Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt SDI 22/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 18 grudnia 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Siuchniński (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Józef Dołhy
SSN Kazimierz Klugiewicz
Protokolant Anna Kuras
przy udziale Zastępcy Głównego Rzecznika Dyscyplinarnego Krajowej Izby
Radców Prawnych
w sprawie radcy prawnego E. W.
obwinionego z art. 64 ust. 1 pkt 2 ustawy o radcach prawnych (w brzmieniu
obowiązującym do dnia 25 grudnia 2014 r.) w zw. z art. 6 ust. 2 Kodeksu Etyki
Radcy Prawnego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 18 grudnia 2015 r.
kasacji, wniesionej przez obrońcę obwinionego
od orzeczenia Wyższego Sądu Dyscyplinarnego w […]
z dnia 1 października 2014 r.,
utrzymującego w mocy orzeczenie Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego Okręgowej
Izby Radców Prawnych w […] z dnia 23 stycznia 2013 r.
uchyla zaskarżone orzeczenie i sprawę przekazuje Wyższemu
Sądowi Dyscyplinarnemu do ponownego rozpoznania w
postępowaniu odwoławczym.
2
UZASADNIENIE
Radca prawny E. W. orzeczeniem Okręgowego Sądu Dyscyplinarnego,
Okręgowej Izby Radców Prawnych w […] z dnia 23 stycznia 2013 r., został uznany
za winnego tego, że w okresie od 30 sierpnia 2010 r. do 8 października 2010 r. w
[…] działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru,
pełniąc funkcję wiceprezesa Stowarzyszenia […] i będąc osobą której powierzono
prawo do dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku
bankowym ww. Stowarzyszenia, przywłaszczył sobie pieniądze w łącznej kwocie
102.000,00 zł, którymi nie miał prawa wyłącznie rozporządzać poprzez ich wypłatę
z konta bankowego stowarzyszenia Banku […] w ten sposób, że: w dniu 30 sierpnia
2010 r. wypłacił kwotę 15.000,00 zł, dniu 6 września 2010 r. wypłacił kwotę
30.000,00 zł, dniu 8 września 2010 r. wypłacił kwotę 25.000,00 zł, dniu 9 września
2010 r. wypłacił kwotę 10.000,00 zł, dniu 13 września 2010 r. wypłacił kwotę
10.000,00 zł, w dniu 20 września 2010 r. wypłacił kwotę 3.000,00 zł, w dniu 24
września 2010 r. wypłacił kwotę 3.000,00 zł, w dniu 8 października 2010 r. wypłacił
kwotę 6.000,00 zł, czym działał na szkodę Stowarzyszenia […], tj. przewinienia
dyscyplinarnego określonego w art. 64 ust. 1 pkt 2 u.r.p. w zw. z art. 6 ust. 2
Kodeksu Etyki Radcy Prawnego, za które – na podstawie art. 65 ust. 1 pkt 3 i ust.
2b u.r.p. w zw. z art. 6 ust. 2 Kodeksu Etyki Radcy Prawnego wymierzono mu karę
zawieszenia prawa do wykonywania zawodu radcy prawnego na okres lat 5 oraz
dodatkowo orzeczono zakaz wykonywania patronatu na okres lat 5.
Od tego orzeczenia odwołanie wniósł obwiniony, podnosząc zarzut rażącej
obrazy prawa procesowego, tj. naruszenia zasad obiektywizmu i swobodnej oceny
dowodów, a także prawa do obrony i domniemania niewinności. Wniósł o uchylenie
zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy Okręgowemu Sądowi
Dyscyplinarnemu do ponownego rozpoznania, ewentualnie, zmianę zaskarżonego
orzeczenia i uniewinnienie od zarzucanego czynu albo złagodzenie wymierzonej
kary bądź zawieszenie postępowania do czasu prawomocnego zakończenia
postępowania przed Sadem Apelacyjnym w sprawie AKo …/12 o wznowienie
postępowania karnego zakończonego prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego,
3
sygn. akt II K …/11, utrzymanym w mocy przez wyrok Sądu Okręgowego, sygn. akt
V Ka …/12.
Wyższy Sąd Dyscyplinarny orzeczeniem z dnia 1 października 2014 r.,
utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie.
