Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt KSP 11/15
POSTANOWIENIE
Dnia 3 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Barbara Skoczkowska (przewodniczący)
SSN Andrzej Ryński (sprawozdawca)
SSN Dariusz Świecki
po rozpoznaniu skargi T.G.
na przewlekłość postępowania przed Sądem Apelacyjnym w […],
w Izbie Karnej, na posiedzeniu, w dniu 3 września 2015 r.,
na podstawie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na
naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu
przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i
postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. nr 179, poz. 1843
ze zm.)
p o s t a n o w i ł :
I. zwolnić T. G. od opłaty od skargi;
II. skargę oddalić.
UZASADNIENIE
2
W dniu 10 sierpnia 2015 r. T. G. skierował do Sądu Apelacyjnego,
adresowaną do Sądu Najwyższego, skargę na przewlekłość postępowania
sądowego, – postępowania wykonawczego w sprawie […] prowadzonego
przez Sąd Apelacyjny w […] w ramach kontroli instancyjnej postanowienia
Sądu Okręgowego w K. z dnia 5 maja 2015 r. w przedmiocie zarządzenia
wykonania kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej, w związku z
zaskarżeniem tegoż postanowienia zażaleniem. Nadto na wypadek
ewentualnego uwzględnienia skargi postulował on o zlecenie temuż Sądowi
podjęcia w wyznaczonym terminie odpowiednich czynności procesowych
mających doprowadzić do zakończenia tegoż postępowania, zasądzenie od
Skarbu Państwa na rzecz skarżącego odpowiedniej sumy pieniężnej w
wysokości 1000 zł. oraz wydanie szeregu dalszych rozstrzygnięć w oparciu o
powołane w skardze przepisy procesowe, a w szczególności zawieszenie
postępowania objętego niniejszą skargą do czasu jej rozpoznania i zakończenia
toczących się postępowań cywilnych, postępowania egzekucyjnego oraz
ewentualnego wniesienia kasacji przez podmioty uprawnione wskazane w art.
521 k.p.k. od prawomocnego wyroku sądu, który jest przedmiotem objętego
skargą na przewlekłość postępowania wykonawczego.
Nadto w skardze został zamieszczony wniosek o zwolnienie T. G. od
obowiązkowej opłaty z uwagi na sytuację majątkową skarżącego, a w
szczególności konieczność wykonania ciążącego na nim obowiązku
naprawienia szkody w kwocie przekraczającej 180 000 zł., nałożonego przez
Sąd orzekający w postępowaniu jurysdykcyjnym.
Prezes Sądu Apelacyjnego w odpowiedzi na skargę na przewlekłość
postępowania w sprawie […] wniósł o jej oddalenie jako niezasadnej.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Wniosek T. G. o zwolnienie go od stałej opłaty od skargi zasługuje na
uwzględnienie. Wysokość ciążących na skarżącym świadczeń finansowych
jakie obowiązany jest on ponieść z mocy wyroku Sądu Okręgowego w K. z
dnia 27 lutego 2012 r., częściowo zmienionego wyrokiem Sądu Apelacyjnego
3
z dnia 14 lutego 2013 r., przekracza 180 000. Jeżeli ten fakt zestawimy z
sytuacją majątkową skarżącego wykazaną w zalegającym w aktach wywiadzie
środowiskowym sporządzonym przez kuratora w trybie art. 14 § 1 k.k.w., oraz
w oświadczeniu majątkowym skarżącego z dnia 10 sierpnia 2015 r., to należy
uznać, że aktualnie skarżący nie jest w stanie uiścić opłaty od skargi, która
wynosi 100 zł., co skutkowało uwzględnieniem złożonego w tym zakresie
wniosku.
Odnosząc się do meritum skargi nie można podzielić stanowiska T. G.,
że w postępowaniu sądowym toczącym się przed Sądem Apelacyjnym doszło
do wystąpienia przewlekłości postępowania. Fakt, iż Sąd Apelacyjny do tej
pory nie rozpoznał zażalenia T. G. na postanowienie Sądu Okręgowego w K. o
zarządzeniu wobec niego kary pozbawienia wolności warunkowo zawieszonej,
od daty jego wpływu, tj. od dnia 19 maja 2015 r. nie oznacza, iż w sprawie
niniejszej prawo strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki
zostało naruszone.
Zgodnie z treścią art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze
na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu
przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i
postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. nr 179, poz. 1843
ze zm.), zwanej dalej ustawą, dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do
przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i
prawidłowość czynności podjętych przez sąd, uwzględniając charakter sprawy,
stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła
skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w
szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. Te
przesłanki odnoszą się również do spraw dotyczących wykonania orzeczenia
sądowego.
