Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I PK 222/14
POSTANOWIENIE
Dnia 17 marca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Frańczak
w sprawie z odwołania H. Z.
przeciwko Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu w S.
o uznanie wypowiedzenia zmieniającego za bezskuteczne,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 17 marca 2015 r.,
skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w K.
z dnia 27 marca 2014 r.,
1. odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania,
2. zasądza od powódki H. Z. na rzecz pozwanego
Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w S. kwotę 120 (sto
dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa
procesowego w postępowaniu kasacyjnym.
UZASADNIENIE
Sąd Rejonowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w S. wyrokiem z
dnia 14 października 2013 r. zasądził od pozwanego Wojewódzkiego Szpitala
Specjalistycznego w S. na rzecz powódki H. Z. kwotę 10.387,50 zł z ustawowymi
odsetkami od dnia 1 czerwca 2013 r. tytułem odszkodowania za niezgodne z
prawem wypowiedzenie warunków pracy i płacy (pkt 1), oddalił powództwo co do
2
roszczenia o przywrócenie do pracy (pkt 2) oraz orzekł o kosztach procesu (pkt 3 i
4).
Na skutek apelacji pozwanego Sąd Okręgowy w K. wyrokiem z dnia 27
marca 2014 r. zmienił zaskarżony wyrok w pkt 1, 3 i 4 w ten sposób, że oddalił
powództwo.
Sąd Okręgowy w pisemnych motywach uzasadnienia wyroku wskazał, że
ocena dokonanego wypowiedzenia warunków pracy i płacy sprowadzała się do
przesądzenia kwestii zachowania przez pozwanego terminu z art. 38 § 2 k.p. w
związku z art. 38 § 5 k.p. W świetle niepodważonych ustaleń Sądu pierwszej
instancji wynika, że organizacja związkowa wyraziła swoje stanowisko odnośnie
zamiaru wypowiedzenia powódce warunków pracy i płacy w dniu 18 lutego 2013 r.
z którym pracodawca zapoznał się w dniu 22 lutego 2013 r. Pisemne oświadczenie
o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy zostało sporządzone w dniu 18 lutego
2013 r. i skutecznie doręczone powódce w dniu 27 lutego 2013 r. W tym stanie
rzeczy nieuprawniona była konstatacja Sądu pierwszej instancji, że pozwany
dokonując wypowiedzenia zmieniającego naruszył pięciodniowy termin
przewidziany w art. 38 § 2 k.p. Sąd Okręgowy podniósł, że zgodnie z art. 61 k.c. w
związku z art. 300 k.p. ugruntowanym stanowiskiem judykatury jest, iż
oświadczenie woli pracodawcy o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy jest
złożone wówczas, gdy doszło do pracownika w sposób umożliwiający zapoznanie
się z jego treścią, nie zaś z chwilą napisania pisma zawierającego to oświadczenie.
Skoro oświadczenie woli o wypowiedzeniu warunków pracy i płacy zostało
skutecznie dokonane powódce w dniu 27 lutego 2013 r., to pozwany nie naruszył
terminu z art. 38 k.p. Sąd Okręgowy podzielił stanowisko Sądu pierwszej instancji,
że uprawnionym do dokonania wypowiedzenia zmieniającego była zastępca
dyrektora ds. organizacyjnych, prawnych i polityki personalnej, która dysponowała
pełnomocnictwem do dokonania tej czynności w imieniu pracodawcy.
Wyrok Sądu Okręgowego został przez powódkę zaskarżony skargą
kasacyjną. Skarga została oparta na podstawie naruszenia prawa materialnego, a
mianowicie: 1) art. 38 § 3 k.p. (przepis ten został skreślony przez art. 1 pkt 6 ustawy
z dnia 26 lipca 2002 r. zmieniającej ustawę – kodeks pracy z dniem 29 listopada
2002 r.) poprzez nieuwzględnienie zasady uprzedniej konsultacji zamiaru
3
wypowiedzenia zmieniającego ze związkami zawodowymi przed podjęciem decyzji
o dokonaniu wypowiedzenia zmieniającego; 2) art. 32 ustawy o związkach
zawodowych poprzez przyjęcie, że w przypadku braku zwolnień grupowych do
wypowiedzenia zmieniającego zastosowanie ma ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o
szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z
przyczyn niedotyczących pracowników; 3) art. 31
k.p. i wyroku Sądu Najwyższego z
dnia 9 maja 2006 r., II PK 270/05 poprzez przyjęcie prawidłowej reprezentacji
pozwanego.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i
uwzględnienie powództwa, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania.
