Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 18 listopada 2015 r. Sąd Rejonowy w Płocku, w sprawach:

I.  z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę 403,32 zł, w punkcie a - zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 295,96 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 października 2013 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 3,92 zł tytułem zwrotu kosztów procesu; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił;

II.  w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę 832,72 zł; w punkcie a - zasądził od pozwanego na rzecz kwotę 375,72 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 marca 2014 r. do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił; w punkcie c - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 111,82 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

III.  w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę 1041,14 zł; w punkcie a - zasądził od pozwanego na rzecz kwotę 605,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił; w punkcie c - zasądza od powoda na rzecz pozwanego kwotę 22,29 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

IV.  w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę 1546,11 zł; w punkcie a - zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 767,52 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 stycznia 2014 r. do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił; w punkcie c - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 68,05 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

V.  w sprawie z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w G. przeciwko (...) Spółka Akcyjna w W. o zapłatę 1124,22 zł; w punkcie a - zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 659,08 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 marca 2014 r. do dnia zapłaty; w punkcie b - w pozostałej części powództwo oddalił; w punkcie c - zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 16,69 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (wyrok k. 191-193, uzasadnienie k. 204-223).

Apelację od powyższego orzeczenia wniosła strona powodowa, zaskarżając go w w części, tj. w punkcie:

⚫

I.b., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo w części ponad 295,96 zł;

⚫

II.b. i II.c., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo w części ponad 375,72 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 111,82 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

⚫

III.b. i III.c., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo w części ponad 605,16 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 22,29 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

⚫

IV.b. i IV.c., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo w części ponad 767,52 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 68,05 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

⚫

V.b. i V.c., tj. w zakresie, w którym Sąd I instancji oddalił powództwo w części ponad 659,08 zł i zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 16,69 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

W punkcie 1 apelacji zaskarżonemu wyrokowi skarżąca zarzuciła:

⚫

naruszenie przepisów prawa procesowego mające istotny wpływ na wynik sprawy, w szczególności zaś:

- art. 248 k.p.c. w związku z art. 187 § 2 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 227 i art. 245 k.p.c. poprzez niedopuszczenie prawidłowo zgłoszonego wniosku powódki o zobowiązanie wskazanych w pkt 10 ust. 10 petitum pozwu podmiotów do przedłożenia cennika usług zawierającego informację o stosowanej przez podmiot w dacie 24 marca 2014 r. stawce za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych w kwocie netto z uwzględnieniem, których wyceniane były koszty naprawy w systemie A./E. (z wyłączeniem stawek uzgodnionych w ramach umów łączących warsztat z zakładami ubezpieczeń) oraz dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z tych dokumentów, podczas gdy dowody te miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a okoliczności sporne pomiędzy stronami nie zostały jeszcze dostatecznie wyjaśnione;

- art. 278 § 1 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. poprzez niewysłuchanie wniosków stron w przedmiocie liczby i wyboru biegłych podczas gdy powódka wielokrotnie wskazywała w tym i innych postępowaniach toczących się przed Sądem Rejonowym w Płocku, że biegły mgr inż. P. J. wydawał dziesiątki, a nawet setki opinii w sprawach z powództwa (...) sp. z o.o. przeciwko (...) przy czym ich przeważającą cześć należy uznać za nierzetelną i wybiórczą; biegły niejednokrotnie wykraczał w swoich opiniach poza tezę dowodową zakreśloną mu postanowieniem sądu i wprowadzał do swoich wywodów subiektywne opinie, co do wysokości stawek, jakie winny być uwzględnione przez Sąd, które jednak nie znajdowały oparcia nie tylko w materiale dowodowym, ale nawet w samej opinii biegłego – należy wskazać, iż przedmiotowe stanowisko powódki wielokrotnie potwierdzał Sąd II instancji;

- art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 278 k.p.c. poprzez błędne dokonanie oceny materiału dowodowego tj. błędną ocenę opinii biegłego jako rzetelnej i fachowej, podczas gdy z jej treści jednoznacznie wynika, iż biegły oparł się na nieweryfikowalnych przez siebie danych i spekulacjach, a ponadto jego opinia była wybiórcza i tendencyjna;

