Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie XX Wydział Gospodarczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2016 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa Browary (...) sp. z o.o. w D., (...) Regionów sp. z o.o. w D.

przeciwko Fundacji Instytut (...) w W.

o czyny dotyczące nieuczciwej konkurencji

orzeka:

I.  zasądza od pozwanego Fundacji Instytut (...) w W. na rzecz (...) (...) (...) kwotę 5.000,00 zł (pięć tysięcy złotych) - płatne w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku;

II.  nakazuje pozwanemu Fundacji Instytut (...) w W. złożenie jednokrotne oświadczenia w formie postu pisemnego na profilu lokalu (...) na portalu społecznościowym (...) o następującej treści: „Przepraszamy spółkę Browary (...), w szczególności zakład produkcyjny w C. za wylewanie piwa C. oraz namawiane do bojkotu tej marki, jako że takie działanie jest godzeniem w dobro polskiej marki o 150- letniej tradycji, brakiem szacunku dla ludzkiej poracy oraz niszczeniem polskiego przemysłu. Publiczne wylewanie piwa C. oraz nawoływanie do przyłączenia się do akcji były czynami zarówno nieuczciwej konkurencji jaki i deprecjonowaniem samego produktu i wartości polskiej marki oraz działaniem na szkodę spółki (...). Niniejszym oświadczamy, że zaniechaliśmy dotychczasowych działań w tym zakresie oraz zaprzestaliśmy wzywania do bojkotu piwa C.. Wobec powyższej deklaracji przepraszamy również wszystkich konsumentów za naruszanie ich prawa do możliwości nieskrępowanego zakupu piwa C. oraz narażenie na negatywną ocenę ich światopoglądu” – w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku ,

III.  zasądza od pozwanego Fundacji Instytut (...) w W. na rzecz powodów Browary (...) sp. z o.o. w (...) sp. z o.o. w D. solidarnie kwotę 6.217,00 zł (sześć tysięcy dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.200,00 zł (tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

IV.  nakazuje pobrać od pozwanego Fundacji Instytut (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa kasy Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 30,00 zł (trzydzieści złotych) tytułem kosztów sądowych.

SSO Anna Szanciło

Sygn. akt XX GC 1186/14

UZASADNIENIE

W dniu 28 listopada 2014 r. powodowie Browary (...) w oraz (...) Regionów sp. z o.o. w D. wnieśli przeciwko pozwanemu Fundacji Instytutu (...) w W. pozew i domagali się zasądzenia od pozwanej na rzecz wskazanej instytucji związanej ze wspieraniem kultury polskiej i ochroną dziedzictwa narodowego kwoty 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 29 października 2014 r. do dnia zapłaty, za dokonanie zawinionego czynu nieuczciwej konkurencji oraz nakazanie pozwanej złożenia jednokrotnego oświadczenia w formie postu pisemnego na profilu (...) na portalu społecznościowym (...) o treści: „Przepraszamy spółkę Browary (...), w szczególności zakład produkcyjny w C. za wylewanie piwa C. oraz namawiane do bojkotu tej marki, jako że takie działanie jest godzeniem w dobro polskiej marki o 150- letniej tradycji, brakiem szacunku dla ludzkiej pracy oraz niszczeniem polskiego przemysłu. Publiczne wylewanie piwa C. oraz nawoływanie do przyłączenia się do akcji były czynami zarówno nieuczciwej konkurencji jaki i deprecjonowaniem samego produktu i wartości polskiej marki oraz działaniem na szkodę spółki (...). Niniejszym oświadczamy, że zaniechaliśmy dotychczasowych działań w tym zakresie oraz zaprzestaliśmy wzywania do bojkotu piwa C.. Wobec powyższej deklaracji przepraszamy również wszystkich konsumentów za naruszanie ich prawa do możliwości nieskrępowanego zakupu piwa C. oraz narażenie na negatywną ocenę ich światopoglądu” – w terminie 7 dni od uprawomocnienia się wyroku. Nadto powodowie domagali się zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych. W uzasadnieniu powodowie podnieśli, iż strona pozwana dopuściła się czynów nieuczciwej konkurencji polegających na ograniczeniu dostępu do rynku, namawianiu do bojkotu ośmieszaniu produktów, które produkuje spółka Browary (...), a dystrybuuje (...) Regionów sp. z o.o. Wskazali na wpis, który ukazał się na profilu społecznościowym (...) oraz na publiczne wylewanie piwa C. produkowanego przez Browary (...), poprzedzone apelem o publiczne wylewanie piwa wygłoszonym przez W. T. -członka zarządu strony pozwanej. Powodowie podali, iż na miejscu obecni byli przedstawiciele mediów, a akcja wzywania do bojkotu produktów i ich deprecjacja odbiła się szeroko w środkach komunikacji społecznej, czyli w radiu, prasie, telewizji i Internecie. Spółka zajmująca się dystrybucją produktów - (...) na skutek tych działań straciła rynki zbytu, co przekłada się na zmniejszenie zamówień na produkcję. Nadto wskazali na wezwanie do zapłaty i złożenie jednokrotnego oświadczenia na profilu społecznościowym lokalu pozwanego zawierającego przeprosiny.

