Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV KO 29/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 25 maja 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Tomasz Grzegorczyk (przewodniczący)
SSN Jarosław Matras
SSN Dariusz Świecki (sprawozdawca)
Protokolant Anna Kowal
w sprawie P. C.
w kwestii wyroku łącznego
po rozpoznaniu w Izbie Karnej na posiedzeniu w trybie art. 542 § 3 k.p.k.
w dniu 25 maja 2016 r.,
z urzędu w przedmiocie rozważenia zaistnienia podstaw do wznowienia
postępowania zakończonego prawomocnym
wyrokiem Sądu Apelacyjnego
z dnia 27 marca 2012 r., zmieniającego wyrok Sądu Okręgowego w T.
z dnia 28 grudnia 2011 r.,
1. wznawia postępowanie w przedmiocie wydania wyroku
łącznego w zakresie dotyczącym objęcia tym wyrokiem kar
wymierzonych wyrokami skazującymi Sądu Rejonowego w T. z
dnia 15 października 2002 r., i wyroku Sądu Okręgowego w T. z
dnia 2 lipca 2003 r., - pkt II.1. wyroku Sądu Apelacyjnego,
2
2. na podstawie art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k. uchyla rozstrzygnięcie
zawarte w pkt II.1. wyroku Sądu Apelacyjnego i postępowanie w
tym zakresie umarza,
3. wydatkami obciąża Skarb Państwa.
UZASADNIENIE
Pismem z dnia 11 kwietnia 2016 r., Zastępca Przewodniczącego
Wydziału Sądu Apelacyjnego w […] zwrócił się o rozważenie przez Sąd
Najwyższy potrzeby wznowienia z urzędu postępowania w sprawie
zakończonej wyrokiem Sądu Apelacyjnego z dnia 27 marca 2012 r., sygn. akt
II AKa …/12, zmieniającego wyrok łączny Sądu Okręgowego w T. z dnia 28
grudnia 2011 r., sygn. akt II K …/11 w punkcie II.l. a i b, a to wobec
możliwości wystąpienia w sprawie bezwzględnej przyczyny odwoławczej
przewidzianej w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.
Wyrokiem łącznym z dnia 28 grudnia 2011 r., sygn. akt II K …/11, Sąd
Okręgowy w T.:
I. rozwiązał kary łączne orzeczone wobec skazanego P.C. wyrokami Sądu
Okręgowego w T.: z dnia 24 czerwca 2010 r., w sprawie II K …/10 i z dnia 5
października 2011 r., w sprawie II K …/11;
II. orzekł wobec tegoż skazanego we wskazanych powyżej sprawach łączną
karę pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat i łączną karę grzywny w
wymiarze 170 stawek dziennych, określając wysokość jednej stawki dziennej
na kwotę 10 złotych;
III. zaliczył skazanemu P. C. na poczet kary łącznej pozbawienia wolności
okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie II K …/10 Sądu
Okręgowego w T. od dnia 4 października 2009 r. do dnia 15 grudnia 2009 r.;
IV. przyjął, że w pozostałym zakresie wyroki objęte wyrokiem łącznym
podlegają odrębnemu wykonaniu;
3
V. umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego
obejmującego wyroki w sprawach:
1. II K …/98 Sądu Rejonowego w T.,
2. II K …/00 Sądu Rejonowego w T.,
3. II K ../02 Sądu Rejonowego w T.,
4. II K …/03 Sądu Okręgowego w T.,
5. III K ../07 Sądu Rejonowego w W.,
6. II K …/11 Sądu Rejonowego w T.;
i w tym zakresie kosztami procesu obciążył Skarb Państwa.
