Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 549/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 października 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący:

SSA Feliksa Wilk

Sędziowie:

SSA Iwona Łuka-Kliszcz

SSA Maria Szaroma (spr.)

Protokolant:

st.sekr.sądowy Mariola Pater

po rozpoznaniu w dniu 9 października 2012 r. w Krakowie

sprawy z wniosku J. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o emeryturę pomostową

na skutek apelacji wnioskodawcy J. F.

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach Wydziału V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 31 stycznia 2012 r. sygn. akt V U 952/11

u c h y l a zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę Sądowi Okręgowemu w Kielcach do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt III AUa 549/12

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 9 października 2012 r.

Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2012 r. Sąd Okręgowy w Kielcach V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie od decyzji z dnia 2 września 2011 r., którą Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił J. F. przyznania emerytury ponieważ nie udowodnił on aby po dniu 31 grudnia 2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Sąd Okręgowy ustalił, że J. F., urodzony (...), w okresie od 15 stycznia 1996 r. do 30 kwietnia 2011 r. był zatrudniony w Zakładzie (...) w T. na stanowisku kierowcy ciągnika. Wnioskodawca wykonywał w tym czasie różne prace – wywoził nieczystości stałe z parku, z Ośrodka (...) w S., czyścił kolektory ściekowe, wykonywał prace przy wypompowywaniu szamb i wywozie tych nieczystości.

Usługi w postaci wywożenia nieczystości stałych z parku oraz z ośrodka wczasowego wykonywał średnio dwa razy w tygodniu. W pozostałe dni wykonywał inne prace zlecone przez dyrektora w zależności od potrzeb. Dużo czasu pracował również przy remontach dróg dowożąc ciągnikiem materiały budowlane. Pracował też przy usuwaniu awarii wodociągowych, kanalizacyjnych, przy sprzątaniu wysypiska, zimą ciągnikiem z pługiem odśnieżał śnieg. Po dniu 31 grudnia 2008 r. wnioskodawca wykonywał te same czynności za wyjątkiem czyszczenia kolektorów ściekowych, wypompowywania szamba czy wywożenia śmieci. Wywożeniem nieczystości na terenie gminy, od około czterech lat, zajmowało się inne przedsiębiorstwo. Wnioskodawca przez cały okres swojego zatrudnienia sporadycznie wykonywał również prace polegające na oczyszczaniu studzienek kanalizacyjnych. W dniu 5 maja 2011 r. ubezpieczony złożył wniosek o emeryturę.

Sąd Okręgowy za bezsporne uznał, że wnioskodawca spełniał wymóg z art. 4 pkt. 2 cyt. ustawy, tj. wymóg posiadania okresu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat, i z tego względu uznał, że spór w niniejszej sprawie ogranicza się jedynie do tego, czy wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach po dniu 31 grudnia 2008.

Powołując się na art. 3 i 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. z 2008 r. Nr 237 poz. 1656 ze zm.) Sąd Okręgowy stwierdził, że odwołanie od zaskarżonej decyzji nie jest zasadne. Sąd I instancji w oparciu o akta osobowe wnioskodawcy oraz zeznania świadków: J. D. i A. W. ustalił bowiem, że wnioskodawca w okresie od 1 stycznia 2009 r. do 30 czerwca 2009 r. nie wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy ujętej w załączniku nr 1 pod poz. 38 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych, a zatem nie spełnił warunku z art. 4 pkt. 6 w zw. z art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych. W tym stanie rzeczy Sąd I Instancji uznał, że wnioskodawcy prawo do świadczenia nie przysługuje, o czym orzekł jak w sentencji na podstawie art. 477 14§1 k.p.c.

