Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II KK 277/14
POSTANOWIENIE
Dnia 15 czerwca 2016 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Andrzej Ryński
na posiedzeniu bez udziału stron
po rozpoznaniu w Izbie Karnej w dniu 15 czerwca 2016 r.,
sprawy
1. R. D.
2. D. M.
skazanych z art. 158 § 2 k.k.
wniosku obrońców skazanych o wstrzymanie wykonania zaskarżonego kasacją
wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 21 maja 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w W. z dnia 1 lipca 2013 r.,
na podstawie art. 532 § 1 i 3 k.p.k.
p o s t a n o w i ł
wstrzymać w stosunku do R. D. i D. M. wykonanie wyroku
Sądu Okręgowego w W. z dnia 21 maja 2014 r., zmieniającego
wyrok Sądu Rejonowego w W. z dnia 1 lipca 2013 r.
UZASADNIENIE
Do Sądu Najwyższego wpłynęła kasacja obrońcy skazanych D. M. i R. D. od
prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 21 maja 2014 r.,
zmieniającego wyrok Sądu Rejonowego w W. z dnia 1 lipca 2013 r. Ponadto
obrońca skazanych złożył wniosek o wstrzymanie wykonania prawomocnego
orzeczenia Sądu Okręgowego w W. z dnia 21 maja 2014 r.
Na rozprawie kasacyjnej w dniu 8 stycznia 2016 r. Sąd Najwyższy
dostrzegając istnienie kolizji interesów pomiędzy R. D. a D. M. i w konsekwencji
niemożność wniesienia kasacji w interesie obydwu oskarżonych przez tego samego
2
obrońcę zwrócił akta sprawy Sądowi odwoławczemu w celu wyznaczenia obydwu
skazanym nowego 30-dniowego terminu do ustanowienia obrońców lub
wyznaczenia odrębnych obrońców z urzędu w celu sporządzenia kasacji (k. 72-73,
akt SN).
W dniu 6 maja 2016 r. do Sądu Najwyższego wpłynęły akta sprawy wraz z
kasacjami obrońców skazanych, którzy złożyli także wnioski o wstrzymanie
wykonania orzeczenia (k. 107a, 129 akt SN).
W pisemnej odpowiedzi na kasacje i zawarte w nich wnioski o wstrzymanie
wykonania orzeczenia Prokurator wniósł o uznanie kasacji za zasadne i
wstrzymanie wykonania orzeczenia w stosunku do D. M. i R. D.
Sąd Najwyższy rozważył, co następuje.
Wnioski złożone przez obrońców skazanych zasługują na uwzględnienie.
Przed merytorycznym odniesieniem się do argumentów wskazanych w
przedmiotowych wnioskach wskazać należy, że sam fakt wniesienia kasacji nie
stanowi w żadnym razie dostatecznej podstawy do wstrzymania wykonania
prawomocnego orzeczenia Nie przesądzając oczywiście w tym miejscu zasadności
kasacji wskazać należy, że wstępna analiza przedmiotowej sprawy, dokonana
rzecz jasna wyłącznie na potrzeby rozpoznania wniosku opartego o przepis art. 532
§ 1 k.p.k., uprawnia do stwierdzenia, że istnieje jednak pewne prawdopodobieństwo
wzruszenia orzeczenia zapadłego w instancji ad quem.