Pozwany Fundacja Instytut (...) w W. wniósł odpowiedz na pozew. Domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Przyznał, iż zorganizował publiczne wylewanie piwa C.. Wskazał, iż akcja ta miała na celu obronę wolności słowa i ważnych wartości społecznych. Stanowić miała bowiem odpowiedz na homofobiczne wypowiedzi prezesa Browarów (...) opublikowane na jego profilu społecznościowym i stanowić miała obronę demokratycznych wartości. Wskazał na klauzulę generalną z art. 3 ust. 1 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zarzucił, iż działanie, które podjęte zostało przez stronę pozwaną nie jest bezprawne albowiem działał w imię słusznych wartości i był uprawniony do zastosowania tej formy krytyki. Twierdził, iż zrealizował prawo do krytyki organizując akcję, która miała na celu przekazanie informacji stanowiącej o prawdzie i która mieściła się w granicach wolności wypowiedzi, dlatego nie stanowiła czynu nieuczciwej konkurencji. Nadto zarzucił, iż działanie nie wypełnia hipotezy normy z art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Zaprzeczył temu, iż zawarte zostało porozumienie mające na celu wyeliminowanie ograniczeń lub naruszenie w inny sposób konkurencji na rynku. Zaprzeczył istnieniu szkody po stronie powodowej. Nadto wskazał, iż zastosowanie ma art. 5 k.c. Zarzucił, iż działanie powodów można uznać za sprzeczne w zasadami współżycia społecznego i stanowiące nadużycie prawa. Podał, iż ma na celu uciszenie debaty publicznej na temat wypowiedzi prezesa Browarów (...) oraz stanowi próbę zastraszenia pozwanego. Uniemożliwia swobodne wyrażanie opinii na ważne tematy społeczne i ma za zadanie odstraszyć wszystkich tych, którzy w uzasadniony sposób krytykują powodów. Nadto wskazał, że powodowie są świadomi, iż zasądzenie takiej kwoty spowoduje finansowy upadek Fundacji Instytutu (...).

W toku procesu strony podtrzymały swoje stanowiska w sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 11 września 2014 r. w W. odbyła się konferencja pn. „Ramię w ramię po równość – LGBT i przyjaciele”. Udział w tej konferencji wzięli m.in. D. M. (1), M. O., M. S. (1), D. W. oraz A. S., którzy zamanifestowali swój sprzeciw wobec braku tolerancji, mowy nienawiści i dyskryminacji ze względu na orientację seksualną. (wydruk z notatki prasowej, bezsporne)

W opublikowanym przez (...). wywiadzie D. M. (1) wyraził swoje poparcie dla związków partnerskich oraz opowiedział się za adopcją dzieci przez pary homoseksualne. (bezsporne, wydruk )

M. J. na swoim portalu społecznościowym (...), w dniu 17 września 2014 r. zamieścił wpis adresowany do D. M. (1), o treści: „Boks podobno szkodzi i jest na to niepowtarzalny dowód na to! Wiem, że to już niemożliwe ale życzę ci D. Mamusi z fujarką zamiast piersi będziesz miał co ssać……!!!” (bezsporne, zeznania M. J.)

