Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 64/15
POSTANOWIENIE
Dnia 17 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Włodzimierz Wróbel
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 17 czerwca 2015 r.,
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
sprawy D. D.
skazanego z art. 191 § 1 k.k. i in.,
z powodu kasacji
wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Apelacyjnego w […]
z dnia 16 października 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w P.
z dnia 22 kwietnia 2014 r.,
p o s t a n a w i a:
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2) obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Okręgowego w P. z dnia 22 kwietnia 2014 r. D.D. został
uznany winnym czynów z art. 280 § 1 k.k. oraz z art. 191 § 2 k.k. w zw. z art. 157 §
2 k.k. w zw. z art. 189 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k., za które wymierzono mu karę
łączną 4 lat pozbawienia wolności. Następnie wyrok ten w stosunku do D. D. został
utrzymany w mocy (pkt. 2) wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 16 października
2014 r.
Od powyższego prawomocnego rozstrzygnięcia kasację wniósł obrońca
skazanego, zarzucając przedmiotowemu rozstrzygnięciu:
2
1. Rażące naruszenie art. 157 § 4 k.k. w zw. z art. 60 § 1 k.p.k., w zw. z art.
303 k.p.k. i zw. z art. 17 § 1 pkt 9 k.p.k. przez objęcie zaskarżonym wyrokiem czynu
ściganego z oskarżenia prywatnego w sytuacji braku wydania stosownego
postanowienia przez Prokuratora o wszczęciu postępowania w tym zakresie oraz w
sytuacji braku interesu społecznego w wytoczeniu postępowania tj. brak skargi
uprawnionego oskarżyciela;
2. Rażące naruszenie art. 410 k.p.k. w zw. z art. 4 k.p.k. i w zw. z art. 7 k.p.k.
przez brak zdaniem obrońcy oparcia wyroku na całokształcie okoliczności
ujawnionych podczas rozprawy głównej w szczególności poprzez, nieznajdujące
poparcia w zasadach prawidłowego rozumowania oraz wskazaniach wiedzy i
doświadczenia życiowego;
3. Rażące naruszenie art. 193 § 1 k.p.k. w zw. z art. 307 § 1 k.p.k. i w zw. z art.
308 § 1 k.p.k. przez zaniechanie na etapie postępowania przygotowawczego oraz
przed jego formalnym wszczęciem zbadania, w tym oględzin z użyciem biegłych z
zakresu medycyny sądowej, mimo że okoliczności sprawy wymagały sprawdzenia
faktów objętych zawiadomieniem o przestępstwie oraz zabezpieczenia
ewentualnych dowodów przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem, w
sytuacji gdy przemawiałyby zdaniem obrońcy na korzyść skazanego D. D.;
4. Rażące naruszenie art. 326 § 2 k.p.k. w zw. z art. 326 § 1 k.p.k., w zw. z art.
311 § 2 k.p.k. i w zw. z art. 311 § 1 k.p.k. przez prowadzenie śledztwa przeciwko
skazanemu D. D. wyłącznie przez Policję, bez udziału Prokuratora, w sytuacji gdy
zdaniem obrony przyczyniło się to do istotnych zaniedbań w gromadzeniu materiału
dowodowego na etapie postępowania przygotowawczego i które to naruszenie
miało istotny wpływ na wydanie zaskarżonego orzeczenia.
Podnosząc powyższe zarzuty skarżący wniósł o uniewinnienie skazanego D.
D. od zarzucanego mu czynu. Ewentualnie o uchylenie przedmiotowego wyroku w
zaskarżonej części i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sadowi
Apelacyjnemu.
W swojej odpowiedzi na kasację, Prokurator Prokuratury Apelacyjnej wniósł
o jej oddalanie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
3
Kasacja okazałą się bezzasadna w stopniu pozwalającym na jej rozpoznanie
w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
Zarzuty postawione w kasacji w pkt 3 i 4, jako że dotyczą tylko i wyłącznie
domniemanych mankamentów postępowania przygotowawczego nie mogą mieć
znaczenia na tym etapie postępowania. Pamiętać należy, że kasacja wnoszona
przez strony skierowana może być jedynie przeciwko wyrokowi sądu
odwoławczego i zasadzać się na rażących błędach, które zaistniały na tym etapie
procedowania. Ewentualnie możliwe jest podniesienie zarzutu rażącego naruszenia
prawa procesowego w przypadku, gdy błąd polegający na naruszeniu art. 7 k.p.k.
