Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Gliwicach Wydział I Cywilny w składzie:

Przewodniczący: SSR Kamilla Gos-Górska

Protokolant: Olga Szymczyk

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2016 roku w Gliwicach

na rozprawie sprawy z powództwa (...)Spółki Akcyjnej w W.

przeciwko Gminie G.

o zapłatę

1.  oddala powództwo;

2.  kosztami postępowania obciąża powódkę i z tego tytułu zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 2 400 zł (dwa tysiące czterysta złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego;

3.  nakazuje ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gliwicach od powódki kwotę 74,04 zł (siedemdziesiąt cztery złote i cztery grosze).

SSR Kamilla Gos-Górska

Sygn. akt I C 244/14

UZASADNIENIE

Powódka (...)Spółka Akcyjna w W. wystąpiła do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie z pozwem o zapłatę przeciwko Gminie G., domagając się zasądzenia na swoją rzecz kwoty 18.855,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu wskazała, że dochodzi odszkodowania za zaniechanie przez pozwaną wykonania obowiązku dostarczenia lokalu socjalnego B. B., wobec której zapadł wyrok eksmisyjny
z orzeczeniem prawa do otrzymania takiego lokalu. Powódka poniosła szkodę w postaci utraconych korzyści poprzez niemożność wynajęcia tego lokalu - położonego przy
ul. (...) w G. - innym osobom i otrzymywania z tego tytułu czynszu. Osoba zajmująca lokal nie uiszczała należności z tym związanych. Powódka wzywała pozwaną do zapewnienia lokalu socjalnego osobie zajmującej lokal przy ul. (...). Dochodzone roszczenie dotyczy okresu od 9 listopada 2011 r. do końca kwietnia 2013 r. Powódka wyjaśniła, że wysokość odszkodowania, wynoszącego miesięcznie 1.047,52 zł, została oszacowana jako iloczyn wartości odtworzeniowej lokalu w wysokości 3 % oraz jego powierzchni (122,66 m ^{( 2)}).

W dniu 1 października 2013 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym w Lublin
– Zachód w Lublinie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, orzekając w całości zgodnie z żądaniem pozwu.

W ustawowym terminie pozwana Gmina G. wniosła sprzeciw od wydanego
w sprawie nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości w oparciu o zarzut nieistnienia roszczenia będącego przedmiotem sporu, a w dalszej kolejności – także o zarzut niewykazania szkody i jej wysokości. W tych warunkach pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W pierwszej kolejności pozwana podniosła, że aby można było ją uznać za zobowiązaną do zapłaty odszkodowania w związku
z zaniechaniem dostarczenia eksmitowanej lokalu socjalnego, pozwana winna zostać skutecznie wezwana do wykonania tego obowiązku. Dalej pozwana podniosła, że powódka nie wykazała
w należyty sposób ani faktu poniesienia przez nią szkody, ani jej wysokości. Pozwana wysokość tę zakwestionowała podnosząc, że powódka nie podała żadnych danych dotyczących lokalu, które pozwalałyby prawidłowo określić wysokość potencjalnego czynszu, który powódka mogłaby uzyskać, gdyby spornym lokalem dysponowała. Ostatecznie pozwana podniosła także, że powódka nie wykazała w żaden sposób, że osoba uprawniona do lokalu socjalnego zajmowała lokal powódki we wskazanym przez nią okresie.

Postanowieniem z dnia 31 października 2013 roku Referendarz Sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie, na skutek wniesionego sprzeciwu, przekazał rozpoznanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Gliwicach.

