Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: WZ 5/16
POSTANOWIENIE
Dnia 24 maja 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Tomczyk
Protokolant: Ewa Śliwa
na posiedzeniu, bez udziału stron, w sprawie st. szer. S. Ł. z powodu zażalenia M.
K. na zarządzenie Prezesa Wojskowego Sądu Garnizonowego w S. z dnia 29
lutego 2016 r., o odmowie przyjęcia kasacji
p o s t a n o w i ł
pozostawić zażalenie bez rozpoznania.
UZASADNIENIE
Wyrokiem nakazowym Wojskowego Sądu Garnizonowego w S., w dniu 23
grudnia 2015 r., rozstrzygnięto w przedmiocie odpowiedzialności st. szer. S. Ł. za
wykroczenie. Z uwagi na niewniesienie sprzeciwu, wyrok ten uprawomocnił się z
dniem 15 stycznia 2016 r.
W dniu 10 lutego 2016 r. do tego Sądu wpłynęło pismo M. K., w którym
zwraca się on o „kasację wyroku Sądu i ponowne rozpatrzenie sprawy dotyczącej
kradzieży oleju napędowego przez żołnierza S. Ł”. Wskazuje również, że to on
zawiadomił Żandarmerię Wojskową o przywłaszczeniu paliwa przez Ł., a nadto
wyraża przekonanie, że został „…celowo pominięty jako świadek, aby zataić i
mataczyć faktyczny przebieg całego zdarzenia oraz, aby nie ukarać Ł. przez
Żandarmerię Wojskową, tylko potraktować go pobłażliwie, po koleżeńsku”.
2
Prezes Wojskowego Sądu Garnizonowego w S., powołując się na
stanowisko Wojskowego Sądu Okręgowego w P., pismo M. K. potraktował jako
kasację od wskazanego na wstępie wyroku i zarządzeniem z dnia 29 lutego 2016 r.
odmówił jej przyjęcia „z uwagi na fakt, iż pochodzi ona od osoby nieuprawnionej”.
Pouczył go jednocześnie o przysługującym mu prawie zaskarżenia zarządzenia.
M. K. sporządził datowane na 18 marca 2016 r. pismo zatytułowane
„Odwołanie od zarządzenia wydanego przez Wojskowy Sąd Garnizonowy w S. z
dnia 29.02.2016 roku, w sprawie odmowy przyjęcia skargi kasacyjnej na wyrok
Wojskowego Sądu Garnizonowego z dn. 23.12.2015 roku”. Powtórzył w nim treść
zawartą w piśmie potraktowanym, jako kasacja oraz dodał sformułowanie: „Wnoszę
o ponowne rozpatrzenie sprawy i przesłuchanie mnie w charakterze świadka,
ponieważ jestem jedyną osobą spoza <<środowiska wojskowego>>, która była
wtedy obecna”.
Prezes Wojskowego Sądu Garnizonowego potraktował to pismo jako
zażalenie na swoje zarządzenie z dnia 20 lutego 2016 r., przyjął je i przesłał akta
do Sądu Najwyższego.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje.
Z przepisu art. 110 § 1 k.p.w. w brzmieniu obowiązującym w dniu
podejmowania decyzji przez Prezesa Wojskowego Sądu Garnizonowego w S. w
przedmiocie pisma M. K. (potraktowanego ostatecznie jako kasacja) oraz w
brzmieniu aktualnie obowiązującym wynika jednoznacznie, że kasację w sprawach
o wykroczenia mogą wnieść wyłącznie podmioty szczególne: Prokurator Generalny,
Rzecznik Praw Obywatelskich, w sprawach podlegających orzecznictwu sądów
wojskowych także Zastępca Prokuratora Generalnego do Spraw Wojskowych (do
dnia 4 kwietnia 2016 r. – Naczelny Prokurator Wojskowy), a w sprawach naruszenia
praw dziecka także Rzecznik Praw Dziecka.