(zasada swobodnej oceny dowodów) przez Sąd I instancji przenika do wyroku sądu
odwoławczego, gdy ten w pełni i bezkrytycznie akceptuje ustalenia faktyczne sądu
a quo. Nie można jednak czynić sądowi odwoławczemu zarzutu z potencjalnych
mankamentów postępowania przygotowawczego. W trakcie postępowania
sądowego przed sądem I instancji obrona może podnosić różnego rodzaju zarzuty i
żądać przeprowadzenia postępowania dowodowego w taki sposób, by błędy
popełnione na wcześniejszym etapie zostały naprawione i oskarżony nie ponosił ich
negatywnych konsekwencji.
Co do pkt 2 kasacji podkreślić należy, że zarzuty naruszenia art. 4 k.p.k., czy
tez art. 7 k.p.k. sprowadzają się (co wynika z uzasadnień) jedynie do polemiki z
ustaleniami faktycznymi poczynionymi przez Sąd I instancji. Zgodnie z
ugruntowaną linią orzeczniczą Sądu Najwyższego, ogólne deklaracje zawarte m.in.
w art. 2 k.p.k. lub art. 4 k.p.k., których realizację stanowią dopiero konkretne normy
procesowe regulujące kształt poszczególnych instytucji, uprawnień stron i
obowiązków organów, nie mogą stanowić wyłącznej podstawy zarzutów
kasacyjnych (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 20 listopada 2012
r. V k.k. 106/12, LEX nr 1231645). W niniejszej sprawie owe przepisy były
wprawdzie przez skarżącego powoływane w powiązaniu z innymi regulacjami
k.p.k., lecz ich uzasadnienie wskazuje, że był to jedynie zabieg mający
uwiarygodnić zarzut sprowadzający się do odmiennej oceny zebranego w sprawie
materiału dowodowego. Natomiast, gdy chodzi o zarzut naruszenia art. 7 k.p.k.
należy przypomnieć, że zarzut ten podnoszony może być w postępowaniu
kasacyjnym wówczas, gdy sąd odwoławczy czynił samodzielne ustalenia faktyczne,
4
co w niniejszej sprawie nie miało miejsca (por. m.in. postanowienie Sądu
Najwyższego z dnia 18 czerwca 2013 r., V k.k. 34/13 LEX nr 1331396).
Natomiast zarzut postawiony w pkt 1, mający potencjalnie najistotniejsze
znaczenie w sprawie, jako że sygnalizujący pojawienie się w sprawie tzw.
bezwzględnej przyczyny odwoławczej nie może zostać uznany za skuteczny.
Lektura art. 60 k.p.k. nie pozwala na przyjęcie, iż wymaga on od oskarżyciela
wydawania dodatkowej decyzji procesowej oraz jej uzasadnienia w przypadku woli
objęcia ściganiem czynu prywatnoskargowego. Takie stanowisko wyrażone zostało
w orzecznictwie wielokrotnie (z najnowszych judykatów por. wyrok Sądu
Apelacyjnego w Szczecinie z dnia 10 kwitnia 2014 r., II AKa 48/14: „1. Ustawa
przewiduje ingerencję prokuratora w sprawy o przestępstwa ścigane z oskarżenia
prywatnego, "jeżeli wymaga tego interes społeczny", jednakże nie definiuje tego
pojęcia. Zakresem tej nazwy trzeba objąć wszystkie sytuacje, które przewidują, że
przestępstwo prywatnoskargowe narusza także interesy ogółu. 2. Ocena istnienia
interesu społecznego należy wyłącznie do prokuratora i nie podlega kontroli ze
strony sądu. Nadto regulacja z art. 60 k.p.k. nie zobowiązuje prokuratora do
wyraźnego uzasadnienia, jakie przesłanki skłoniły go do uznania, że interes
społeczny wymaga jego ingerencji.”
Wobec powyższego należało orzec, jak w sentencji.