Pełny tekst orzeczenia

1
Sygn. akt SNO 70/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 listopada 2015 r.
Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Hubert Wrzeszcz
SSN Bogumiła Ustjanicz
Protokolant Katarzyna Wojnicka
przy udziale Rzecznika Dyscyplinarnego Sędziów Sądów Wojskowych Andrzeja
Wilczewskiego,
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 listopada 2015 r.,
sprawy ppłk. M. L.
sędziego Wojskowego Sądu Garnizonowego w stanie spoczynku
w związku z odwołaniami obwinionego i jego obrońcy
od wyroku Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego w […]
z dnia 13 maja 2015 r.,
1. uchyla rozstrzygnięcia o karach dyscyplinarnych zawarte w
pkt I, II i III wyroku Sądu Apelacyjnego - Sądu Dyscyplinarnego, z
wyłączeniem rozstrzygnięcia o karze wymierzonej za czyn
zarzucony w pkt 8 wniosku o ukaranie i na podstawie art. 108 § 2
u.s.p. umarza postępowanie w tym zakresie ;
2. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy ;
3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adwokata P. L. -
Kancelaria Adwokacka - kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem)
2
złotych, zawierającą 23 % VAT, za obronę z urzędu w
postępowaniu odwoławczym;
4. kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Podpułkownika M. L., sędziego Wojskowego Sądu Garnizonowego w stanie
spoczynku, obwiniono o to, że:
1. w okresie od dnia 28 sierpnia 2010 r. do dnia 2 sierpnia 2012 r., będąc sędzią w
stanie spoczynku, 27-krotnie, nie mając do tego merytorycznych podstaw,
zawiadamiał o przestępstwach, o których wiedział, że ich nie popełniono:
- w dniu 28 sierpnia 2010 r. złożył do Wojskowej Prokuratury Okręgowej
zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień przez sędziego
Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej
Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 5 kwietnia 2011 r. na podstawie art.
322 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. umorzył śledztwo o czyn określony w
art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., z uwagi na brak znamion czynu zabronionego
(postanowienie prawomocne z dniem 25 listopada 2011 r.);
- w dniu 31 grudnia 2010 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień i fałszywego oskarżenia przez
sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu którego Prokurator
Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 25 lutego 2011 r. (sygn.
akt Po. Śl. …/11) na podstawie art. 307 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.
odmówił wszczęcia śledztwa o czyny określone w art. 231 § 1 k.k. - pięciokrotnie i w
art. 234 k.k. każdorazowo z uwagi na brak znamion czynu zabronionego
(postanowienie prawomocne z dniem 6 lutego 2012r.);
- w dniu 4 stycznia 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień i poświadczenia nieprawdy w
dokumencie przez sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu
którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 10
czerwca 2011 r. (sygn. akt Po. ŚI. …/11) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art.
17 § 1 pkt 1 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 231 § 1 k.k. z
uwagi na brak danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie jego popełnienia
(postanowienie, zmienione przez przyjęcie za podstawę odmowy wszczęcia śledztwa
3
art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego, prawomocne z
dniem 23 sierpnia 2011 r.);
- w dniu 20 stycznia 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień i poświadczenia nieprawdy w
dokumencie przez sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu
którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 23
lutego 2011 r. (sygn. akt Po. ŚI. …/11) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. i art. 17 § 1
pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 271 § 1 k.k. w zb. z
art. 231 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego (postanowienie
prawomocne z dniem 21 grudnia 2011 r.);
- w dniu 28 stycznia 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa fałszywego oskarżenia i niedopełnienia obowiązków przez
Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego oraz fałszywego oskarżenia przez
Wojskowego Prokuratora Okręgowego, po rozpoznaniu którego Prokurator
Wojskowej Prokuratury Garnizonowej delegowany do Wojskowej Prokuratury
Okręgowej postanowieniem z dnia 15 marca 2011 r. (sygn. akt Po. ŚI. …/11) na
podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia
śledztwa o czyny określone w art. 231 § 1 k.k. - dwukrotnie i w art. 234 k.k.
każdorazowo z uwagi na brak znamion czynu zabronionego (postanowienie
prawomocne z dniem 30 stycznia 2012 r.);
- w dniu 7 lutego 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa psychicznego znęcania się nad podwładnym,
poświadczenia nieprawdy w dokumencie i niedopełnienia obowiązków przez
Prezesów Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu którego Prokurator
Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 5 lipca 2011 r. (sygn. akt
Po. ŚI. …/11) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił
wszczęcia śledztwa o czyny określone w art. 352 § 1 k.k. — dwukrotnie, w art. 271 §
1 k.k. i w art. 231 § 1 k.k. każdorazowo z uwagi na brak znamion czynu
zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 16 marca 2012 r.);
- w dniu 15 lutego 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień przez sędziego Wojskowego
Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej Prokuratury
Okręgowej postanowieniem z dnia 22 marca 2011 r. (sygn. akt Po. ŚI. …/11) na
4
podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia
śledztwa o czyn określony w art. 231 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu
zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 29 sierpnia 2011 r.);
- w dniu 16 lutego 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa niedopełnienia obowiązków i poświadczenia nieprawdy w
dokumencie przez Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu którego
Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej prawomocnym postanowieniem z dnia
18 kwietnia 2011 r. (sygn. akt Po. Śl. …/11) na podstawie art. 307 § 1 k.p.k. w zw. z
art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 231 § 1
k.k. w zb. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. z uwagi na niepopełnienie czynu
zabronionego;
- w dniu 17 lutego 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa psychicznego znęcania się nad podwładnym przez
Prezesów Wojskowego Sądu Okręgowego i Dyrektora Departamentu Sądów
Wojskowych Ministerstwa Sprawiedliwości, po rozpoznaniu którego Prokurator
Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2011 r. (sygn.
akt Po. Śl. …/11) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił
wszczęcia śledztwa o czyny określone w art. 352 § 1 k.k. - dwukrotnie, w art. 271 § 1
k.k., w art. 231 § 1 k.k. i w art. 231 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2
k.k. każdorazowo z uwagi na brak znamion czynu zabronionego (postanowienie
prawomocne z dniem 11 sierpnia 2011 r.);
- w dniu 21 lutego 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa psychicznego znęcania się nad żołnierzem młodszym
stopniem wojskowym i o krótszym okresie pełnienia służby wojskowej oraz
przekroczenia uprawnień przez sędziów Wojskowego Sądu Okręgowego, po
rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem
z dnia 21 kwietnia 2011 r. (sygn. akt Po. ŚI. …/11) odmówił wszczęcia śledztwa: na
podstawie art. 307 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. - o czyny określone w art.
