Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 440/15
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 9 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Świecki (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Eugeniusz Wildowicz
SSN Włodzimierz Wróbel
Protokolant Danuta Bratkrajc
w sprawie J. K.
w przedmiocie wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 535 § 5 kpk
w dniu 9 lutego 2016 r.,
kasacji, wniesionej przez Prokuratora Generalnego na korzyść skazanego
od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Ł.
z dnia 12 listopada 2012 r.,
uchyla zaskarżony wyrok łączny Sądu Rejonowego w Ł. w
zakresie rozstrzygnięć zawartych w jego punktach II-V i w tej
części przekazuje sprawę temu Sądowi do ponownego
rozpoznania.
2
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy w Ł. postępowaniem o wydanie wyroku łącznego objął
następujące wyroki:
1) Sądu Rejonowego z dnia 9 lutego 2007 r., sygn. akt II K 1205/06, skazujący za:
– przestępstwo z art. 207 § 1 k.k., popełnione w okresie od sierpnia 2003 r. do
24 kwietnia 2006 r. – na karę jednego roku pozbawienia wolności,
– przestępstwo z art. 190 § 1 k.k., popełnione w dniu 15 kwietnia 2006 r. – na
karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,
– za przestępstwo z art. 190 § 1 k.k., popełnione w dniu 24 kwietnia 2006 r. – na
karę 3 miesięcy pozbawienia wolności,
– za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., popełnione w okresie od
października 2005 r. do dnia 6 lipca 2006 r. – na karę jednego roku
pozbawienia wolności oraz karę grzywny w wymiarze 50 stawek dziennych,
przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł,
przy czym orzeczono wobec skazanego łączną karę 2 lat pozbawienia
wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres próby lat 3, a
następnie, postanowieniem z dnia 11 marca 2009 r., sygn. akt VI Ko 94/09,
zarządzono skazanemu wykonanie kary łącznej 2 lat pozbawienia wolności;
2) Sądu Rejonowego z dnia 29 sierpnia 2007 r., sygn. akt VII K 665/07, skazujący
za przestępstwo z art. 279 § 1 k.k. – popełnione w dniu 20 lutego 2007 r. – na
karę jednego roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym
zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 3 oraz karę grzywny w wymiarze
50 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę
10 zł, a następnie, postanowieniem z dnia 20 marca 2009 r., sygn. akt II Ko
108/09, zarządzono skazanemu wykonanie kary jednego roku i 6 miesięcy
pozbawienia wolności;
3) Sądu Rejonowego z dnia 6 listopada 2007 r., sygn. akt X K 1386/07, skazujący
za przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., popełnione w okresie od
grudnia 2006 r. do marca 2007 r., na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, z
warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 2, a następnie,
3
postanowieniem z dnia 13 października 2008 r., sygn. akt VI Ko 4097/08,
zarządzono skazanemu wykonanie kary 6 miesięcy pozbawienia wolności;
4) Sądu Rejonowego z dnia 21 stycznia 2011 r., sygn. akt II K 537/10, skazujący za
przestępstwo z art. 270 § 1 k.k., popełnione w dniu 13 stycznia 2008 r. – na karę
3 miesięcy pozbawienia wolności;
5) Sądu Rejonowego z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. akt II K 598/10, skazujący za
przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k., popełnione w okresie od 3 do
7 czerwca 2006 r. – na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności.
Sąd Rejonowy w Ł., wyrokiem łącznym z dnia 12 listopada 2012 r., w
sprawie o sygn. akt II K 476/12, orzekł:
I. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 569 § 1 k.p.k., w
miejsce orzeczonych skazanemu kar jednostkowych pozbawienia wolności
na mocy wyroków wyżej wymienionych w pkt 1 i 5, kary te połączył i
wymierzył skazanemu J.K. karę łączną pozbawienia wolności w wymiarze
2 lat pozbawienia wolności,
II. na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. w zw. z art. 569 § 1 k.p.k., w
miejsce orzeczonych skazanemu kar jednostkowych pozbawienia wolności,
na mocy wyroków wyżej wymienionych w pkt 4 i 5, kary te połączył i
wymierzył skazanemu J. K. karę łączną pozbawienia wolności w wymiarze
6 miesięcy pozbawienia wolności,
III. na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył skazanemu J. K. na poczet kary
łącznej pozbawienia wolności wymierzonej w pkt I i II wyroku łącznego
okresy odbytych już kar pozbawienia wolności i okresy zaliczalne na poczet
tych kar jednostkowych,
IV. na podstawie art. 63 § 1 i 2 k.k. zaliczył skazanemu J. K. okresy
odbytych kar jednostkowych pozbawienia wolności na poczet
wymierzonej kary łącznej pozbawienia wolności w pkt I i II wyroku
łącznego,
V. w pozostałym zakresie wyroki, których kary pozbawienia wolności
połączono oraz w zakresie, w jakim postępowanie umorzono, podlegają
odrębnemu wykonaniu,
4
VI. na podstawie art. 618 § 1 pkt 11 k.p.k. zasądził od Skarbu Państwa na
rzecz adw. M. T. określoną kwotę tytułem obrony wykonywanej z urzędu
w postępowaniu o wydanie wyroku łącznego,
VII. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 616 § 2 k.p.k. obciążył
kosztami sądowymi w całości Skarb Państwa.
