Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt SDI 38/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 29 września 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Roman Sądej (przewodniczący)
SSN Jerzy Grubba (sprawozdawca)
SSN Jarosław Matras
Protokolant Anna Kuras
przy udziale Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej lekarza,
w sprawie lekarza J. C.,
obwinionego z art. 14 i art. 2 ust. 1 Kodeksu Etyki Lekarskiej
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 29 września 2015 r.
kasacji, wniesionej przez pełnomocnika Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności
Zawodowej - na niekorzyść obwinionego,
od orzeczenia Naczelnego Sądu Lekarskiego
z dnia 9 maja 2014 r.
zmieniającego orzeczenie Okręgowego Sądu Lekarskiego
z dnia 16 października 2013 r.,
uchyla zaskarżone orzeczenie w części dotyczącej wymiaru
kary i w tym zakresie sprawę przekazuje do ponownego
rozpoznania Naczelnemu Sądowi Lekarskiemu.
UZASADNIENIE
2
Okręgowy Sąd Lekarski orzeczeniem z dnia 16 października 2013r. w sprawie
[…] uznał lek. med. J. C. za winnego tego, że:
- w dniu 25 lutego 2007r. w ramach specjalistycznej praktyki lekarskiej
w miejscu wezwania wykorzystując stan zdrowia pacjentki M. W. i swój
wpływ na niego, podjął działanie na szkodę pacjentki poprzez: pod pozorem
udzielania pomocy lekarskiej doprowadził pacjentkę do stanu wyłączającego
możliwość podjęcia świadomej decyzji, a następnie doprowadził pacjentkę do
obcowania płciowego: tj. czynu z art. 14 i art. 2 ust 1 Kodeksu Etyki
Lekarskiej z dnia 14 grudnia 1991r.;
i za tak opisany i zakwalifikowany czyn wymierzył karę pozbawienia
wykonywania zawodu.
Odwołanie od tego orzeczenia złożyła obrońca obwinionego i podnosząc
zarzuty naruszenia prawa procesowego, błędu w ustaleniach faktycznych i
niewspółmierności wymierzonej kary wniosła o zmianę lub uchylenie
zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Naczelny Sąd Lekarski orzeczeniem z dnia 9 maja 2014r. w sprawie […]
zmienił zaskarżone orzeczenie i wymierzył obwinionemu karę zawieszenia
prawa wykonywania zawodu lekarza na okres 5 lat.
Orzeczenie to zaskarżone zostało kasacją Naczelnego Rzecznika
Odpowiedzialności Zawodowej, w której podniesiono zarzut:
- rażącego naruszenia art. 83 ust.1 pkt 6 ustawy z dnia 2 grudnia 2009r.
o izbach lekarskich w zw. z art. 53§1 i 2 k.k. w zw. z art. 112 pkt 2 ustawy o
izbach lekarskich polegające na wymierzeniu kary rażąco niewspółmiernej do
przypisanego obwinionemu przewinienia zawodowego.
Podnosząc powyższe skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego
orzeczenia w części dotyczącej wymiaru kary i przekazanie w tym zakresie
sprawy do ponownego rozpoznania.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zarzut podniesiony w kasacji jest zasadny.
Zasadniczą kwestią wymagającą podniesienia jest okoliczność, iż
Okręgowy Sąd Lekarki oceniając zachowanie obwinionego zwrócił uwagę na
bardzo wysoki stopień naruszenia obowiązków zawodowych obwinionego. Na
to, że drastycznie naruszył on stosunek zaufania jaki winien łączyć lekarza i
pacjenta. Stopień społecznej szkodliwości przypisanego czynu ocenił jako
bardzo wysoki. Znaczny w ocenie tego Sądu był też stopień winy obwinionego.
Wskazał, że rozpatrując szczególnie naruszenie norm relacji lekarz – pacjent
przez obwinionego, kładące się „ponurym cieniem na korporacji lekarskiej”, J.
C. nie może być dopuszczony do dalszego wykonywania zawodu. Naczelny
Sąd Lekarski tymczasem, sporządzając dość lakoniczne uzasadnienie swego
rozstrzygnięcia, w istocie nie zakwestionował prawidłowości ustalenia przez
Sąd I instancji stopnia zawinienia obwinionego, ani przyjętego stopnia
społecznej szkodliwości przypisanego deliktu. Przyznał, że naruszenie
zaufania pacjenta do lekarza oraz obowiązku niesienia pomocy medycznej
chorym miało charakter drastyczny, co winno spotkać się z adekwatną karą.