353 k.k. w zw. z art. 352 § 1 k.k.
-dwukrotnie i w art. 353 k.k. w zw. z art. 352 § 1 k.k. w zw. z art. 21 § 2 k.k.
każdorazowo z uwagi na niepopełnienie czynu zabronionego oraz na podstawie art.
307 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. - o czyn określony w art. 231 § 1 k.k. z
5
uwagi na brak znamion czynu zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 19
sierpnia 2011 r.);
- w dniu 26 kwietnia 2011 r. złożył do Naczelnego Prokuratora Wojskowego
zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa niedopełnienia obowiązków przez
Wojskowego Prokuratora Okręgowego i prokuratora Wojskowej Prokuratury
Okręgowej, po rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej
postanowieniem z dnia 9 czerwca 2011 r. (sygn. akt Po. ŚI. …/11) na podstawie art.
305 § 1 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony
w art. 231 § 2 k.k. i art. 239 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. z uwagi na niepopełnienie
czynu zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 5 grudnia 2011 r.);
- w dniu 9 maja 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa nieudzielenia informacji publicznej, przekroczenia
uprawnień i oszustwa przez Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego, po
rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem
z dnia 8 czerwca 2011 r. (sygn. akt Po. Śl. …/11) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w
zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 231
§ 2 k.k. w zb. z art. 23 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej w zb. z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion
czynu zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 5 grudnia 2011 r.);
- w dniu 18 maja 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień i bezprawnej odmowy
udostępnienia informacji publicznej przez Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego,
po rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej
postanowieniem z dnia 4 lipca 2011 r. (sygn. akt Po. ŚI. …/11) na podstawie art. 307
§ 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn
określony w art. 23 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji
publicznej z uwagi na brak znamion czynu zabronionego (postanowienie
prawomocne z dniem 10 listopada 2011 r.);
- w dniu 7 lipca 2011 r. złożył do Naczelnego Prokuratora Wojskowego skargę
potraktowaną jako zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa bezprawnej odmowy
udostępnienia informacji publicznej przez Wojskowego Prokuratora Garnizonowego i
Wojskowego Prokuratora Okręgowego, po rozpoznaniu którego Prokurator
Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 9 sierpnia 2011 r. (sygn.
6
akt Po. ŚI. …/11) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k.
odmówił wszczęcia śledztwa o czyny określone w art. 23 ustawy z dnia 6 września
2001 r. o dostępie do informacji publicznej - dwukrotnie każdorazowo z uwagi na
brak znamion czynu zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 20
października 2011 r.);
- w dniu 5 sierpnia 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa przerobienia dokumentu w celu użycia go za autentyczny i
przekroczenia uprawnień przez sędziów Wojskowego Sądu Okręgowego - Sądu
Dyscyplinarnego, po rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej Prokuratury
Okręgowej postanowieniem z dnia 30 września 2011 r. (sygn. akt Po. Śl. …/11) na
podstawie art. 307 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. odmówił wszczęcia
śledztwa o czyn określony w art. 276 k.k. z uwagi na niepopełnienie czynu
zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 19 marca 2012 r.);
- w dniu 16 sierpnia 2011 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa niedopełnienia obowiązków przez Prezesa Wojskowego
Sądu Garnizonowego, po rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej Prokuratury
Okręgowej postanowieniem z dnia 21 września 2011 r. (sygn. akt Po. ŚI. …/11) na
podstawie art. 305 § 1 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o
czyn określony w art. 231 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego
(postanowienie prawomocne z dniem 1 grudnia 2011 r.);
- w dniu 16 sierpnia 2011 r. złożył do Wojskowej Prokuratury Okręgowej
zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa bezprawnego nieudostępnienia informacji
publicznej przez Dowódcę Jednostki Wojskowej […], po rozpoznaniu którego
Prokurator Wojskowej Prokuratury Garnizonowej postanowieniem z dnia 15 września
2011 r. (sygn. akt Pg. Śl. …/11) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 2
k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 23 ustawy z dnia 6
września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej z uwagi na brak znamion czynu
zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 29 listopada 2011 r.);
- w dniu 12 grudnia 2011 r. złożył do Prezydenta RP zawiadomienie o popełnieniu
przestępstwa korupcji w sądownictwie wojskowym, po rozpoznaniu którego
Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej prawomocnym postanowieniem z dnia
27 kwietnia 2012 r. (sygn. akt Po. Śl. …/12) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z
7
art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 231 § 1
k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego;
- w dniu 1 lutego 2012 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa poświadczenia nieprawdy w dokumencie przez sędziego i
sekretarza Wojskowego Sądu Okręgowego oraz przerobienia dokumentu przez
sędziego Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu którego Prokurator
Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 20 marca 2012 r. (sygn.
akt Po. ŚI. …/12) odmówił wszczęcia śledztwa: na podstawie art. 307 § 1 k.p.k. w
zw. z art. 17 § 1 pkt 1 k.p.k. - o czyny określone w art. 271 § 1 k.k. - dwukrotnie z
uwagi na niepopełnienie czynu zabronionego i na podstawie art. 307 § 1 k.p.k. w zw.
z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. - o czyn określony w art. 270 § 1 k.k. z uwagi na brak
znamion czynu zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 8 listopada 2012
r.);
- w dniu 16 lutego 2012 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień i poświadczenia nieprawdy w
dokumencie przez Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu którego
Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 20 marca 2012
r. (sygn. akt Po. Śl. …/12) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2
k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 271 § 1 k.k. w zb. z art.
