Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ca 152/13

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia

3 października 2013r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący

SSO Ireneusz Płowaś

Sędziowie

SO Wojciech Borodziuk (spr.)

SO Janusz Kasnowski

Protokolant

sekr. sądowy Tomasz Rapacewicz

po rozpoznaniu w dniu 3 października 2013r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej przy ulicy (...) w

(...)

przeciwko W. G.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Nakle n/Notecią

z dnia 7 grudnia 2012r. sygn. akt. I C 33/12

uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Szubinie, pozostawiając temu Sądowi rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego.

Na oryginale właściwe podpisy

II Ca 152/ 13

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Nakle nad Notecią wyrokiem z dnia 07 grudnia 2012 roku po rozpoznaniu sprawy z powództwa Wspólnoty Mieszkaniowej – ul. (...) w W. przeciwko W. G. o zapłatę:

1.zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 1.858,45zł z ustawowymi odsetkami od dnia 01.04.2011 roku do dnia zapłaty;

2.zasądził od pozwanego na rzecz powódki 647,00 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Wspólnota Mieszkaniowa w W. przy ulicy (...) wniosła o zasądzenie od W. G. na jej rzecz kwoty 1 858,45 zł. z ustawowymi i kosztami procesu.

W uzasadnieniu podała, że pozwany był właścicielem lokalu położonego w W. przy ul. (...). Pozwany przedmiotowy lokal sprzedał. Przed sprzedażą był zobowiązany do regulowania opłat związanych z utrzymaniem lokalu, ale nie wywiązał się z obowiązku rozliczenia kosztów ciepła za okres od 1.01.2009 r. do 30.06.2010 r. Pismem z dnia 24.05.2010 r. został poinformowany przez Zarządcę powódki, że rozliczenie z tytułu energii cieplnej nastąpi po zakończeniu sezonu grzewczego tj. po 30.06.2010 r. Zgodnie z uchwałą nr 13 z dnia 25.03.2010 r. rozliczenie kosztów energii cieplnej nastąpiło wg wskazań ciepłomierzy w lokalach. Za okres grzewczy 2009 - 2010 wg wskazań ciepłomierzy powstała niedopłata na kwotę dochodzona pozwem, której pozwany nie uiścił.

Nakazem zapłaty z dnia 19.04.2011 r. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę dochodzona pozwem z odsetkami i kosztami procesu.

Pozwany złożył sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, domagając się oddalenia powództwa. W uzasadnieniu podał, że podpis złożony na liście dotyczącej podjęcia uchwały nie jest jego podpisem, gdyż nie był obecny w trakcie podejmowania tej uchwały, a to może budzić wątpliwości, co do autentyczności pozostałych podpisów. Wielokrotnie informował o konieczności legalizacji liczników energii cieplnej z uwagi na upływ czasu od ostatniej oceny stanu technicznego. Jego zdaniem zły stan techniczny urządzeń pomiarowych powoduje niemożność obiektywnego i prawidłowego rozliczenia zużycia energii cieplnej.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny.

Bezsporne w sprawie było, że pozwany do 18.06.2010 r. był właścicielem lokalu mieszkalnego nr (...) położonego w W. przy ul. (...), dla którego tut. Sąd prowadzi księgę wieczystą nr (...). Przedmiotowy lokal należy do powodowej Wspólnoty, w której funkcję zarządcy pełni Spółdzielnia Mieszkaniowa (...) w N.. Właściciele lokali uczestniczą w kosztach związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej takich jak opłaty za wodę, Co, wywóz śmieci i nieczystości płynnych, koszty utrzymania nieruchomości wspólnych, wpłaty na fundusz remontowy.

Budynek nr (...) należące do Wspólnoty zasilane są w ciepło z kotłowni lokalnej, będącej we własności (...) w N.. Ciepło sprzedawane jest na poszczególne budynki Wspólnoty wg wskazań oddzielnych liczników, które znajdują się w specjalnej studni. Opłata za ciepło składa się z opłaty stałej zależnej od mocy zamówionej, która jest wnoszona niezależnie od poboru ciepła w równych miesięcznych ratach oraz opłaty zmiennej uzależnionej od ilości faktycznie zużytego ciepła. W budynkach Wspólnoty zamontowane są od początku ich istnienia, czyli od połowy lat 90 - tych XX wieku, liczniki mierzące zużycie ciepła przez poszczególne piony, które nie były legalizowane od początku zasiedlenia budynków.

