Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 czerwca 2016 r.

Sąd Apelacyjny - III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 czerwca 2016 r. w Gdańsku

sprawy K. M.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

od wyroku Sądu Okręgowego w Elblągu IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 14 października 2015 r., sygn. akt IV U 1065/14

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. na rzecz K. M. kwotę 180,00 (sto osiemdziesiąt 00/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za II instancję.

SSA Bożena Grubba SSA Małgorzata Gerszewska SSA Aleksandra Urban

Sygn. akt III AUa 74/16

UZASADNIENIE

Ubezpieczona K. M. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 24 października 2014 r. odmawiającej jej prawa do emerytury. Organ rentowy bezzasadnie nie uznał do pracy w szczególnych warunkach okresu przebywania na zasiłku macierzyńskim po urodzeniu syna M. w trakcie urlopu wychowawczego, tj. od dnia 22 maja 1988 r. do dnia 20 lipca 1988 r., jak również okresów przypadających po dniu 14 listopada 1991 r. bezpodstawnie uznając, że ubezpieczona przebywała na zwolnieniach lekarskich, co nie wynika
z dokumentacji płacowej.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Elblągu - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wyrokiem z dnia
14 października 2015 r. w sprawie IV U 1065/14 zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni K. M. prawo do emerytury od dnia 14 września 2014 r.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu pierwszej instancji.

Ubezpieczona K. M., ur. (...) w okresie aktywności zawodowej była zatrudniona: od dnia 3 listopada 1978 r. do dnia 31 sierpnia 1979 r. na stanowisku robotnika magazynowego w Handlowo-Usługowej Spółdzielni Pracy w B. oraz od dnia 10 września
1979 r. do dnia 31 grudnia 1998 r. na stanowisku telefonistki początkowo w Jednostce Wojskowej (...)
w B., a następnie w Jednostce Wojskowej (...) w B.. Pracodawca Jednostka Wojskowa (...) w B. w dokumencie „wykaz zwolnień lekarskich po 14 listopada 1991 r.” wskazał,
że wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniach lekarskich w okresach: od dnia 13 listopada 1992 r. do dnia 29 listopada 1992 r., od dnia od 14 marca 1994 r. do dnia 19 marca 1994 r., od dnia 19 stycznia 1998 r. do dnia 12 lipca 1998 r. (w okresie od dnia 9 marca 1998 r. do dnia 12 lipca 1998 r. przebywała na urlopie macierzyńskim). W dniu 14 sierpnia 2014r. ubezpieczona wystąpiła do organu rentowego
z wnioskiem o ustalenie uprawnień do emerytury, a w dniu 24 października 2014 r. pozwany wydał zaskarżoną decyzję.