231 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego (postanowienie
prawomocne z dniem 27 września 2012 r.);
- w dniu 17 lutego 2012 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa poświadczenia nieprawdy w dokumencie i pomówienia
przez sędziów Wojskowego Sądu Okręgowego - Sądu Dyscyplinarnego, po
rozpoznaniu którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem
z dnia 21 marca 2012 r. (sygn. akt Po. Śl. …/12) na podstawie art. 307 § 1 k.p.k. w
zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 271
§ 1 k.k. w zb. z art. 212 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego
(postanowienie prawomocne z dniem 20 lipca 2012 r.);
- w dniu 22 lutego 2012 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa psychicznego znęcania się nad żołnierzem młodszym
stopniem wojskowym przez Naczelnego Prokuratora Wojskowego, po rozpoznaniu
którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 5
8
kwietnia 2012 r. (sygn. akt Po. Śl. …/12) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art.
17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 353 k.k. w
zw. z art. 352 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego (postanowienie
prawomocne z dniem 22 czerwca 2012 r.);
- w dniu 10 kwietnia 2012 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień i poświadczenia nieprawdy w
dokumencie przez sędziego Wojskowego Sądu Garnizonowego, po rozpoznaniu
którego Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej postanowieniem z dnia 9 maja
2011 r. (sygn. akt Pg. ŚI. …/12) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1
pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 231 § 1 k.k. z uwagi
na brak znamion czynu zabronionego (postanowienie prawomocne z dniem 17
września 2012 r.);
- w dniu 22 maja 2012 r. złożył do Naczelnego Prokuratora Wojskowego
zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przekroczenia uprawnień i niedopełnienia
obowiązków przez Prezesa Wojskowego Sądu Okręgowego, po rozpoznaniu którego
Prokurator Wojskowej Prokuratury Okręgowej prawomocnym postanowieniem z dnia
3 lipca 2012 r. (sygn. akt Pg. ŚI. …/12) na podstawie art. 307 § 1 k.p.k. w zw. z art.
17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 231 § 1 k.k. z
uwagi na brak znamion czynu zabronionego;
- w dniu 29 maja 2012 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa poświadczenia nieprawdy w dokumencie przez
Naczelnego Prokuratora Wojskowego, po rozpoznaniu którego Prokurator
Prokuratury Okręgowej delegowany do Wojskowej Prokuratury Okręgowej
prawomocnym postanowieniem z dnia 26 czerwca 2012 r. (sygn. akt Po. Śl. …/12)
na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. i art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa
o czyn określony w art. 271 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego;
- w dniu 30 lipca 2012 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa niedopełnienia obowiązków i poplecznictwa przez
prokuratora Wojskowej Prokuratury Okręgowej, po rozpoznaniu którego Prokurator
Wojskowej Prokuratury Okręgowej prawomocnym postanowieniem z dnia 30 sierpnia
2012 r. (sygn. akt Po. Śl. …/12) na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1
pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia śledztwa o czyn określony w art. 239 § 1 k.k. w zb. z
art. 231 § 1 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego;
9
- w dniu 2 sierpnia 2012 r. złożył do Prokuratora Generalnego RP zawiadomienie o
popełnieniu przestępstwa niedopełnienia obowiązków i przekroczenia uprawnień
przez Prezydenta RP, po rozpoznaniu którego Prokurator Prokuratury Rejonowej
prawomocnym postanowieniem z dnia 31 sierpnia 2012 r. (sygn. akt 1 Ds. …/12/II)
na podstawie art. 305 § 1 k.p.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. odmówił wszczęcia
śledztwa o czyn określony w art. 231 § 1 k.k. w zb. z art. 271 § 1 k.k. w zw. z art. 11
§ 2 k.k. z uwagi na brak znamion czynu zabronionego;
czym każdorazowo uchybił godności sędziego, jednocześnie naruszając zasady etyki
zawodowej sędziów określone w § 4 i 16 zbioru zasad etyki zawodowej sędziów
(załącznik do uchwały Nr 16/2003 Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 lutego 2003
r. w sprawie uchwalenia zbioru zasad etyki zawodowej sędziów) poprzez godzenie
swoim postępowaniem w dobro wymiaru sprawiedliwości i nierespektowanie
porządku prawnego zakazującego składania zawiadomień o przestępstwie, o którym
wiadomo, że go nie popełniono,
tj. popełnienia 27-krotnie przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 104 § 1
ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70
§ 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych;
2. w nieustalonym dniu w okresie od 18 kwietnia do 15 maja 2011 r. wziął udział w
nagraniu wywiadu dla telewizji „[…]", w którym pomówił Wojskowego Prokuratora
Okręgowego płk. T. C. o popełnienie przestępstwa umyślnego niszczenia
dokumentów, wiedząc, że ten go nie popełnił, co mogło narazić wymienionego na
utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego przez niego stanowiska, czym uchybił
godności sędziego, jednocześnie naruszając zasady etyki zawodowej sędziów
określone w § 4 i 16 zbioru zasad etyki zawodowej sędziów (załącznik do uchwały Nr
16/2003 Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 lutego 2003 r. w sprawie uchwalenia
zbioru zasad etyki zawodowej sędziów) poprzez godzenie swoim postępowaniem w
dobro wymiaru sprawiedliwości i nierespektowanie porządku prawnego
zakazującego składania zawiadomień o przestępstwie, o którym wiadomo, że go nie
popełniono,
tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 104 § 1 ustawy z
dnia 271ipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70§ 1 ustawy
z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych;
10
3. w dniu 5 marca 2012 r. skierował do Prezydenta RP list, w którym zawarł
