadnienie zawarte w zaskarżonej decyzji. Podniósł, że ostateczna wysokość emerytury ubezpieczonej - przed jej przeliczeniem zaskarżoną decyzją – została wyliczona w decyzji z 20 stycznia 2015r. na kwotę 2 899,13 złotych przy czym wysokość świadczenia obliczona została na podstawie art.183 ustawy emerytalnej jako korzystniejsza od wysokości obliczonej wg zasad z art.26 ustawy (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.2-3 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczona A. K. urodziła się w dniu (...) W dniu 8 września 2014r. w związku z osiągnieciem wieku emerytalnego wystąpiła do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do emerytury. We wniosku ubezpieczona wskazała, że jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, a w rubryce poświęconej przekazaniu środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym na dochody budżetu państwa, co w myśl art.183 ust.1 ustawy emerytalnej ma znaczenie dla kwestii obliczenia emerytury (tzw. emerytura mieszana), ubezpieczona wskazała, że uzależnia przekazanie środków z OFE w zależności od korzystniejszego świadczenia (wniosek o emeryturę k.1-3 akt emerytalnych). Po rozpoznaniu powyższego wniosku, decyzją z 7 października 2014r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej od 1 września 2014r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku emeryturę na podstawie art.24 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w kwocie zaliczkowej. Organ rentowy obliczył emeryturę zgodnie z art.53 ustawy emerytalnej, a następnie wg zasad określonych w art.26 i 183 ustawy. Wysokość świadczenia obliczona na podstawie art.26 wyniosła 2 243,20 złotych brutto, a wg zasad określonych w art.183 – 2 292,80 złotych brutto. Jednocześnie organ rentowy poinformował ubezpieczoną, że emerytura ustalona decyzją ma charakter zaliczkowy z uwagi na nieprawidłowości występujące na koncie, dlatego w wyniku podjętych działań korygujących nieprawidłowości, wysokość świadczenia może ulec zmianie. Nadto organ rentowy wskazał, że wypłata emerytury ulega zawieszeniu z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia przez ubezpieczoną (decyzja o przyznaniu emerytury z 7 października 2014r. k.14-15 akt emerytalnych).

W dniu 14 października 2014r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonej o przyznanie emerytury z rekompensatą, do wniosku ubezpieczona załączyła świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach (wniosek ubezpieczonej z 14 października 2014r. wraz z załącznikami k.17-19 akt emerytalnych). Po rozpoznaniu powyższego wniosku decyzją z 3 listopada 2014r. organ rentowy przeliczył od 1 września 2014r., a zatem od dnia nabycia emerytury, zaliczkę na poczet emerytury. W tym celu ponownie obliczył emeryturę zgodnie z art.53 ustawy emerytalnej, a następnie wg zasad określonych w art.26 – uwzględniając korektę kapitału początkowego po doliczeniu rekompensaty i wg art.183 ustawy. Wysokość świadczenia obliczona na podstawie art.26 wyniosła 2 703,35 złotych brutto, a wg zasad określonych w art.183 ustawy – 2 660,92 złotych brutto. Nadto ponownie poinformował, że emerytura ustalona decyzją ma charakter zaliczkowy z uwagi na nieprawidłowości występujące na koncie i po korekcie tych nieprawidłowości oraz w chwili podjęcia wypłaty emerytury (zwieszonej z uwagi na kontynuowanie zatrudnienia) wysokość świadczenia może ulec zmianie (decyzja z 3 listopada 2014r. o przeliczeniu emerytury k.24-25 akt emerytalnych).

W dniu 28 listopada 2014r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonej o doliczenie stażu pracy i podjęcie wypłaty emerytury w związku z zakończeniem zatrudnienia. Do wniosku ubezpieczona załączyła świadectwo pracy z 28 listopada 2014r. wystawione przez Przedsiębiorstwo (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w M. (wniosek ubezpieczonej z 28 listopada 2014r. wraz z załącznikiem k.29-31 akt emerytalnych).

Po rozpoznaniu powyższego wniosku decyzją z 9 grudnia 2014r. organ rentowy ustalił wysokość i podjął wypłatę zaliczki na poczet emerytury od 1 listopada 2014r. ,tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku. Organ rentowy ponownie wyliczył wysokość emerytury na podstawie art.53 ustawy emerytalnej, a następnie na podstawie art.26 i art.183 ustawy. Wysokość świadczenia obliczona na podstawie art.26 wyniosła 2 968,42 złotych brutto, a wg zasad określonych w art.183 – 2 899,13 złotych brutto. Organ rentowy wskazał, że od 1 listopada 2014r. wypłacana będzie emerytura w kwocie zaliczkowej wynoszącej 2 850 złotych brutto miesięcznie – do czasu usunięcia nieprawidłowości na koncie ubezpieczonej (decyzja z 9 grudnia 2014r. k.33-34 akt emerytalnych).

