Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KK 36/16
POSTANOWIENIE
Dnia 10 marca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Małgorzata Gierszon
na posiedzeniu w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 10 marca 2016 r.,
sprawy P. G.,
skazanego z art. 286 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art.
12 k.k.
z powodu kasacji wniesionej przez obrońcę skazanego
od wyroku Sądu Okręgowego w C.
z dnia 11 września 2015 r., utrzymującego w mocy wyrok Sądu Rejonowego w C.
z dnia 9 września 2013 r.,
p o s t a n o w i ł
1. oddalić kasację jako oczywiście bezzasadną,
2. kosztami sądowymi postępowania kasacyjnego obciążyć
skazanego P. G.
UZASADNIENIE
Wyrokiem z dnia 9 września 2013 r., Sąd Rejonowy w C. uznał P. G. za
winnego tego, że w okresie od 17 do 28 czerwca 2011 r. w K. działając w krótkich
odstępach czasu, z góry powziętym zamiarem osiągnięcia korzyści majątkowej jako
Prezes Zarządu Spółki H. sp. z o.o. doprowadził W. J. właściciela firmy Skup i
Sprzedaż Surowców Wtórnych W. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem na
kwotę 5.310,60 zł. w ten sposób, że złożył zamówienie na dostarczenie blachy
pokryciowej wartości 5.995,77 zł wraz z usługą transportową wartości 156,21 zł
wprowadzając w błąd W. J. co do zamiaru i faktu zapłaty za w/w towar i usługę,
2
posługując się podrobionym potwierdzeniem dokonania przelewu pieniędzy na
konto firmy W. Skup i Sprzedaż Surowców Wtórnych na kwotę 5310,60 zł, to jest
czynu z art. 286 § 1 k.k. i art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. i za to
skazał go na karę jednego roku pozbawienia wolności oraz grzywnę w wysokości
100 stawek dziennych, ustalając wysokość stawki na kwotę 40 zł.
Wyrok ten zaskarżył obrońca oskarżonego, podnosząc w apelacji zarzuty
obrazy art. 7 k.p.k., art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k., art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k., a także
zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, ale Sąd Okręgowy w C. wyrokiem z dnia 11
września 2015 r., utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.
Wyrok Sądu Odwoławczego zaskarżył w całości kasacją obrońca skazanego
i zarzucił mu:
rażące naruszenie prawa, mające istotny wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:
- art. 433 § 1 i 2 w zw. z art. 5 § 2 k.p.k. poprzez zaakceptowanie przez Sąd
drugiej instancji rozstrzygnięcia wszystkich niewyjaśnionych okoliczności sprawy
przez Sąd pierwszej instancji w całości na niekorzyść oskarżonego, a to w
odniesieniu do ustalenia odpowiedzialności oskarżonego za wysłanie do
pokrzywdzonego podrobionego potwierdzenia zapłaty, czyli posłużenia się tymże
potwierdzeniem mając świadomość jego nieautentyczności;
- art. 433 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art. 7 k.p.k. poprzez zaakceptowanie przez
Sąd II instancji dowolnej, a nie swobodnej, oceny dowodów dokonanej przez Sąd I
instancji, w szczególności co do możliwości i zamiaru oskarżonego zapłaty za
zamówiony towar, a także w zakresie świadomego wykorzystania w tym względzie
nieautentycznego potwierdzenia przelewu ;
- art. 457 § 3 k.p.k. w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. poprzez sporządzenie
uzasadnienia wyroku w sposób sprzeczny ze wskazaniami w przepisie tym
przewidzianymi, w szczególności poprzez niepełne odniesienie się do wszystkich
zarzutów apelacji
i wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie skazanego,
ewentualnie o uchylenie tego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego
rozpoznania.
W pisemnej odpowiedzi na tą kasację prokurator Prokuratury Okręgowej
wniósł o jej oddalenie jako oczywiście bezzasadnej.