M. J. po paru godzinach usunął wpis albowiem został on ostro skrytykowany. Przeprosił D. M. (1) oraz inne osoby, które mogły poczuć się urażone treścią wpisu. (bezsporne, zeznania świadka M. J.)

Media takie jak Internet, telewizja i radio donosiły o treści wpisu M. J.. (zeznania świadka E. W., bezsporne)

M. J. jest powszechnie kojarzony jest z marką piwa C.. (zeznania świadka E. W., bezsporne)

W. T.- członek zarządu Fundacji Instytut (...) w W. dowiedział się o wpisie M. J. skierowanym do D. M. (1). Uznał to za wypowiedz o charakterze homofobicznym i po konsultacji z M. S. (2), członkiem zarządu Fundacji, postanowili o wycofaniu piwa C. z prowadzonej przez Fundację klubokawiarni oraz poinformowaniu o tym na forum publicznym. W. T. wcześniej przyglądał się działalności i poglądom M. J.. Uważa, iż M. J. w przestrzeni publicznej mówi mową nienawiści. Nie chciał sprzedawać piwa C., bo uznał to za poparcie idei głoszonych przez właściciela browaru. (zeznania reprezentanta pozwanego W. T., M. S. (2)).

W dniu 21 września 2014 r. na (...) profilu lokalu (...) zamieszczony został przez Fundację Instytut (...) wpis udostępniony do wglądu nieokreślonej liczbie osób o następującej treści: „Wielkie lanie Panie C.! Wylewamy piwo C.! W poniedziałek o 19 przed Wrzeniem Świata. Nie chcemy go więcej pić. Po kilku latach współpracy rezygnujemy we Wrzeniu Świata ze sprzedaży piwa C.. Bo nie podoba nam się, co publicznie o ludziach mówi właściciel tego browaru. Ale mamy spore zapasy C. i w poniedziałek o 19 przed Wrzeniem je uroczyście wylejemy. Przyjdzie koniecznie na Wielkie Lanie C.. Kto jednak będzie uważał, że to marnotrastwo, będzie mógł piwo od homofoba wypić za bardzo symboliczną opłatą. Wylewanie – na nasz koszt! Ktoś nam chce podkraść pomysł? Nie ma sprawy”. (dowód: zdjęcie postu portalu społecznościowego, zeznania świadka M. J., M. K. (1), zeznania reprezentanta pozwanego, bezsporne)

W dniu 22 września 2014 r. o godzinie 19.00 przez Wrzeniem Świata miało miejsce publicznie wylewanie piwa C. produkowanego przez Browary (...) poprzedzone apelem W. T. – członka zarządu Fundacji Instytutu (...). W. T. zachęcał do bojkotu mówiąc, iż jeżeli inni do nas dołączają tylko może to nas cieszyć…” „(...) na przykład do nas dołączyła- bardzo się cieszymy…” „…Rozumiem, że każdy z Państwa, który nie toleruje języka nienawiści też będzie miał jakiś pomysł. Kto nie ma niech dołączy do lania…”. (zapis nagrania, zeznania reprezentanta pozwanego, zeznania świadka M. K. (1), E. W., bezsporne)

Na miejscu obecni byli przedstawiciele mediów. Informacji o wydarzeniu zamieszczona została w prasie i Internecie, ukazała się także w telewizji i oraz obecna była w radiu. (bezsporne, zeznania świadków M. K. (1), E. W., M. J., bezsporne).

Bojkot piwa C. prowadziły inne lokale w W. oraz innych miastach w K. i W., takiej jak (...), Instytut (...), (...),(...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...), (...). (bezsporne, zeznania świadka A. Ł., E. P.).

