Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2014 roku w sprawie o sygn. akt III C 533/13 z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej (...) położonej w Ł. przy ulicy (...) przeciwko A. B., M. B. (1), K. B., M. B. (2), P. B. i R. B. o opróżnienie lokalu mieszkalnego, Sąd Rejonowy umorzył postępowanie względem K. B. i M. B. (2) i oddalił powództwo w pozostałej części. Sąd ustalił ponadto, że w stosunku do pozwanych K. B., M. B. (2), P. B. i R. B. wyrok ma charakter zaoczny.

Sąd Okręgowy w Łodzi z dnia 9 stycznia 2015 roku w sprawie o sygn. akt III Ca 1240/14 na skutek apelacji powoda uchylił wyrok Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z dnia 28 kwietnia 2014 roku w zakresie pkt 2 wyroku i przekazał sprawę wobec pozwanych A. B., M. B. (1), P. B. i R. B. do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi z pozostawieniem temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego.

W uzasadnieniu Sąd Okręgowy uznał apelację powoda za zasadną stwierdzając, że Sąd I instancji nie rozpoznał istoty sprawy, a tym samym dopuścił się poważnego uchybienia, które wpłynęło na negatywną ocenę kontrolowanego orzeczenia. Sąd Okręgowy wskazał, iż Wspólnota Mieszkaniowa domagała się nakazania pozwanym członkom rodziny B. opuszczenia i opróżnienia lokalu mieszkalnego nr (...), znajdującego się w kamienicy położonej w Ł. przy ul. (...) wskazując jako podstawę prawną żądania art.13 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 150) w ramach podstawy faktycznej podając, iż chodzi o eksmisję pozwanych z przedmiotowego lokalu z uwagi na ich niewłaściwe zachowanie, stanowiące uciążliwość dla innych lokatorów. Sąd Rejonowy nie zbadał istnienia przesłanek zasadności roszczenia i nie ustalił okoliczności faktycznych, które miałyby w ramach tych przesłanek znaczenie dla rozstrzygnięcia w tym przedmiocie – oznacza to, że w rzeczywistości nie rozpoznał istoty sprawy, którą pod jego osąd poddano. Rozpoznając ponownie sprawę winno zostać ustalone istnienie przesłanek zasadności roszczenia wynikającego z art.13 ustawy, przy czym w pierwszej kolejności należy zbadać kwestię legitymacji procesowej czynnej Wspólnoty Mieszkaniowej oraz – w przypadku stwierdzenia, że pozwanym nadal przysługuje wynikające z umowy najmu uprawnienie do zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu – rozważyć, czy możliwe jest w takim stanie faktycznym uwzględnienie żądania nakazania opróżnienia przez nich lokalu, do którego aktualnie ogranicza swoje roszczenia powódka. W dalszej kolejności – jeśli powyższe zagadnienia zostaną rozstrzygnięte w sposób korzystny dla strony powodowej - Sąd winien ustalić, czy zachowanie pozwanych można zakwalifikować jako wykraczające w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, co czyni uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku. Konsekwencją uchylenia rozstrzygnięcia merytorycznego dotyczącego P. B. i R. B. i przekazania w tym zakresie sprawy do ponownego rozpoznania musiało być również uchylenie wyroku w zakresie, w jakim stwierdzono jego charakter zaoczny w odniesieniu do tych pozwanych. Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego zostało pozostawione Sądowi I instancji, stosownie do art.108 § 2 k.p.c.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi w sprawie o sygn. akt III C 135/15 z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej nieruchomości położonej przy ul. (...) w Ł. przeciwko A. B., M. B. (1), P. B., R. B. o eksmisję w pkt 1 oddalił powództwo oraz w pkt 2 ustalił, że wyrok jest zaoczny wobec pozwanych P. B. i R. B..

Apelację od powyższego orzeczenia wywiódł powód, zaskarżając je w części, tj. w zakresie punktu 1 wyroku. A. skarżonemu wyrokowi zarzucił:

1)  naruszenie przepisów prawa materialnego, a to:

- art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego poprzez jego nieprawidłową wykładnię z naruszeniem zasad wnioskowania a fortiori, w szczególności rozumowania a minori ad maius i uznanie, że wspólnocie mieszkaniowej nie przysługuje legitymacja procesowa do wystąpienia z powództwem o nakazanie opróżnienia lokalu, a w konsekwencji oddalenie powództwa;

- art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali poprzez jego niezastosowanie i nieuwzględnienie, że wspólnota mieszkaniowa nieruchomości przy ul. (...) w Ł. stanowi w istocie ogół właścicieli, których lokale położone są w budynku położonym w Ł. przy ul. (...) w Ł.;

2)  naruszenie przepisów postępowania, a to art. 108 § 1 i 2 k.p.c. poprzez zaniechanie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego w sprawie

W oparciu o powyższe zarzuty, powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez nakazanie pozwanym A. B., M. B. (1), P. B. i R. B. opuszczenie i opróżnienie lokalu mieszkalnego oznaczonego numerem (...), położonego w Ł. przy ul. (...), bez prawa do lokalu socjalnego, zasądzenie kosztów postępowania za obie instancje lub uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania wraz z obowiązkiem dokonania rozstrzygnięcia w zakresie kosztów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jako niezasadna podlegała oddaleniu.