W piśmie procesowym z dnia 10 czerwca 2015 roku powódka wyjaśniła, że w okresie objętym żądaniem pozwu eksmitowana B. B. wpłacała na rachunek powódki kwoty w wysokości po 600 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 17 czerwca 2016 roku pełnomocnik pozwanej, podtrzymując dotychczas wyrażone stanowisko w sprawie, podniósł, że odpowiedzialność pozwanej powstała od momentu wezwania jej do zapewnienia osobie eksmitowanej lokalu socjalnego. Poza tym, oszacowanie możliwego do uzyskania w spornym okresie przez powódkę czynszu jest hipotetyczne, albowiem niemożliwe jest wynajęcie lokalu o takim standardzie. Istotne jest przy tym, że osoba zajmująca lokal częściowo regulowała odszkodowanie poprzez dokonywanie miesięcznych wpłat. Pełnomocnik powódki, podtrzymując dotychczas wyrażone stanowisko w sprawie, wskazał, że gdyby nie okoliczność, że lokal jest zajmowany, to jego stan byłby inny, wówczas w lokalu można byłoby przeprowadzić remont.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka (...) Spółka Akcyjna w W., będąca następcą prawnym
(...)Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest właścicielem nieruchomości gruntowej położonej w G. przy ul. (...) – (...)1, zabudowanej budynkiem mieszkalnym, w którym – administracyjnie położonym przy ul. (...)
1 - znajduje się lokal mieszkalny nr (...).

/okoliczności bezsporne, a nadto dowód: odpis zwykły księgi wieczystej KW (...) (k. 24 – 29)/

Wyrokiem z dnia 25 lutego 2010 r., który stał się prawomocny (sygn. akt I C 661/09), Sąd Rejonowy w Gliwicach nakazał B. B. i T. B., aby opuścili, opróżnili lokal mieszkalny położony w G. przy ul. (...) i wydali go ówczesnym właścicielom, w stanie wolnym od osób i rzeczy, przyznając eksmitowanej B. B. prawo do lokalu socjalnego. Wykonanie wyroku w stosunku do B. B. zostało wstrzymane do czasu złożenia uprawnionej przez pozwaną Gminę G. oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego.

/dowody: wyrok z 25 lutego 2010 r. znajdujący się w aktach Sądu Rejonowego w Gliwicach, sygn. akt I C 661/09 (k. 132 akt)/

Pismem z 9 maja 2013 r. powódka, za pośrednictwem ustanowionego pełnomocnika, poinformowała Gminę G. o treści wydanego wyroku eksmisyjnego, przesyłając jego kserokopię i domagając się przyznania eksmitowanej B. B. lokalu socjalnego. Pismo zostało doręczone Gminie G., która poinformowała o umieszczeniu B. B. na liście osób oczekujących na zawarcie umowy o najem lokalu socjalnego.

/dowody: korespondencja między stronami (k. 30 – 31)/

W okresie od 9 listopada 2011 r. do 30 kwietnia 2013 r. lokal mieszkalny nr (...) był nadal zajmowany przez eksmitowaną B. B., która w tym czasie dokonywała wpłat na poczet obciążającego ją odszkodowania, w wysokości 600 zł miesięcznie, opisując te wpłaty jako należności za czynsz. W 2012 r. eksmitowana otrzymała od aktualnego właściciela nieruchomości pismo informujące ją o zmianie wysokości opłat za lokal na kwotę 1.839,80 zł miesięcznie. W czasie kiedy uiszczała opłaty tytułem czynszu, wynosiły one po około 550 zł miesięcznie.

/częściowo okoliczności ostatecznie bezsporne (uiszczanie opłat po 600 zł miesięcznie), w pozostałym zakresie zeznania świadka B. B. (k. 119 – 119v)/

Gdyby w okresie od 9 listopada 2011 r. do 30 kwietnia 2013 r. powódka mogła swobodnie dysponować lokalem mieszkalnym przy ul. (...), możliwy do uzyskania przez nią czynsz jego najmu wyniósłby łącznie 18.797 zł i odpowiadałby miesięcznie kwocie 1.060 zł, przy uwzględnieniu powierzchni lokalu wynoszącej 122,66 m ².