- art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 245 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez dokonanie oceny materiału dowodowego z pominięciem jego istotnej części, a mianowicie dowodu z dokumentów prywatnych w postaci komunikatu z dnia 2 listopada 2013 r. (informacja o autoryzacji) oraz zaświadczenia z dnia 24 lutego 2014 r. przedłożonych w załączeniu do pisma procesowego powódki z dnia 25 sierpnia 2015 r., z których jednoznacznie wynika, iż (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. działa na zasadzie warsztatu autoryzowanego, spełniając ku temu wszelkie wymogi pod względem jakości świadczonych usług oraz zaplecza personalnego (kadry), technicznego i technologicznego; należy jednocześnie skarżąca wskazała, iż Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku wbrew wymogom art. 328 § 2 k.p.c. nie wskazał na powody dla których odmówił przedmiotowym dowodom wiarygodności i/lub mocy dowodowej;

⚫

w punkcie 2 apelacji, naruszenie przepisów prawa materialnego, a w szczególności:

- art. 805 k.c. w związku z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 i maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z art. 361 § 2 k.c. w związku z 363 k.c. poprzez ich błędną wykładnię, tj. przyjęcie iż wypłacone odszkodowanie nie musi pokrywać udokumentowanych kosztów naprawy pojazdu poszkodowanego (zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania) na skutek zaniżenia wysokości stawek za roboczogodzinę prac blacharsko mechanicznych i lakierniczych, podczas gdy stawki zastosowane przez wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy w niniejszej sprawie należały do cen występujących na terenie rynku lokalnego.

Wskazując na powyższe zarzuty apelująca w punkcie 3 wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w części tj. w punkcie:

⚫

I.b. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 107,36 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 października 2013 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt I.a. wyroku z dnia 18 listopada 2015 r. kwotę 295,96 zł wraz z odsetkami od dnia 2 października 2013) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję według norm przepisanych;

⚫

II.b. i II.c. poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 457,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 3 marca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt II.a wyroku z dnia 18 listopada 2015 r. kwotę 375,72 zł wraz z odsetkami od dnia 3 marca 2014 r.) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję według norm przepisanych;

⚫

III.b i III.c poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 435,98 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 24 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt III.a. wyroku z dnia 18 listopada 2015 r. kwotę 605,16 zł wraz z odsetkami od dnia 24 stycznia 2014 r.) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję według norm przepisanych;

⚫

IV.b i IV.c poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 778,59 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 10 stycznia 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt IV.a. wyroku z dnia 18 listopada 2015 r. kwotę 767,52 zł wraz z odsetkami od dnia 10 stycznia 2014 r.) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję według norm przepisanych;

⚫

V.b i V.c poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kwoty 465,14 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 marca 2014 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty (ponad zasądzoną w pkt V.a. wyroku z dnia 18 listopada 2015 r. kwotę 659,08 zł wraz z odsetkami od dnia 8 marca 2014 r.) i kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego za I instancję według norm przepisanych;

⚫

ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku w części, tj. w punkcie I.b., II.b. i II.c., III.b. i III.c., IV.b., IV.c, V.b i V.c oraz przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji.

Ponadto strona powodowa w punkcie 4 wniosła o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, wedle norm przepisanych.

Strona powodowa wniosła również w punkcie 5 o przeprowadzenie przez Sąd II instancji uzupełniającego postępowania dowodowego w zakresie niezrealizowanych przez Sąd I instancji wniosków dowodowych zawartych w pkt. 10 ust. 10 i 11 petitum pozwów.