3
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Kasacja jest bezzasadna i to w stopniu oczywistym.
Taki jej charakter pozwolił rozpoznać ją w trybie art. 535 § 3 k.p.k.
Analiza tak zarzutów tej skargi, jak też jej uzasadnienia nie pozostawia
cienia wątpliwości co do tego, iż skarżący potraktował ją jako kolejną (po
wcześniejszej bezskutecznej apelacji) skargę odwoławczą. Nadal bowiem próbuje
podważyć w niej poprawność poczynionych przez sąd pierwszej instancji ustaleń
fatycznych, zwłaszcza tych dotyczących owego podrobionego potwierdzenia
przelewu pieniędzy na konto firmy W. i – w konsekwencji – tych określających
charakter towarzyszącemu skazaniu zamiaru. Tymczasem nie ulega wątpliwości, że
kasacja jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia prawomocnych orzeczeń,
którego – tak podstawy, jak i w ogóle przedmiot – są precyzyjnie w ustawie
procesowej karnej wskazane. Z pewnością ta w art. 523 § 1 k.p.k. nie przewiduje
możliwości podważania w kasacji (i to w sposób stwierdzony in concreto)
prawidłowości ustaleń faktycznych. Zarówno wówczas, gdy czyni się to wprost tego
rodzaju zarzut formułując, jak i wtedy, gdy, ze względu na te ustawowe
ograniczenia, przyjmuje on (oczywiście błędną) postać zarzutu obrazy prawa
procesowego. Ten ostatni przypadek zaistniał w sprawie niniejszej. Skarżący
sformułował zarzuty obrazy prawa procesowego, które w istocie (zwłaszcza
odczytane z uwzględnieniem argumentów przytoczonych na ich uzasadnienie)
zmierzały do zakwestionowania podstawy faktycznej wyroku Sądu Rejonowego,
którą w wyniku przeprowadzonej kontroli instancyjnej Sąd Okręgowy uznał za
ustaloną prawidłowo.
Niezależnie od tego nie sposób też nie zauważyć, iż:
- zarzut obrazy art. 5 § 2 k.p.k. był już postawiony w apelacji przez obrońcę
skazanego. Jego bezzasadność Sąd Okręgowy wykazał w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku. Omówił i rozważył także kwestie związane ze świadomością
skazanego co do posłużenia się podrobionym potwierdzeniem przelewu (por. s. 5
tego dokumentu). Twierdzenie skarżącego w kasacji, że Sąd Okręgowy przy okazji
rozpoznawania tego zarzutu rażąco uchybił treści art. 433 § 1 i 2 k.p.k. w zw. z art.
5 § 2 k.p.k. jest całkowicie nieuprawnione, tym bardziej w sytuacji, gdy skarżący
przytoczył tylko takie argumenty, które nie były w stanie zanegować poprawności
4
rozumowania Sądu Okręgowego;
- skarżący nie wskazuje w jaki sposób Sąd II instancji miałby naruszyć, i to w
sposób rażący (bo tylko ta postać uchybienia może być „skuteczną” kasacyjnie),
przepis art. 433 § 1 k.p.k.;
- obrońca skazanego nie uwzględnił także i tego, że art. 5 § 2 k.p.k. nie
odnosi się do wątpliwości obrońcy, czy samego skazanego. Jest on kierowany do
organu procesowego, który orzekając w sprawie nie dostrzegł tego rodzaju
nieusuwalnych wątpliwości. Trudno – uwzględniając podstawę faktyczną i
dowodową wyroku, w tym także sposób przeprowadzenia oceny tegoż materiału
dowodowego – podważyć zasadność takiego rozstrzygnięcia;
- niezależnie od powyższego w realiach dowodowych niniejszej sprawy
przepis art. 5 § 2 k.p.k. nie miał w ogóle zastosowania. Wystąpiły w niej dwie
przeciwstawne grupy dowodów odnośnie okoliczności związanych z wysłaniem
podrobionego potwierdzenia zapłaty. Jedna związana z treścią wyjaśnień samego
skazanego (które Sądy obydwu instancji zasadnie odrzuciły) i druga, która
oceniana w oparciu o zasady doświadczenia życiowego i wszystkie ujawnione w
sprawie okoliczności (a więc stosownie do wskazań art. 7 k.p.k.) pozwalała
poczynić takie ustalenia, dotyczące zamiaru skazanego w chwili dokonywania
przez niego przypisanego mu czynu, które ustalono;
- zarzut rażącej obrazy przez Sąd Okręgowy przepisów art. 433 § 1 i 2 k.p.k.