Browary (...) sp. z o.o. w D. (...) są producentem m. in. piwa C., zaś (...) Regionów sp. z o.o. w D. L. to spółka zajmująca się dystrybucja piw produkowanych przez Browary (...). Właścicielem udziałów w obu spółkach jest M. J.. (bezsporne)

Browary (...) sp. z o.o. oraz (...) Regionów sp. z o.o. utraciły klientów. Doszło do pogorszenia wizerunku towaru. Niektóre lokale wycofywały ze sprzedaży piwa C. lub odmawiają współpracy w obawie o to aby nie być kojarzonym jako podmiot, który nie toleruje środowisk LGBT. (zeznania świadka K. M., M. K. (1), Ł. U., M. J., reprezentanta powoda)

Pismem z dnia 27 października 2014 r. Browary (...) sp. z o. o. i (...) wystosowały do Fundacji Instytut (...) wezwanie o zapłatę kwoty 100.000 zł na rzecz (...) (...) (...) oraz do złożenia jednokrotnego oświadczenia na profilu internetowym lokalu (...) z przeprosinami. (wezwanie do zapłaty, zeznania świadka M. J., zeznania reprezentanta pozwanego W. T.)

Fundacja Instytut (...) nie zastosowała się do wezwania. (bezsporne, zeznania reprezentanta strony pozwanej W. T.).

Powyższy stan faktyczny ustalony został na podstawie odpisów dokumentów, których wiarygodności i mocy dowodowej nie kwestionowała żadna za stron, a Sąd nie znalazł ku temu podstaw z urzędu. Nadto Sąd uwzględnił zeznania słuchanych w sprawie świadków oraz reprezentantów stron, które się uzupełniały i korelowały ze sobą.

Sąd zważył, co następuje:

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego roszczenie strony powodowej było zasadne.

Powodowie wnieśli o ochronę swoich praw na podstawie ustawy o zawalczeniu nieuczciwej konkurencji z dnia 16 kwietnia 1993 r. (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 tekst jednolity.) wskazując, iż działania strony pozwanej polegające na namawianiu do bojkotu produktów i jego ośmieszaniu wypełniają znamiona czynu zabronionego tj. czynu nieuczciwej nieuczciwej konkurencji polegającego na ograniczeniu dostępu do rynku.

Swoboda dostępu do rynku jest gwarantowana w art. 22 Konstytucji RP. oraz odpowiednich ustawach. Przedmiotem regulacji i ochrony ww. ustawy jest zachowanie prawa do prowadzenia działalności gospodarczej w warunkach swobodnej i uczciwej konkurencji. Ideą jest ochrona swobody działalności gospodarczej. Utrudnianie to stawianie barier, przeszkadzanie, zakłócanie równowagi. Ochrona rynku przed niedozwolonymi zakłóceniami ze strony działających na nim podmiotów ma szczególne znaczenie dla zapewnienia zrównoważonych stosunków gospodarczych i społecznych. Podkreślić należy, iż utrudnianie dostępu do rynku szkodzi interesowi publicznemu (społeczeństwu, gospodarce) oraz interesowi prywatnemu rozumianemu jako indywidualny interes uczestnikowi obrotu- przedsiębiorców oraz konsumentów.

Za czyn nieuczciwej konkurencji zgodnie z art. 3 ust. 1 i 2 ustawy uznaje się działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta, jak ograniczenie dostępu do rynku.

Kazuistyka potencjalnych zachowań, które mogą zostać uznane za czyny nieuczciwej konkurencji z uwagi na posłużenie się w ustawie pojęciami nieostrymi (dobre obyczaje czy zagrożenie interesu innego przedsiębiorcy), jest ogromna. Dlatego też ustawa nie wymienia wszystkich czynów nieuczciwej konkurencji; podane w ustawie mają charakter jedynie przykładowy.

Aby doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, niezbędne jest kumulatywne spełnienie następujących przesłanek: po pierwsze -, po drugie - czyn ten musi być sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami, a po trzecie - działanie to musi zagrażać lub naruszać interes innego przedsiębiorcy lub klienta. W celu przyjęcia, iż doszło do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji, wystarczy bezprawność działania (por. wyrok SA w Poznaniu z 24 czerwca 1992 r., I ACr 204/92, LexPolonica nr 315401, „Wokanda" 1993, nr 2, s. 30). Bezprawność jest cechą działania polegającą na jego sprzeczności z normami prawa lub zasadami współżycia społecznego. Tak więc nie jest konieczny zamiar wprowadzania w błąd lub wdarcia się w cudzą klientelę (tak SN w wyroku z 1 grudnia 2004 r., III CK 15/04, LexPolonica nr 370757, MoP 2005, nr 1, s. 10). Do kwalifikacji czynu nieuczciwej konkurencji nie jest także konieczne istnienie winy w sensie umyślnego działania czy niedbalstwa sprawcy. Ustawodawca położył nacisk na zagrożenie lub naruszenie interesu przedsiębiorcy lub klienta, wiążąc to bądź z bezprawnością takiego zachowania w postaci naruszenia prawa, bądź ze sprzecznością z dobrymi obyczajami. Z tego zatem punktu widzenia hipotezą tego przepisu mogą być objęte zarówno czyny zawinione, jak i niezawinione.