Jednocześnie apelująca wniosła o zobowiązanie biegłego do odpowiedzi na pytanie, czy (...) sp. z o.o. z siedzibą w P. spełnia standardy właściwe podmiotom autoryzowanym w zakresie jakości świadczonych usług, zaplecza personalnego (kadry), technicznego, technologicznego, a także czy naprawa pojazdów we wszystkich połączonych do wspólnego rozpoznania sprawach w warsztacie formalnie posiadającym autoryzację producenta pojazdów przedmiotowych marek, doprowadziłaby do ich przywrócenia do stanu sprzed szkody w stopniu wyższym niż w przypadku naprawy w warsztacie (...) sp. z o.o., a także czy naprawa pojazdów w tym warsztacie wpłynęła na ich wartość rynkową w inny sposób niż gdyby naprawiano je w warsztacie formalnie posiadającym autoryzacje producentów tych pojazdów (mając na uwadze standard wykonanej usługi oraz renomę warsztatu, a także wiek i stan pojazdu, w tym historię wcześniejszych napraw a także teść Komunikatu z dnia 2 listopada 2013 r.).

Powódka wniosła przy tym o niepowoływanie w charakterze biegłego: mgr inż. P. J. oraz mgr inż. Z. K., z uwagi na wcześniejsze liczne zastrzeżenia do opinii sporządzanych przez w/w osoby.

Strona powodowa w punkcie 6 apelacji wniosła również o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów prywatnych:

- „Zaproszenie na szkolenie” – V. i V. (...) – Kursy ze ścieżki C. R. o kodzie TK-030 i kolejne;

- (...) – zaświadczenia o odbytych przez pracowników (...) sp. z o.o. (M. M. (1), S. S. oraz P. D., K. C. oraz S. W., M. K., H. J., A. N., T. K., J. S.) szkoleniach organizowanych przez (...) sp. z o.o.;

- Autoryzacja lakierni/arkusz oceny dot. Audytu przeprowadzonego przez zaakceptowanego dostawcę technologii, procesów, wiedzy i mat. Lakierniczych markę S. H., z którego wynika iż (...) sp. z 0.0. uzyskał 100% możliwych punktów za organizację pracy i procesów;

na okoliczność wysokich kompetencji zawodowych pracowników (...) sp. z o.o., podlegania przez nich analogicznym szkoleniom do przechodzonych przez pracowników (...) sp. z o.o. oraz wysokiej jakości świadczonych usług

W punkcie 7 apelacji skarżąca wniosła o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z zeznań świadka M. M. (2) (na adres: (...) sp. z o.o. z siedzibą w P., ul. (...), (...)-(...) P.), na okoliczność zasad funkcjonowania (...) sp. z o.o. w zakresie wykonywania napraw pojazdów marek: V. i M. (...) i powiązań pomiędzy (...) sp. z 0.0. a (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. , wyposażenia warsztatu oraz kompetencji zawodowych pracowników (...) sp. z o.o. oraz o przesłuchanie świadka przed właściwym sądem wezwanym, tj. Sądem Rejonowym w Płocku.

Powódka wskazała równocześnie, iż zarówno poszerzenie tezy dowodowej wniosku wskazanego w pkt. 10 ust. 11 petitum pozwu jak i wnioski zawarte w pkt. 6 i 7 niniejszej apelacji związane są ze stanowiskiem Sądu Rejonowego wyrażonym w wyroku, a zatem nie mogą być uznane za spóźnione, bowiem zgodnie z treścią art. 381 k.p.c. Sąd nie może pominąć dowodów, których potrzeba powołania wynikła po zamknięciu rozprawy przed Sądem I instancji. Niezależnie od tego należy wskazać, iż przeprowadzenie przedmiotowych dowodów ma istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, a braki i błędne ustalenia opinii biegłego opracowanej na etapie postępowania przed Sądem I instancji – uzasadniają konieczność uwzględnienia wniosków powódki (apelacja k. 232-242).

Na rozprawie apelacyjnej w dniu 27 lipca 2016 r. pełnomocnik pozwanego wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych (protokół rozprawy apelacyjnej k. 307-308).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna.

W pierwszej kolejności rozważone zostaną zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego, ponieważ ocena zasadności naruszenia prawa materialnego może być dokonana dopiero po stwierdzeniu, że ustalenia stanowiące podstawę faktyczną zaskarżonego wyroku zostały dokonane zgodnie z przepisami prawa procesowego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2004, sygn. akt II CK 409/03).

