Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III CZP 111/15
UCHWAŁA
Dnia 17 lutego 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący)
SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)
SSN Katarzyna Tyczka-Rote
Protokolant Bożena Kowalska
w sprawie ze skargi W.S.A. z siedzibą w W. (L.K.), G. z siedzibą w N. (Francja), S.
z siedzibą w C. (Francja)
przy uczestnictwie Miasta W. i in. […],
o zamówienie publiczne,
po rozstrzygnięciu w Izbie Cywilnej na posiedzeniu jawnym
w dniu 17 lutego 2016 r.
zagadnienia prawnego
przedstawionego przez Sąd Okręgowy w W.
postanowieniem z dnia 1 grudnia 2015 r.,
"Czy dopuszczalna jest skarga od wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej w zakresie zarzutów oddalonych wyłącznie
w uzasadnieniu wyroku Krajowej Izby Odwoławczej przy
jednoczesnym braku takiego rozstrzygnięcia w sentencji wyroku
Krajowej Izby Odwoławczej?"
podjął uchwałę:
Dopuszczalna jest skarga do sądu od wyroku Krajowej Izby
Odwoławczej dotycząca zarzutów oddalonych w uzasadnieniu
tego orzeczenia a nierozstrzygniętych w sentencji.
2
UZASADNIENIE
Krajowa Izba Odwoławcza (dalej: „KIO”) wyrokiem z dnia 27 lipca 2015 r.,
wydanym łącznie w sprawach odwołań […], uwzględniła odwołanie K. W. S.A. w W.
(L. K.), G. w N. (Francja), S. (Francja) w zakresie jednego z podniesionych
zarzutów i nakazała ponowne badanie wniosku wymienionych wykonawców
ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia w określonym szczegółowo
zakresie. W sentencji wyroku nie zamieszczono rozstrzygnięcia co do pozostałych
zarzutów i żądań zawartych w odwołaniu K.; na ich bezzasadność wskazano w
3
uzasadnieniu tego orzeczenia. Wniosek K. o uzupełnienie wyroku w powyższym
zakresie został oddalony przez KIO postanowieniem z dnia 21 sierpnia 2015 r.
W uzasadnieniu tego postanowienia wskazano, że wyrok, którego dotyczył wniosek,
zawiera rozstrzygnięcie odnoszące się do zarzutów podniesionych w odwołaniu,
gdyż wskazuje, które z nich zostały uwzględnione; odpowiada to formule wyroku
uwzgledniającego odwołanie, określonej w art. 192 ust. 2 ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r. Prawo zamówień publicznych (jedn. tekst: Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.;
dalej: „u.p.z.p.”).
K. W. S.A. wniosło skargę na wyrok KIO z dnia 27 lipca 2015 r. w części, w
której oddalone zostały żądania i zarzuty podniesione w odwołaniu, wskazując, że
uwzględnienie tylko jednego spośród zarzutów podniesionych w odwołaniu nie
zaspokaja jego interesu, gdyż uprawomocnienie się zaskarżonego orzeczenie
eliminuje go z dalszego udziału w postępowaniu przetargowym.
Sąd Okręgowy w W., przy rozpoznawaniu skargi powziął wątpliwości, którym
dał wyraz w zagadnieniu prawnym przedstawionym Sądowi Najwyższemu do
rozstrzygnięcia na podstawie art. 390 § 1 k.p.c.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Przedstawione zagadnienie prawne wiąże się z konstrukcją wyroku Krajowej
Izby Odwoławczej, uwzględniającego odwołanie w wyniku uznania za zasadne
jedynie niektórych spośród zawartych w nim zarzutów i żądań w sentencji
orzeczenia i oddalającego pozostałe zarzuty oraz żądania w uzasadnieniu tego
orzeczenia, a także dopuszczalności zaskarżenia takiego wyroku do sądu.
Krajowa Izba Odwoławcza orzeka wyrokiem w przypadkach oddalenia
odwołania lub jego uwzględnienia, przy czym to drugie rozstrzygnięcie
zapada w razie stwierdzenia naruszenia przepisów ustawy Prawo zamówień
publicznych, które miało lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia (art. 192 ust. 1 i 2 u.p.z.p.). Izba ma obowiązek
rozpoznać wszystkie zarzuty i żądania zawarte w odwołaniu i orzec o nich
w wyroku (art. 192 ust. 7 u.p.z.p., § 34 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r. w sprawie regulaminu postępowania przy
rozpoznawaniu odwołań), który ogłasza - w zasadzie - po zamknięciu rozprawy
4
na posiedzeniu jawnym, podając ustnie motywy rozstrzygnięcia (art. 196 ust. 1
u.p.z.p.). Uzasadnienie pisemne wyroku, sporządzane jest z urzędu w terminie
3 dni od jego ogłoszenia (art. 196 ust. 5 u.p.z.p.).
