Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 235/15
POSTANOWIENIE
Dnia 30 października 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Józef Dołhy
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 kpk
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 30 października 2015 r.,
sprawy T. W.
skazanego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1 k.k.
z powodu kasacji, wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w K.
z dnia 14 stycznia 2015 r.,
utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w M.
z dnia 12 lutego 2014 r.,
p o s t a n o w i ł
1. oddala kasację jako oczywiście bezzasadną;
2. zwalnia skazanego od ponoszenia kosztów sądowych
postępowania kasacyjnego;
3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy z urzędu
adw. B. S. - Kancelaria Adwokacka - kwotę 442,80 zł (słownie:
czterysta czterdzieści dwa złote osiemdziesiąt groszy), w tym
23% VAT, tytułem wynagrodzenia za sporządzenie i wniesienie
kasacji w sprawie skazanego T. W.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w M. wyrokiem z dnia 12 lutego 2014 roku,
uznał T. W. za winnego występku z art. 178 a § 4 k.k. i za to na mocy tego przepisy
wymierzył mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art.
2
42 § 2 k.k. w zw. z art. 43 § 1 k.k. orzekł wobec skazanego środek karny w postaci
zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 4 (czterech) lat.
Tym samym wyrokiem Sąd Rejonowy uznał T. W., winnym tego, że w dniu 3
stycznia 2013 roku w S. po wdarciu się do domu M. T., grożąc jej natychmiastowym
użyciem przemocy, to jest pozbawieniem życia, szarpiąc za ubranie usiłował
zmusić ją do wydania mu pieniędzy, a przeszukując zawartość kredensu i szafki
usiłował zabrać w celu przywłaszczenia pieniądze M. T., jednak zamierzonego celu
nie osiągnął z powodu nie odnalezienia pieniędzy oraz oddalenia się
pokrzywdzonej to jest popełnienia występku z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1
k.k. i za to na mocy art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 14 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2
(dwóch) lat pozbawienia wolności; jako karę łączną orzeczono karę 2 lat i 3
miesięcy pozbawiania wolności.
Powyższy wyrok zaskarżył apelacją obrońca skazanego T. W. Zarzucił
wyrokowi błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który
miał wpływ na treść orzeczenia poprzez uznanie, że T. W. wypełnił swoim
zachowaniem znamiona czynu zabronionego z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 280 § 1
k.k. w sytuacji, kiedy ocena dowodów prowadzi do wniosku, że skazany nie
dopuścił się czynu zarzucanego mu w punkcie II oskarżenia.
Skarżący podniósł również obrazę przepisów postępowania, która miała
wpływ na treść wyroku, to jest art. 7 k.p.k. oraz art. 5 § 2 k.p.k. poprzez obdarzenie
walorem wiarygodności zeznań pokrzywdzonej, i jednocześnie odmówieniem
nadania tego przymiotu skazanemu z jednoczesnym pominięciem dowodu z jego
wyjaśnień.
Obrońca skazanego wniósł w zwykłym środku zaskarżenia o zmianę
zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie skazanego od czynu zarzucanego mu
w drugim punkcie aktu oskarżenia, względnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia
i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Sąd Okręgowy, wyrokiem z dnia 14 stycznia 2015 roku, zaskarżony wyrok
utrzymał w mocy, uznając apelację obrońcy skazanego za oczywiście bezzasadną.
Kasację od tego orzeczenia wniósł obrońca skazanego T. W. Zaskarżonemu
wyrokowi zarzucił:
3
1. rażące naruszenie prawa materialnego polegające na obrazie art. 280 § 1 k.k.
w zw. z art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 455 k.p.k. poprzez zakwalifikowanie czynu
skazanego z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. podczas gdy z materiału
dowodowego wynika, że T. W. dopuścił się czynu zabronionego z art. 279 § 1 k.k.
w zw. z art. 13 § 1 k.k.
2. z ostrożności procesowej obrońca skazanego zarzucił rażące naruszenie
prawa materialnego polegające na obrazie art. 283 k.k. poprzez jego
niezastosowanie i przyjęcie, że skazany swym zachowaniem wypełnił znamiona art.
280 § 1 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. podczas gdy z zebranego materiału
dowodowego wynika, że skazany dopuścił się przestępstwa określonego w art. 279
§ 1 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 283 k.k.
3. rażące naruszenie prawa procesowego polegające na obrazie następujących
przepisów, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia:
- art. 7 k.p.k. w zw. z art. 433 § 2 k.p.k. poprzez dokonanie oceny dowodów z
zeznań świadka […] oraz samego skazanego wbrew zasadom wyrażonym w tym
przepisie, albowiem dokonana ocena z zeznań wskazanych świadków nie
uwzględnia całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, zasad
prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego,
- art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 455 k.p.k. poprzez brak poprawienia błędnej
kwalifikacji prawnej czynu zarzucanego skazanemu art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 13
§ 1 k.k. na art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. ewentualnie art. 279 § 1 k.k. w
zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 283 k.k.
Przy tak sformułowanych zarzutach kasacyjnych obrońca skazanego wniósł
o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do
ponownego rozpoznania.
W odpowiedzi na kasację Prokurator Prokuratury Okręgowej wniósł o
oddalenie kasacji, jako oczywiście bezzasadnej. Sąd Najwyższy zważył, co
następuje.
Kasacja obrońcy T. W. jest bezzasadna w rozumieniu art. 535 § 3 k.p.k.
Analizując zarzuty zawarte w skardze trudno nie zauważyć, że jest ona
zwrócona przeciwko podstawie faktycznej wyroku Sądu I instancji, co powoduje, że
nie spełnia ustawowych wymogów zawartych w art. 519 k.p.k.