Sąd Okręgowy podziela i przyjmuje za własne ustalenia Sądu I instancji co do stanu faktycznego, jak również podziela ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego. Sąd ten dokonał również trafnej interpretacji przepisów mających zastosowanie w niniejszej sprawie.

Powódka jako główny przedmiot sporu i zaskarżenia w niniejszej sprawie upatrywała w zastosowaniu przez Sąd Rejonowy przy ustalaniu ekonomicznie uzasadnionych kosztów przywróceniu stanu poprzedniego wszystkich objętych sporem uszkodzonych pojazdów, jako właściwej stawki 130 zł netto za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych, a więc niższej niż dochodzona przez nią stawka 165/175 zł netto. Wskazywała przy tym, że (...) sp. z o.o. - jej poprzednik prawny, jest autoryzowanym warsztatem, co uzasadnia zastosowanie wyższych stawek niż te ustalone.

W ocenie Sądu odwoławczego powódka bezzasadnie zarzuciła w apelacji naruszenie art. 248 k.p.c. w zw. z art. 187 § 2 pkt 4 k.p.c. w zw. z art. 227 i art. 245 k.p.c. poprzez niedopuszczenie w toku postępowania pierwszoinstancyjnego zgłoszonego przez nią wniosku o zobowiązanie wskazanych w punkcie 10 ust. 10 petitum pozwu podmiotów do przedłożenia cennika usług zawierającego informację o stosowanych przez te podmioty stawkach za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych. Tymczasem taki wniosek dowodowy jest niedopuszczalny, brak jest bowiem podstaw prawnych w kodeksie postępowania cywilnego do takiego żądania. Uwzględnienie przez biegłego przy sporządzaniu opinii żądanych przez jedną ze stron, w tym wypadku powódkę, stawek stosowanych przez wskazane podmioty, niewątpliwie miałoby negatywny wpływ na obiektywny (bezstronny) charakter wydawanej opinii. Kwestia ustalenia, czy stawka stosowana przez dany warsztat przy naprawie uszkodzonych pojazdów jest stawką ekonomicznie uzasadnioną przy określeniu kosztów niezbędnych i celowych do przywrócenia pojazdów do stanu poprzedniego sytuuje się w zakresie wiadomości specjalnych biegłego sądowego o właściwej specjalności (art. 278 k.p.c.). Biegły bowiem przy wykorzystaniu swojej wiedzy zawodowej i naukowej, czyli wiadomości specjalnych, wydając opinię w sprawie w zakresie objętym tezą dowodową w celu ułatwienia oceny faktów istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, wykracza poza zasób wiedzy przeciętnie wykształconego człowieka, sporządzają opinię. Korzysta przy tym z profesjonalnej metodyki doboru metod badania rynku gwarantujących bezstronność formułowanych wniosków.

W ocenie Sądu odwoławczego nie podstaw powódka do podważania wiarygodności osoby P. J., jako biegłego sądowego, tj. jego sumienności i bezstronności, jedynie przez fakt wydawania przez biegłego „dziesiątków, a nawet setek” opinii w przeważającej części dla niej niekorzystnych. Każda z tych opinii niewątpliwie podlegała w toku postępowania sądowego ocenie zarówno pod względem ich rzetelności, jak i zupełności (art. 233 § 1 k.p.c.) tak przez sądy pierwszej, jak i drugiej instancji. Z wiedzy notoryjnej Sądu odwoławczego wynika, że sądy obu instancji orzekały na podstawie opinii tego biegłego. Jeżeli natomiast powódka kwestionowała bezstronności biegłego, co niewątpliwie ma miejsce w podniesionym zarzucie, to przysługiwało jej żądanie wyłączenia biegłego na zasadzie art. 281 k.p.c. w zw. z art. 48 k.p.c., z którego jednak nie skorzystała. Wskazać przy tym należy, że na rozprawie w dniu 22 maja 2015 r. (k. 122-123), na której postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego zostało ogłoszone, i na której wszelkie zastrzeżenia tak do osoby biegłego, jak tezy postanowienia mogły zostać wniesione, powódka i jej pełnomocnik nie stawili się pomimo ich prawidłowego zawiadomienia o terminie, co samo w sobie podważa już zarzut niewysłuchania stron co do osoby biegłego.