Po przejęciu zarządu przez(...)w 2008 r. Spółdzielnia zaproponowała członkom Wspólnoty podjęcie uchwały w sprawie legalizacji lub wymiany liczników. Członkowie Wspólnoty odrzucili tę propozycję ze względu na koszty, jakie wiązały się z legalizacją lub wymianą liczników. W związku z tym mieszkańcy budynku nr (...) pojęli decyzję, że nie uznają wskazań liczników ciepła tylko rozliczają je w zależności od metrażu mieszkania. Natomiast budynek nr (...), w którym mieszkał pozwany, nie podjął wówczas żadnej uchwały, dlatego ciepło dostarczane do tego bloku było nadal rozliczane wg wskazań istniejących liczników

Dopiero dnia 25.03.2010 r. mieszkańcy bloku nr (...) podjęli uchwałę nr 13 o rozliczaniu kosztów energii cieplnej wg wskazań ciepłomierzy w lokalach tzn. potwierdzającą stosowany już w tym bloku sposób rozliczania zużytej energii cieplnej. Na liście do głosowania w sprawie podjęcia uchwały widnieje 19 z 20 podpisów członków, w tym za przyjęciem uchwały 16, przeciw uchwale 3 podpisy. Nazwisko pozwanego widnieje w rubryce „za przyjęciem uchwały". Nie wpłynęło żadne odwołanie od tej uchwały, również pozwany takiego odwołania nie złożył.

Zużycie energii cieplnej przez mieszkańców bloku nr (...) za okres grzewczy 2009 /2010 zostało rozliczone wg wskazań liczników po zakończeniu sezonu grzewczego tj. po 30.06.2010 r. (dowód: pismo k. 6). Z rozliczenia tego wyniknęła dla mieszkania pozwanego niedopłata w kwocie 1 858,45 zł. (dowód: wydruk stanu konta opłat pozwanego k. 10). Pozwany nie dokonał zapłaty na rzecz powódki powyższej kwoty.

Przystępując do oceny zgłoszonego w pozwie roszczenia Sąd Rejonowy zważył, że zgodnie z art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 24.06.1994 r. właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu, jest obowiązany utrzymywać swój lokal w należytym stanie, przestrzegać porządku domowego, uczestniczyć w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, korzystać z niej w sposób nie utrudniający korzystania przez innych współwłaścicieli oraz współdziałać z nimi w ochronie wspólnego dobra.

Natomiast art. 14 tej ustawy stanowi, że „na koszty zarządu nieruchomością wspólną składają się w szczególności: wydatki na remonty i bieżącą konserwację, opłaty za dostawę energii elektrycznej i cieplnej, gazu i wody, w części dotyczącej nieruchomości wspólnej, oraz opłaty za antenę zbiorczą i windę, ubezpieczenia, podatki i inne opłaty publicznoprawne, chyba że są pokrywane bezpośrednio przez właścicieli poszczególnych lokali, wydatki na utrzymanie porządku i czystości, wynagrodzenie członków zarządu lub zarządcy".

Zdaniem Sądu w świetle przytoczonych przepisów nie powinno budzić wątpliwości, że na pozwanym jako właścicielu lokalu mieszkalnego ciążył obowiązek ponoszenia, opłat związanych z korzystaniem ze swojego lokalu oraz opłat związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej, na rzecz powodowej Wspólnoty, od dnia kiedy stał się właścicielem przedmiotowego lokalu do 18.06.2010 r. Obowiązkiem pozwanego było również poniesienie kosztów dopłaty za ciepło w przedmiotowym okresie grzewczym, który był ostatnim okresem grzewczym, kiedy był właścicielem lokalu nr (...), należącego do powodowej Wspólnoty.