Zarówno stan lokalu, w tym znajdujących się w nich instalacji doprowadzających media, jak i budynku, w którym lokal ten się znajduje, jest przeciętny, a miejscami zły (w złym stanie znajdują się tynki cementowo – wapienne w pomieszczeniach lokalu, miejscami z występującymi ubytkami, stolarka okienna drewniana, natomiast o przeciętym stanie można mówić co do sufitów cementowo – wapiennych we wszystkich pomieszczeniach, posadzek z desek drewnianych we wszystkich pomieszczeniach stolarki drzwiowej). Glazura w łazience lokalu jest stara, niewymieniana od około 25 – 30 lat, w lokalu nie ma ogrzewania (znajdują się piece kaflowe i przenośne piece elektryczne), instalacja elektryczna i gazowa nie była wymieniana od około 30 lat (oprócz pionów wymienionych w 2012 r.). Jedynie lokalizacja lokalu jest dobra, położony jest on w bliskiej odległości od centrum miasta i dobrze skomunikowany.

Lokale o tak dużej powierzchni i niskim standardzie, odpowiadającym standardowi lokalu socjalnego, z reguły nie są wynajmowane na wolnym rynku. Takie lokale występują na przetargach gminnych a nie na wolnym rynku.

/dowody: opinia biegłego sądowego (k. 142 – 160) wraz z opiniami uzupełniającymi – pisemną (k. 181 – 197) oraz ustną (k. 212 – 213)/

Powyższy stan faktyczny częściowo posiadał charakter bezsporny, w pozostałym zakresie został ustalony w oparciu o wymienione powyżej dowody – pisma, orzeczenia, opinię biegłego oraz zeznania świadka B. B.. Autentyczność złożonych w tej sprawie dokumentów i pism złożonych w formie niepoświadzczonej nie była kwestionowana, a Sad uznał je za wiarygodne. Jako wiarygodne w całości Sąd ocenił zeznania świadka B. B., które korelowały z treścią pozostałego materiału dowodowego a okoliczności podane przez świadka – uiszczanie opłat – zostały ostatecznie przyznane przez powódkę.

Sporządzoną w toku postępowania opinię biegłego Sąd ocenił jako rzetelną, nie mając zastrzeżeń co do doświadczenia i wiedzy biegłego. Treść tej opinii, po złożeniu pisemnej oraz ustnej opinii uzupełniającej, nie była kwestionowana także przez żadną ze stron zastępowanych przez profesjonalnych pełnomocników. Ostatecznie, w tym wobec treści opinii ustnej, Sąd uznał, że samo oszacowanie wysokości opłaty jaką można uzyskać wynajmując lokal, nie jest równoważne temu, iż powódka miałaby możliwość wynajęcia lokalu na wolnym rynku.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu.

Powódka dochodziła zapłaty tytułem odszkodowania za zaniechanie przez pozwaną wykonania obowiązku przewidzianego w art. 14 ust. 1 ustawy z 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (j.t. Dz.
U. z 2005 r., nr 31, poz. 266 ze zm., dalej: u.o.p.l.), tj. za niedostarczenie lokalu socjalnego B. B., której takie uprawnienie przyznano wyrokiem Sądu Rejonowego
w G. z 25 lutego 2010 r., wydanym w sprawie o sygnaturze I C 661/09. Żądanie odszkodowania dotyczyło okresu od 9 listopada 2011 r. do 30 kwietnia 2013 r.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 u.o.p.l. osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Ustęp 3 tego przepisu stanowi, iż osoby uprawnione do lokalu zamiennego albo socjalnego, jeżeli sąd orzekł o wstrzymaniu wykonania opróżnienia lokalu do czasu dostarczenia im takiego lokalu, opłacają odszkodowanie w wysokości czynszu albo innych opłat za używanie lokalu, jakie byłyby obowiązane opłacać, gdyby stosunek prawny nie wygasł. Natomiast zgodnie z ustępem 5 jeżeli gmina nie dostarczyła lokalu socjalnego osobie uprawnionej do niego z mocy wyroku, właścicielowi przysługuje roszczenie odszkodowawcze do gminy, na podstawie art. 417 k.c.

Art. 417 § 1 k.c. stanowi, iż za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa.