Zauważyć należy, że w rozpoznawanej sprawie Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego na okoliczność ustalenia kosztów robocizny prac blacharsko-lakierniczych według cen, którymi posługuje się wybrany przez każdoczesnego poszkodowanego warsztat i ich odniesienia do cen występujących na rynku lokalnym było poprzedzone poczynionymi przez Sąd Rejonowy ustaleniami, czy wybrane przez poszkodowanych (...)posiada autoryzację danego producenta uszkodzonego pojazdu – w tym wypadku M. (...) i V. (protokół rozprawy k. 100, odpowiedzi producentów k. 111 i k. 113). Sąd Rejonowy w tezie dowodowej dookreślił, że opinia biegłego winna uwzględnić stanowiska obu producentów – teza dowodowa zawarta w punkcie 1 postanowienia in fine (k. 123).

Biegły w opinii uwzględnił fakt, że warsztat(...)nie można traktować z małymi warsztatami, ze względu na wysokie standardy stosowane w naprawach, wielkości i wyposażeniu hali naprawczej, posiadanie oddzielnego biura obsługi klienta dysponującego odpowiednimi systemami informatycznymi (opinia biegłego k. 136). Wskazał przy tym, że przedział stosowanych stawek za roboczogodzinę za prace blacharsko-mechaniczne i lakiernicze na rynku lokalnym zamyka się w zakresie 90-140 zł netto, a żądana przez powódkę stawka 165/175 zł nie występują na rynku lokalnym w autoryzowanych warsztatach. Z tego powodu biegły uznał za zasadne uwzględnienie jako ekonomicznie uzasadnionej stawki za roboczogodzinę stawki kształtującej się w górnych granicach stawek stosowanych, tj. 130 zł netto, wyliczając przy tym różnice należnych a wypłaconych odszkodowań w przypadku każdego z pojazdów (opinia k. 137-138).

Jako chybiony należy ocenić zarzut naruszenia prawa procesowego w zakresie art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 278 k.p.c. poprzez błędne dokonanie oceny materiału dowodowego tj. błędną ocenę opinii biegłego jako rzetelnej i fachowej podczas gdy z jej treści jednoznacznie wynika, iż biegły oparł się na nieweryfikowalnych przez siebie danych i spekulacjach, a ponadto jego opinia była wybiórcza i tendencyjna.

Dowód z opinii biegłego podlega ocenie sądu przy zastosowaniu art. 233 § 1 k.p.c., na podstawie właściwych dla jej przedmiotu kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków (zob. uzasadnienie postanowienia SN z dnia 7 listopada 2000 r., I CKN 1170/98, OSNC 2001, Nr 4, poz. 64; uzasadnienie wyroku SN z dnia 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, LEX nr 77046).

Skarżąca wprawdzie po zapoznaniu z treścią opinii pisemnej biegłego kwestionowała wypływające z niej wnioski, co do zastosowania uzasadnionej ekonomicznie stawki za roboczogodzinę prac blacharko-mechanicznych i lakierniczych na poziomie 130 zł, powołując się na wysokie standardy obowiązujące w warsztacie zarówno w zakresie zaplecza technologicznego, jako wyszkolenia kadr, to jednak nie odniosła się do założeń przyjętych przez biegłego w tej opinii, w której przecież uwzględnił wysoki poziom technologiczny stosowany w zakładzie. Przyjął przy tym, że ekonomicznie uzasadnione stawki stosowane przez ten zakład w rozpoznawanych sprawach winny kształtować się w górnych granicach stawek stosowanych w okolicy P..