Apelację od powyższego wyroku złożył wnioskodawca wnosząc o jego zmianę poprzez uwzględnienie odwołania i ustalenie prawa do emerytury pomostowej. W uzasadnieniu podniósł, że świadczył pracę warunkach szczególnych po dniu 31 grudnia 2008 r. w pełnym wymiarze, co zresztą potwierdzili świadkowie (świadkowie podali, że w innych dniach, nie podanych w wykazie, wykonywał prace na wysypiskach i wylewiskach nieczystości związane z bardzo dużym wysiłkiem fizycznym). Wnioskodawca zarzucił, że wykonywanie powyższych czynności nie podważa okoliczność, iż wywozem nieczystości z gminy T. od 2009 r. zajmowała się firma zewnętrzna, gdyż on nadal je wykonywał. Wnioskodawca podkreślił, że w sprawie nie liczy się stanowisko określone w umowie lecz faktycznie wykonywane czynności, które przesądzają o charakterze świadczonej pracy.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy skutkowała uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy wnioskodawca urodzony (...), jest uprawniony do emerytury pomostowej w myśl przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.z 2008 r. Nr 237, poz.1656).

Przepis art. 3 cyt. ustawy w sposób jednoznaczny wymienia przesłanki jakie osoba domagająca się prawa do tegoż świadczenia winna spełniać (katalogu tego nie można traktować rozszerzająco). Brak choćby jednej przesłanki niweczy prawo do dochodzenia tego świadczenia.

Sąd Apelacyjny w sposób szczegółowy dokonał analizy akt emerytalnych wnioskodawcy (III tomy), w szczególności kart przebiegu zatrudnienia, w tym okresów pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych i uznał, wbrew stanowisku wyrażonemu przez Sąd Okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, iż kwestia sporna nie została w sprawie rozstrzygnięta. Spornym była bowiem kwestia, czy wnioskodawca na dzień 31 grudnia 1998 r. legitymuje się 15 letnim stażem pracy w warunkach szczególnych. Sąd Okręgowy oparł się li tylko na osnowie zaskarżonej decyzji, nie zwracając uwagi na to, iż w odpowiedzi na odwołanie od tejże decyzji i aktach emerytalnych, organ rentowy kwestionuje okoliczność, iż wnioskodawca nie legitymuje się 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach. Sąd I instancji, skupił się jedynie na dość powierzchownej ocenie pracy wnioskodawcy w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze po dnu 1 stycznia 2009 r. Należy podnieść, co jest okolicznością bezsporną, iż dwie decyzje wydane przez organ rentowy, poprzedzające zaskarżoną decyzję odmawiały wnioskodawcy prawa do emerytury pomostowej, a to wobec niespełnienia 3 przesłanek, tj. brak legitymowania się co najmniej 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych, brak udokumentowania okresu pracy w warunkach szczególnych i szczególnym charakterze po dniu 1 stycznia 2009 r. – stosownie do przepisów ustawo o emeryturach pomostowych oraz nierozwiązanie stosunku pracy. Od tych decyzji wnioskodawca odwołał się do Sądu Okręgowego, który to wyrokami z dnia 24 listopada 2010 r. i 5 maja 2011 r. oddalił jego odwołania. Powyższe wyroki są prawomocne.

Sąd Apelacyjny uznał, że obowiązkiem Sądu Okręgowego przy ponownym rozpoznaniu sprawy będzie szczegółowe przeprowadzenie postępowania dowodowego na okoliczność, czy wnioskodawca na dzień 31 grudnia 1998 r. legitymował się 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych. Na tą okoliczność winien on w szczególności przesłuchać zawnioskowanych przez wnioskodawcę świadków, przeprowadzić dowód z akt osobowych ze spornego okresu i poczynić w tym przedmiocie stosowne ustalenia, a następnie dogłębnie i wnikliwie poczynić ustalenia, również do okresu pracy wnioskodawcy w warunkach szczególnych i szczególnym charakterze po dniu 1 stycznia 2009 r., a następnie w oparciu o te ustalenia dokonać prawidłowej subsumcji prawa materialnego.

Wobec powyższego wyrok Sądu Okręgowego musiał zostać uchylony, a to wobec braku ustalenia przesłanek określonych w ustawie o emeryturach pomostowych i braku merytorycznego rozstrzygnięcia. Z tych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji na zasadzie art. 386 k.p.c.