Jako okoliczności uzasadniające przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania
powódka wskazała na występujące w sprawie istotne zagadnienie prawne (art.
3989
§ 1 pkt 1 k.p.c) powodujące rozbieżności w orzecznictwie sądowym
uwzględniające literalną wykładnię art. 38 § 5 k.p. Zdaniem skarżącej wystąpienie
w sprawie istotnego zagadnienia prawnego wiąże się z udzieleniem odpowiedzi na
pytania:
a) „czy w przypadku konsultacji zamiaru dokonania pracownikowi
chronionemu na podstawie art. 32 ustawy o związkach zawodowych
wypowiedzenia zmieniającego, decyzja pracodawcy powinna być podjęta po
rozpatrzeniu stanowiska zakładowej organizacji związkowej (art. 38 § 5 k.p.), czy
też decyzja ta może być podjęta przed upływem okresu przewidzianego w art. 38 §
2 k.p, a dokonanie wypowiedzenia, po upływie tego terminu, na podstawie art. 61
k.c. będzie zgodne z prawem”;
b) „czy w przypadku, gdy u pracodawcy nie było zwolnień grupowych
zastosowanie ma ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach
rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących
pracowników, co skutkuje zniesieniem ochrony przed rozwiązaniem stosunku pracy
przewidzianej w art. 32 ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych”;
c) „czy naruszenie zasady reprezentacji pracodawcy z art. 31
k.p. w związku
z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2006 r., II PK 270/05, (OSNP 2007 nr
4
9-10, poz. 125) skutkuje, w przypadku podniesienia tego zarzutu przez pracownika,
uwzględnieniem powództwa”.
Odpowiedź na skargę kasacyjną wniósł pełnomocnik pozwanego
domagając się wydania postanowienia o odmowie przyjęcia skargi kasacyjnej do
rozpoznania oraz zasądzenia od powódki zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w
postępowaniu kasacyjnym.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, zachodzi nieważność
postępowania lub skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. W związku z tym
wniosek o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powinien wskazywać, że
zachodzi przynajmniej jedna z okoliczności wymienionych w powołanym przepisie,
a jego uzasadnienie zawierać argumenty świadczące o tym, że rzeczywiście, mając
na uwadze kryteria sformułowane w ustawie, istnieje potrzeba rozpoznania skargi
kasacyjnej przez Sąd Najwyższy.
W rozpoznawanej sprawie skarżąca powołała się na występowanie w
sprawie istotnego zagadnienia prawnego (art. 3989
§ 1 pkt 1 k.p.c) powołując się
przy tym na rozbieżności w orzecznictwie. Tej argumentacji Sąd Najwyższy jednak
nie podziela, co oznacza, że skarga nie kwalifikuje się do jej merytorycznego
rozpoznania.
Przesłanki przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania ze względu na
występowanie w sprawie istotnego zagadnienia prawnego, różnią się od
przesłanek, o których mowa w art. 3989
§ 1 pkt 2 k.p.c. Ten sam problem prawny
nie może w rezultacie być istotnym zagadnieniem prawnym, które z założenia jest
problemem charakteryzującym się „nowością” i jednocześnie stanowić przedmiot
rozbieżnej wykładni w orzecznictwie bądź wypowiedzi doktryny (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 3 października 2013 r., III SK 11/13, LEX nr 1380967
oraz postanowienie z dnia 30 września 2014 r., III SK 2/14, LEX nr 1544567). Z
5
treści uzasadnienia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania wynika, że obie
wymienione przesłanki, warunkujące potrzebę rozpoznania skargi kasacyjnej,
powódka traktuje zamiennie.