Zdaniem Sądu nie zwalnia pozwanego od tego obowiązku fakt, że nie zgadzał się ze sposobem rozliczania ciepła przyjętym przez większość członków Wspólnoty ul. (...) w uchwale nr 13 z dnia 25.03.2010 r. Nawet gdyby przyjąć za prawdziwe twierdzenie pozwanego, że nie był uczestnikiem zebrania członków Wspólnoty w dniu 25.03.2010 r. to dowiedział się o uchwale nr 13 w maju 2010 r., a mimo to nie zaskarżył tej uchwały w trybie art. 25 ustawy tylko czekał, aż Wspólnota skieruje przeciwko niemu pozew do Sądu.

Poza tym zgodnie z art. 23 ust. 2 cyt. ustawy uchwały właścicieli lokali zapadają większością głosów, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos. Z wielkości udziałów właścicieli, którzy oddali głosy za przyjęciem przedmiotowej uchwały wynika, że została ona podjęta większością głosów nawet gdyby przyjąć, że pozwany był nieobecny na zebraniu. Wynika z tego, że pozwany powinien skorzystać z drogi zaskarżenia uchwały do Sądu. Skoro z tej drogi nie skorzystał musi ponieść koszty ogrzewania swojego lokalu w spornym okresie grzewczym.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy uznał, że powództwo zasługuje na uwzględnienie i dlatego orzekł jak w wyroku. O kosztach Sąd orzekł zgodnie z art. 98 k.p.c.

Wyrok Sądu Rejonowego zaskarżył w całości pozwany apelacją zarzucając:

- nierozpoznanie istoty sprawy poprzez oparcie rozstrzygnięcia na uchwale nr 13 wspólnoty, co do której podniesiony został zarzut jej sfałszowania;

- nie wyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy poprzez pominięcie zawnioskowanych prawidłowo przez pozwanego dowodów, w tym zwłaszcza dowodu z opinii biegłego grafologa na okoliczność, czy podpis na uchwale nr 13 został złożony przez pozwanego;

- sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie za podstawę rozliczeń za ciepło w sezonie 2009-2010 na odczytach podliczników, podczas gdy dowiedzione zostało, że urządzenia te nie posiadają legalizacji, a także wobec braku ustalenia, kto i kiedy dokonał odczytu podliczników.

Wskazując na powyższe zarzuty pozwany wnosił o:

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji z pozostawieniem mu rozstrzygnięcia co do kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym, w tym kosztów zastępstwa procesowego;

ewentualnie:

- oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego w tym kosztów zastępstwa procesowego i opłaty skarbowej.

Powódka w odpowiedzi na apelację wnosiła o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów procesu.

S ą d O k r ę g o w y z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e :

Apelacja jest zasadna. Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o jakiej mowa w art. 233 §1 k.p.c., które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne.

Sąd drugiej instancji rozpoznający sprawę na skutek apelacji nie jest związany przedstawionymi w niej zarzutami dotyczącymi naruszenia prawa materialnego, wiążą go natomiast zarzuty dotyczące naruszenia prawa procesowego; w granicach zaskarżenia bierze jednak z urzędu pod uwagę nieważność postępowania. (uchwała 7 Sędziów Sądu Najwyższego z dnia 31.01.2008 roku w sprawie o sygn. III CZP 49/07- publ. OSNC 2008/6/55).

Jednocześnie Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że za ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego uznać należy już stanowisko, że strona, która nie zgłosi Sądowi zastrzeżeń na naruszenie przepisów prawa procesowego w trybie art.162 k.p.c., nie może w postępowaniu apelacyjnym powoływać się na naruszenia tych przepisów przez Sąd rozpoznający sprawę. Dotyczy to w szczególności wydanego przez Sąd niezaskarżalnego postanowienia w przedmiocie dowodów. (wyrok S.N. z dnia 01.12.2010 roku, sygn. I CSK 181/10, publ. Lex nr 818560; uchwała S.N. z dnia 27.10.2005 roku, sygn. III CZP 55/05, OSNC 2006/9/144; uchwała S.N. z dnia 27.6.2008 roku, sygn. III CZP 50/08, OSNC 2009/7-8/103)

Z powyższego wynika, że skoro pozwany obecny na ostatniej rozprawie po oddaleniu jego wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego grafologa nie zgłosił zastrzeżeń w trybie art. 162 k.p.c. (k. 70 akt sprawy), nie może w apelacji podnosić skutecznie zarzutu w zakresie oddalenia jego wniosku dowodowego i poczynienia niepełnych ustaleń faktycznych.