Odpowiedzialność opiera się na zasadzie winy. Czyny nieuczciwej konkurencji są czynami niedozwolonymi (deliktami) w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Przepisy ustawy stanowią lex specialis w stosunku do art. 415 i n. k.c.

Deliktem konkurencji jest działanie lub zachowanie podjęte w związku z działalnością gospodarczą. Skutkiem czynu nieuczciwej konkurencji, podjętego w ramach działalności gospodarczej, musi być naruszenie lub zagrożenie interesu innego przedsiębiorcy lub klienta.

Przesłanką ocenną, zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy, są dobre obyczaje stanowiące klauzulę generalną.

Dobre obyczaje nie zostały zdefiniowane w ustawie. Przyjmuje się, że nie chodzi o przestrzeganie dobrych obyczajów w ogóle, lecz o zachowanie przedsiębiorców w działalności gospodarczej. Istotne z tego punktu widzenia jest kryterium odwołujące się do ceny zorientowane na zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania konkurencji przez rzetelne i niezafałszowane współzawodnictwo jakością, ceną i innymi pożądanymi przez klientów cechami oferowanych towarów i usług.

Jak wskazuje M. K., dobre obyczaje to normy moralne i zwyczajowe stosowane w działalności gospodarczej. Nie jest przy tym istotne istnienie po stronie działającego świadomości ich naruszenia. Tak więc nawet ten, kto ich nie zna - może je naruszyć. Za miarę tych wymagań etycznych bierze się przeciętny poziom moralny, właściwy godziwemu życiu zarobkowemu i gospodarczemu. Nie mogą zatem decydować o granicach dobrych obyczajów poglądy ludzi o szczególnie idealistycznym lub niekupieckim sposobie myślenia. Z drugiej strony, praktyki widocznie nieetyczne, choćby się zakorzeniły i rozpowszechniły w pewnych sferach, nie mogą przez ten zwyczaj być uznane za mieszczące się w granicach dobrych obyczajów (zob. A. Kraus, F. Zoll, Polska ustawa..., s. 170 i n.).

Za sprzeczne z dobrymi obyczajami można uznać działania zmierzające do niedoinformowania, dezorientacji, wywołania błędnego przekonania u konsumenta, a także wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności.

Czynem nieuczciwej konkurencji jest czyn opisany w art. 15 ust 1 pkt 2 ustawy tj. utrudnienie innym przedsiębiorcom dostępu do rynku, które polega na podjęciu działań w celu spowodowania aby osoba trzecia nie dokonywała transakcji z określonym przedsiębiorcą, poprzez nakłaniania osób trzecich do odmowy sprzedaży innym przedsiębiorcom albo niedokonywania zakupu towarów lub usług od innych przedsiębiorców.

Istota tego czynu polega na nakłanianiu innych podmiotów do bojkotu. Nakłanianie to wywieranie wpływu za pomocą różnych technik, w celu wywołania u innej osoby jakiegoś zachowania.

Bojkot stanowi najbardziej drastyczny środek przeciwko przedsiębiorcy, który może narazić na straty oraz wywołać skutki nie do odwrócenia.

Zdaniem Sądu działania pozwanego Fundacji Instytut (...) w W. wypełniają zmaniona ww. czynu. Działanie Fundacji Instytut (...) podjęte zostało w związku z działalnością gospodarczą, co nie ulegało kwestii. Wykazane zostało w sprawie, iż strona pozwana zorganizowała wydarzenie w dniu 22 września 2014 r., poprzedzone wpisem na (...), które polegało na ogłoszeniu przez Fundację Instytut (...), że rezygnuje ze współpracy i sprzedaży piwa C., z uwagi na wypowiedzi właściciela browaru, ogłoszeniu, iż to piwo pochodzi od homofoba, a także zachęcaniu w związku z tym do podejmowania innych działań, ewentualnie dołączenia się do akcji. Doszło do symbolicznego, publicznego wylewania piwa C..