4
Z cyt. wyżej przepisu ustawy wynika, że standard ochrony prawa do
rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki ma charakter
zindywidualizowany i wymaga przeanalizowania czynności podejmowanych
przez sąd w postępowaniu objętym skargą. Analiza przepisów ustawy,
zwłaszcza zaś : art. 2 ust. 1, art. 4 ust. 1, art. 5 ust. 1 i 2, pozwala na
stwierdzenie, że przedmiotem merytorycznej kontroli sądu rozpoznającego
wniesioną skargę, może być tylko to postępowanie, które toczyło się w czasie,
w którym skarga wpłynęła do właściwego sądu (zob. też postanowienie SN z
dnia z dnia 10 czerwca 2008 r., KSP 2/08, OSNKW 2008, z. 9, poz. 71).
Zatem, w niniejszej sprawie, przy rozpoznaniu skargi T. G. na
przewlekłość postępowania, przedmiotem analizy Sądu Najwyższego może
być jedynie postępowanie w sprawie […], które toczyło się w Sądzie
Apelacyjnym w […] w dacie wniesienia tej skargi. Odtwarzając tok tego
postępowania i chronologię oraz terminowość podejmowanych przez Sąd
czynności dla stwierdzenia czy wystąpiło naruszenie prawa skarżącego do
rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki (art.2 ust.1 ustawy), należy
stwierdzić, że zażalenie skazanego T. G. z dnia 11 maja 2015 r. na
postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 5 maja 2015 r., w przedmiocie
zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności i nieuwzględnienia
wniosku o zawieszenie postępowania karnego, wpłynęło do Sądu
Apelacyjnego w dniu 19 maja 2015 r. i sprawa ta została zarejestrowana pod
sygn. […]. Tego samego dnia zarządzeniem Z-cy Przewodniczącego Wydziału
II Karnego wyznaczono termin posiedzenia do rozpoznania przedmiotowego
zażalenia na dzień 22 czerwca 2015 r. (k. 146). W dniu 21 maja 2015 r.
wpłynęło pismo procesowe obrońcy skazanego T. G. adw. A. Z. stanowiące w
istocie swoiste uzupełnienie wniesionego zażalenia, oraz pismo skazanego
zatytułowane "pismo przygotowawcze" zawierające różnego rodzaju wnioski
odnoszące się do toku przedmiotowego postępowania odwoławczego w
5
postępowaniu wykonawczym (k. 147 – 150). W dniu 22 maja 2015 r.
wpłynęło kolejne pismo skazanego zatytułowane uzupełnienie zażalenia, a
zawierające wnioski o zawieszenie postępowania odwoławczego w sprawie
[…], zaś w dniu 28 maja 2015 r. skazany złożył pismo procesowe zawierające
krytyczne uwagi dotyczące wywiadu środowiskowego. Z-ca
Przewodniczącego Wydziału II Karnego zarządzeniem z dnia 3 czerwca 2015
r. wyznaczył termin posiedzenia dotyczącego rozpoznania wniosku o
zawieszenie postępowania na ten sam dzień (k.157).