W świetle przytoczonych unormowań należy przyjąć, że Izba,
uznając część zarzutów i żądań za zasadne, a część za pozbawione podstaw,
powinna dać temu wyraz w części rozstrzygającej wyroku (sentencji), a nie w jego
uzasadnieniu. Wniosek ten potwierdza art. 196 ust. 4 u.p.z.p., określający w sposób
wyczerpujący elementy treści uzasadnienia wyroku wydanego przez Izbę; przepis
ten nie zawiera żadnej wzmianki o możliwości zamieszczenia w uzasadnieniu
wyroku jakiegokolwiek rozstrzygnięcia. Nie daje do tego podstawy również art. 192
ust. 1 zdanie pierwsze u.p.z.p., gdyż przepis ten określa jedynie formę orzeczenia
właściwą dla merytorycznego rozstrzygnięcia o zarzutach i żądaniach zgłoszonych
w odwołaniu.
W postępowaniu toczącym się wskutek wniesienia skargi na orzeczenie Izby
stosuje się przepisy Kodeksu postępowania cywilnego o apelacji, jeżeli przepisy
Rozdziału 3 ustawy Prawo zamówień publicznych nie stanowią inaczej (art. 198a ust.
2 u.p.z.p.). Zgodnie z utrwalonym stanowiskiem judykatury, pominięcie przez sąd
w sentencji wyroku rozstrzygnięcia o całości żądania nie daje podstawy do jego
zaskarżenia z tej przyczyny; strona może domagać się uzupełnienia wyroku albo
wystąpić z powództwem obejmującym żądanie nierozstrzygnięte. Rozstrzygnięcie
przedstawionego zagadnienia prawnego w oparciu o przytoczoną regułę nie
mogłoby jednak być uznane za uzasadnione, skoro wniosek o uzupełnienie wyroku
został przez Izbę oddalony, a przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych
wyłączają dopuszczalność wniesienia kolejnego odwołania opartego na tych
samych okoliczności, które były przedmiotem rozstrzygnięcia w sprawie innego
odwołania dotyczącego tego samego postępowania, wniesionego przez tego
samego odwołującego się (art. 189 ust. 2 pkt 4 u.p.z.p.).
Niewątpliwie zaskarżony wyrok KIO pozostaje niezgodny z żądaniem
zgłoszonym przez K. W. S.A. w odwołaniu. Skarżąca pozostaje zatem
pokrzywdzona tym orzeczeniem, jako że - jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w uchwale
składu siedmiu sędziów (zasada prawna) z dnia 15 maja 2014 r., III CZP 88/13,
OSNC 2014, nr 11, poz. 108 - rezultat taki powstaje wówczas, gdy zaskarżone
5
orzeczenie jest obiektywnie w sensie prawnym niekorzystne dla skarżącego, gdyż z
punktu widzenia jego skutków związanych z prawomocnością materialną skarżący
nie uzyskał takiej ochrony prawnej, którą zamierzał osiągnąć przez procesowo
odpowiednie zachowanie w postępowaniu poprzedzającym wydanie orzeczenia.
Postępowanie odwoławcze jest pierwszą instancją merytorycznego
rozstrzygania sporu między zamawiającym a uczestnikiem konkursu lub innym
podmiotem mającym interes w uzyskaniu danego zamówienia, zaś postępowanie,
które toczy się przed sądem w wyniku skargi wniesionej na wyrok KIO,
jest postępowaniem rozstrzygającym spór w drugiej instancji (zob. wyrok
Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 czerwca 2006 r., SK 54/04, OTK ZU nr
6/2006, poz. 64). Wadliwa praktyka orzekania w uzasadnieniu wyroku a nie w jego
sentencji o części zarzutów i żądań zawartych w odwołaniu nie może zamykać -
przewidzianego w art. 78 Konstytucji - prawa do zaskarżenia wyroku wydanego
w pierwszej instancji
Z tych względów Sąd Najwyższy orzekł, jak na wstępie.
kc