Jak zauważył Sąd Najwyższy w uchwale z 7 grudnia 2007 r. w sprawie o sygnaturze III CZP 121/07, odpowiedzialność gminy i dłużnika na podstawie art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów ma charakter odpowiedzialności in solidum. Oznacza to, że odpowiedzialność Gminy nie ma charakteru odpowiedzialności subsydiarnej (tak m.in. wyrok Sądu Najwyższego
z 19 czerwca 2008 r., V CSK 31/08).

Powódka podnosiła, iż odpowiedzialność pozwanej wynika z faktu braku dostarczenia lokalu socjalnego B. B., która nie uiszczała odszkodowania za zajmowanie lokalu.

Przeciwko żądaniu pozwu, pozwana sformułowała zarzuty, a to: brak jej zobowiązania do zapłat odszkodowania za wskazany w pozwie okres w związku z okolicznością, iż nie została wezwana do dostarczenia eksmitowanej lokalu socjalnego, niewykazanie faktu poniesienia szkody przez powódkę, w tym wobec niewykazania, że w spornym okresie nie mogła ona lokalem nr (...) swobodnie dysponować, niewykazanie wysokości tej szkody a następnie zarzut niemożności wynajęcia przedmiotowego lokalu na wolnym rynku.

Sąd uznał za skuteczny zarzutu niezawiadomienia pozwanej o konieczności dostarczenia eksmitowanej B. B. lokalu socjalnego. Na podstawie przedłożonych wraz z pozwem dokumentów Sąd ustalił, że powódka – po prawomocności wyroku eksmisyjnego – zgłosiła pozwanej żądanie zawarcia z eksmitowaną umowy najmu lokalu socjalnego w piśmie
z 9 maja 2013 r. (k. 30). Pismo to zostało doręczone pozwanej, albowiem w tym samym miesiącu pozwana udzieliła powódce odpowiedzi na zgłoszone żądanie, informując o braku dysponowania wolnymi lokalami socjalnymi (k. 31). Z okoliczności tych wynika, że pierwsze zgłoszenie żądania zapewnienia lokalu socjalnego i doręczenie odpisu wyroku pozwanej nastąpiło już zakończeniu okresu, za który powódka domagała się odszkodowania (30 kwietnia 2013 r.). Już z tej przyczyny powództwo w niniejszej sprawie nie mogło zostać uznane za zasadne. Obowiązkiem powódki, z czego mogłaby następnie wywodzić korzystne dla siebie skutki, było bowiem wezwanie zobowiązanego – Gminy G. do zapewnienia uprawnionej B. B. lokalu socjalnego. Dopiero w takich okolicznościach można mówić o zaniechaniu pozwanej, która nie była strona postępowania, w którym wydano wyrok eksmisyjny.

W toku procesu powódka wykazała, że w okresie objętym pozwem lokal mieszkalny nr (...) był stale zajmowany przez osobę z niego eksmitowaną, a zatem powódka faktycznie nie mogła nim swobodnie dysponować. Jak wynikało jednak z przeprowadzonego postępowania dowodowego, w całym okresie, w którym lokal był zajmowany przez eksmitowaną, powódka otrzymywała od niej miesięczne wpłaty na poczet obciążającego eksmitowaną odszkodowania (mimo, iż ona sama nazywała go „czynszem”). Ostatecznie powódka przyznała
w swoim piśmie z dnia 10 czerwca 2015 r., że w okresie objętym żądaniem pozwu, otrzymywała ona od B. B. wpłaty w kwotach po 600 zł miesięcznie. Pomimo tej okoliczności, powódka do zakończenia procesu, w żaden sposób nie zmodyfikowała wysokości kwoty, której zasądzenia domagała się na swoją rzecz. Powódka nie wyjaśniła przy tym czy kwota ta odpowiada wysokości czynszu jaki B. B. byłaby obowiązana uiszczać, gdyby nie ustał stosunek najmu. Powódka nadal popierała żądanie w całości, żądając ustalenia wysokości czynszu możliwego do uzyskania na wolnym rynku., zatem wiążąc swoje roszczenie również z odszkodowaniem w zakresie utraconych korzyści.