stwierdzenia sugerujące akceptowanie przez adresata popełniania przestępstw w
sądownictwie wojskowym, czym uchybił godności sędziego, jednocześnie naruszając
zasady etyki zawodowej sędziów określone w § 4 i § 5 ust. 2 zbioru zasad etyki
zawodowej sędziów (załącznik do uchwały Nr 16/2003 Krajowej Rady Sądownictwa z
dnia 19 lutego 2003 r. w sprawie uchwalenia zbioru zasad etyki zawodowej sędziów)
poprzez godzenie swoim postępowaniem, przynoszącym ujmę godności sędziego, w
dobro wymiaru sprawiedliwości,
tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 104 § 1 ustawy z
dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych;
4. w dniu 11 czerwca 2012 r. wziął udział w nagraniu wywiadu dla telewizji „[…]", w
którym, nie mając żadnych podstaw do takiego twierdzenia, pomówił prokuratorów
Wojskowej Prokuratury Okręgowej o planowanie zabicia go w czasie przesłuchania i
upozorowanie jego samobójstwa, co mogło narazić ich na utratę zaufania
potrzebnego dla zajmowanych przez nich stanowisk, czym uchybił godności
sędziego, jednocześnie naruszając zasady etyki zawodowej sędziów określone w § 4
i § 16 zbioru zasad etyki zawodowej sędziów (załącznik do uchwały Nr 16/2003
Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 lutego 2003 r. w sprawie uchwalenia zbioru
zasad etyki zawodowej sędziów) poprzez godzenie swoim postępowaniem w dobro
wymiaru sprawiedliwości i nierespektowanie porządku prawnego zakazującego
składania zawiadomień przestępstwie, o którym wiadomo, że go nie popełniono,
tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 104 § 1 ustawy z
dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych;
5. w dniu 14 sierpnia 2012 r. w czasie posiedzenia Wojskowego Sądu Okręgowego
kilkakrotnie nie stosował się do poleceń przewodniczącego i wypowiadał się bez
udzielenia mu głosu, czym uchybił godności sędziego, jednocześnie naruszając
zasady etyki zawodowej sędziów określone w § 4, § 5 ust. 2 i § 16 zbioru zasad etyki
zawodowej sędziów (załącznik do uchwały Nr 16/2003 Krajowej Rady Sądownictwa z
dnia 19 lutego 2003 r. w sprawie uchwalenia zbioru zasad etyki zawodowej sędziów)
poprzez godzenie swoim postępowaniem, przynoszącym ujmę godności sędziego, w
dobro wymiaru sprawiedliwości i nierespektowanie porządku prawnego
11
nakazującego stosowanie się uczestników posiedzenia do poleceń w zakresie jego
porządku wydawanych przez przewodniczącego,
tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 104 § 1 ustawy z
dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych;
6. w okresie od 22 czerwca 2010 r. do 22 października 2012 r. prowadził założoną
przez siebie stronę internetową o adresie […], na której wielokrotnie umieszczał
własne wypowiedzi dotyczące składanych przez niego zawiadomień o popełnieniu
przestępstw przez sędziów sądów wojskowych i prokuratorów wojskowych jednostek
organizacyjnych prokuratury oraz przez inne osoby, jak też kopie różnego rodzaju
dokumentów procesowych i pism kierowanych przez niego i do niego w tych
sprawach, przedstawiając tych sędziów i prokuratorów jako sprawców szeregu
przestępstw, których dotyczyły składane przezeń zawiadomienia, czym uchybił
godności sędziego, jednocześnie naruszając zasady etyki zawodowej sędziów
określone w § 4 i § 5 ust. 2 zbioru zasad etyki zawodowej sędziów (załącznik do
uchwały Nr 16/2003 Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 lutego 2003 r. w sprawie
uchwalenia zbioru zasad etyki zawodowej sędziów) poprzez godzenie swoim
postępowaniem, przynoszącym ujmę godności sędziego, w dobro wymiaru
sprawiedliwości, tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 104
§ 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art.
70 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych;
7. w dniu 19 września 2012 r. w czasie posiedzenia Wojskowego Sądu Okręgowego
pomówił prokuratora Wojskowej Prokuratury Okręgowej ppłk. M. W. o członkostwo w
zorganizowanej grupie przestępczej o charakterze zbrojnym, co mogło narazić go na
utratę zaufania potrzebnego dla zajmowanego przez niego stanowiska, czym uchybił
godności sędziego, jednocześnie naruszając zasady etyki zawodowej sędziów
określone w § 4, § 5 ust. 2 i § 16 zbioru zasad etyki zawodowej sędziów (załącznik
do uchwały Nr 16/2003 Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 lutego 2003 r. w
sprawie uchwalenia zbioru zasad etyki zawodowej sędziów) poprzez godzenie swoim
postępowaniem, przynoszącym ujmę godności sędziego, w dobro wymiaru
sprawiedliwości i nierespektowanie porządku prawnego zakazującego
bezpodstawnego pomawiania innych osób,
12
tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 104 § 1 ustawy z
dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych;
8. w dniu 21 listopada 2012 r., będąc doprowadzony przez funkcjonariuszy
Żandarmerii Wojskowej do Wojskowej Prokuratury Garnizonowej, przed
rozpoczęciem przesłuchania przez prokuratora zdjął buty i spodnie, które rzucił na
biurko, a w czasie przesłuchania nie odezwał się do przesłuchującego ani jednym
słowem, nie udzielając tym samym odpowiedzi na żadne z pytań dotyczących
danych osobowych i pytań dotyczących podpisania doręczanych i odczytanych mu
dokumentów, których nie odebrał i nie podpisał, czym uchybił godności sędziego,
jednocześnie naruszając zasady etyki zawodowej sędziów określone w § 2, § 4 i § 5
ust. 2 zbioru zasad etyki zawodowej sędziów (załącznik do uchwały Nr 16/2003
Krajowej Rady Sądownictwa z dnia 19 lutego 2003 r. w sprawie uchwalenia zbioru
zasad etyki zawodowej sędziów) poprzez godzenie swoim postępowaniem,
naruszającym dobre obyczaje i przynoszącym ujmę godności sędziego, w dobro
wymiaru sprawiedliwości,
tj. popełnienia przewinienia dyscyplinarnego określonego w art. 104 § 1 ustawy z
dnia 27 lipca 2001 r. Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. Prawo o ustroju sądów wojskowych.
Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny w […] wyrokiem z dnia 13 maja 2015 r.,
uznał obwinionego ppłk. M. L., sędziego Wojskowego Sądu Garnizonowego w stanie
spoczynku za winnego:
I. popełnienia czterech ostatnich czynów opisanych kolejno w dniach 22 maja 2012
r., 29 maja 2012 r., 30 lipca 2012 r. i 2 sierpnia 2012 r., a ujętych w pkt I wniosku o
ukaranie stanowiących przewinienia dyscyplinarne określone w art. 104 § 1 ustawy z
dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1
ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów wojskowych i za to na
mocy art. 104 § 3 pkt 3 opisanej wyżej ustawy orzekł karę zawieszenia
podwyższenia uposażenia, o którym mowa w art. 100 § 3 ustawy na okres trzech lat;
II. popełnienia czynów opisanych w pkt 4, 6 i 7 wniosku o ukaranie stanowiących
przewinienia dyscyplinarne określone w art. 104 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
- Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia
1997 r. - Prawo o ustroju sądów wojskowych i za to na mocy art. 104 § 3 opisanej
13
wyżej ustawy za każde z tych przewinień dyscyplinarnych orzekł karę zawieszenia
podwyższenia uposażenia, o którym mowa w art. 100 § 3 ustawy na okres trzech lat;
III. popełnienia czynów opisanych w pkt 5 i 8 wniosku o ukaranie stanowiących
przewinienia dyscyplinarne określone w art. 104 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r.
- Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z art. 70 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia
1997 r. - Prawo o ustroju sądów wojskowych i za to na mocy art. 104 § 3 pkt 2
opisanej wyżej ustawy za każde z tych przewinień dyscyplinarnych orzekł karę
nagany;
IV. popełnienia 23 pierwszych czynów opisanych kolejno w okresie od 28 sierpnia
2010 r. do 10 kwietnia 2012 r., a ujętych w pkt I wniosku o ukaranie oraz czynów z
pkt 2 i 3 wniosku o ukaranie a stanowiących przewinienia dyscyplinarne określone w
art. 104 § 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych w
zw. z art. 70 § 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. - Prawo o ustroju sądów
wojskowych i na mocy art. 108 § 2 opisanej wyżej ustawy umorzył postępowanie w
zakresie wymierzenia mu za te przewinienia kar dyscyplinarnych;
Sąd orzekł nadto o kosztach postępowania dyscyplinarnego obciążając nimi
Skarb Państwa oraz kosztach obrony z urzędu udzielonej obwinionemu przez adw.
P. L. w postępowaniu dyscyplinarnym.
Z rozstrzygnięciem tym nie zgodził się obrońca obwinionego i zaskarżył
powyższy wyrok w całości na jego korzyść. Na podstawie art. 427 § 2 k.p.k. i art. 438
pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 128 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych w zw. z
art. 70 § 1 ustawy Prawo o ustroju sądów wojskowych zaskarżonemu wyrokowi
zarzucił obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść rozstrzygnięcia,
tj.:
1. art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie, co w konsekwencji
doprowadziło do błędnego przyjęcia, iż początkowe wątpliwości co do stanu
psychicznego obwinionego, powzięte na skutek jego deklaracji, w toku dalszego
rozpoznawania sprawy, zdaniem Sądu I instancji, w istocie ustąpiły, podczas gdy z
akt sprawy wynika, iż ppłk M. L. był leczony psychiatrycznie z rozpoznaniem epizodu
depresyjnego, a szereg jego wypowiedzi nosi cechy sądów urojeniowych co
jednoznacznie wskazuje, iż obwiniony w inkryminowanym okresie nie mógł dopuścić
się zarzuconych mu przewinień dyscyplinarnych,
14
2. art. 5 § 2 k.p.k. poprzez rozstrzygnięcie wątpliwości na niekorzyść oskarżonego w
postaci ustalenia stanu zdrowia psychicznego obwinionego pod kątem jego
poczytalności tempore criminis, albowiem Sąd I instancji w toku całego postępowania
prezentował stanowisko, iż ujawniły się uzasadnione wątpliwości co do poczytalności
obwinionego i istniały one w trakcie prowadzonego przez Zastępcę Rzecznika
postępowania dyscyplinarnego natomiast Sąd Dyscyplinarny miał jedynie możliwość
bezpośredniej oceny zachowań obwinionego co do świadomego i aktywnego
uczestnictwa w toczącym się postępowaniu sądowym,
3. art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego bez
uwzględnienia zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i
doświadczenia życiowego, a także poprzez brak rozważenia wszystkich okoliczności
przemawiających na korzyść obwinionego poprzez nieobiektywne uznanie, iż w
trakcie postępowania dyscyplinarnego zebrany w sprawie materiał dowodowy nie był
kwestionowany, podczas gdy z treści wniosków dowodowych składanych osobiście
przez obwinionego wynika, iż wyrażał stanowisko braku rzetelności przy
gromadzeniu materiału dowodowego w niniejszej sprawie,
4. art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. poprzez bezpodstawne oddalenie wniosku dowodowego w
postaci przesłuchania sędziów z Wojskowego Sądu Okręgowego z uwagi na
niesprecyzowaną tezę dowodową oraz brak związku z przedstawionymi zarzutami,
podczas gdy obwiniony we wniosku dowodowym w 7 akapicie sprecyzował
okoliczności, które mają być udowodnione zgłaszanymi tym wnioskiem dowodami, a
ponadto dopiero po przesłuchaniu sędziów Wojskowego Sądu Okręgowego będzie
można ocenić czy posiadają oni wiedzę związaną z przedstawionymi obwinionemu
zarzutami.