4
Wywody autora kasacji zmierzające do wykazania, że doszło do wadliwej
oceny materiału dowodowego, stanowią w istocie rzeczy polemikę z ustaleniami
faktycznymi i jednocześnie próbę skłonienia Sądu Najwyższego do rozpoznania
niedopuszczalnego w postępowaniu kasacyjnym zarzutu, o którym mowa w art. 438
pkt 3 k.p.k.
Kasację obrońcy skazanego należy ocenić, jako niespójną, ponieważ wbrew
utrwalonemu w judykaturze Sądu Najwyższego poglądowi, że nie łączy się w
nadzwyczajnym środku zaskarżenia zarzutów rażącego naruszenia prawa
materialnego z prawem procesowym, obrońca skazanego właśnie to uczynił. Nie
można mówić o naruszeniu prawa materialnego w sytuacji, gdy wadliwość
zaskarżonego orzeczenia jest – zdaniem autora kasacji - wynikiem błędnych
ustaleń przyjętych za jego podstawę.
Skarżący kwestionuje przyjętą w wyroku Sądu I instancji kwalifikację prawną,
a nietrafność dokonanej przez Sąd oceny prawnej zachowania oskarżonego
wywodzi z błędnej oceny zaprezentowanych dowodów i będących jej następstwem
wadliwych ustaleń faktycznych. Tego rodzaju zabieg nie mieści się w ramach
podstaw kasacji.
Całkowicie niezasadny jest zarzut rażącego naruszenia prawa procesowego
przez Sąd Okręgowy, tj art. 7 k.p.k. w zw. z art. 433 § 2 k.p.k., gdyż sąd
odwoławczy nie przeprowadzał postępowania dowodowego w ramach
postępowania apelacyjnego, nie poczynił żadnych własnych ustaleń faktycznych w
sprawie, ani nie zmienił ustaleń Sądu I instancji. Uzasadnienie Sądu Okręgowego
wskazuje na wszechstronne, wręcz drobiazgowe odniesienie się przez Sąd do
zarzutów apelacji, w tym również do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy art. 7
k.p.k. Dokonując kontroli apelacyjnej sąd odwoławczy gruntownie odniósł się do
każdej z relacji świadków oraz skazanego. Uzasadnienie Sądu odwoławczego nie
pozwala na stwierdzenie, że sąd ten dopatrzył się w procedowaniu sądu I instancji
błędów, które prowadziłyby do wniosku, że ocena dowodów dokonana przez Sąd
Rejonowy była dowolna, a nie swobodna.
Podobnie, jako oczywiście bezzasadny należy ocenić zarzut rażącego
naruszenia prawa procesowego art. 433 § 1 k.p.k. w zw. z art. 455 k.p.k. bazujący
na przekonaniu skarżącego, że Sąd Okręgowy powinien z urzędu zmienić
5
kwalifikację prawną czynu z art. 280 § 1 k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. na art. 279 § 1
k.k. w zw. z art. 13 § 1 k.k. w zw. z art. 283 k.k. Zarówno ten zarzut (punkt 3
kasacji) jak i zarzut rażącego naruszenia prawa materialnego z punktu 1 kasacji (w
sytuacji gdy Sąd odwoławczy w ogóle nie dokonywał własnej subsumcji prawnej
czynu, w pełni akceptując podstawę skazania przyjętą przez Sąd I instancji) jest
niczym innym, jak podważeniem prawidłowych ustaleń faktycznych poczynionych
przez Sąd I instancji.
Z tego względu oba zarzuty z punktu 1 oraz 3 - podpunkt drugi należy
ocenić, jako oczywiście bezzasadne.
Nawiązując do zarzutu obrońcy T. W. z punktu 2 kasacji, dotyczącego
niezastosowania przez Sąd art. 283 k.k., to tak sformułowany zarzut jest nie tylko
oczywiście bezzasadny, ale wręcz niepoprawny. Niezasadnie podniesiono zarzut
niezastosowania art. 283. Nie można Sądowi robić zarzutu z niezastosowania
przepisu, do którego zastosowania nie był zobligowany, a którego zastosowanie
jest fakultatywne. Wypadek mniejszej wagi (art. 283 k.k.) jest uprzywilejowaną
postacią czynu o znamionach ustawowych przestępstwa typu podstawowego,
charakteryzującą się przewagą elementów łagodzących, których w tej sprawie Sąd
nie dostrzegł. Wymierzając skazanemu karę Sąd wziął pod uwagę między innymi
wiek i niedołęstwo pokrzywdzonej, i jej negatywne przeżycia związane ze
zdarzeniem. Wypadek mniejszej wagi zachodzi wówczas gdy znamiona
przestępstwa cechuje niewysoka szkodliwość społeczna, zaś jego sprawca nie jest
na tyle niebezpieczny dla społeczeństwa aby zastosować w stosunku do niego
zwykłą karę przewidzianą za popełnione przestępstwo, podczas gdy Sąd podkreślił,
że skazany notorycznie popełnia przestępstwa przeciwko mieniu.
Sam fakt, że czyn skazanego pozostał jedynie usiłowaniem nie
usprawiedliwia konieczności zastosowania art. 283 k.k. Zgodnie z art. 14 § 2 k.k.
sąd wymierza karę w granicach zagrożenia przewidzianego dla danego
przestępstwa, więc w tej sprawie skazany podlegał karze jak za dokonanie
przestępstwa rozboju.
Z powyższych względów należało kasację oddalić jako bezzasadną w
stopniu oczywistym.
kc
6