Od orzeczenia Sądu drugiej instancji kasację wniósł obrońca obwinionego,
podnosząc następujące zarzuty rażącego naruszenie przepisów prawa
procesowego – w przekonaniu skarżącego – mające istotny wpływ na
rozstrzygniecie sprawy:
1) art. 117 § 1 k.p.k. w zw. z art. 133 § 2 k.p.k. oraz art. 450 § 3 k.p.k. poprzez
przeprowadzenie rozprawy odwoławczej pod nieobecność obwinionego, mimo
braku należytego zawiadomienia go o rozprawie (na kopercie zawierającej
zawiadomienie o rozprawie nie umieszczono zawiadomienia o miejscu złożenia
awiza), co uniemożliwiło obwinionemu przedstawienia argumentacji wspierającej
jego odwołanie oraz realną realizację jego prawa do obrony i w konsekwencji winno
skutkować odroczeniem rozprawy,
2) art. 117 § 1 k.p.k. w zw. z art. 450 § 3 k.p.k. poprzez zaniechanie zawiadomienia
obrońcy o terminie rozprawy, do udziału której był on uprawniony, co winno
skutkować odroczeniem rozprawy, a nadto uniemożliwiło obrońcy obwinionego
przedstawienia argumentacji wspierającej odwołanie obwinionego oraz realną
realizację prawa do jego obrony,
3) art. 424 § 2 k.p.k. poprzez brak odniesienia się w uzasadnieniu orzeczenia w
części odnoszącej się do wymiaru kary okoliczności na które powołuje się
obwiniony, a w szczególności braku skargi pokrzywdzonego, braku szkody w
mieniu Stowarzyszenia, pełnienia przez obwinionego cały czas funkcji członka
zarządu, w tym prezesa zarządu pokrzywdzonego Stowarzyszenia, co jest
sprzeczne z zasadami wymierzania kary określonymi w art. 53 § 2 k.k. (obowiązek
odniesienia się do postawy i zachowania pokrzywdzonego),
oraz zarzut rażącego naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 62³ u.r.p.
poprzez wymierzenie obwinionemu rażąco niewspółmiernej kary dyscyplinarnej w
sytuacji nie rozważenia przez WSD okoliczności podnoszonych przez obwinionego
dotyczących relacji obwinionego z pokrzywdzonym, pełnienia w Stowarzyszeniu
funkcji prezesa zarządu od początku roku 2011 (a wcześnie cały czas członka
4
zarządu) do chwili obecnej, braku skargi pokrzywdzonego oraz braku szkody w
mieniu Stowarzyszenia.
Na podstawie tak sformułowanych zarzutów skarżący wniósł o uchylenie
zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania
Wyższemu Sądowi Dyscyplinarnemu przy Krajowej Izbie Radców Prawnych
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest częściowo zasadna w zakresie zarzutu obrazy prawa
procesowego, związanego z kwestią zawiadomienia o terminie rozprawy
odwoławczej obrońcę obwinionego.
Zgodnie z art. 117 § 1 k.p.k., stosowanym odpowiednio w postępowaniu w
przedmiocie odpowiedzialności dyscyplinarnej radców prawnych, uprawnionego do
wzięcia udziału w czynności procesowej zawiadamia się o czasie i miejscu, chyba
że ustawa stanowi inaczej. Analiza akt sprawy wskazuje jednoznacznie, że obrońca
obwinionego nie został wezwany na termin rozprawy odwoławczej w dniu 1
października 2014 r., co stanowiło rażące naruszenie ww. przepisu, skutkujące
także naruszeniem prawa do obrony obwinionego, tym bardziej, że nie był on
obecny na tej rozprawie. Uchybienie tej rangi niewątpliwie mogło mieć wpływ na
treść wydanego przez Wyższy Sąd Dyscyplinarny rozstrzygnięcia, co implikuje
konieczność uchylenia zaskarżonego orzeczenia i przekazania sprawy temu
Sądowi do ponownego rozpoznania w postępowaniu odwoławczym.
Odnosząc się do kwestii prawidłowości zawiadomienia obwinionego
stwierdzić należy, że w aktach sprawy znajduje się tylko zwrotne potwierdzenie
odbioru zawiadomienia bez podpisu adresata potwierdzającego odbiór
korespondencji (k. 208). Jednocześnie brak jest samej korespondencji dotyczącej
wezwania, na której kopercie mogłaby być ewentualna adnotacja o awizie. Wobec
jednak tego, że skarżący nie wykazał wadliwości zawiadomienia, kasację w tym
zakresie należy uznać za bezzasadną.
Wobec stwierdzenia wadliwości procedowania, pociągającej za sobą
potrzebę wydania orzeczenia kasatoryjnego jako przedwczesne jawią się pozostałe
zarzuty dotyczące płaszczyzny wymiaru kary.
Mając na uwadze powyższe, Sąd Najwyższy orzekł jak w wyroku.
kc
5