Wskazał też, że szkodliwość czynu obwinionego pod względem moralnym jest
wysoka i godzi w zaufanie do całego środowiska lekarskiego. Nie podniósł
zatem żadnych okoliczności, które wskazywałyby na błędną ocenę
okoliczności mających wpływ na wymiar kary. Pomimo tego Naczelny Sąd
Lekarski dokonał zmiany orzeczenia w tym zakresie, wymierzając karę
łagodniejszą. Jako jedyną okoliczność łagodzącą NSL wskazał dotychczasową
niekaralność obwinionego. Nie sposób jednak przyjąć, że była to okoliczność
nieznana Sądowi I instancji, a więc taka, której ten nie dostrzegał wymierzając
karę.
Stanowczo wskazać w tym miejscu należy, że elementarnym
obowiązkiem Sądu Odwoławczego jest wskazanie w sporządzanym
4
uzasadnieniu swego orzeczenia tego, czym kierował się wydając to orzeczenie
oraz dlaczego zarzuty odwołania uznał za zasadne albo niezasadne (art. 457§3
k.p.k. w zw. z art. 112 pkt 1 ustawy z dnia 2 grudnia 2009r. o izbach lekarskich,
Dz. U. z 2015r. poz. 651 j.t.). W niniejszej sprawie brak takiego uzasadnienia.
Tym samym nie wiadomo, dlaczego doszło do zmiany zaskarżonego
orzeczenia. Jeżeli Naczelny Sąd Lekarski w odmienny sposób oceniał
zawinienie obwinionego albo stopień społecznej szkodliwości przypisanego
mu przewinienia dyscyplinarnego, winien to jednoznacznie wskazać. To samo
dotyczy argumentacji przemawiającej za wymiarem kary – o ile NSL uznał
wywody OSL za nieprzekonujące w całości lub części, winien podać
jednoznacznie, z którymi argumentami nie zgadza się i dlaczego, oraz
przedstawić własne wnioskowania w tym zakresie. Tylko tak sporządzone
uzasadnienie będzie pokazywało, że kontrola odwoławcza została
przeprowadzona w sposób rzetelny.
W niniejszej sprawie Naczelny Sąd Lekarski takich wywodów nie
przedstawił w ogóle, a zatem nie było też możliwości przeprowadzenia
kontroli kasacyjnej tego, dlaczego doszło do zmiany orzeczenia Okręgowego
Sądu Lekarskiego i czy była ona uzasadniona. W konsekwencji zaś, czy
wymiar kary został ukształtowany w sposób prawidłowy.
W uzasadnieniu NSL znalazł się fragment poświęcony błędnemu
dokonaniu przez OSL ustaleń faktycznych w zakresie działania obwinionego
„pod pozorem udzielania pomocy lekarskiej” (k. 2-3 uzasadnienia). Taka
ocena zachowania obwinionego nie znalazła jednak jakiegokolwiek
odzwierciedlenia w zmianie opisu przypisanego mu czynu. Co zaś
najistotniejsze, nie wiadomo, czy z takim odmiennym ustaleniem sposobu
działania obwinionego, NSL wiązał inną ocenę zawinienia sprawcy lub stopnia
społecznej szkodliwości popełnionego przez niego przewinienia
5
dyscyplinarnego, a zatem, czy winno mieć to istotniejsze znaczenie dla
wymiaru kary.
Wszystkie wskazane wyżej uchybienia spowodowały konieczność
uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania niniejszej sprawy do
ponownego rozpoznania Naczelnemu Sądowi Lekarskiemu.
Przy ponownym rozpoznaniu sprawy NSL winien po raz kolejny
rozważyć zarzuty podniesione w odwołaniu obwinionego, a po wydaniu
orzeczenia sporządzić jego uzasadnienie w sposób pozostający w zgodzie z
wskazanymi wyżej wymogami z art. 457§3 k.p.k.
Kierując się przedstawionymi względami, Sąd Najwyższy orzekł jak na
wstępie.
)