Podkreślenia wymaga, że Sąd Najwyższy wielokrotnie zajmował stanowisko
w kwestii przewidzianego przez kodeks pracy obowiązku współdziałania
pracodawcy z organami związku zawodowego w razie zamierzonego rozwiązania
za wypowiedzeniem umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. W uchwale
Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 19 maja 1978 r., V PZP 6/77 (OSNC
1978 nr 8, poz. 127) Sąd Najwyższy uznał, że wypowiedzenie umowy o pracę jest
zgodne z art. 38 k.p., gdy pismo o wypowiedzeniu zostało wysłane pracownikowi po
upływie terminu przewidzianego w art. 38 § 2 k.p., a wcześniej tylko wówczas, jeżeli
przed upływem tego terminu organizacja związkowa powiadomi pracodawcę o
braku zastrzeżeń. W sprawie nie występuje istotne zagadnienie prawne, jeżeli Sąd
Najwyższy wyraził pogląd we wcześniejszym orzecznictwie, a nie zachodzą
okoliczności uzasadniające jego zmianę, zwłaszcza, gdy powszechnie przyjęta w
orzecznictwie interpretacja przepisów została uwzględniona przez sąd drugiej
instancji (por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 2 października 2001 r.,
I PKN 129/01, OSNP 2003 nr 18, poz. 436; z dnia 11 stycznia 2008 r., I UK 283/07,
LEX nr 448205; z dnia 13 lutego 2014 r., I PK 256/13, LEX nr 1455100). W skardze
kasacyjnej powódka nie kwestionuje, że pozwany dokonał wypowiedzenia
warunków pracy i płacy w dniu 27 lutego 2013 r. a jedynie zarzuca, że
sporządzając w dniu 18 lutego 2013 r. stosowne pismo, naruszył art. 38 § 5 k.p. Do
kwestii tej prawidłowo ustosunkował się Sąd drugiej instancji, w uzasadnieniu
zaskarżonego wyroku, powołując się między innymi na stanowisko Sądu
Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 20 sierpnia 1984 r., I PRN 111/84 (OSNC
1985 nr 4, poz. 57). Identyczny pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16
października 1991 r., I PZP 48/91 (OSNC 1992 nr 4, poz. 60).
Nie stanowi także istotnego zagadnienia prawnego, negowana przez
powódkę, możliwość wypowiedzenia pracownikom objętym szczególną ochroną
warunków pracy i płacy na podstawie art. 10 ust. 1 w związku z art. 5 ust. 5 ustawy
z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami
stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844
6
ze zm.) w sytuacji, gdy nie są dokonywane jednocześnie zwolnienia grupowe. Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 3 kwietnia 2008 r, II PK 286/07 (OSNP 2009 nr 15-16,
poz. 202) przyjął, że pracodawca może wypowiedzieć warunki pracy i płacy z
przyczyn niedotyczących pracowników, pracownikom objętym szczególną ochroną
przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy niezależnie od tego, czy
równocześnie dokonuje definitywnych zwolnień z pracy z tych przyczyn.
Formułując, jako zagadnienie prawne, wątpliwości związane z wykładnią art.
31
k.p. w związku z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2006 r., II PK
270/05 (OSNP 2007 nr 9 - 10, poz. 125) powódka uzasadnia jego występowanie
odmienną oceną dowodów, niż przyjęły to Sądy orzekające w sprawie.
Rozstrzygnięcie istotnego zagadnienia prawnego nie może się sprowadzać do
odpowiedzi na wątpliwości skarżącego, które można wyjaśnić za pomocą
obowiązujących reguł wykładni bądź w drodze prostego zastosowania przepisów.
Nie stanowi więc istotnego zagadnienia prawnego kwestia sprowadzająca się do
zwykłej wykładni prawa i jego zastosowania w konkretnym stanie faktycznym (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2012 r., II UK 232/11, LEX nr
1215437). Reasumując, przedstawienie w skardze kasacyjnej jako „istotnego
zagadnienia prawnego” problemu, który dotyczy sfery faktów, a nie wykładni prawa,
nie może być podstawą przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Mając powyższe na uwadze Sąd Najwyższy na podstawie art. 3989
§ 2 k.p.c.
orzekł jak w sentencji postanowienia.
O kosztach postępowania kasacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1
k.p.c. i § 12 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28
września 2002 r. sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia
przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego
ustanowionego z urzędu (jednolity tekst: Dz.U. z 2013 r., poz. 490).
eb
7