W konkluzji autor odwołania wniósł o:
1/ uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i umorzenie postępowania,
względnie gdyby Sąd Najwyższy - Sąd Dyscyplinarny nie uwzględnił powyższego
wniosku wniósł o:
2/ uchylenie zaskarżonego wyroku Sądu I instancji i przekazanie sprawy temu
Sądowi do ponownego rozpoznania.
Skarżący wniósł nadto o zasądzenie na jego rzecz kosztów obrony udzielonej
obwinionemu z urzędu w obu instancjach według norm przepisanych, albowiem nie
zostały one uiszczone ani w całości ani w części.
15
Orzeczenie Sądu pierwszej instancji zaskarżone zostało także odwołaniem
samego obwinionego, w którym stwierdził on jedynie: „Nie zgadzam się z
orzeczeniem sądu I instancji. Swoje stanowisko przedstawię przed sądem
odwoławczym”.
Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny zważył, co następuje.
Wniesione odwołania ocenić należy, jako oczywiście bezzasadne.
Na wstępie rozważań trzeba podkreślić, że postępowanie dyscyplinarne
dotyczące sędziego różni się w sposób istotny od „zwykłego” postępowania karnego.
Pomijając odrębności wynikające z regulacji zawartej w u.s.p., zauważyć należy, że
rozwiązania przewidziane w Kodeksie postępowania karnego stosuje się w
postępowaniu dyscyplinarnym odpowiednio (art. 128 u.s.p.). Odpowiedniość ta musi
wiązać się również ze stwierdzeniem, że w odniesieniu do sędziego – ze względu na
jego wiedzę, doświadczenie oraz inne przymioty, które winny być nierozerwalnie
związane z jego statusem, nie ma zastosowania standard przeciętnego obywatela,
co musi mieć znaczenie dla oceny jakości i skuteczności podejmowanych przez
sędziego czynności procesowych. Uwaga ta wiąże się bezpośrednio z treścią
odwołania obwinionego. Zgodnie z art. 427 § 1 k.p.k. w brzmieniu sprzed dnia 1 lipca
20015 r., odwołujący się powinien wskazać zaskarżone rozstrzygnięcie lub ustalenie,
a także wskazać, czego się domaga. Z odwołania obwinionego wynika jedynie, że
nie zgadza się z orzeczeniem sądu pierwszej instancji (wobec braku jakiegokolwiek
ograniczenia przyjąć należało, że orzeczenie zaskarżone zostało w całości). Środek
odwoławczy nie zawiera natomiast żadnego żądania (zostało ono sformułowane
dopiero w końcowym przemówieniu w toku rozprawy odwoławczej). Tak
sporządzone odwołanie świadczy nie tylko o braku należytej staranności ze strony
skarżącego, ale dowodzi także jawnego lekceważenia obowiązków procesowych
strony. Wprawdzie zgodnie z art. 427 § 2 k.p.k. w poprzednim brzmieniu, tylko
prokurator, obrońca i pełnomocnik powinni zawrzeć w swoich odwołaniach zarzuty
stawiane orzeczeniu oraz ich uzasadnienie, jednak zważywszy na poczynione
wcześniej uwagi, trudno zaakceptować przedstawiony sposób postępowania
związany z aktywnością procesową sędziego, jako strony. O ile w wypadku tak
lakonicznego odwołania sporządzonego przez „przeciętnego obywatela”, zasadne
byłoby rozważanie potrzeby skontrolowania skarżonego orzeczenia przez pryzmat
wszystkich podstaw odwoławczych przewidzianych w art. 438 k.p.k., o tyle w
16
wypadku sędziego reakcja sądu odwoławczego musi być adekwatna do postawy
samego skarżącego. Jeśli dodać do tego, że obwiniony – wbrew deklaracji zawartej
w odwołaniu – nie przedstawił swojego „stanowiska” w toku przewodu
odwoławczego, wystarczająca będzie konkluzja, iż Sąd Najwyższy – Sąd
Dyscyplinarny nie stwierdził, rozpoznając odwołanie obwinionego, by orzeczenie
Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego dotknięte było obrazą prawa
materialnego, naruszeniem prawa procesowego, które mogłoby mieć wpływ na jego
treść, błędem w ustaleniach faktycznych, czy też wymierzone nim kary mogły zostać
uznane za rażąco niewspółmierne.
Dwa pierwsze zarzuty odwołania obrońcy obwinionego wiążą się ze
sposobem procedowania Sądu pierwszej instancji w kwestii związanej z
wątpliwościami, co do stanu zdrowia psychicznego sędziego. Przypomnieć, zatem
trzeba, że toku postępowania sądowego Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny, z
przyczyn wskazanych na stronie 45 uzasadnienia zaskarżonego wyroku, powziął
wątpliwości, co do poczytalności obwinionego i dopuścił dowód z opinii dwóch
biegłych lekarzy psychiatrów. W toku rozprawy w dniu 29 września 2014 r. obwiniony
deklarował uczestnictwo w badaniach psychiatrycznych, jednak na żaden z
wyznaczonych terminów się nie stawił, mimo prawidłowego zawiadomienia i nie
usprawiedliwił swojego niestawiennictwa. W zaistniałej sytuacji, biorąc także pod
uwagę postawę obwinionego prezentowaną w innych postepowaniach
prowadzonych wobec niego przed Sądem Apelacyjnym, Sąd ten uznał, że
wątpliwości, co do poczytalności obwinionego ustąpiły (strony 45 – 46 uzasadnienia).