Sąd I instancji w rozważaniach prawnych odwołał się do treści art. 24 ust. 1, art. 32, art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 748 ze zm.) oraz § 2-4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r.
w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) wskazując, że organ rentowy w zaskarżonej decyzji początkowo uznawał za udowodniony przez ubezpieczoną okres pracy w warunkach szczególnych
w wymiarze 14 lat, 5 miesięcy i 28 dni. Natomiast w trakcie postępowania sądowego ostatecznie organ nie kwestionował, że ubezpieczona przebywała na zasiłku macierzyńskim po urodzeniu syna M. w trakcie urlopu wychowawczego (tj. od 22 maja 1988 r. do 20 lipca 1988 r.) i który to okres winien być doliczony do okresu pracy w szczególnych warunkach i w konsekwencji nie kwestionował już pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat, 10 miesięcy i 2 dni. W ocenie ubezpieczonej
do pracy w szczególnych warunkach należało uwzględnić następujące okresy: od 24 listopada 1992 r. do 29 listopada 1992 r., od 14 marca 1994 r. do 19 marca 1994 r., od 24 października 1994 r.
do 29 października 1994 r., od 25 września 1995 r. do 30 września 1995 r., od 26 września 1996 r.
do 30 września 1996 r., od 23 grudnia 1997 r. do 31 grudnia 1997 r., od 16 stycznia 1998 r. do 8 marca 1998 r., od 27 grudnia 1998 r. do 29 grudnia 1998 r. Organ rentowy bezpodstawnie nie uwzględnił powyższych okresów uznając, że przebywała ona na zwolnieniach lekarskich, natomiast okoliczność
ta – w ocenie skarżącej - nie wynika z list płac. Sąd Okręgowy analizując, czy ww. okresach ubezpieczona rzeczywiście przebywała na zwolnieniach lekarskich i czy zasadnie pozwany odliczył
ze stażu pracy w warunkach szczególnych te ewentualne okresy pobierania przez nią zasiłków chorobowych, wskazał, że w oparciu o dokumentację płacową nadesłaną przez pracodawcę nie można było dokonać szczegółowej weryfikacji okresów przebywania ubezpieczonej na zwolnieniach lekarskich z uwagi na brak w aktach zarówno zwolnień lekarskich, jak i dokumentacji zasiłkowej. Niemniej jednak powyższe ustalenie ma w sprawie drugorzędne znaczenie albowiem w ocenie Sądu w pierwszej kolejności należało zauważyć, że istota sporu de facto sprowadza się do określenia wzajemnego stosunku przepisów art. 184 i 32 ust. 1a ustawy emerytalnej i dotyczy funkcjonowania zasady lex posteriori derogat priori w obliczu ochrony praw nabytych. W tym kontekście Sąd Okręgowy w pełni podzielił stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 13 lipca 2011 r., I UK 12/11, LEX nr 989126. Jak wskazał ten Sąd problem zarysował się w związku ze zmianami wprowadzonymi do art. 32 ustawy emerytalnej, określającego warunki nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze, na skutek dodania przepisu ust. 1a, co uczyniono ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach
i rentach, która weszła w życie z dniem 1 lipca 2004 r. W przepisie tym postanowiono, że przy ustalaniu takich okresów zatrudnienia nie uwzględnia się okresów nie wykonywania pracy, za które pracownik po dniu 14 listopada 1991 r. otrzymał wynagrodzenia lub świadczenie z ubezpieczenia społecznego w razie choroby lub macierzyństwa (pkt 1) oraz okresów, w których na mocy szczególnych przepisów został zwolniony od świadczenia pracy, z wyjątkiem okresu urlopu wypoczynkowego (pkt 2). Art. 32 ust. 1a pkt 2 został uchylony ustawą z dnia 1 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U.
Nr 169, poz. 1412), zatem wyłączeniu ulegają tyko okresy niezdolności do pracy z powodu choroby
i macierzyństwa. W związku z tym Sąd Okręgowy zważył, że w przypadku skarżącej przy badaniu wykazania legitymacji przesłanki 15 lat pracy w warunkach szczególnych należało wziąć pod uwagę wyłączone przez pozwanego okresy zasiłków chorobowych i doliczyć je do uznanych przez organ
14 lat, 10 miesięcy i 2 dni. Doliczenie tego okresu powodowało zaistnienia przesłanki 15 lat pracy
w szczególnych warunkach. Mając powyższe na uwadze, Sąd I instancji na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do emerytury od dnia 14 września 2014 r., tj. od daty spełnienia przesłanki wieku.

Apelację od wyroku wywiódł organ rentowy zaskarżając go w całości i zarzucając naruszenie prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, a w szczególności naruszenie przepisu art. 32 ust. 1a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2015 r. poz. 748 ze zm.) w związku z art. 184 tej ustawy oraz
§ 2 i 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U.
Nr 8, poz. 43) poprzez nieuwzględnienie treści tego przepisu.

Powołując się na powyższe wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W uzasadnieniu apelacji pozwany podniósł, że zgodnie z art. 32 ust. la pkt 1 ustawy emerytalnej przy ustalaniu okresu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze nie uwzględnia się okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby
i macierzyństwa. Jednocześnie zgodnie z § 2 ust. 1 ww. rozporządzenia okresami pracy uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. Zdaniem pozwanego regulacja zawarta w art. 32 ust. 1a ustawy emerytalnej jest jednoznaczna i stanowcza, stąd stanowisko Sądu
I instancji w zakresie zaliczenia wnioskodawczyni do stażu pracy w warunkach szczególnych okresów pobierania wynagrodzenia za czas choroby lub zasiłków chorobowych po dniu 14 listopada 1991 r. nie jest trafne.

Wnioskodawczyni w odpowiedzi na apelację pozwanego wniosła o jej i zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja pozwanego organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie. Nie zawiera bowiem zarzutów skutkujących koniecznością zmiany bądź uchylenia zaskarżonego wyroku. Sąd Apelacyjny nie znalazł także podstaw do stwierdzenia z urzędu nieważności postępowania.