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalone przez Sąd Rejonowy okoliczności faktyczne sprawy, uznając jednocześnie za zbędne powielanie ich w dalszej części uzasadnienia.

Podstawą żądania pozwu w niniejszej sprawie jest przede wszystkim art. 13 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego

Kwestią zasadniczą jednak w realiach niniejszej sprawy było ustalenie, czy stronie powodowej – Wspólnocie Mieszkaniowej przysługuje legitymacja czynna w niniejszej sprawie.

Podkreślić należy, że legitymacja procesowa jest to uprawnienie do wystąpienia w danym procesie w charakterze powoda (legitymacja procesowa czynna) bądź pozwanego (legitymacja procesowa bierna).

Z kolei stosowanie do art. 13 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego jeżeli lokator wykracza w sposób rażący lub uporczywy przeciwko porządkowi domowemu, czyniąc uciążliwym korzystanie z innych lokali w budynku, inny lokator lub właściciel innego lokalu w tym budynku może wytoczyć powództwo o rozwiązanie przez sąd stosunku prawnego uprawniającego do używania lokalu i nakazanie jego opróżnienia. Ponadto współlokator może wytoczyć powództwo o nakazanie przez sąd eksmisji małżonka, rozwiedzionego małżonka lub innego współlokatora tego samego lokalu, jeżeli ten swoim rażąco nagannym postępowaniem uniemożliwia wspólne zamieszkiwanie (ust. 2 art. 13 w/w ustawy).

Wskazać należy, że art. 13 ust. 1 jest swoistym uzupełnieniem podstaw rozwiązania najmu, których katalog zawiera art. 11. Można nawet uznać, że jest to szczególne uzupełnienie regulacji art. 11 ust. 10, poszerzone co do kręgu uprawnionych do sądowego żądania rozwiązania stosunku prawnego o lokatorów i właścicieli zamieszkujących (współzamieszkujących) w danym budynku.

Zgodnie z literalnym brzmieniem ustawy legitymację procesową czynną do wystąpienia z powództwem na podstawie art. 13 ust. 1 mają lokatorzy i właściciele lokali innych niż lokal zajmowany przez pozwanego, jeżeli lokale te znajdują się w tym samym budynku co lokal używany przez pozwanego.

Współlokatorem - zgodnie z definicją ustawową - jest osoba zamieszkująca wspólnie z innym lokatorem niezależnie od tego, czy jej tytuł prawny do używania lokalu jest samodzielny, czy też wynika z prawa lokatora, o czym stanowi art. 2 ust. 2 pkt 3. Żądanie orzeczenia przez sąd eksmisji współlokatora jest uzasadnione, jeżeli w toku postępowania zostanie wykazane, że korzystając z lokalu, współlokator zachowuje się w sposób rażąco naganny, przez co uniemożliwia wspólne z nim zamieszkiwanie. Ponieważ podstawą orzeczenia eksmisji jest tylko rażąco naganne postępowanie współlokatora, nie wystarczy, aby zachowywał się w jakikolwiek sposób pozostający w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Konieczne jest bowiem takie działanie lub zachowanie, które w obiektywnej ocenie zasługuje na szczególne potępienie. Rozważania jednak w tym zakresie są bezprzedmiotowe bowiem powodowi nie przysługuje w ogóle uprawnienie do domagania się przez pozwanych opuszczenia lokalu.

Przypomnieć należy, że pozew w niniejszej sprawie został wniesiony przez Wspólnotę Mieszkaniową (...) przy ul. (...) w Ł., reprezentowaną przez zarząd.

Wspólnota Mieszkaniowa jest natomiast podmiotem, który tworzony jest przez mieszkańców, zgodnie z treścią art. 6 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 roku o własności lokali.

W myśl w/w przepisu ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana.

Wspólnota mieszkaniowa nie spełnia zatem kryteriów dopuszczalności występowania z powództwem o orzeczenie przez sąd eksmisji. Nie jest bowiem żadnym z wymienionych podmiotów określonych w art. 13 ust. 1 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego.

W konsekwencji, Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, że strona powodowa tj. Wspólnota Mieszkaniowa nie posiada legitymacji procesowej do wystąpienia z niniejszym pozwem. Skoro tak, to powództwo podlega oddaleniu.

Za niezasadny również należy uznać zarzut naruszenia art. 108 § 1 i 2 k.p.c. poprzez zaniechanie rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego w sprawie.

Jeżeli bowiem sąd nie rozpozna całości żądania pozwu, to co do pozostałej części trwa stan sprawy w toku, a nadto stronie nie przysługuje środek odwoławczy, zgodnie z ogólną zasadą, że tam, gdzie nie ma rozstrzygnięcia, nie ma środka zaskarżenia.

Z tych wszystkich względów na podstawie przepisu art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy oddalił apelację.