Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V KK 92/15
POSTANOWIENIE
Dnia 10 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Henryk Gradzik
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 10 września 2015 r.,
sprawy T. B.
skazanego z art. 56 § 1 k.k.s. w zb. z art. 76 § 1 k.k.s.,
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w P.
z dnia 23 września 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w P.
z dnia 24 stycznia 2014 r.
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. obciążyć skazanego kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Wyrokiem Sądu Rejonowego w P. z 24 stycznia 2013r., T. B. został skazany
za trzy przestępstwa skarbowe kwalifikowane z art. 56 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 2
k.k.s. Za każde z nich wymierzono mu kary grzywny w wysokości 300 stawek
dziennych po 100 zł każda. Nadto skazano oskarżonego za przestępstwo
kwalifikowane z art. 56 § 1 k.k.s. w zb. z art. 76 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9§3 k.k.s. na
karę roku pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem wykonania na 5 lat i
na karę grzywny w wysokości 500 stawek dziennych po 100 zł każda.
Na podstawie art. 39 § 1 k.k.s. Sąd Rejonowy połączył wszystkie kary
grzywny i wymierzył oskarżonemu łączną karę grzywny w rozmiarze 600 stawek
2
dziennych po 100 zł każda, a na podstawie art. 41 § 2 i § 4 k.k.s. nałożył na niego
obowiązek uiszczenia uszczuplonej należności publicznoprawnej w łącznej kwocie
697.298 zł w terminie 4 lat od uprawomocnienia się wyroku.
Po rozpoznaniu apelacji złożonych przez oskarżonego i jego obrońcę Sąd
Okręgowy w P. wyrokiem z dnia 23 września 2014r., zmienił zaskarżony wyrok w
ten sposób, że w miejsce obowiązku uiszczenia należności publicznoprawnej w
podanej wyżej kwocie nałożył na oskarżonego obowiązek uiszczenia na rzecz
Skarbu Państwa kwoty 358.847 zł tytułem nieuiszczonego podatku VAT w związku
ze skazaniem go za przestępstwo z art. 56 § 1 k.k.s. w zb. z art. 76 § 2 k.k.s. W
pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymał w mocy, uznając obie apelacje za
oczywiście bezzasadne.
W kasacji obrońca skazanego zarzucił prawomocnemu wyrokowi uchybienie
wymienione w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 6 k.p.k., przez
utrzymanie w mocy skazania za przestępstwo z art. 56 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3
k.k.s. popełnione w dniu 27 lutego 2004r. (pkt 1 wyroku Sądu Rejonowego),
podczas gdy karalność czynu przedawniła się, co winno skutkować umorzeniem
postępowania w tym zakresie. Zarzucił także rażące naruszenie prawa
materialnego, które miało istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 9 § 3 k.k.s. przez
błędną wykładnię i uznanie za niezasadny zarzut apelacji w skutek błędnego
przyjęcia, iż oskarżony zajmował się sprawami gospodarczymi wymienionych w
wyroku spółek z o.o., a w związku z tym uszczuplił podatek dochodowy od osób
prawnych lub podatek od towarów i usług, co błędnie doprowadziło do utrzymania
w mocy zaskarżonego wyroku, zamiast jego zmiany, ewentualnie uchylenia.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie w całości wyroku Sądu Okręgowego
i umorzenie postępowania w części dotyczącej zarzutu popełnienia przestępstwa
przypisanego w pkt 1 wyroku Sądu Rejonowego, a w pozostałej części o
przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania w pierwszej instancji.
W odpowiedzi na kasację prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł o jej
oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
Sąd Najwyższy zważył:
Zarzut wskazujący na wystąpienie bezwzględnej przyczyny odwoławczej
wymienionej w art. 439 § 1 pkt 9 k.p.k. jest bezzasadny. Z ustaleń zawartych w
3
prawomocnym wyroku wynika, że T. B. dopuścił się czynu przypisanego w pkt 1,
polegającego na narażeniu na uszczuplenie podatku dochodowego od osób
prawnych, w dniu 27 lutego 2004r. Czyn ten zakwalifikowano z art. 56 § 2 k.k.s.,
gdyż kwota podatku była małej wartości w rozumieniu art. 53 § 14 k.k.s. Karalność
tego przestępstwa, w myśl art. 44 § 1 k.k.s., ustaje z upływem 5 lat od popełnienia,
przy czym z uwagi na to, że polegało ono na narażeniu na uszczuplenie należności
publicznoprawnej, bieg przedawnienia rozpoczął bieg z końcem roku, w którym
upłynął termin płatności tej należności. Tak stanowi art. 44 § 3 k.k.s. W realiach
sprawy bieg 5 - letniego terminu przedawnienia karalności rozpoczął się zatem z
końcem roku 2004. Termin ten z mocy art. 44 § 5 k.k.s. uległ przedłużeniu o dalsze
5 lat, gdyż przed jego upływem wszczęto postępowanie przeciwko oskarżonemu
jako sprawcy przedmiotowego czynu. Ostatecznie karalność przestępstwa
skarbowego, o którym mowa, wygasła z końcem 2014r. Termin przedawnienia nie
upłynął do daty wydania wyroku przez Sąd odwoławczy (23 września 2014r.).
Twierdzenie autora kasacji, jakoby w niniejszym wypadku termin przedawnienia
regulował art. 44 § 4 k.k.s. jest nietrafne. Przepis ten nie dotyczy bowiem tych
typów przestępstw, których znamieniem jest uszczuplenie lub narażenie na
uszczuplenie należności publicznoprawnej. Do tej właśnie kategorii należy
przestępstwo skarbowe przypisane skazanemu.
Pogląd co do tego, że termin przedawnienia karalności przestępstw
polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności
publicznoprawnej reguluje przepis art. 44 § 3 k.k.s., jest ugruntowany w
orzecznictwie Sądu Najwyższego (postanowienia SN z 12.12.2002r., III KKN
391/00, LEX nr 74393, i z 11.01.2011r., V KK 361/10, OSNKW 2011/2/16, wyrok
SN z 26.01. 2011r., II KK 214/10, OSNKW 2011/4/34). Podkreśla się w powołanych
orzeczeniach, że z kolejności unormowań zawartych w art. 44 k.k.s. oraz zasady
racjonalności ustawodawcy wynika, że przepis art. 44 § 4 k.k.s. obejmuje te tylko
przestępstwa skarbowe znamienne skutkiem, w których skutek jest znamieniem
typu czynu określonego w Kodeksie karnym skarbowym, a zarazem nie są to czyny
polegające na narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej w
rozumieniu § 3 art. 44 k.k.s.
4
Zarzut obrazy art. 9 § 3 k.k.s. nie ma charakteru kasacyjnego w sytuacji, gdy
oskarżonemu nie wymierzono w prawomocnym wyroku bezwzględnej kary
pozbawienia wolności. Orzecznictwo Sądu Najwyższego jest w tym względzie
konsekwentne. Podstawę kasacji od takiego wyroku mogą stanowić, zgodnie z art.
523 § 4 pkt 1 k.p.k., tylko uchybienia wymienione w art. 439 k.p.k. Inne,
niezwiązane z tego rodzaju naruszeniami uchybienia prawu, podnoszone w kasacji,
w ogóle nie podlegają rozpoznaniu (postanowienie SN z 26.02.2004r., IV KK
298/03, OSNKW 2004/4/46).
Z tych wszystkich względów kasację należało oddalić z powodu jej
oczywistej niezasadności (art. 535 § 3 k.p.k.).
O kosztach sądowych postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie
art. 637a k.p.k. w zw. z art. 636 § 1 k.p.k.