Przedmiotem sporu między stronami było, czy wnioskodawczyni K. M. spełniła kumulatywne przesłanki warunkujące nabycie prawa do emerytury w wieku obniżonym, przewidzianej w art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 748 ze zm., zwana dalej ustawą emerytalną) w zw. z art. 32 tej ustawy, w szczególności przesłankę legitymowania się 15 latami pracy w warunkach szczególnych.

Podkreślenia przy tym wymaga, iż na etapie postępowania apelacyjnego pozwany nie kwestionował zaliczenia spornych okresów zatrudnienia ubezpieczonej do stażu pracy w warunkach szczególnych (prace telefonistek central międzymiastowych i miejscowych w urzędach pocztowo-telekomunikacyjnych i telekomunikacyjnych, o której mowa w wykazie A, dziale VIII, poz.
19 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze /Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm./), podnosząc jedynie, iż suma udowodnionych na dzień 31 grudnia 1998 r. jego okresów pracy w warunkach szczególnych ostatecznie wynosi 14 lat, 10 miesięcy i 2 dni.

We wskazanym powyżej zakresie Sąd Okręgowy przeprowadził stosowne postępowanie dowodowe, a w swych ustaleniach i wnioskach nie wykroczył poza ramy swobodnej oceny wiarygodności i mocy dowodów wynikające z przepisu art. 233 k.p.c., nie popełnił też uchybień
w zakresie zarówno ustalonych faktów, jak też ich kwalifikacji prawnej, które mogłyby uzasadnić ingerencję w treść zaskarżonego orzeczenia. W konsekwencji, Sąd Odwoławczy oceniając jako prawidłowe ustalenia faktyczne i rozważania prawne dokonane przez Sąd pierwszej instancji uznał
je za własne, co oznacza, iż zbędnym jest ich szczegółowe powtarzanie w uzasadnieniu wyroku Sądu odwoławczego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 r., sygn. I PKN 339/98, OSNAPiUS z 1999 r., z. 24, poz. 776).

W ocenie Sądu Apelacyjnego zarzut naruszenia art. 32 ustawy emerytalnej jest nieuzasadniony. Zgodnie z ust. 1 art. 32 ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub
w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1.
Z kolei ust. 4 powołanego przepisu wskazuje, że rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów
z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Zgodnie z tym rozporządzeniem za okres zatrudnienia uważa się okres liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresu zatrudnienia (§ 3), natomiast okresami pracy są okresy, w których praca w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy (§ 2). Wskazane wyżej okresy zostały ustawą z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.), która weszła w życie

z dniem 15 listopada 1991 r., zastąpione określeniem - okresy składkowe i nieskładkowe oraz okresy pracy w gospodarstwie rolnym (art. 6). Tymi samymi pojęciami operuje obecnie obowiązująca ustawa o emeryturach i rentach, przy czym okres pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy uważany jest za okres nieskładkowy (art. 7).

Dopiero ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach
z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 121, poz. 1264), która weszła w życie w dniu 1 lipca 2004 r., został dodany do ustawy o emeryturach i rentach przepis art.
32 ust. 1a, wyłączający możliwość uznania za pracę w szczególnych warunkach okresów niewykonywania pracy, za które pracownik otrzymał po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

W niniejszym stanie faktycznym organ rentowy decyzją z dnia 24 października 2014 r. odmówił ubezpieczonej prawa do emerytury w wieku obniżonym. Podstawą takiego rozstrzygnięcia było niespełnienie przez ubezpieczonego wymaganej przesłanki 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Na etapie postępowania apelacyjnego organ rentowy nie kwestionował już zaliczenia spornych okresów zatrudnienia do stażu pracy w warunkach szczególnych, podnosząc natomiast
że suma wszystkich okresów wykonywania pracy w warunkach szczególnych wynosi 14 lat,
10 miesięcy i 2 dni.