Sąd Apelacyjny na posiedzeniu w dniu 3 czerwca 2015 r. nie uwzględnił
wniosku skazanego o zawieszenie postępowania w sprawie rozpoznania
zażalenia obrońcy na postanowienie Sądu Okręgowego w K. z dnia 5 maja
2015 r. o zarządzeniu wykonania kary 2 lat pozbawienia wolności orzeczonej
wyrokiem Sądu Okręgowego w K. z dnia 27 lutego 2012 r[…] i odrębnym
postanowieniem oddalił wniosek skazanego o dopuszczenie dowodu z
wywiadu środowiskowego (k.165). W dniu 15 czerwca 2015 r. do Sądu
Apelacyjnego wpłynął kolejny wniosek skazanego o zmianę postanowienia
Sądu Apelacyjnego z dnia 3 czerwca 2015 r. w przedmiocie oddalenia wniosku
o dopuszczenie wywiadu środowiskowego. W tym samym dniu - 15 czerwca
2015 r.- obrońca skazanego złożył zażalenie na postanowienie Sądu z dnia 3
czerwca 2015 r. w przedmiocie nieuwzględnienia wniosku o zawieszenie
postępowania w sprawie […]. Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału II
Karnego z dnia 17 czerwca 2015 r. powyższe zażalenie zostało przyjęte, a akta
sprawy z zażaleniem przedstawiono Sądowi Najwyższemu (k.173). Natomiast
sędzia sprawozdawca zarządzeniem z dnia 17 czerwca 2015 r. odwołał
posiedzenie wyznaczone na dzień 22 czerwca 2015 r. dla rozpoznania
zażalenia na postanowienie Sądu I instancji, wobec przekazania akt sprawy
Sądowi Najwyższemu (k.174). W dniu 16 lipca 2015 r. skazany przesłał
kolejne pismo procesowe uzupełniające złożone zażalenie, poprzez
6
przedstawienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 2014 r.,
sygn. VKK 347/14. Sędzia sprawozdawca zapoznał się z tym pismem w dniu
27 lipca 2015 r. Następnie dnia 7 sierpnia 2015 r. Sąd Apelacyjny otrzymał
akta sprawy zwróconej przez Sąd Najwyższy wraz z odpisem postanowienia
tegoż Sądu z dnia 30 lipca 2015 r., którym Sąd Najwyższy utrzymał w mocy
postanowienie Sądu Apelacyjnego w przedmiocie odmowy zawieszenia
wykonania postępowania odwoławczego w postępowaniu wykonawczym
(k.186). W dniu 10 sierpnia 2015 r. wpłynęło kolejne pismo procesowe
skazanego zawierające uzupełnienie zażalenia z dnia 11 maja 2015 r. na
postanowienie Sądu Okręgowego w K. Jednocześnie zarządzeniem z dnia 10
sierpnia 2015 r. Z-ca Przewodniczącego Wydziału II karnego Sądu
Apelacyjnego wyznaczył kolejny termin posiedzenia w sprawie […]na dzień
21 września 2015 r.
Przedstawione powyżej okoliczności sprawy wskazują, że skarga T. G.
jest oczywiście bezzasadna. Sąd Apelacyjny w ramach toczącego się
postępowaniu odwoławczego podejmował w tej sprawie czynności bez
zbędnej zwłoki. Fakt, że do tej pory nie zdołano rozpoznać zażalenia
skazanego na postanowienie Sądu Okręgowego w K. o zarządzeniu wykonania
kary pozbawienia warunkowo zawieszonej wynika w znacznej części z
postawy skazanego, który korzystając ze swych uprawnień procesowych
generuje kolejne czynności Sądu Apelacyjnego, chociażby poprzez składanie
wniosków o zawieszenie postępowania odwoławczego, a zatem nie wykazuje
żadnego zainteresowania jego rychłym zakończeniem. Ta postawa procesowa
skazanego spowodowała między innymi przekazanie akt sprawy do Sądu
Najwyższego w okresie od 17 czerwca 2015 r. do 7 sierpnia 2015 r. w związku
z rozpoznaniem przez Sąd Najwyższy zażalenia T. G. na postanowienie Sądu
Apelacyjnego z dnia 3 czerwca 2015 r. w przedmiocie odmowy uwzględnienia
jego wniosku o zawieszenie postępowania odwoławczego. Wytworzony w ten
7
sposób układ procesowy uniemożliwiał na czas orzekania w tej sprawie przez
Sąd Najwyższy rozpoznanie przez Sąd Apelacyjny zażalenia co do meritum
sprawy i skutkował odwołaniem posiedzenia w przedmiocie rozpoznania tego
środka odwoławczego wyznaczonego na dzień 22 czerwca 2015 r. Termin
tegoż posiedzenia został wyznaczony niezwłocznie po zwrocie akt przez Sąd
Najwyższy.
Konkludując trzeba stwierdzić, że ocena terminowości i prawidłowości
czynności podejmowanych w tej sprawie przez Sąd Apelacyjny, w kontekście
postawy prezentowanej w tym postępowaniu przez skarżącego wskazuje, że
Sąd ten dąży do rozpoznania przedmiotowego zażalenia bez zbędnej zwłoki, a
brak merytorycznego rozstrzygnięcia powodowany jest przeszkodami natury
procesowej, niezależnymi od Sądu orzekającego w tej sprawie, zaś analiza
aktualnego stanu sprawy prowadzi do wniosku, że przedmiotowe zażalenie
powinno zostać rozpoznane na posiedzeniu wyznaczonym na dzień 21
września 2015 r.
Z tych powodów Sąd Najwyższy skargę oddalił, tym bardziej, że
skarżący praktycznie nie podniósł żadnych argumentów, które uzasadniałyby
pogląd wyrażany przez skarżącego, że postępowanie przed Sądem
Apelacyjnym trwa dłużej niż jest to konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy.