Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 314/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 20 stycznia 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Waldemar Płóciennik (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Roman Sądej
SSN Józef Szewczyk
Protokolant Małgorzata Sobieszczańska
przy udziale prokuratora Prokuratury Generalnej Zdzisława Brodzisza,
w sprawie A. K.
dot. wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na rozprawie
w dniu 20 stycznia 2016 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na niekorzyść
od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 21 lipca 2015 r., zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w W.
z dnia 5 lipca 2013 r.,
uchyla pkt IX zaskarżonego wyroku w odniesieniu do A. K. w
części dotyczącej rozstrzygnięcia o wymiarze kary łącznej
pozbawienia wolności oraz związanego z tym zaliczenia na
poczet kary łącznej okresu rzeczywistego pozbawienia wolności i
sprawę w tym zakresie przekazuje Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w W., wyrokiem z dnia 5 lipca 2013 r. uznał m.in. A. K.
winnym tego że:
XXI. w okresie od października 2008 r. do stycznia 2010 r. w W., B. i
okolicach brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej o charakterze zbrojnym
tzw. grupie S., której członkami byli […] oraz inne ustalone i nieustalone osoby,
mającej na celu popełnianie przestępstw przeciwko mieniu, życiu, zdrowiu,
wolności, wolności seksualnej i obyczajności oraz dotyczących obrotu substancjami
psychotropowymi i środkami odurzającymi, tj. czynu wyczerpującego dyspozycję
art. 258 § 2 k.k. i za to skazał go, zaś na podstawie art. 258 § 2 k.k. wymierzył mu
karę 3 lat pozbawienia wolności;
XXII. w okresie grudzień 2009 r. - styczeń 2010 r. w W. i B., działając w
celu osiągnięcia korzyści majątkowej w ramach zorganizowanej grupy przestępczej
o charakterze zbrojnym, wbrew przepisom ustawy, uczestniczył w obrocie znaczną
ilością środków odurzających w postaci 3 kg haszyszu i 1 kg marihuany w ten
sposób, że narkotyki te nabywał od Z. S. i A. S., przy czym z przestępstwa uczynił
sobie stałe źródło dochodu i dopuścił się go w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6
miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne
wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w G., tj. czynu wyczerpującego
dyspozycję art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. i za
to skazał go, zaś na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. wymierzył
mu karę 4 lat pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 150 stawek
dziennych, ustalając wartość jednej stawki na kwotę 100 zł.;
XXIII. w okresie grudzień 2009 r. - styczeń 2010 r. w W., działając w celu
osiągnięcia korzyści majątkowej w ramach zorganizowanej grupy przestępczej o
charakterze zbrojnym, czynił przygotowania do popełnienia czynu z art. 56 ust. 3
ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w ten sposób, że
zwrócił się do Z. S. o wskazanie osób, mogących sprzedać amfetaminę w postaci
płynnej, tzw. aminę, przy czym czynu tego dopuścił się w ciągu 5 lat po odbyciu co
najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne
wymierzonej wyrokiem Sądu Rejonowego w G., tj. czynu wyczerpującego
3
dyspozycję art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. i za to skazał go, zaś na
podstawie art. 57 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu
narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 miesięcy pozbawienia
wolności;
XXIV. w okresie od października 2008 r. do końca kwietnia 2009 r. w W. i B.,
działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w ramach zorganizowanej grupy
przestępczej o charakterze zbrojnym, w krótkich odstępach czasu, wbrew
przepisom ustawy, uczestniczył w obrocie znaczną ilością: substancji
psychotropowej w postaci około 50 kg amfetaminy, środków odurzających w
postaci około 10 kg marihuany i 0,5 kg kokainy, które nabywał od M. W. za
pośrednictwem P. D., przy czym z przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu
i dopuścił się go w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia
wolności za umyślne przestępstwo podobne wymierzonej wyrokiem Sądu
Rejonowego w G., tj. czynu wyczerpującego dyspozycję art. 56 ust. 3 ustawy z dnia
29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k w z w. z art.
64 § I k.k i za to skazał go, zaś na podstawie art. 56 ust. 3 ustawy z dnia 29 lipca
2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii w zw. z art. 65 § 1 k.k. wymierzył mu karę 7
lat pozbawienia wolności i karę grzywny w wysokości 250 stawek dziennych,
ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 zł.;
w pkt XXV wyroku uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynu opisanego
w pkt LXIV komparycji wyroku, tj. przestępstwa z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1
k.k.;
w pkt XXVI na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 4
§1 k.k. połączył wymierzone oskarżonemu A. K. kary jednostkowe pozbawienia
wolności oraz grzywny i wymierzył mu karę łączną 9 lat pozbawienia wolności i karę
łączną grzywny w wysokości 400 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej
stawki dziennej na kwotę 100 zł;
w pkt L na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet wymierzonej kary łącznej
zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach od 12
października 2010 r. do 24 sierpnia 2012 r.;
4
w pkt XLVIII orzekł nawiązkę na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii
na rzecz Stowarzyszenia Monar w wysokości 4000 zł za przestępstwo przypisane
w pkt XXIV.
