Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 września 2015 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił J. P. prawa do emerytury. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 roku nie udokumentował wymaganych 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Do stażu pracy w szczególnych warunkach nie zaliczono okresów zatrudnienia: od 29 sierpnia 1977 r. do 31 grudnia 1998 r. w Przędzalni (...) S.A., ponieważ zakład pracy nie wskazał w jakim okresie ubezpieczony wykonywał pracę na poszczególnych stanowiskach pracy: „pomoc w oddziale”, „ślusarz remontowy”, nastawiacz maszyn”. Organ rentowy wskazał, że nie można zaliczyć do okresów pracy w szczególnych warunkach pracy wykonywanej w ramach pełnego wymiaru czasu pracy równolegle na kilku stanowiskach pracy, jeżeli praca na każdym z tych stanowisk nie odpowiada ściśle jednemu z rodzajów pracy wymienionej w wykazie stanowiącym Załącznik nr 4 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r. Wykonując prace na w/w stanowiskach ubezpieczony wykonywał prace przy obróbce surowców włókienniczych i ich przędzenie, które znajdują się w Dziale VII powołanego zarządzenia jednocześnie sprawując bieżącą konserwacje agregatów i urządzeń oraz prace budowlano – montażowe i budowlano – remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wymienione są prace wymienione w wykazie, które znajdują się w Dziale XIV.

Ubezpieczony udowodnił ogólny staż pracy wynoszący 27 lat i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

(decyzja – k. 20 akt ZUS)

Odwołanie od w/w decyzji 23 lipca 2015 r. złożył J. P. reprezentowany przez adwokata i zaskarżonej decyzji zarzucił: obrazę prawa materialnego poprzez błędną wykładnię art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) poprzez nie przyznanie prawa do emerytury na skutek nie uwzględnienia pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w szczególnych warunkach w Przędzalni (...) S.A. w Ł. w okresie od 29 sierpnia 1977 r. do 31 grudnia 1998 r. pomimo, iż wnioskodawca stale pracował w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze, w rozumieniu przepisów przywołanych powyżej, w pełnym wymiarze czasu pracy w w/w zakładzie pracy w spornym okresie:

- niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, a to tego, że ubezpieczony stale pracował w szczególnych warunkach i w szczególnym charakterze w spornym okresie w Przędzalni (...) S.A. w Ł.,

- błędną ocenę materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, prowadzącą do przyjęcia, że ubezpieczony nie świadczył pracy w szczególnych warunkach w spornym okresie w Przędzalni (...) S.A. w Ł..

W konsekwencji wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego w sprawie według norm przepisanych.

(odwołanie – k. 2 - 4)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

(odpowiedź na odwołanie – k. 10)

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony J. P. urodził się w dniu (...)

(bezsporne)

W dniu 20 1lipca 2015 r. wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę.

(wniosek o emeryturę – k. 1 – 4 akt ZUS)

Ubezpieczony w okresie od 29 sierpnia 1977 r. do 20 grudnia 2000 r. był zatrudniony w Przędzalni (...) S.A. w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowiskach: pomoc w wydziale produkcyjnym, ślusarz remontowy, nastawiacz maszyn.

(świadectwo pracy – k. 8 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 17)

Podczas zatrudnienia w w/w zakładzie pracy ubezpieczony przez cały okres zatrudnienia pracował jako ślusarz, nastawiacz na hali produkcyjnej przez 8 godzin dziennie. Naprawiał maszyny w ruchu. Pracował przy obróbce surowców. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Przez cały okres zatrudnienia ubezpieczony otrzymywał dodatki za pracę w szczególnych warunkach.

(karty wynagrodzeń – akta osobowe w kopercie – k. 17, zeznania świadka M. O. z 27 lipca 2016 r. – 00:05:13 – 00:07:30 – płyta CD – k. 21, zeznania świadka S. R. z dnia 27 lipca 2016 r. – 00:09:37 – 00:12:35 – płyta CD – k. 21, zeznania wnioskodawcy z dnia 27 lipca 2016 r. – 00:12:56 – 00:14:38 –płyta CD – k. 21)

Zakład pracy wystawił ubezpieczonemu świadectwo pracy w szczególnych warunkach i wskazał, że był on zatrudniony od 29 sierpnia 1977 r. do 20 grudnia 2000 r. i podczas tego zatrudnienia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę: pomoc w wydziale, ślusarz remontowy oraz nastawiacz maszyn obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie, bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace montażowe i budowlano – remontowe na oddziale będącym w ruchu, w którym jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A w dziale VII, XIV poz. 1, 25 pkt 10, 13, 1 wykazu stanowiącego załącznik nr 4 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu chemicznego i lekkiego.

(świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – k. 9 akt ZUS, akta osobowe w kopercie – k. 17)

Ubezpieczony udowodnił ogólny staż pracy wynoszący 27 lat i 2 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

(bezsporne)

Wnioskodawca nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

(bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych dokumentów jak i osobowych źródeł dowodowych w postaci zeznań wnioskodawcy oraz zeznań świadków. Zeznania świadków, jako osób nie będących zainteresowanymi rozstrzygnięciem sprawy na korzyść którejkolwiek ze stron, a jednocześnie pracowników tego samego zakładu, pracujących w tym samym czasie co wnioskodawca, nie budzą wątpliwości, są wiarygodne, logiczne, spójne i znajdują potwierdzenie w dokumentacji osobowej wnioskodawcy.

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie i jako takie skutkuje zmianą zaskarżonej decyzji.

W myśl art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 1440 ze zm.), ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1) okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2) okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Zaś ust. 2 w/w przepisu stanowi, że emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 w/w ustawy, ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2 – 3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.

Według treści § 3 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r. Nr 8, poz. 43 z późn. zm.) za okres zatrudnienia wymagany do uzyskania emerytury, zwany dalej „wymaganym okresem zatrudniania” uważa się okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia. Pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Powołany wykaz wskazuje wszystkie te prace w szczególnych warunkach, których wykonywanie uprawnia do niższego wieku emerytalnego.

W świetle § 2 ust. 1 i 2 tegoż rozporządzenia oraz zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy, przy czym powyższe okoliczności pracownik jest obowiązany udowodnić (por. wyrok Sądu Najwyższego z 15 grudnia 1997 r. II UKN 417/97 – (...) i US (...) i wyrok Sądu Najwyższego z 15 listopada 2000 r. II UKN 39/00 Prok. i Prawo (...)).

W przedmiotowym stanie faktycznym nie budzi wątpliwości fakt, iż wnioskodawca spełnia przesłanki ustawowe co do wieku oraz posiada wymaganą ilość okresów składkowych i nieskładkowych. Nie jest także członkiem otwartego funduszu emerytalnego. W ocenie Sądu wnioskodawca spełnia również warunek co do posiadania 15 lat pracy w warunkach szczególnych.

Regulacja § 2, statuująca ograniczenia dowodowe i obowiązująca w postępowaniu przed organem rentowym, nie ma zastosowania w postępowaniu odwoławczym przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. W konsekwencji okoliczność i okresy zatrudnienia w szczególnych warunkach sąd uprawniony jest ustalać także innymi środkami dowodowymi niż dowód z zaświadczenia zakładu pracy, w tym zeznaniami świadków (por. uchwała Sądu Najwyższego z 27 maja 1985 r. sygn. III UZP 5/85 – LEX 14635, uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984 r. III UZP 6/84 – LEX 14625).

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy na okoliczność pracy wykonywanej przez wnioskodawcę w szczególnych warunkach dopuścił dowód z dokumentów i zeznań wnioskodawcy oraz świadków.

Pracę pomocnika w oddziale produkcyjnym zaliczyć należy do prac w warunkach szczególnych. Pomocnicze znaczenie w tym zakresie ma wykaz zawarty w załączniku nr 1 do zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Stanowisko to wymienione zostało w Wykazie A Dziale VII, poz. 1, pkt 10 – pomocnik w oddziale produkcyjnym.

Analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wskazuje, że wymieniona w poz. 1 Działu VII praca – obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie jest pracą w szczególnych warunkach.

Pracę nastawiacza maszyn zaliczyć należy do prac w warunkach szczególnych. Pomocnicze znaczenie w tym zakresie ma wykaz zawarty w załączniku nr 1 do zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Stanowisko to wymienione zostało w Wykazie A Dziale VII, poz. 1, pkt 13 – nastawiacz maszyn.

Analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wskazuje, że wymieniona w poz. 1 Działu VII praca – obróbka surowców włókienniczych i ich przędzenie jest pracą w szczególnych warunkach.

Pracę ślusarza remontowego zaliczyć należy do prac w warunkach szczególnych. Pomocnicze znaczenie w tym zakresie ma wykaz zawarty w załączniku nr 1 do zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Stanowisko to wymienione zostało w Wykazie A Dziale XIV, poz. 25, pkt 1 – stanowiska pracy, na których prace wykonywane są stale i bezpośrednio przy stanowiskach wymienionych w wykazie.