Od tego wyroku łącznego apelację wywiódł obrońca skazanego. Po
rozpoznaniu tegoż środka odwoławczego, Sąd Apelacyjny, wyrokiem z dnia
27 marca 2012 r., sygn. akt II AKa …/12, między innymi:
I. zmienił pkt I. zaskarżonego wyroku w ten sposób, że rozwiązał kary
łączne wymierzone skazanemu wyrokami:
1. Sądu Rejonowego z dnia 15 października 2002 r., sygn. akt II K …/02,
2. Sądu Okręgowego z dnia 2 lipca 2003 r., sygn. akt II K …/03,
3. Sądu Okręgowego z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt II K …/10,
4. Sądu Okręgowego z dnia 5 października 2011 r., sygn. akt II K …/11,
II. zmienił pkt II. zaskarżonego wyroku w ten sposób, że:
1. w miejsce wymierzonych skazanemu wyrokami:
a) Sądu Rejonowego z dnia 15 października 2002 r., sygn. akt II K …/02,
b) Sądu Okręgowego z dnia 2 lipca 2003 r., sygn. akt II K …/03,
4
jednostkowych kar pozbawienia wolności, wymierzył skazanemu łączną
karę 3 lat pozbawienia wolności,
2. w miejsce wymierzonych skazanemu wyrokami:
a) Sądu Okręgowego z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt II K …/10,
jednostkowych kar pozbawienia wolności i grzywny,
b) Sądu Okręgowego z dnia 5 października 2011 r., sygn. akt II K
…/11, jednostkowej kary 3 lat pozbawienia wolności orzeczonej za
przestępstwo z art. 55 ust. 3 ustawy z dnia 29.07.2005 r. o
przeciwdziałaniu narkomanii, przy zastosowaniu art. 91 § 1 k.k. i
kary grzywny,
wymierzył skazanemu łączną karę 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia
wolności i łączną karę grzywny w wymiarze 170 stawek dziennych,
określając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 złotych, a
karę 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną tym wyrokiem za
przestępstwo z art. 278 § 1 k.k. pozostawił odrębnemu wykonaniu,
III. zmienił pkt V. zaskarżonego wyroku w ten sposób, że w pozostałym
zakresie umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku
łącznego,
IV. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
W rozpoznawanej sprawie wystąpiło uchybienie z art. 439 § 1 pkt 8
k.p.k. stanowiące podstawę do wznowienia postępowania z urzędu. Stwierdzić
bowiem trzeba, że kary jednostkowe wymierzone skazanemu wyrokami Sądu
Rejonowego w T. z dnia 15 października 2002 r., sygn. akt II K …/02 i Sądu
Okręgowego w T. z dnia 2 lipca 2003 r., sygn. akt II K …/03, których dotyczy
pkt II.1. lit. a i b wskazanego wyroku Sądu Apelacyjnego, były już uprzednio
5
połączone. Sąd Okręgowy w T., wyrokiem łącznym z dnia 28 kwietnia 2004 r.,
sygn. akt II K …/04, orzeczone wobec skazanego P. C. w sprawach Sądu
Rejonowego w T. z dnia 15 października 2002 r., sygn. akt II K …/02 oraz
Sądu Okręgowego w T. z dnia 2 lipca 2003 r., sygn. akt II K …/03,
jednostkowe kary pozbawienia wolności połączył i orzekł karę łączną 3 lat
pozbawienia wolności. Wyrok ten stał się prawomocny w dniu 12 sierpnia
2004 r.
W powyżej przedstawionych realiach nie budzi zatem wątpliwości, że
wobec P. C. zapadły dwa prawomocne wyroki łączne, w których węzłem kary
łącznej objęto tylko te same skazania. W konsekwencji należy stwierdzić, że
drugi z tych wyroków, a więc wyrok Sądu Apelacyjnego w jego pkt II.1 a i b,
w omawianym zakresie dotknięty jest tzw. bezwzględną przyczyną
odwoławczą przewidzianą w art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k., określaną jako powaga
rzeczy osądzonej. Jak zasadnie wskazuje się przy tym w orzecznictwie Sądu
Najwyższego, tego stanu prawnego nie mogła zmienić dyspozycja art. 575 § 1
k.p.k., przewidującego, że jeżeli po wydaniu wyroku łącznego zachodzi
potrzeba wydania nowego wyroku łącznego, z chwilą jego wydania poprzedni
wyrok łączny traci moc. W omawianej sytuacji nie zachodziła bowiem żadna
potrzeba wydania nowego wyroku łącznego obejmującego te skazania (zob.
np. wyrok SN z dnia 9 września 2010 r., III KO 80/09, LEX nr 843498).
Stosownie zaś do art. 542 § 3 k.p.k. postępowanie wznawia się z urzędu
w razie ujawnienia jednego z uchybień przewidzianych w art. 439 § 1 k.p.k.,
nie zaś na wniosek strony. Takie stanowisko od dawna dominuje w
orzecznictwie Sądu Najwyższego (zob. np. uchwałę SN z dnia 24 maja 2005 r.,
I KZP 5/05, LEX nr 148682). W sprawie niniejszej ponowne orzeczenie o
połączeniu kar wymierzonych skazanemu za przestępstwa związane już
węzłem kary łącznej w poprzednim, prawomocnym wyroku jest zatem
6
orzeczeniem „w tym samym przedmiocie”, w oczywisty sposób wpływającym
na sytuację prawną tego skazanego, która została już przecież w ostateczny
sposób ukształtowana („prawomocnie zakończona”), a którego to stanu rzeczy,
także w odniesieniu do postępowania w przedmiocie wydania wyroku
łącznego, dotyczy art. 439 § 1 pkt 8 k.p.k.
Na marginesie należy zauważyć, że kara łączna orzeczona przywołanym
wcześniej wyrokiem łącznym Sądu Okręgowego z dnia 28 kwietnia 2004 r.
została wprowadzona do wykonania. Karę tę skazany odbywał w okresie od 22
marca 2005 r. do dnia 20 października 2005 r., kiedy to został warunkowo
przedterminowo zwolniony z odbycia reszty kary. Na poczet tej kary zaliczono
przy tym skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od
dnia 16 kwietnia 2002 r. do dnia 22 września 2003 r. Warunkowego
zwolnienia nie odwołano.
O wydatkach niniejszego postępowania orzeczono na podstawie art. 638
k.p.k.
Mając to wszystko na względzie, orzeczono jak na wstępie.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13