Działania pozwanego pozwalają na przyjęcie, iż Fundacja Instytut (...) zniechęcała klientów do picia tego piwa, zachęcała zaś do jego wylewania, co kojarzone być mogło z deprecjacją produktu z uwagi na jego pochodzenie. Nadto nawoływała do podejmowania innych działań, ewentualnie dołączenia się do akcji, jak należy rozumieć zaprzestania współpracy z browarem i wylewania piwa wszystkich tych, którzy nie tolerują języka nienawiści.

Naruszyło interes powodowych spółek albowiem z uwagi na akcję zorganizowaną przez stronę pozwaną, dotychczasowi kontrahenci odmówili dalszej współpracy, a także występują problemy z pozyskaniem nowych partnerów.

Powyższe stanowi to wyraźny przejaw zachęcania do zachowania opisanego w art. 15 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Nie stanowi usprawiedliwienia twierdzenie strony pozwanej, iż celem było dążenie do tego aby jak największa liczba ludzi dowiedziała się o wypowiedzi M. J., która zdaniem W. T. miała charakter homofobiczny oraz obrona D. M. (1) i zaprotestowanie przeciw poglądom M. J., a lanie piwa miało być w elementem krytyki. Nadawanie dodatkowego rozgłosu sprawie związanej z wypowiedzią M. J. skierowanej do D. M. (1), nie jest uzasadnione wskazywanym celem społecznym i nie znajduje usprawiedliwienia w okolicznościach sprawy.

W tym miejscu wskazać należy na instytucję bojkotu społecznego, czy gospodarczego, który czasem dotyka przedsiębiorców. W takich jednak sytuacjach bojkot stanowi nie tylko formę krytyki ale i szantażu, wymuszenia np. zmiany decyzji, postępowania, strategii. Określony jest jasny cel bojkotu, po osiągnieciu którego bojkot jest odwoływany.

Zorganizowana przez pozwanego akcja mogła wywołać mogło wyobrażenie, iż sprawa wymaga interwencji konsumentów i innych podmiotów współpracujących. Podkreślić należy, iż M. J. wpis bezzwłocznie ten usunął. Nadto przeprosił tak adresata, jak i inne osoby, które mogły poczuć się formą tej wypowiedzi dotknięte. Sprawę zatem należało uważać za zamkniętą. Obrona D. M. (1) zatem była zbyteczna. W tych okolicznościach organizowanie działań mających na celu upublicznienie zdarzenia i nawoływanie do stosowania innych form wyrażania krytyki zachowania M. J. lub przyłączania się do wylewania piwa C. jest sprzeczne z dobrymi obyczajami. Nadto pozwany nawoływał, aby każdy kto nie toleruje języka nienawiści przyłączył się do tej akcji, co niejako implikowało konsumentów oraz sprzedawców do zajęcia stanowiska w sprawie krytyki podjętej przez pozwanego. Działanie pozwanego spowodowało w istocie szkodliwy społecznie podział konsumentów albowiem sam brak poparcia dla bojkotu stanowić miał wyraz aprobaty dla mowy nienawiści.

Podkreślić należy, iż prywatne wypowiedzi właściciela udziałów powodowych spółek dot. adopcji dzieci, nie mogą stanowić podstawy dla której produkt oferowany przez Browary (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. należy sprzedawać, czy kupować. Wyróżnić bowiem należy każdego z powodów, jako osoby prawne, które posiadają osobowość prawną, realizują określoną działalność, realizują strategie od osób, które spółką zarządzają, jak członkowie zarządu, czy właściciele udziałów. Te osoby fizyczne korzystają ze swobody i wolności wypowiedzi stanowiących podstawę wolności zagwarantowanych Konstytucją (art. 54). Nie jest uzasadnione utożsamiane działań lub zaniechań M. J., czy też jego poglądów z powodowymi spółkami. Nawet jeżeli w świadomości społecznej M. J. utożsamiany jest z marką piwa, jako producent piwa C. to nie zmienia to faktu, iż powodowie są to odrębne podmioty prawne. Słusznie zatem zauważył pozwany, iż powodowie nie mają poglądów na tematy społeczne, są podmiotami bezstronnymi, neutralnymi, podobnie jak produkt przez nich oferowany. Spółki powodowe nie realizują celów, nie prowadzą działań, przeciwko którym pozwany jak wskazywał protestował.