Analiza treści wykazu A do powołanego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku wskazuje, że wymieniona w poz. 25 Działu XIV praca – bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano – montażowe i budowlano – remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie jest pracą w szczególnych warunkach.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał, że skarżący nie udowodnił 15 lat pracy w warunkach szczególnych. Organ rentowy do pracy w szczególnych warunkach nie zaliczył wnioskodawcy okresów zatrudnienia: od 29 sierpnia 1977 r. do 31 grudnia 1998 r. w Przędzalni (...) S.A., ponieważ zakład pracy nie wskazał w jakim okresie ubezpieczony wykonywał pracę na poszczególnych stanowiskach pracy: „pomoc w oddziale”, „ślusarz remontowy”, „nastawiacz maszyn”. Dodał, że nie można zaliczyć do okresów pracy w szczególnych warunkach pracy wykonywanej w ramach pełnego wymiaru czasu pracy równolegle na kilku stanowiskach pracy, jeżeli praca na każdym z tych stanowisk nie odpowiada ściśle jednemu z rodzajów pracy wymienionej w wykazie stanowiącym Załącznik nr 4 do Zarządzenia Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego Nr 7 z dnia 7 lipca 1987 r.

Trudno jednak zgodzić się z w/w stanowiskiem organu rentowego albowiem Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 27 stycznia 2012 r. (II UK, 103/11, Lex nr 1130388) wskazał, że pracownik, który u jednego pracodawcy w tym samym czasie (okresie) wykonywał różne rodzaje pracy w szczególnych warunkach (wymienione w załączniku do rozporządzenia z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - wykaz A), stale i w pełnym wymiarze czasu pracy, nie powinien być pozbawiony uprawnienia do zaliczenia tego okresu do zatrudnienia w szczególnych warunkach wymaganego do emerytury na podstawie art. 32 ust. 1, 2 i 4 u.e.r.f.u.s.

Podobne stanowisko wyraził także Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 15 września 2015 r. w sprawie III AUa 146/14, Lex nr 1916653, które Sąd Okręgowy w pełni podziela. Zgodnie z treścią tego wyroku pełne zatrudnienie w warunkach szczególnych pojmowane jest jako bezwzględna cecha tego zatrudnienia jako uprawniającego do świadczeń z ubezpieczenia emerytalnego. Możliwe jest przy tym łączenie w przebiegu dniówki prac o różnym charakterze polegające na wykonywaniu nie jednego, lecz kilku rodzajów prac w szczególnych warunkach, wymienionych w wykazie. W takim wypadku do czasu pracy w warunkach szczególnych zlicza się czas równolegle wykonywanych czynności tylko wtedy, gdy różne prace wszystkie łącznie lub każda z osobna odpowiadają pracom w szczególnych warunkach i wszystkie razem wykonywane są stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 stycznia 2013 r., III UK 47/12, lex nr 1619365).

W ocenie Sądu wnioskodawca wykazał, że w spornym okresie od 29 sierpnia 1977 r. do 31 grudnia 1998 r. w Przędzalni (...) S.A. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w szczególnych warunkach na stanowiskach: pomoc w oddziale, ślusarz remontowy oraz nastawiacz.

Wnioskodawca i świadkowie zgodnie zeznali, że prace wykonywane przez odwołującego się w w/w spornym okresie były wykonywane w warunkach szczególnych. pracował jako ślusarz, nastawiacz na hali produkcyjnej przez 8 godzin dziennie. Naprawiał maszyny w ruchu. Pracował przy obróbce surowców. Pracował w pełnym wymiarze czasu pracy. Przez cały okres zatrudnienia ubezpieczony otrzymywał dodatki za pracę w szczególnych warunkach.

Czynności na w/w stanowiskach wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Powyższe stanowiska zostały wymienione w załączniku nr 1 do zarządzenia Nr 7 Ministra Przemysłu Chemicznego i Lekkiego z dnia 7 lipca 1987 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu przemysłu chemicznego i lekkiego.

Mając na względzie powyższe w ocenie Sądu, w niniejszej sprawie wnioskodawca wykazał, że przepracował ponad 15 lat w szczególnych warunkach.

Na mocy art. 129 ust. 1 ustawy świadczenia wypłaca się poczynając od dnia powstania prawa do tych świadczeń, nie wcześniej jednak niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek lub wydano decyzję z urzędu.

Wnioskodawca złożył wniosek o emeryturę w dniu 20 lipca 2015 r., 60 lat skończył w dniu 18 sierpnia 2015 r., a zatem prawo do emerytury należało wnioskodawcy przyznać od dnia 18 sierpnia 2015 r. tj. od ukończenia wymaganego wieku.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w pkt 1 sentencji.

O kosztach postępowania Sąd orzekł w pkt 2 sentencji wyroku na podstawie art. 98 § 1 i § 3 kpc w zw. z § 2 ust. 1 i 2 oraz §12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t. j. Dz. U. z 2013 r. Nr 461) i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddziału w Ł. na rzecz wnioskodawcy kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi organu rentowego wypożyczając akta rentowe.

K.K.-W.