Wyrok Sądu Okręgowego został zaskarżony przez prokuratora i m.in.
obrońcę oskarżonego A. K.
Po rozpoznaniu wniesionych apelacji, Sąd Apelacyjny w wyroku z dnia 21
lipca 2015 r. zaskarżony wyrok względem A. K. zmienił w ten sposób, że:
- uchylił orzeczenie z pkt XXVI wyroku o karze łącznej pozbawienia wolności i
grzywny wobec A. K.,
- uchylił m.in. wyrok w pkt XXI i XXIV oraz w pkt XLVIII w stosunku do A. K. i
sprawę w tym zakresie przekazał do ponownego rozpoznania Sądowi
Okręgowemu,
- utrzymał w mocy wyrok w pkt XXII i XXIII eliminując z opisu czynu działanie w
ramach zorganizowanej grupy przestępczej o charakterze zbrojnym,
- na mocy art. 85 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. wymierzył oskarżonemu nową karę
łączną w wysokości 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;
- na mocy art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności zaliczył
A. K. okres rzeczywistego pozbawienia wolności od dnia 12 października 2010 r. do
dnia 24 sierpnia 2012 r. (pkt IX wyroku Sądu Apelacyjnego);
Orzeczenie Sądu Apelacyjnego z pkt IX tiret 4 i 5 w części dotyczącej
wymierzenia kary łącznej pozbawienia wolności oraz związanego z tym zaliczenia
na poczet tej kary okresu rzeczywistego pozbawienia wolności, na niekorzyść
skazanego A. K. zaskarżył kasacją Prokurator Generalny. Na podstawie art. 523 §
1 k.p.k., art. 526 § 1 k.p.k., wyrokowi temu zarzucił rażące i mające istotny wpływ
na treść wyroku naruszenie przepisu prawa materialnego w postaci art. 86 § 1 k.k.,
polegające na orzeczeniu wobec oskarżonego A. K. w miejsce kar jednostkowych
pozbawienia wolności orzeczonych kolejno w wymiarze 4 lat pozbawienia wolności
oraz 6 miesięcy pozbawienia wolności, kary łącznej pozbawienia wolności w
wymiarze 3 lat i 6 miesięcy, a więc niższym od najwyższej z kar podlegających
łączeniu.
W konkluzji Prokurator wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części oraz
przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania.
5
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja Prokuratora Generalnego okazała się zasadna. Trafnie podnosi jej
Autor, iż wyrok Sądu Apelacyjnego w części zaskarżonej kasacją zapadł z rażącym
naruszeniem prawa materialnego w zakresie art. 86 § 1 k.k.
Jak wynika z treści wyroków kara jednostkowa w pkt XXII wyroku Sądu I
instancji orzeczona została w wysokości 4 lat pozbawienia wolności i nie została
zmieniona przez Sąd Apelacyjny. Sąd odwoławczy utrzymał także w mocy karę 6
miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną za przestępstwo przypisane w pkt XXIII
wyroku sądu I instancji.
Zgodnie z treścią art. 86 § 1 k.k. sąd wymierza karę łączną w granicach od
najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy. W
rozpoznawanej sprawie wysokości podlegających łączeniu kar pozbawienia
wolności, to 4 lata oraz 6 miesięcy, które uprawniały Sąd Apelacyjny do orzeczenia
łącznej kary pozbawienia wolności w granicach od 4 lat pozbawienia wolności do
kary 4 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności. Kara łączna pozbawienia wolności
wymierzona w miejsce kar jednostkowych nie mogła być niższa od 4 lat
pozbawienia wolności. Sąd odwoławczy orzekając karę łączną pozbawienia
wolności w wysokości 3 lat i 6 miesięcy rażąco obraził przepis art. 86 § 1 k.k., co
miało istotny wpływ na treść wyroku i pociągnęło za sobą konieczność uchylenia
orzeczenia w zaskarżonej części i przekazania sprawy Sądowi Apelacyjnemu do
ponownego rozpoznania.
Orzekając ponownie, Sąd Apelacyjny będzie miał na uwadze treść art. 86 §
1 k.k.
kc