Zajmując stanowisko w przedmiocie tak skonstruowanego zarzutu organu rentowego wskazać należy – czego pozwany zdaje się nie dostrzegać – art. 32 ust. 1a ustawy emerytalnej nie
ma zastosowania do stanów powstałych przed jego wejściem w życie. Przepis ten wprowadza istotną zmianę w dotychczasowym stanie prawnym, określając szczegółowo okresy, które nie są do niego wliczane (na przykład okresy niezdolności do pracy spowodowane chorobą). Takiego rozróżnienia nie można było w żaden sposób wywieść w drodze wykładni dotychczasowych przepisów. W związku
z tym do czasu wejścia w życie przepisu art. 32 ust. 1a ustawy emerytalnej, do okresu pracy
w szczególnym charakterze, wlicza się okresy niezdolności do pracy z powodu choroby lub macierzyństwa. Na takim samym stanowisku stanął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 maja 2005 r.,
II UK 219/04, OSNP 2005 r., nr 22, poz. 361. Nie inaczej we wskazanej materii wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 7 lutego 2006 r. (I UK 154/05, LEX nr 272581) oraz w uchwale z dnia
27 listopada 2003 r. (III UZP 10/03, OSNP 2004/5/87, Prok.i Pr.-wkł. 2004/4/43, Biul.SN 2003/11/17, LEX nr 81642), w której udzielając odpowiedzi na postawione przez Sąd Apelacyjny w Łodzi pytanie prawne wyraził pogląd, zgodnie z którym „do okresu pracy w szczególnych warunkach, o jakich mowa w § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.), wlicza się okresy zasiłku chorobowego w czasie trwania tego stosunku pracy, przypadające po dniu wejścia w życie ustawy z dnia 17 października 1991 r. o rewaloryzacji emerytur i rent, o zasadach ustalania emerytur i rent oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 104, poz. 450 ze zm.).

Reasumując, Sąd Apelacyjny uznał – podzielając ugruntowane w tej materii stanowisko judykatury – że przepisy znajdujące zastosowanie w niniejszej sprawie nie pozwalają na odliczenie
od stażu pracy w warunkach szczególnych okresów niewykonywania przez K. M. pracy, za które otrzymała po dniu 14 listopada 1991 r. wynagrodzenie lub świadczenia z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Co prawda, przepis art. 32 ust. 1a ustawy obowiązuje
od dnia 1 lipca 2004 r. i odnosi skutek również względem stanów prawnych i faktycznych istniejących przed dniem jego wejścia w życie (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 16 maja 2013 r.,

III AUa 1239/12, LEX nr 1316202), jednakże jak wielokrotnie wyjaśniał Sąd Najwyższy (m.in.
w wyroku z dnia 23 kwietnia 2010 r., II UK 313/09, OSNP 2011/19-20/260, por. też wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 lipca 2011 r., I UK 12/11, niepubl.) osiągnięcie do dnia 1 stycznia 1999 r. okresu pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy emerytanej wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 tej ustawy, obowiązujących od dnia 1 lipca 2004 r. W uzasadnieniu powołanego orzeczenia z dnia 23 kwietnia 2010 r. Sąd Najwyższy podkreślił, że sytuacja osób wymienionych w art. 184 ustawy emerytalnej, opisywana w doktrynie jako ekspektatywa prawa podmiotowego, polega na spełnieniu się tylko części stanu faktycznego koniecznego do nabycia prawa, które poprzedza i zabezpiecza przyszłe prawo podmiotowe. Uwzględnianie ochrony praw w trakcie nabywania, aprobowane i wskazywane w orzecznictwie ETS (por. wyrok z dnia 3 października 2002 r., Á. B. P., sprawa C-347/00, (...) 2002 s. I- (...)), znajdowało wyraz także
w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. uchwałę składu 7 sędziów z dnia 27 kwietnia 2000 r.,
III ZP 2/00, OSNAPUS 2000 nr 16, poz. 620 oraz wyroki z dnia 4 grudnia 2003 r., I PK 111/03, OSNP 2004 nr 21, poz. 368, z dnia 24 września 2004 r., II PK 25/04, OSNP 2005 nr 10, poz. 141
i wcześniejszy z dnia 19 listopada 1993 r., II URN 47/93, OSNCP 1994/5 poz. 117).