Następnie, w związku z zakończeniem czynności mających na celu usunięcie nieprawidłowości na koncie ubezpieczonej, w dniu 20 stycznia 2015r. organ rentowy wydał decyzję, w której z urzędu przeliczył emeryturę ubezpieczonej od 1 września 2014r. ,tj. od dnia przyznania świadczenia. Organ rentowy obliczył wysokość emerytury na podstawie art.53, a następnie na podstawie art.26 i art.183 ustawy emerytalnej. W wyniku tych obliczeń wysokość emerytury nie uległa zmianie w porównaniu do wyliczeń dokonanych w poprzedniej decyzji z 9 grudnia 2014r. ,tj. obliczona na podstawie art.26 wyniosła 2 968,42 złotych brutto, a obliczona wg zasad określonych w art.183 – 2 899,13 złotych brutto. Organ rentowy wskazał, że wysokość emerytury wyliczonej zgodnie z art.183 jest świadczeniem niższym od wyliczonej zgodnie z art.26 ustawy emerytalnej, dlatego wypłacana będzie emerytury w kwocie 2968,42 złotych. Mimo takiej informacji w pkt IV decyzji dotyczącym naliczenia świadczenia organ rentowy przyjął niższą kwotę świadczenia wynoszącą 2 899 złotych ,tj. wyliczoną wg zasad z art.183 ustawy emerytalnej (decyzja z 20 stycznia 2015r. k.35-36 akt emerytalnych).

Wreszcie w dniu 16 marca 2015r. wpłynął do organu rentowego wniosek ubezpieczonej o ponowne ustalenie wysokości. Do wniosku ubezpieczona załączyła zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu wystawione w dniu 3 marca 2015r. przez Przedsiębiorstwo (...) Spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w M. obejmujące wynagrodzenie ubezpieczonej osiągnięte 2014r. (wniosek ubezpieczonej z 16 marca 2014r. wraz z załącznikiem k.37-39 akt emerytalnych). Po rozpoznaniu powyższego wniosku zaskarżoną decyzją z 25 marca 2015r. organ rentowy, działając na podstawie art.108 ust.1 i 2 ustawy emerytalnej przeliczył od pierwszego 1 marca 2015r. ,tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku o przeliczenie, emeryturę ubezpieczonej w ten sposób, że zwiększył dotychczasową emeryturę w kwocie 2 899,13 złotych (obliczoną na podstawie art.183 ustawy emerytalnej) o kwotę wynikającą z podzielenia składek zaewidencjonowanych na koncie po dniu ponownego ustalenia wysokości emerytury do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc zgłoszenia wniosku ponowne ustalenie wysokości emerytury z uwzględnieniem ich waloryzacji, przez średnie dalsze trwanie życia ustalone dla wieku ubezpieczonej w dniu złożenia wniosku ,tj. w dniu 16 marca 2015r. Uzyskana w ten sposób kwota emerytury od 1 marca 2015r. wyniosła 2 949,13 złotych brutto miesięcznie (decyzja z 25 marca 2015r. k40 akt emerytalnych).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie A. K. podlegało uwzględnieniu.

Z odwołania ubezpieczonej wynika, że zakwestionowała ona decyzję z 25 marca 2015r. nie w zakresie przyjętego sposobu przeliczenia emerytury, znajdującego oparcie w art.108 ust.1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ale w zakresie kwoty dotychczasowej emerytury przyjętej do wyliczeń, wynoszącej – dla przypomnienia - 2 899,13 złotych brutto i obliczonej na podstawie art.183 ustawy emerytalnej. Ubezpieczona wskazała, że przyjęta powinna być kwota emerytury wyliczona na podstawie art.26 ustawy emerytalnej jako korzystniejsza, gdyż wynosząca 2 968,42 złotych brutto.