W tym zakresie Sąd uznał - bez względu na powyżej powołaną okoliczność czyniącą roszczenie powódka bezzasadnym a to brak wezwania do zapewnienia lokalu socjalnego - że powódka nie wykazała, aby w ogóle posiadała realną możliwość wynajęcia przedmiotowego lokalu mieszkalnego na wolnym rynku, a przez to, że właśnie zaniechanie pozwanej spowodowało wystąpienie po jej stronie szkody.

Jak wynika z ustaleń poczynionych w sprawie, standard lokalu zajmowanego przez eksmitowaną był niski – odpowiadający standardowi lokalu socjalnego, natomiast jego powierzchnia ponadprzeciętna. Powódka nie wykazała, że lokal o takim standardzie i powierzchni faktycznie stałby się przedmiotem zainteresowania na rynku mieszkaniowym – nie przedstawiła żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że jakikolwiek podmiot był zainteresowany jego wynajęciem. To powódka, zważając na standardy obowiązujące na lokalnym rynku mieszkaniowym i brak zainteresowania takimi lokalami jak badany w niniejszej sprawie, była zobowiązana do tego, aby wykazać w sposób graniczący z pewnością, że gdyby mogła dysponować lokalem, to znalazłaby podmiot, któremu lokal ten mogłaby wynająć i w okresie wskazanym w pozwie, otrzymywać miesięczne wpłaty na poczet należnego czynszu najmu. Za niewystarczające należało potraktować stanowisko powódki, w którym twierdziła, że gdyby nie zajmowanie lokalu przez osobę eksmitowaną, mogłaby ona wyremontować lokal i dostosować jego standardów lokali na wolnym rynku. Jak wynika z odpisu KRS, powódka jest podmiotem profesjonalnie trudniącym się wynajmowaniem nieruchomości. Z kolei z odpisu księgi wieczystej wynika, że przysługuje jej prawo własności do całej nieruchomości budynkowej a nie wyszczególnionych lokali. W świetle tych okoliczności, Sąd uznał, że powódka – wobec zarzutu zgłaszanego przez pozwaną – miała możliwość wykazania, że istnieje krąg osób zainteresowanych wynajęciem tego typu lokalu, jak też wykazania, iż względem pozostałych lokali mieszczących się w budynku podejmuje prace remontowe, zmienia ich standard i doprowadza do skutecznego wynajęcia na wolnym rynku. Przedstawiony materiał dowodowy nie pozwala na poczynienie takich ustaleń, a przez to istnienia realnej możliwości wynajęcia lokalu na wolnym rynku.

Wobec takich ustaleń, w świetle całokształtu okoliczności sprawy, Sąd uznał ostatecznie, że powódka nie wykazała, aby skutecznie wezwała pozwaną do dostarczenia eksmitowanej lokalu socjalnego – przed zamknięciem okresu, za który domagała się odszkodowania, a ponadto aby posiadała realną możliwość wynajęcia lokalu zajmowanego przez B. B., a zatem, iż przyczyną powstania szkody na która powoływała się powódka było właśnie zaniechanie pozwanej. Podstawowym bowiem warunkiem przypisania odpowiedzialności pozwanej za utracone korzyści jest ustalenie w sposób graniczący z pewnością, że w przypadku, gdyby lokal nie był zajęty przez eksmitowaną, pozwana korzyść tę uzyskałaby. Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał na takie wnioski. Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c., zasądzając je w całości od powódki na rzecz pozwanej, która wygrała spór. Na poniesione przez pozwaną koszty procesu złożyło się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w wysokości 2.400 zł, ustalone na podstawie § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U.
z 2013 r., poz. 490 – j.t.).

W punkcie trzecim sentencji wyroku, na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1025 – j.t. ze zm.) w zw. z art. 98 § 1 k.p.c., nakazano ściągnąć od powódki przegrywającej proces kwotę stanowiącą część wynagrodzenia biegłego sądowego, które nie znalazło pokrycia w uiszczonej na ten cel zaliczce.

SSR Kamilla Gos-Górska