Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III KK 69/15
POSTANOWIENIE
Dnia 20 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Krzysztof Cesarz
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 20 października 2015 r.,
sprawy D.C., wobec którego orzeczono umieszczenie w zakładzie poprawczym za
czyny z art. 197 § 3 k.k. i inne
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę nieletniego
od wyroku Sądu Okręgowego w B.
z dnia 9 października 2014 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w S. z dnia 26 maja 2014 r.
p o s t a n o w i ł
1) oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2) obciążyć D. C. kosztami sądowymi postępowania
kasacyjnego.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy wyrokiem z dnia 26 maja 2014 r., ustalił, że nieletni D. C.
dopuścił się w sierpniu i wrześniu 2010 r. trzech czynów karalnych, w tym dwóch z
dwoma jeszcze nieletnimi, wypełniających dyspozycję: art. 200 § 1 k.k. i dwukrotnie
– art. 197 § 3 pkt 1 i 2 k.k., a następnie na podstawie art. 6 pkt 10 i art. 10 ustawy z
dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (tekst jedn. Dz.
U. z 2014 r. poz. 382 ze zm. – u.p.n.) umieścił nieletniego w zakładzie poprawczym,
po czym na podstawie art. 11 § 1 i 2 oraz art. 6 pkt 5 tej ustawy warunkowo zawiesił
to umieszczenie na okres roku próby, orzekając w tym czasie nadzór kuratora.
2
W apelacji od tego wyroku obrońca nieletniego, w jej pkt. 1 zarzucił „rażące
naruszenie przepisów prawa procesowego art. 40 § 1 pkt. 5 i 7 k.p.k. poprzez ich
niezastosowanie, tj. rozpoznawanie sprawy i wydanie zaskarżonego orzeczenia
przez sędziego, który brał udział w rozpoznawaniu i orzekł w sprawie uprzednio, tj.
przed uchyleniem przez Sąd II instancji wyroku Sądu I instancji z 24. 05. 2012 r.”, w
pkt 2 – 5 rażące naruszenie innych przepisów prawa procesowego, a w pkt 6 – błąd
w ustaleniach faktycznych.
Wyrokiem z dnia 9 października 2014 r., Sąd Okręgowy utrzymał w mocy
zaskarżony wyrok, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.
Ten sam obrońca nieletniego, w pkt 1 kasacji wskazał na uchybienie
wymienione w art. 439 § 1 pkt 1 k.p.k., po czym powtórzył in extenso zarzut z pkt 1
apelacji, a ponadto w pkt 2 – 5 podniósł zarzuty rażącego naruszenia art. 4, 5 § 2, 7
i 410 k.p.k. oraz art. 3 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich.
W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie obu wyroków „i uniewinnienie
nieletniego oraz uchylenie zastosowanego wobec niego środka poprawczego”.
Prokurator w pisemnej odpowiedzi na kasację wniósł o jej oddalenie jako
oczywiście bezzasadnej odnośnie zarzutu z pkt. 1 (pkt I odpowiedzi) oraz o
pozostawienie kasacji bez rozpoznania co do zarzutów z pkt 2 – 5 (pkt II).
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W kasacji powielany został nie tylko zarzut z pkt 1 apelacji, ale i jego
uzasadnienie. Powtarza się więc w nim, że sędzia T. M. z powodu podjętych w tej
sprawie czynności we wrześniu 2010 r. (wysłuchania nieletnich i ich rodziców,
przesłuchania pokrzywdzonej czynem z art. 200 § 1 k.k. w trybie art.185a § 1 i 2
k.p.k. i umieszczenie nieletniego D. C. w schronisku dla nieletnich), był z mocy
prawa wyłączony od dalszego udziału w sprawie. Do tego sędziego nie miał jednak
zastosowania wskazany w skardze art. 40 § 1 pkt 5 k.p.k., albowiem nie prowadził
on postępowania przygotowawczego, jak stanowi ów przepis, ani podjęte przez
niego czynności nie były czynnościami postępowania przygotowawczego w
rozumieniu tego przepisu. Wszak przepis ten odsyła przez swoje usytuowanie i
brzmienie do Działu VII Kodeksu postępowania karnego p.t. „Postępowanie
przygotowawcze”, natomiast wskazane wyżej czynności były wykonane w ramach,
przewidzianego wówczas, postępowania wyjaśniającego (zob. k. 59 akt głównych w
3
zw. z przepisami art. 33 i 34 ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich
obowiązującymi do dnia 1 stycznia 2014 r. – Dz. U. z 2013 r. poz. 1165). Sędzia T.
M. nie podlegał zatem wyłączeniu z mocy prawa od rozpoznania tej sprawy w
postępowaniu poprawczym, mimo unormowania zawartego w art. 20 u.p.n.,
obowiązującego do powyższej daty, iż w postępowaniu poprawczym stosuje się
odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego. Postępowanie w sprawach
nieletnich miało (i ma nadal) charakter inkwizycyjny. Od dnia 2 stycznia 2014 r.
według aktualnego brzmienia art. 20 u.p.n. w sprawach nieletnich stosuje się, co do
zasady, odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania cywilnego – trybu
nieprocesowego, a zatem i art. 48 § 1 k.p.c. I z przepisów w nim zawartych nie da
się w żadnej mierze wyinterpretować, że sędzia T. M. był wyłączony w tej sprawie z
mocy samej ustawy.
Drugi ze wskazanych w kasacji przepisów normujących wyłącznie sędziego
od udziału w sprawie z mocy prawa, to jest art. 40 § 1 pkt 7 k.p.k., nie dotyczył tego
sędziego. Bowiem uchylone zostało orzeczenie, wydane przez Sąd, którego skład
stanowił sędzia Ł. B. (k. 1343 akt głównych). Ponadto, ani we wskazanym przepisie
ani w innych zawartych w art. 40 k.p.k. nie jest przewidziane wyłączenie z mocy
prawa sędziego, który wypowiadał się co do środka zapobiegawczego. Wywód
zawarty w uzasadnieniu kasacji jest więc i z tego względu chybiony.
Podniesienie w skardze kasacyjnej uchybienia z art. 439 k.p.k. nie otworzyło
skarżącemu drogi do postawienia zarzutów zaliczanych do tzw. względnych
powodów odwoławczych. Wyklucza taką możliwość zakaz określony w art. 523 § 2
k.p.k., odnoszący się odpowiednio do umieszczenia w zakładzie poprawczym.
Z przytoczonych względów oddalono kasację jako oczywiście bezzasadną,
uznawszy, że to rozstrzygnięcie pochłania proponowane w pkt II pisemnej
odpowiedzi prokuratora na tę skargę.
kc
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13