Powódka po zapoznaniu z treścią opinii złożyła do niej zastrzeżenia (k. 159-160), załączając dokument, z którego wynika, że działalność wybranego przez poszkodowanych zakładu ma charakter autoryzowany przez producentów uszkodzonych aut (k. 162). Wobec powyższego na rozprawie w dniu 4 listopada 2015 r. (k. 186) Sąd Rejonowy dopuścił dowód z ustnej opinii uzupełniającej.

Odnośnie zarzuty, iż biegły w innych składanych przez siebie opiniach wskazywał, że są warsztaty stosujące wyższe stawki, wskazać należy, iż właśnie składając ustne wyjaśnienia do opinii pisemnej biegły w sposób wyczerpujący i szczegółowy wyjaśnił kwestie budzące wątpliwość strony skarżącej wskazując, że na (...) rynku jest kilka firm współpracujących z (...), które uparcie twierdzą, że stosują stawki 165/170 zł za roboczogodzinę, jednak zdaniem biegłego takie stawki na tym rynku nie funkcjonują. Są owszem stosowane na rynku (...), ale dla takich firm takich jak J., czy L. (protokół rozprawy k. 186-186 odwrót).

Nie ma racji skarżący, gdy czyni Sądowi Rejonowemu zarzut naruszenia prawa procesowego w zakresie art. 278 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, tj. niewysłuchanie wniosków stron w przedmiocie liczby i wyboru biegłych. Na rozprawie bowiem, na której biegły składał uzupełniającą opinię, pomimo prawidłowego zawiadomienia, zarówno powódka jak i jej pełnomocnik nie stawili się. Nieobecność ta spowodowała, że strona powodowa sama pozbawiła się możliwości zadawania w stosownym czasie pytań biegłemu, w tym także składania zastrzeżeń, co do rzetelności wydanej opinii przez biegłego w zestawieniu z opinią tego samego biegłego wydaną w innej sprawie, która została załączona do akt, jak też zgłoszenia żądania przeprowadzenia dowodu z opinii dodatkowej przez innego biegłego i uzasadnienia tego żądania.

Zaniechanie ze strony powodowej w toku postępowania pierwszoinstancyjnego inicjatywy dowodowej spowodowało, że nie zdołał ona skutecznie jej zakwestionować. Podkreślić należy, że opinia biegłego nie może być weryfikowana, a zwłaszcza dyskwalifikowana, bez posłużenia się wiedzą specjalistyczną. Wobec braku inicjatywy dowodowej ze strony powodowej oraz logicznych i przekonujących wyjaśnień ustnych biegłego, co do zasadności poczynionych przez niego ustaleń, brak jest podstaw do podważania rzetelności fachowej i zupełności wydanej przez niego w sprawie opinii. Sąd Rejonowy procedujący w niniejszej sprawie dokonał sprawdzenia prawidłowości rozumowania biegłego przy sporządzaniu opinii, z uwzględnieniem wymagań logiki i zasad doświadczenia życiowego i wskazał, że opinia była rzetelna, logiczna i przekonywująca. Sąd Okręgowy nie dopatrzył się w opinii zarówno pisemnej jaki i ustnej żadnych nieprawidłowości i uznał je za całkowicie miarodajne i przekonywujące podstawy poczynionych przez Sąd I instancji ustaleń faktycznych w zakresie wysokości stawki za roboczogodzinę.

W konsekwencji jako bezzasadny należy ocenić zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w związku z art. 245 k.p.c. i art. 328 § 2 k.p.c. poprzez ocenę materiału dowodowego z pominięciem jego istotnej części, a to dokumentu w postaci komunikatu z dnia 2 listopada 213 r. (informacji o autoryzacji) oraz zaświadczenia z 24 lutego 2014 r., skoro kwestia stosowania przez autoryzowane zakłady stawek w żądanej przez powódkę wysokości, została negatywnie oceniona przez biegłego kierującego się specjalistyczną wiedzą w tym zakresie.