Analizując okoliczności sprawy Sąd doszedł do przekonania, że stanowisko ubezpieczonej zasługuje na uwzględnienie. Z przedstawionych wyżej ustaleń Sądu, uwzględniających chronologię decyzji wydawanych przez organ rentowy wynika, że rozpoznając wniosek ubezpieczonej o emeryturę, decyzją z 7 października 2014r. organ rentowy przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od 1 września 2014r., tj. od miesiąca zgłoszenia wniosku o świadczenie i obliczył jego wysokość, przy czym - jak wskazał - wysokość emerytury miała charakter zaliczkowy z powodu nieprawidłowości widniejących na koncie ubezpieczonej, ponadto z powodu zatrudnienia ubezpieczonej wypłata świadczenia nie została podjęta. Z dokonanych wówczas wyliczeń wynika, że emerytura obliczona na podstawie art.26 wynosi 2 243,20 złotych, a na podstawie art.183 ustawy emerytalnej – 2 292,80 złotych, a zatem w tym ostatnim wariancie jest korzystniejsza. Wskazać jednak trzeba, że wysokość emerytury obliczona w pierwszej decyzji – przyznającej świadczenie, nie może być uznana za miarodajną w znaczeniu, jakie nadał jej organ rentowy stający na stanowisku, że skoro w pierwszej decyzji wysokość świadczenia obliczona na podstawie art.183 ustawy emerytalnej okazała się korzystniejsza od tej obliczonej na podstawie art.26 ustawy, to taki sposób obliczenia powinien być przyjęty jako podstawa do dalszych wyliczeń wysokości świadczenia. W swoim stanowisku organ rentowy nie uwzględnia bowiem tego, że po wydaniu decyzji przyznającej świadczenie – z 7 października 2014r., jeszcze trzykrotnie wydawane były decyzje ustalające wysokość emerytury ubezpieczonej - z 3 listopada 2014r., 9 grudnia 2014r. i 20 stycznia 2015r. – każda na dzień 1 września 2014r., a zatem na dzień przyznania prawa do świadczenia, przy czym ostateczna wysokość świadczenia, po usunięciu nieprawidłowości na koncie ubezpieczonej, ustalona została w decyzji z 20 stycznia 2015r. W myśl przedstawionych w tej decyzji wyliczeń emerytura obliczona na podstawie art.26 wyniosła 2 968,42 złotych, a emerytura obliczona na podstawie art.183 złotych wyniosła 2 899,13 złotych, a zatem emerytura obliczona wg zasad z art.26 ustawy emerytalnej okazała się korzystniejsza (decyzja z 20 stycznia 2015r. k.35 akt emerytalnych). Na wyższe kwoty świadczenia obliczonego wg zasad z art.26 ustawy emerytalnej wskazują również dwie wcześniejszej decyzje – z 3 listopada 2014r. (k.24 akt emerytalnych) i z 9 grudnia 2014r. (k.33 akt emerytalnych). Wydając decyzję z 7 października 2014r. i kolejne – z 3 listopada 2014r. i 9 grudnia 2014r. organ rentowy informował ubezpieczoną, że ustalona wysokość świadczenia ma charakter zaliczkowy i może ulec zmianie po wyjaśnieniu nieprawidłowości na koncie ubezpieczonej. W tych okolicznościach nie sposób przyjąć stanowiska organu rentowego, że korekty na koncie ubezpieczonej i korekta kapitału początkowego dokonana w decyzji z 3 listopada 2014r. (i przyjęte do obliczenia świadczenia na dzień jego przyznania ,tj. 1 września 2014r.) pozostają bez wpływu na sposób obliczenia emerytury, który wg organu rentowego – wbrew dokonanym obliczeniom - jest dla ubezpieczonej korzystniejszy wg art.183 ustawy emerytalnej. Takim był bowiem tylko przed dokonaniem powyższych korekt i przed ustaleniem ostatecznej wysokości świadczenia. W swoim stanowisku organ rentowy powołuje się również na kwestię członkostwa ubezpieczonej w otwartym funduszu emerytalnym (vide: pisma k.18-20 i 27-30 akt sprawy). W tym zakresie wskazać należy, że w dacie wystąpienia z wnioskiem o emeryturę ubezpieczona była członkiem otwartego funduszu emerytalnego i w złożonym wniosku wskazała, że uzależnia przekazanie środków z OFE w zależności od korzystniejszego świadczenia (vide: wniosek k.2 akt emerytalnych). Treść takiego wniosku ubezpieczonej wskazuje, że został on złożony warunkowo, ale zgodzić się należy z organem rentowym, że z dniem dokonania obliczenia emerytury na podstawie art.183 ustawy emerytalnej umowa z otwartym funduszem emerytalnym, staje się nieważna z mocy prawa (art.111a ust.2b ustawy z 27 sierpnia 1997r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych). W tych okolicznościach uznać należy, że w dacie obliczenia emerytury ubezpieczonej na podstawie art.26 i na podstawie art.183 ustawy emerytalnej, co po raz pierwszy nastąpiło w decyzji z 7 października 2014r., ubezpieczona przestała być członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Dlatego w celu rozstrzygnięcia sprawy Sąd zlecił organowi rentowemu obliczenie wysokości emerytury ubezpieczonej na dzień 1 marca 2015r. (na wniosek ubezpieczonej z 16 marca 2015r. o przeliczenie świadczenia) przyjmując za podstawę wyliczeń kwotę emerytury obliczoną wg zasad określonych w art.26 ustawy emerytalnej, przy przyjęciu, że na skutek wniosku zgłoszonego na k.2 wniosku o emeryturę (wniosła w nim w istocie o obliczenie emerytury na podstawie art.183 ustawy) ubezpieczona nie była już ona członkiem otwartego funduszu emerytalnego (zobowiązanie z 10 czerwca 2016r. k.35 akt sprawy). Z przedstawionych przez organ rentowy wyliczeń wynika, że emerytura ubezpieczonej, obliczona na dzień nabycia prawa ,tj. 1 września 2014r. - wg zasad określonych w art.26 ustawy emerytalnej wynosi 2 968,42 złotych (co odpowiada wyliczeniu w decyzji z 9 grudnia 2014r. i 20 stycznia 2015r. i pokazuje, że wyliczenie to jest korzystniejsze od wyliczenia emerytury na podstawie art.183 ustawy), a po doliczeniu składek w trybie art.108 ust.2 ustawy, wysokość emerytury ubezpieczonej na dzień 1 marca 2015r. wynosi 2 982,42 złotych brutto (vide: pismo organu rentowego z 22 czerwca 2016r. k.39 akt sprawy).

Przyjmując powyższe wyliczenie za miarodajne, Sąd na podstawie art.477 14§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak wyroku.