Pozwany zatem jako świadomy uczestnik życia kulturalnego ale i społecznego, jak i obrotu gospodarczego winien różnice te dostrzegać. Pozwany pomimo wskazanych wyżej argumentów świadomie podjął działania, które uderzyły w powodowe firmy, w produkt –piwo C., zamiast podjąć ewentualną krytykę samego autora wypowiedzi. W okolicznościach zatem niniejszej sprawy nawoływanie do bojkotu piwa C. nie może być usprawiedliwiany koniecznością zwrócenia uwagi na wypowiedzi M. J., czy koniecznością ochrony celów społecznych, czy jakichkolwiek innych. Sąd nie znajduje również podstaw do uznania, iż doszło po stronie powodowej do jakiegokolwiek naruszenia prawa podmiotowego (art. 5 k.c.) Wskazać należy, iż jakkolwiek krytyka zachowań społecznie szkodliwych, w tym przeciwstawianie się mowie nienawiści, krytyka wypowiedzi o charakterze homofobicznym zasługuje aprobatę, to w okolicznościach niniejszej sprawy nie ma wpływu na rozstrzygnięcie.

Cel bojkotu miał charter ekonomiczny i zmierzał w istocie do ograniczenia lub nawet wyeliminowania możliwości działania na rynku poprzez zerwanie dotychczasowych relacji oraz utrudnianie, czy nawet izolację powodowych przedsiębiorców. Wynika to wprost z zeznań reprezentanta pozwanego oraz z formy bojkotu - użyte dosadne określenia i gesty (wylewanie, niszczenie produktu).

Mając na względzie powyższe uznać należało, iż strona pozwana dopuściła się działania, którego wyczerpują znamiona czynu niedozwolonego, które zaburzyły funkcjonowanie powodów w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na rynku.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji, przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:

1) zaniechania niedozwolonych działań;

2) usunięcia skutków niedozwolonych działań;

3) złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie;

4) naprawienia wyrządzonej szkody, na zasadach ogólnych;

5) wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, na zasadach ogólnych;

6)zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony.

Celem złożenia oświadczenia we wskazanej treści nie jest satysfakcja moralna (niemożliwa zresztą, jeżeli naruszone zostały interesy osoby prawnej), lecz przede wszystkim funkcja informacyjna. Jest to jest więc środkiem działającym na świadomość klienteli i jej wybory.

Z żądaniem zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego można wystąpić tylko wówczas, gdy czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony (przy czym wystarczy wszelka postać zawinienia, a więc nawet lekkomyślność lub niedbalstwo).

Przyjąć należało, iż działanie strony pozwanej miało na celu wywrzeć skutek ekonomiczny i było działaniem zawinionym z zamiarem bezpośrednim.

Roszczenie powyższe stanowi formę represji. Pokutne pozwala na osiągnięcie pewnych celów prewencyjnych. W okolicznościach niniejszej sprawy uwzględniając sytuację materialną strony pozwanej uznać należało, iż kwota 5.000,00 zł będzie adekwatna do oczekiwanych celów tego środka, jak i możliwości finansowych Instytutu.

Koszty poniesione przez stronę powodową obejmowały opłatę stosunkową od pozwu oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie ustalone w oparciu o regulację § 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, powiększone o kwotę 17 zł opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa.

Na podstawie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych z dnia 28 lipca 2005 r. (Dz. U. Nr 167, poz. 1398) w zw. z art. 98 k.c. orzeczono o obowiązku uiszczenia przez stronę pozwaną kosztów sądowych (brakującej opłaty od pozwu).

SSO Anna Szanciło

(...)

SSO Anna Szanciło