w zw. z art. 7 k.p.k. jest również oczywiście nietrafny. Treść uzasadnienia
zaskarżonego wyroku pozwala stwierdzić, że wydający go Sąd rozważył zarzut
obrazy art. 7 k.p.k., zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego. W stwierdzonych
okolicznościach w sprawie (zwłaszcza bezsporności pewnych faktów tworzących
sekwencję zdarzeń poprzedzających przestępne działanie oskarżonego, w tym jego
telefoniczne zapewnienia o natychmiastowym przelaniu pieniędzy za zakupiony
towar i niewątpliwym wysłaniu po nich z jego firmy podrobionego potwierdzenia
przelewu) nie sposób uznać, by było to niewystarczające tak dalece, iż
kwalifikowało się do uznania za uchybienie przywołanym przepisom;
- prezentowana przez skarżącego argumentacja, iż skazany wywiązałby się
zapewne z przedmiotowego zobowiązania pod warunkiem otrzymania pieniędzy od
P. W. jest o tyle bezprzedmiotowa, iż tenże dłużnik zalegał już z płatnością od wielu
5
miesięcy, a skazany – co najważniejsze – posłużył się sfałszowanym dowodem
przelewu i przez to wprowadził w błąd pokrzywdzonego co do zamiaru uiszczenia
pieniędzy za sprzedany mu towar. To więc nie zapewnienia o dobrej kondycji firmy i
możliwości zapłaty w przyszłości za towar były instrumentem oszukańczych,
podjętych wobec pokrzywdzonego działań, ale posłużenie się sfałszowanym
przelewem, które wprowadziło pokrzywdzonego w błąd co do tego, iż skazany już
za ten towar zapłacił;
Przypomnienie o tym jest celowe dla wykazania oczywistej nietrafności
prezentowanych w kasacji twierdzeń, niezależnie od tego, iż – tak jak to już
zauważono – stanowią one niedopuszczalną w kasacji próbę podważenia ustaleń
faktycznych;
- uzasadnienie zaskarżonego kasacją wyroku w sposób wystarczający czyni
zadość wymogom wskazanym w art. 457 § 3 k.p.k. Stąd też nieprawdziwe jest
twierdzenie skarżącego, że rażąco uchybia temu przepisowi. Jest to oczywiste, gdy
zestawi się treść apelacji obrońcy oskarżonego z treścią owego uzasadnienia. Do
wszystkich istotnych, poruszonych w tej apelacji, kwestii Sąd ten odniósł się, może
nie w formie zbyt rozbudowanej, ale wystarczającej. W zaistniałym układzie
procesowym Sąd Okręgowy nie mógł samoistnie naruszyć art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k. i
to w postaci opisanej w ostatnim zarzucie kasacji. Sąd ten utrzymał zaskarżony
wyrok w mocy, toteż uzasadnienie tego rozstrzygnięcia nie musiało być
dokonywane „ze wskazaniami przewidzianymi” w art. 424 § 1 pkt 1 k.p.k.
Z tych wszystkich względów należało uznać oczywistą bezzasadność kasacji
obrońcy skazanego.
Orzeczenie o kosztach uzasadnia przepis art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 518
k.p.k.
Kierując się powyższymi wskazaniami – orzeczono jak wyżej.
kc