Pogląd ten został uzasadniony następującymi okolicznościami:
„- sposób zachowania obwinionego, polegający na celowym i uporczywym
lekceważeniu oraz ignorowaniu powinności poddania się badaniom sądowo –
psychiatrycznym, mimo odmiennej deklaracji w tym względzie, stanowił przemyślaną
i z góry założoną postawę mająca na celu nie stawienie się na kolejne, z
wyprzedzeniem wyznaczone terminy badania, bez żadnego usprawiedliwienia.
Stanowi to przemyślaną, obstrukcyjną linię procesową;
- skala i sposób formułowania wniosków dowodowych w powiązaniu z
charakterem i rodzajem postawionych zarzutów, świadczy o pełnym rozeznaniu i
logicznym zaplanowaniu i przyjętym sposobie obrony;
17
- bezpośredni kontakt obwinionego z Sądem, nie wskazuje na wystąpienie
uzasadnionych wątpliwości, co do jego poczytalności”.
Przytoczone wyżej przesłanki wnioskowania Sądu Apelacyjnego nie zostały
skutecznie zakwestionowane w odwołaniu obrońcy. Zgodnie z art. 8 k.p.k. sąd
orzekający samodzielnie rozstrzyga zagadnienia faktyczne i prawne, nie jest zatem,
co do zasady, związany rozstrzygnięciami innych sądów, czy też sposobem ich
procedowania w analogicznej kwestii. W fazie postępowania sądowego, tylko sąd –
jako organ procesowy – może powziąć wątpliwości, co do poczytalności obwinionego
– i w konsekwencji dopuścić dowód z opinii biegłych psychiatrów. Nie oznacza to
jednak, że po powzięciu taki wątpliwości sąd nie może już zmienić swojego
stanowiska. Skoro wątpliwości te są konsekwencją ujawnienia się określonych
okoliczności faktycznych, to zmiana tych okoliczności może pociągnąć za sobą
ustąpienie wspomnianych wątpliwości, co do poczytalności. Sytuacja taka miała
miejsce w rozważanej sprawie, co pozwala na stwierdzenie, że w świetle
przytoczonych okoliczności stanowisko Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego
jest prawidłowe. Czyni to bezzasadnymi podniesione w odwołaniu zarzuty obrazy art.
17 § 1 pkt 2 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. Do obrazy zasady in dubio pro reo (art. 5 § 2
k.p.k. w brzmieniu przed nowelizacją) dochodzi wówczas, gdy organ procesowy
poweźmie niedające się usunąć wątpliwości, a mimo to nie rozstrzyga ich na korzyść
oskarżonego. W rozważanej sprawie rzecz taka nie miała miejsca, bowiem organ
procesowy – Sąd Apelacyjny – Sąd Dyscyplinarny – wyzbył się początkowych
wątpliwości, co do poczytalności obwinionego, nie było zatem czego rozstrzygać na
jego korzyść. Nie doszło także do obrazy art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. (wydaje się, że w
ocenie skarżącego obwiniony powinien zostać uniewinniony, bowiem w przypadku
niepoczytalności sprawcy ustawa stanowi, że nie popełnia on przestępstwa (deliktu
dyscyplinarnego), ponieważ Sąd pierwszej instancji nie ustalił, iż obwiniony w chwili
popełnienia przypisanych mu czynów był niepoczytalny.
Oczywiście bezzasadne są także pozostałe zarzuty zawarte w odwołaniu
obrońcy obwinionego. Podnoszony w pkt 3 odwołania zarzut obrazy art. 7 k.p.k.
sprowadzać się miał do bezzasadnej konstatacji Sądu Apelacyjnego, że zebrany w
sprawie materiał dowodowy nie był kwestionowany, podczas gdy z treści wniosków
dowodowych składanych osobiście przez obwinionego wynika, że wyrażał on
stanowisko o braku rzetelności przy gromadzeniu materiału dowodowego w
18
niniejszej sprawie. Tak syntetycznie sformułowany zarzut nie wskazuje ani wniosków
dowodowych, które skarżący ma na myśli, ani okoliczności faktycznych
kwestionowanych przez obwinionego, czy też okoliczności, które miałyby zostać
dowiedzione. Niczego w tej mierze nie zmienia także uzasadnienie odwołania, w
którym stwierdza się, że „(…) ppłk M. L. osobiście składał wnioski dowodowe,
którymi próbował wykazać brak rzetelności przy zbieraniu materiału dowodowego
przez Zastępcę Rzecznika Dyscyplinarnego, a nadto niszczenia, jego zdaniem,
części dokumentacji niezbędnej do przygotowania procesu w sposób wiarygodny”.
Trudno wymagać od Sądu Najwyższego – Sądu Dyscyplinarnego, by przy
rozpoznawaniu odwołania sporządzonego przez profesjonalnego obrońcę, domyślał
się intencji skarżącego i wobec niemożności skonkretyzowania postawionego
zarzutu, dokonywał totalnej kontroli zgromadzonego materiału dowodowego przez
pryzmat ewentualnego naruszenia reguły oceny dowodów wyrażonej w art. 7 k.p.k.
Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut obrazy art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k.
polegający na bezpodstawnym oddaleniu wniosku dowodowego obwinionego o
przesłuchanie sędziów z Wojskowego Sądu Okręgowego (pkt 4 odwołania). W dniu
6 maja 20015 r. do Sądu pierwszej instancji wpłynął wniosek dowodowy
obwinionego, w którym domagał się on m.in. przesłuchania w charakterze świadków
sędziów z Wojskowego sądu Okręgowego. W toku rozprawy, Sąd Apelacyjny na
podstawie art. 170 § 1 pkt 2 k.p.k. oddalił ten wniosek, bowiem wnioskowane dowody
nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia, przy czym w uzasadnieniu postanowienia
dowodowego wskazał, że wniosek ma charakter ogólny, nieprecyzyjny, wynika z
niego konieczność przesłuchania wszystkich sędziów na niesprecyzowane w tezie
dowodowej okoliczności, a ponadto we wniosku nie wykazuje się związku z
postawionymi zarzutami dyscyplinarnymi. Kwestionując powyższe rozstrzygnięcie
dowodowe skarżący podniósł, że:
- okoliczności, na które świadkowie mieliby zeznawać wynikają z akapitu 7
drugiej strony wniosku,
- sposób sformułowania kręgu osób podlegających przesłuchaniu jest
prawidłowy, albowiem ze względu na specyfikę sadów wojskowych liczba czynnie
wykonujących zawód sędziów Wojskowego sądu Okręgowego jest mocno
ograniczona,
19
- zarzut braku związku z przedstawionymi zarzutami na etapie zgłaszania
wniosku dowodowego uznać należy za przedwczesny, gdyż niemożliwa jest ocena
zeznań świadków, których słuchania jeszcze nie przeprowadzono.