Zgodnie z regułą wyrażoną w art. 9 k.k.w. postępowanie wykonawcze wszczyna
się bezzwłocznie po uprawomocnieniu się orzeczenia. Przyjmuje się bowiem, że
orzeczenie prawomocne jest orzeczeniem prawidłowym i Sąd orzekający w trybie
art. 532 § 1 k.p.k. tylko wtedy powinien wstrzymać wykonanie zaskarżonego
orzeczenia, gdy charakteryzuje się ono - przy pobieżnej nawet lekturze - takimi
wadami, że uwzględnienie skargi kasacyjnej jawi się jako wielce prawdopodobne
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2004 r., V KK 165/04, R-
OSNKW 2004, poz. 1246). Instytucja procesowa wstrzymania wykonania
zaskarżonego kasacją orzeczenia ma bowiem charakter wyjątkowy, a więc musi
być ono uzasadnione szczególnymi okolicznościami prowadzącymi do wniosku, że
wykonanie wyroku przed rozpoznaniem kasacji, spowodowałoby dla skazanego
skutki wyjątkowo dolegliwe i w zasadzie nieodwracalne. Jakkolwiek przepis art. 532
3
§ 1 k.p.k. nie przewiduje żadnych warunków, od których uzależnia wstrzymanie
wykonania orzeczenia, to jednakże nie ulega wątpliwości, że za jego wstrzymaniem
mogą przemawiać okoliczności jedynie wyjątkowe. Skoro bowiem kasację wnosi się
od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego, a więc od wyroku objętego
domniemaniem trafności ustaleń przyjętych za jego podstawę, to treść zarzutów
kasacyjnych tylko wyjątkowo może prowadzić do wstrzymania wykonania
orzeczenia, a mianowicie wtedy, gdy ich ranga i prawdopodobieństwo zasadności
są tak wysokie (bliskie oczywistej zasadności), iż podważają racje nakazujące
respektować wspomniane domniemanie trafności dokonanych w sprawie ustaleń
(zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2004 r., V KK 332/04, R-
OSNKW 2004, poz. 2347).
W tym stanie rzeczy za konieczne uznać należy wydanie przez Sąd
Najwyższy wnioskowanego przez obrońców skazanych orzeczenia opartego o
przepis art. 532 § 1 k.p.k. W przedmiotowej sprawie niezbędne jest rozstrzygnięcie,
czy w toku postępowania przed sądami obydwu instancji nie doszło do uchybienia
stanowiącego bezwzględną przyczynę odwoławczą określoną w art. 439 § 1 pkt 10
k.p.k. Kwestia ta została już zasygnalizowana na rozprawie kasacyjnej Sądu
Najwyższego w dniu 8 stycznia 2016 r., kiedy to uzasadniając decyzję w
przedmiocie przekazania akt sprawy Sądowi odwoławczemu w celu wyznaczenia
obydwu skazanym odrębnych obrońców Sąd Najwyższy dostrzegł, że interesy D.
M. i R. D. pozostawały w kolizji, nie tylko na etapie postępowania po
uprawomocnieniu się wyroku, na co wskazywała sama treść kasacji, ale również w
postępowaniu rozpoznawczym stwierdzając, że kolizja ta była zauważalna już po
złożeniu pierwszych wyjaśnień przez oskarżonych, którym zarzucono popełnienie
wspólnie i w porozumieniu przestępstwa pobicia o kwalifikowanych skutkach (art.
158 § 2 k.k.). Od początku postępowania było też wiadome, że kluczowe znaczenie
dla prawidłowego wyrokowania w sprawie będzie miało określenie ról, jakie w
popełnieniu tego przestępstwa odgrywali R. D. i D. M., a także ustalenie, działanie
którego ze sprawców pozostawało w bezpośredniej więzi przyczynowej z ciężkim
uszczerbkiem na zdrowiu, jakiego doznał w wyniku pobicia pokrzywdzony oraz
ustalenie, czy z uwagi na przebieg wydarzeń pozostałym uczestnikom pobicia
można przypisać nastąpienie tak ciężkiego skutku w formie współsprawstwa.
4
Prowadzenie w takiej konfiguracji obrony przez tego samego adwokata i
przyzwolenie na to organów procesowych rozpoznających tą sprawę w
postępowaniu jurysdykcyjnym, Sąd Najwyższy ocenił już na rozprawie w dniu 8
stycznia 2016 r. jako „zdecydowanie negatywne”.
Powyższe uprawdopodobnia ewentualną zasadność zarzutów kasacji
opartych na bezwzględnej przyczynie odwoławczej wskazanej w art. 439 § 1 pkt 10
k.p.k., albowiem ich ranga i stopień uprawdopodobnienia spełniają wymogi
określone w art. 532 § 1 k.p.k. Przedmiotowe zagadnienie wymaga jednak znacznie
bardziej wnikliwych rozważań i będzie z pewnością szczegółowo analizowane na
rozprawie kasacyjnej.
Dlatego też konieczne jest wstrzymanie w stosunku do D. M. i R. D.
wykonania wyroku Sądu Okręgowego z dnia 21 maja 2014 r.
Z tych względów orzeczono jak w części dyspozytywnej postanowienia.
kc