W świetle powyższych rozważań nietrafny jest zarzut naruszenia prawa materialnego art. 805 k.c. w związku z art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 i maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych. Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych w związku z art. 361 § 2 k.c. w związku z 363 k.c. poprzez ich błędną wykładnię, tj. przyjęcie iż wypłacone odszkodowanie nie musi pokrywać udokumentowanych kosztów naprawy pojazdu poszkodowanego (zgodnie z zasadą pełnego odszkodowania) na skutek zaniżenia wysokości stawek za roboczogodzinę prac blacharsko-mechanicznych i lakierniczych, podczas gdy stawki zastosowane przez wybrany przez poszkodowanego warsztat naprawczy w niniejszej sprawie należało do cen występujących na terenie rynku lokalnego.

Podkreślić należy, że zasada pełnego odszkodowania nie oznacza konieczności zasądzenia na rzecz powódki każdej ze wskazanych przez tę stronę kwoty. Musi ona bowiem znaleźć uzasadnienie w rzeczywistych, realnych kosztach przywrócenia pojazdów do stanu poprzedniego, a ciężar wykazania tego faktu spoczywa w tym wypadku na powódce, która tych kosztów w wyższym wymiarze niż ustalone przez biegłego oczekiwała. Tymczasem powódka w toku postępowania sądowego pomimo ciążącego na niej obowiązku procesowego (art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c.) nie udowodniła, aby stawki przez nią dochodzone mieściły się w przedziale stosowanych przez warsztaty funkcjonujące na terenie P., także przez te autoryzowane.

W ocenie Sądu Okręgowego wniosek dowodowy zgłoszony w pkt 5, 6 i 7 apelacji, o uzupełnienie postępowania dowodowego przez dopuszczenie do analizy obowiązujących w tym zakresie stawek roboczogodzin za roboty blacharsko-mechaniczne i lakiernicze stosowanych przez warsztaty wskazane przez powódkę w pozwie, dopuszczenie uzupełniającej opinii sporządzonej przez innego biegłego niż P. J. i Z. K. oraz przeprowadzenie dowodów z dokumentów prywatnych i zeznań świadka M. M. (2) na okoliczność stosowania przez zakład wysokich standardów napraw odpowiadających autoryzowanym warsztatom, były spóźnione, co skutkowało ich oddaleniem na podstawie art. 381 k.p.c. Wbrew twierdzeniom apelującej, wysokość stawki za roboczogodzinę była sporna między stronami już w toku postępowania likwidacyjnego. Także opinia biegłego sądowego wydana w toku pierwszej instancji dawała powódce asumpt do przeprowadzenia wskazanych dowodów, a następnie ustosunkowania się do nich. Zatem nie można podzielić stanowiska powódki, że potrzeba powołania tych dowodu pojawiła się dopiero na skutek wydania orzeczenia przez Sąd I instancji. Nadto zauważyć należy, że nawet skutecznie zgłoszone dowody w postaci załączonej do apelacji dokumentacja szkoleń nie miałyby wpływu na zapadłe rozstrzygniecie, gdyż w części dokumentacja ta została sporządzona w języku obcym, a z części sporządzonej w języku polskim, dotyczącej wskazanych w niej osób jako przeszkolonych nie wynika, że są to pracownicy zakładu naprawczego. Tak więc i te dowody nie mogłyby przesądzić o zasadności argumentacji zastosowania przez zakład będący poprzednikiem powódki wyższych stawek za naprawę pojazdów.

Sąd Okręgowy nie dostrzegł uchybień zaskarżonego wyroku, które winny być uwzględnione w toku kontroli instancyjnej z urzędu. W tym stanie rzeczy, wobec bezzasadności wskazanych zarzutów sformułowanych przez apelującą na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c. zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 660,00 złotych stanowiącą sumę kosztów zastępstwa procesowego ustaloną dla każdej z zaskarżonych spraw z osobna. Na koszty te złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego będącego radcą prawnym ustalone zgodnie z § 2 pkt 1 i 2 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 21 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz. U. z 2015 r., poz. 1804).

Marzena Eichstaedt Beata Matysik Bartosz Kaźmierak