Powyższe orzeczenie nie zostało zaskarżone przez żadną ze stron i
uprawomocniło się w dniu 20 listopada 2012 r.
Z kasacją od tego wyroku, w zakresie jego rozstrzygnięć zawartych w pkt II.-
V., wystąpił na korzyść skazanego Prokurator Generalny. Zarzucił temu orzeczeniu
rażące i mające wpływ na jego treść naruszenie art. 569 § 1 k.p.k. w zw. z art. 85
k.k. (w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r.), poprzez orzeczenie
kary łącznej pozbawienia wolności, obejmującej skazania J. K. wyrokami
jednostkowymi: Sądu Rejonowego z dnia 21 stycznia 2011 r., sygn. II K 537/10
oraz Sądu Rejonowego z dnia 25 lutego 2011 r., sygn. II K 598/10, w sytuacji, gdy
kara pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem Sądu Rejonowego, sygn. II K
598/10 została już wcześniej połączona z karami jednostkowymi pozbawienia
wolności wymierzonymi wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 9 lutego 2007 r., sygn.
II K 1205/06, co wykluczało ponowne orzeczenie kary łącznej w tym zakresie.
Wywodząc w ten sposób, skarżący wniósł o uchylenie pkt II.-V. części
dyspozytywnej zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy w tym zakresie do
ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja ta jest oczywiście zasadna i w związku z tym podlega uwzględnieniu
na posiedzeniu, o jakim mowa w art. 535 § 5 k.p.k.
Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy połączył bowiem kary jednostkowe
pozbawienia wolności orzeczone na mocy wyroków przywołanych w pkt 1. i 5. jego
części wstępnej, a to odpowiednio wyroków Sądu Rejonowego z dnia 9 lutego 2007
r., w sprawie o sygn. akt II K 1205/06 i Sądu Rejonowego z dnia 25 lutego 2011 r.,
w sprawie o sygn. akt II K 598/10, orzekając w to miejsce karę łączną pozbawienia
wolności w wymiarze 2 lat (rozstrzygnięcie z pkt I.). Następnie Sąd ten połączył
kary jednostkowe pozbawienia wolności orzeczone wyrokami wskazanymi w pkt 4. i
5. części wstępnej jego orzeczenia, czyli odpowiednio wyrokami Sądu Rejonowego
5
z dnia 21 stycznia 2011 r., w sprawie o sygn. akt II K 537/10 i wskazanym wyżej
wyrokiem Sądu Rejonowego z dnia 25 lutego 2011 r., orzekając w ich miejsce karę
łączną pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy (rozstrzygniecie z pkt II.). Sąd
ten nie zauważył jednak, że połączenie w pkt I. części dyspozytywnej kary
jednostkowej pozbawienia wolności wymierzonej wyrokiem z pkt 5. części wstępnej
z innymi karami jednostkowymi i wymierzenie kary łącznej pozbawienia wolności,
eliminowało możliwość kolejnego połączenia tejże kary, jako że tym samym
przestała istnieć już odrębna kara jednostkowa wymierzona tym ostatnim wyrokiem.
Tym samym rację ma Prokurator Generalny, że doszło w procedowaniu
Sądu Rejonowego do naruszenia wskazanych w kasacji przepisów. Trzeba też
zauważyć, że rozstrzygnięcie z pkt II. wyroku, w którym na skutek wadliwego
połączenia kar jednostkowych pozbawienia wolności doszło do wymierzenia nowej
kary łącznej w wymiarze 6 miesięcy pozbawienia wolności, jest w efekcie surowsze
niż odrębne odbywanie przez skazanego kary pozbawienia wolności w wymiarze 3
miesięcy, orzeczonej wyrokiem z pkt 4. części wstępnej. Zatem błędne
procedowanie Sądu Rejonowego niewątpliwie oddziałuje na sytuację prawną
skazanego. Omawiane tu nieprawidłowe postąpienie tego Sądu skutkować musi
uchyleniem rozstrzygnięcia zawartego w pkt II. części dyspozytywnej jego wyroku.
Powyższe oznacza również konieczność uchylenia rozstrzygnięć zawartych w pkt
III.-V. Analiza akt sprawy dowodzi przy tym, że po uprawomocnieniu się
zaskarżonego wyroku różne jednostki penitencjarne zwracały się do Sądu
Rejonowego o wyjaśnienie wątpliwości dotyczących zaliczenia kar pozbawienia
wolności w trybie art. 13 § 1 i 2 k.k.w. Tym samym trafny jest wniosek Prokuratora
Generalnego w omawianym tu zakresie.
Z tych wszystkich względów wyrok łączny Sądu Rejonowego w zaskarżonej
części ostać się nie może. Dlatego też Sąd Najwyższy uchylił rozstrzygnięcia
zawarte w jego pkt II.-V. i w tym zakresie przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu
do ponownego rozpoznania. Przy ponownym jej rozpoznaniu Sąd ten weźmie pod
uwagę powyższe wywody i rozważy, w oparciu o treść art. 85 k.k., możliwość
połączenia wyroków zawartych w pkt 2. i 3. części wstępnej jego orzeczenia.
Z tych wszystkich względów, orzeczono jak w wyroku.
kc
6