W świetle tego unormowania jaskrawo widoczny jest brak uprawnienia do
takiego postąpienia kogokolwiek innego, w tym M. K., którego nazwisko pojawia się
w aktach sprawy W …/15 na k.1 jako zawiadamiającego telefonicznie Szefa
Wydziału Kryminalnego Oddziału Żandarmerii Wojskowej w S. o możliwości
3
popełnienia przez jego sąsiada – S. Ł. przestępstwa kradzieży paliwa. Nota bene,
swojej roli, pozycji w tej sprawie nie ukrywa również M. K., który wyraża przecież
ubolewanie z powodu pominięcia jego osoby w postępowaniu, a nawet wnioskuje o
przyczynach takiego postąpienia.
Potraktowanie takiego pisma jako kasacji i nadanie dalszemu postępowaniu
w jego przedmiocie procesowego charakteru z zaangażowaniem instancji
odwoławczych, w tym Sądu Najwyższego, nie znajduje żadnego procesowego
uzasadnienia. Wniesienie bowiem tego – tylko z nazwy – nadzwyczajnego środka
zaskarżenia nie może wywołać żadnych skutków prawnych i nie obliguje prezesa
Sądu pierwszej instancji do podjęcia jakichkolwiek czynności prawnych.
Uprawnienia tego nie nadaje mu – co oczywiste – przepis art. 530 § 2 k.p.k.,
mający w postępowaniu w przedmiocie kasacji w sprawach o wykroczenia
odpowiednie zastosowanie. Wszak przepis ten adresowany jest do prezesa sądu
właściwego, a nie każdego, do którego skierowano pismo nazwane kasacją.
Świadczy o tym w sposób jednoznaczny i niebudzący wątpliwości porównanie
unormowań zawartych w § 1 i 2 art. 530 k.p.k. oraz korelacje zachodzące między
odwołaniem w art. 112 k.p.w. do odpowiedniego stosowania m. in. art. 530 § 2 k.p.k.
a § 3 art. 110 k.p.w., stanowiącym, że kasację w sprawach o wykroczenia wnosi się
bezpośrednio do Sądu Najwyższego.
W zaistniałej sytuacji rozpoznanie przyjętego i przedstawionego Sądowi
Najwyższemu zażalenia nie jest dopuszczalne, bowiem przyjęcie tego środka
odwoławczego było wynikiem dokonania oceny dopuszczalności nadzwyczajnego
środka zaskarżenia przez nieuprawniony do tego organ, z naruszeniem art. 530 § 2
k.p.k. Skutkować to musiało pozostawieniem zażalenia M. K. bez rozpoznania.
Podkreślić przy tym należy, że zaskarżone zarządzenie Prezesa
Wojskowego Sądu Garnizonowego w S., mimo iż wydane bez podstawy prawnej i
niepozwalające na rozpoznanie zażalenia M. K. przez Sąd Najwyższy, zawiera
oceny merytorycznie słuszne i one powinny się znaleźć bądź w piśmie
informującym M. K. o braku możliwości prawnych nadania biegu jego pismu, a w
razie uporu zainteresowanego – w zarządzeniu (niezaskarżalnym) o charakterze
administracyjno-porządkowym, np. o pozostawieniu pisma bez podejmowania
4
czynności procesowych (por. np. zarządzenie Przewodniczącego Wydziału VI Izby
Karnej Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2009 r., VI KZ 4/09; zarządzenie
Przewodniczącego Wydziału Odwoławczo – Kasacyjnego Izby Wojskowej Sądu
Najwyższego z dnia 14 sierpnia 2013 r., WZ 21/13; zarządzenia Przewodniczącego
Wydziału I Izby Wojskowej Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 2010 r., WZ 55/10 i
2 lutego 2011 r., WZ 21/13; zarządzenia upoważnionego sędziego Izby Wojskowej
Sądu Najwyższego z dni: 29 maja 2012 r., WZ 18/12 i 15 maja 2013 r., WZ 32/12 –
wszystkie niepublikowane, a także postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 22
marca 2000 r., V KZ 23/00, OSNKW 2000, z. 5-6, poz. 51; OSP 2001, z.2 poz. 29).
Z przytoczonych powodów należało orzec jak na wstępie.
kc