Przedstawiona wyżej argumentacja jest nietrafna.
Zgodnie z art. 169 § 1 k.p.k. we wniosku dowodowym należy podać
oznaczenie dowodu oraz okoliczności, które mają zostać udowodnione. Jest
oczywiste, że żądanie przesłuchania wszystkich sędziów danego sądu, a ścisłej
przeprowadzenia dowodu z zeznań tych sędziów nie spełnia kryterium właściwego
oznaczenia dowodu. Nie jest bowiem rzeczą organu procesowego ustalanie, którzy
sędziowie są czynni zawodowo na dzień przeprowadzenia czynności dowodowej
oraz czy byli sędziami tego sądu w dacie popełnienia określonych czynów będących
przedmiotem postępowania. Wprawdzie przepis art. 169 § 2 k.p.k. przewiduje, że
wniosek dowodowy może zmierzać do wykrycia lub oceny właściwego dowodu, ale i
tak musi on pozostawać w związku z przedmiotem postępowania. Nie można więc,
co zdaje się sugerować skarżący, dopuszczać dowodu z zeznań świadków w celu
stwierdzenia, czy może mieć jakiś związek z czynami zarzuconymi obwinionemu w
oderwaniu od faktycznych realiów rozpoznawanej sprawy. Jest prawdą, że w
akapicie 7 na drugiej stronie wniosku dowodowego obwinionego znajduje się
stwierdzenie, że „Wnioski dowodowe zmierzają do wykazania w jaki sposób
dokonuje się manipulacji materiałem dowodowym, łącznie z niszczeniem
niewygodnych dowodów kolidujących z góry przyjętym planem postępowania, tak
aby móc mi przedstawić zarzuty przestępstw i wykroczeń dyscyplinarnych”. Rzecz
jednak w tym, że zacytowana wypowiedź stanowi uzasadnienie wniosków o
dopuszczenie dowodu z opisanych w piśmie procesowym dokumentów. Trudno
uznać, co stara się uczynić skarżący, że odnosi się ona także do wniosku o
przesłuchanie sędziów zawartego w ostatnim akapicie wniosku dowodowego, w
którym stwierdza się jedynie, że konieczność ich przesłuchania zauważył Sąd
Najwyższy w postanowieniu z dnia 25 lutego 2014 r., WD 1/14. Jednak nawet przy
uznaniu, że zacytowany fragment wniosku uzasadnia również potrzebę
przesłuchania sędziów wojskowych, wniosek dowodowy nie spełnia wymogu
oznaczenia okoliczności, które mają być udowodnione w kontekście poszczególnych
zarzutów postawionych obwinionemu. W świetle powyższych uwag nie ma podstaw
prawnych czy faktycznych, by skutecznie kwestionować trafność orzeczenia
20
dowodowego Sądu pierwszej instancji, zwłaszcza, że od sędziego można wymagać
ponadstandardowej staranności i poprawności w sporządzaniu nieskomplikowanych
przecież pism procesowych.
Mimo oczywistej bezzasadności wniesionych odwołań w sprawie zaistniała
jednak konieczność wydania orzeczenia reformatoryjnego. Zgodnie z art. 108 § 2
u.s.p. w razie wszczęcia postępowania dyscyplinarnego przed upływem trzech lat od
chwili czynu, przedawnienie dyscyplinarne następuje z upływem 5 lat od chwili
czynu. Jeżeli jednak przed upływem terminu 3 lat od chwili czynu sprawa nie została
prawomocnie zakończona, sąd dyscyplinarny orzeka o popełnieniu przewinienia
dyscyplinarnego, umarzając postępowanie w zakresie wymierzenia kary
dyscyplinarnej. W rozważanej sprawie, w odniesieniu do wszystkich czynów
przypisanych obwinionemu w wyroku Sądu pierwszej instancji w pkt I, II i III, z
wyłączeniem czynu zarzuconego obwinionemu w pkt 8 wniosku o ukaranie, w dacie
wyrokowania przez Sąd Najwyższy – Sąd Dyscyplinarny, tj. w dniu 20 listopada 2015
r. upłynęły trzy lata od chwili popełnienia poszczególnych czynów. W związku z tym
konieczne było uchylenie rozstrzygnięć o karach dyscyplinarnych zawartych w pkt I,
II i III wyroku Sądu Apelacyjnego – Sądu Dyscyplinarnego, z wyłączeniem
rozstrzygnięcia o karze wymierzonej za czyn zarzucony w pkt 8 wniosku o ukaranie i
na podstawie art. 108 § 2 u.s.p. umorzenie postępowania w tym zakresie. W
pozostałej części zaskarżony wyrok należało utrzymać w mocy, zwłaszcza że
wymierzona obwinionemu za czyn zarzucony mu w pkt 8 wniosku o ukaranie kara
nagany nie może być uznana, zważywszy choćby na okoliczności czynu, za
nadmiernie surową.
O kosztach zastępstwa prawnego rozstrzygnięto jedynie w zakresie obrony
obwinionego z urzędu w postepowaniu przez Sądem Najwyższym – Sądem
Dyscyplinarnym, bowiem rozstrzygnięcie o kosztach obrony przed Sądem pierwszej
instancji zawarte jest w orzeczeniu tego Sądu.
kc
21