Także Trybunał Konstytucyjny stosunkom tym niejednokrotnie dawał ochronę, jeżeli miały postać ekspektatywy maksymalnie ukształtowanej, czyli sytuacji prawnej, która spełnia zasadniczo wszystkie przesłanki ustawowe nabycia prawa do emerytury pod rządami dawnej ustawy, bez względu na stosunek do niej ustaw późniejszych. Trybunał uznawał je za postaci praw podmiotowych,
do których znajduje zastosowanie ochrona praw nabytych (por. wyroki z dnia 30 listopada 1988 r.,
K 1/88, OTK 1988 nr 1, poz. 6, z dnia 22 czerwca 1999 r., K 5/99, OTK 1999 nr 5, poz. 100, z dnia
23 listopada 1998 r., SK 7/98, OTK 1998 nr 7, poz. 114 i przede wszystkim orzeczenie z dnia 11 lutego 1992 r., K 14/91, OTK 1992 nr 1, poz. 7).

Uwzględniając, że ochrona ekspektatywy może wynikać z jej istoty, lecz także zyskiwać wzmocnienie w prawie, Sąd Najwyższy stwierdził, że funkcję takiego wzmocnienia spełnił art. 184 ustawy emerytalnej wobec pozostających w toku stosunków nabywania prawa do emerytury z tytułu wykonywania zatrudnienia w szczególnych warunkach przed 1 stycznia 1999 r. W przepisie tym ustawodawca utrwalił sytuację osób, które w dniu wejścia w życie ustawy wypełniły warunki stażu szczególnego i ogólnego i zadeklarował ich przyszłe prawo do emerytury w wieku wcześniejszym. Przez wydanie tego przepisu nastąpił stan związania, tj. zobowiązania się przez Państwo
do powstrzymania się od jakiejkolwiek ingerencji w istniejące prawo tymczasowe. Wobec tego przewidziana w ustawie ekspektatywa prawa do emerytury nie mogła wygasnąć na skutek nowej regulacji ustalania stażu zatrudnienia. Gwarancji przyszłego prawa do emerytury złożonej wobec osób, o których mowa w art. 184 ustawy emerytalnej, ustawodawca nie mógł już naruszyć przez ustalenie innego sposobu wyliczenia ich stażu ubezpieczenia. Stąd ocena, że wykazanie w dniu 1 stycznia 1999 r. określonego w art. 184 ustawy okresu wykonywania pracy w szczególnych warunkach wyłącza ponowne ustalenie tego okresu po osiągnięciu wieku emerytalnego, według zasad wynikających z art. 32 ust. 1a pkt 1 obowiązujących po dniu 1 lipca 2004 r. Pogląd ten wzmacnia treść art. 32 ust. 4 ustawy emerytalnej, odsyłająca w zakresie warunków emerytalnych do przepisów dotychczasowych (obowiązujących przed dniem 1 stycznia 1999 r.).

Sąd Apelacyjny w pełni podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w powołanym wyżej orzeczeniu. W konsekwencji Sąd Odwoławczy uznał, że do stażu pracy w szczególnych warunkach (niekwestionowanego przez pozwanego) wynoszącego 14 lat, 10 miesięcy i 2 dni zaliczyć należy przypadające przed 1 stycznia 1999 r. okresy niezdolności do pracy ubezpieczonej, za które wypłacono jej wynagrodzenie bądź przyznano zasiłek chorobowy, co daje łącznie ponad 15 lat stażu zatrudnienia w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe uznać należało, że ubezpieczona wykazała wymagany 15-letni staż pracy w warunkach szczególnych, przy niekwestionowanej przez pozwanego okoliczności wykazania pozostałych przesłanek potrzebnych do przyznania mu emerytury w wieku obniżonym z tytułu pracy w szczególnych warunkach, takich jak wymagany wiek 55 lat oraz okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze 20 lat. Wywiedziona przez organ rentowy apelacja, a także zaprezentowane w niej zarzuty, w żadnej mierze nie podważyły prawidłowości dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń, oceny mocy dowodowej i wiarygodności zebranego w sprawie materiału dowodowego, a także prawidłowo przeprowadzonej subsumcji prawnej.

W tym stanie rzeczy, Sąd Apelacyjny oddalił apelację pozwanego na podstawie art. 385 k.p.c. jako bezzasadną, jak w punkcie pierwszym sentencji wyroku.

Sąd Odwoławczy w punkcie drugim sentencji orzekł o zwrocie kosztów procesu za drugą instancję stosownie do treści art. 98 § 1 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 ust. 1 i 2 i § 11 ust. 2 w zw.
z § 12 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.)
w brzmieniu nadanym mu przez § 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego
z urzędu (Dz.U. z 2015 r., poz. 1078).

SSA M. Gerszewska SSA B. Grubba SSA A. Urban