Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 141/15
POSTANOWIENIE
Dnia 30 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 30 czerwca 2015 r.,
sprawy K. R.
skazanego za popełnienie przestępstwa z art. 200 § 1 kk w zw. z art. 12 kk
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego z dnia 16 grudnia 2014 r., utrzymującego w mocy
wyrok Sądu Rejonowego w L. z dnia 31 lipca 2014 r.,
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. obciążyć skazanego K. R. kosztami sądowymi
postępowania kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w L., wyrokiem z dnia 31 lipca 2014 r., uznał K. R. za
winnego popełnienia przestępstwa z art. 200 § 1 k.k., za które wymierzono mu karę
5 lat pozbawienia wolności.
Wyrok ten został zaskarżony apelacją obrońcy oskarżonego, który zarzucił
„naruszenie art. 200 § 1 k.k. przez przyjęcie, że oskarżony dopuścił się
zarzucanego mu czynu”. Podnosząc ten zarzut skarżący wniósł o zmianę
zaskarżonego wyroku przez uniewinnienie oskarżonego ewentualnie o uchylenie
zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy w P., po rozpoznaniu apelacji obrońcy oskarżonego,
wyrokiem z dnia 16 grudnia 2014 r., utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, uznając
apelację za oczywiście bezzasadną, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy
2
wynagrodzenie za obronę oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym
oraz zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych.
Wyrok Sądu odwoławczego został zaskarżony kasacją wniesioną przez
obrońcę skazanego K. R. Skarżący zarzucił „rażącą obrazę prawa procesowego,
mogącą mieć wpływ na treść rozstrzygnięcia, a polegającą na oparciu
rozstrzygnięcia o zeznania świadków, stanowiące odtworzenie zeznań
pokrzywdzonej, pomimo skorzystania przez pokrzywdzoną będącą osobą bliską z
prawa odmowy składania zeznań, tj. naruszenie art. 182 § 1 k.p.k. w zw. z art. 186
§ 1 k.p.k.” i wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku oraz uniewinnienie.
Prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł o oddalenie kasacji obrońcy
skazanego jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Kasacja obrońcy skazanego K. R. jest oczywiście bezzasadna, w rozumieniu
art. 535 § 3 k.p.k. i jako taka została oddalona.
Przede wszystkim należy wskazać, że tak skonstruowany przez wnoszącego
kasację zarzut dotyczy tylko i wyłącznie orzeczenia Sądu I instancji, co jest
niezgodne z wymogami określonymi w treści art. 519 k.p.k., który stanowi, iż
przedmiotem zaskarżenia może być jedynie wyrok Sądu odwoławczego. Wyrok
Sądu I instancji może być w postępowaniu kasacyjnym zaskarżony skutecznie
jedynie w sposób pośredni poprzez wykazanie uchybień, które nastąpiły w trakcie
prowadzonej zwyczajnej kontroli odwoławczej. Kasacja nie jest bowiem kolejnym
środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego rozstrzygnięcia Sądu II instancji.
Wniesiona kasacja nie zawiera jednak zarzutów dotyczących obrazy art. 457 § 3
k.p.k. lub art. 433 § 2 k.p.k., a analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku
jednoznacznie wskazuje, że Sąd Okręgowy, postępując zgodnie z zasadami
określonymi w tych przepisach, w sposób wyczerpujący ustosunkował się do zarzut
naruszenia art. 200 § 1 k.k. i wniosków podniesionych w apelacji obrońcy
skazanego wskazując równocześnie dlaczego uznał je za niezasadne. Wprawdzie
w apelacji został postawiony zarzut naruszenia prawa materialnego, to z jej
uzasadnienia wynikało, iż w istocie chodziło o zarzut naruszenia prawa
procesowego. Obrońca podkreślał, iż wobec odmowy składania zeznań przez
pokrzywdzoną brak jest dowodu na popełnienie przez oskarżonego zarzucanego
3
czynu, równocześnie kwestionował ocenę zeznań świadków dokonaną przez Sąd I
instancji. Podkreślić należy, że w apelacji obrońca w żaden sposób nie wskazywał
na niemożność wykorzystania zeznań świadków E. W. i M. R., którzy stanowili
rodzinę zastępczą dla pokrzywdzonej oraz A. D., będącej pracownicą PCPR, tak
jak to czyni obecnie obrońca skazanego w kasacji. Mimo, iż nie było to
podnoszone w apelacji, Sąd odwoławczy w uzasadnieniu wyroku wskazał, iż mimo
skorzystania przez małoletnią pokrzywdzoną z prawa do odmowy składania zeznań
zgodnie z art. 182 k.p.k., to istniała możliwość prawna wykorzystania zeznań tych
świadków, którzy uzyskali informacje na temat zdarzeń bezpośrednio od tej
pokrzywdzonej. Zdaniem Sądu Najwyższego w pełni należy zgodzić się z takim
stanowiskiem Sądu odwoławczego. Natomiast bezpodstawny jest pogląd autora
kasacji, jakoby przesłuchanie wyżej wskazanych świadków na treść wiadomości
przekazanych im przez córkę oskarżonego Z. R., korzystającą z prawa odmowy
złożenia zeznań na podstawie art. 182 § 1 k.p.k., było prawnie niedopuszczalne,
ponieważ w ten sposób odtworzone zostały, z obrazą art. 186 § 1 k.p.k., jej
zeznania złożone w postepowaniu przygotowawczym. Stwierdzić bowiem należy,
że art. 186 § 1 k.p.k. nie ustanawia bezwzględnego zakazu przeprowadzenia
dowodu, co do treści informacji przekazywanych innym osobom przez świadka
korzystającego następnie z prawa do odmowy zeznań. Zakazem tym objęta jest
jedynie treść „uprzednio złożonego zeznania” oraz możliwość dokonania na jego
podstawie ustaleń faktycznych. Wolno więc odtwarzać wypowiedzi osoby, która
korzysta z prawa odmowy zeznań, jeżeli były one składane spontanicznie poza
protokołem przesłuchania w charakterze świadka (zob. postanowienie SN z dnia 1
września 2003 r., V KK 12/03, LEX nr 80708; wyrok SN z dnia 21 marca 2013 r., III
KK 268/12, LEX nr 1311768).
Mając powyższe na uwadze, wobec nie stwierdzenia naruszenia przepisów
prawa wskazanych w kasacji, Sąd Najwyższy orzekł jak w części dyspozytywnej
postanowienia, obciążając skazanego K. R. kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego w oparciu o przepis art. 636 § 1 k.p.k.
4