Niezależnie od powyższego Sąd Okręgowy podziela ocenę wyrażoną przez Sąd pierwszej instancji, że zgodnie z art. 23 ust. 2 ustawy o własności lokali, uchwały właścicieli lokali zapadają większością głosów, liczoną według wielkości udziałów, chyba że w umowie lub w uchwale podjętej w tym trybie postanowiono, że w określonej sprawie na każdego właściciela przypada jeden głos. Z wielkości udziałów właścicieli, którzy oddali głosy za przyjęciem przedmiotowej uchwały wynika, że została ona podjęta większością głosów nawet gdyby przyjąć, że pozwany był nieobecny na zebraniu.

Z powyższego wynika, że uchwała z dnia 25.3.2010 roku dotycząca sposobu rozliczenia kosztów za zużyte ciepło w sezonie grzewczym 2009/2010 jest wiążąca dla wszystkich członków wspólnoty mieszkaniowej.

W tym miejscu Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że z niekwestionowanych ustaleń Sądu pierwszej instancji wynika, iż liczniki pomiaru ciepła nie były legalizowane od początku ich montażu w budynku od połowy lat 90-tych XX wieku, a co więcej liczniki te były montowane na pionach i liczyły zużycie ciepła na pionie, w którym znajdowały się dwa mieszkania.

Zgodnie z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 19 maja 2006 roku, sygn. III CZP 28/06 (publ. OSNC 2007/3/40) wspólnota mieszkaniowa obejmująca właścicieli lokali, w których nie ma liczników pomiaru energii cieplnej, może podjąć uchwałę wyrażającą zgodę na ustalenie przez zarząd części kosztów związanych z eksploatacją instalacji cieplnej służącej do użytku właścicieli poszczególnych lokali.

Z powyższego wynika, że powodowa wspólnota mieszkaniowa mogła podjąć w dniu 25.3.2010 roku uchwałę o sposobie rozliczenia ilości zużytego ciepła przez właścicieli poszczególnych lokali mieszkalnych według wskazań liczników ciepła.

Skoro jednak pozwany w toku procesu podnosił okoliczność, że liczniki ciepła nie były legalizowane, w sytuacji gdy obowiązek takiej legalizacji wynosi co 5 lat i podważał prawidłowość wyliczenia ilości zużytego ciepła przez jego lokal, to na powódce spoczywał ciężar wykazania, że dokonany pomiar zużytego ciepła odpowiada rzeczywistemu zużyciu tego ciepła w mieszkaniu pozwanego. (art. 6 k.c.)

Tymczasem Sąd Rejonowy dokonując prawidłowej oceny samej zasady wyliczenia ilości zużytego ciepła przyjętą w uchwale z dnia 25.3.2010 roku, całkowicie pominął kwestię prawidłowości rozliczenia zużytego w mieszkaniu pozwanego ciepła w sezonie grzewczym 2009/2010, w sytuacji gdy powódka dochodziła zapłaty za ten okres.

Z powyższego wynika, że Sąd Rejonowy nie rozpoznał istoty sprawy, co skutkowało uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania zgodnie z art. 386 §4 k.p.c.

W toku ponownego rozpoznania sprawy Sąd Rejonowy mając na względzie konieczność wykazania przez powódkę, że dochodzona pozwem kwota odpowiada rzeczywistej ilości zużytego ciepła, za które zgodnie z art. 12 i 14 ustawy o własności lokali jest on zobowiązany zapłacić (art. 6 k.c.), oceni czy powódka wykaże stosownymi dowodami powyższą okoliczność, korzystając w tym zakresie z możliwości zakreślenia powódce terminu do złożenia stosownych wniosków dowodowych zgodnie z art. 207 k.p.c.

Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd oceni, czy powódka wykazała w sposób dostateczny zgłoszone w pozwie roszczenie i rozstrzygając o roszczeniu orzeknie o kosztach postępowania, mając na uwadze ostateczny wynik postępowania.