Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CSK 400/14
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 15 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący)
SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)
SSN Marta Romańska
w sprawie z powództwa M. Spółki Akcyjnej w Ł.
przeciwko Samodzielnemu Publicznemu Zakładowi Opieki Zdrowotnej
Wojewódzkiemu Szpitalowi Specjalistycznemu w J.
o zapłatę,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym
w Izbie Cywilnej w dniu 15 maja 2015 r.,
skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego
z dnia 28 stycznia 2014 r.,
uchyla zaskarżony wyrok w pkt 1 oraz w pkt 3 i w tym
zakresie przekazuje sprawę Sądowi Apelacyjnemu
do ponownego rozpoznania i orzeczenia
o kosztach postępownia kasacyjnego.
2
UZASADNIENIE
Zaskarżonym przez pozwanego - Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w J.
wyrokiem z dnia 28 stycznia 2014 r. Sąd Apelacyjny zmienił zaskarżony przez
powódkę M. S.A. w Ł. wyrok Sądu Okręgowego w G. z dnia 8 maja 2013 r. w ten
sposób, że utrzymał w mocy nakaz zapłaty co do kwoty 319 219,88 zł wraz z
ustawowymi odsetkami oraz co do kosztów procesu, a w pozostałym zakresie
nakaz ten uchylił i oddalił powództwo. Ponadto oddalił apelację w pozostałym
zakresie oraz orzekł o kosztach postępowania. W sprawie tej ustalono co następuje:
Pozwany Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w J. na podstawie umów
zawartych w 2011 r. ze spółką L. S.A. w S. był dłużnikiem tej spółki z tytułu dostawy
leków, produktów farmaceutycznych oraz wykonywania usług na jego rzecz. Z kolei
w dniu 7 lipca 2011 r. pozwany zawarł z V. Spółką Akcyjną w L. umowę najmu
pomieszczeń w budynku szpitala.
W umowach tych przewidziano, że wierzytelności wspomnianych spółek,
powstałe na podstawie tych umów wobec pozwanego, nie mogą być bez jego
zgody przenoszone na osoby trzecie. Zastrzeżono także, że wierzyciele nie mogą
rozporządzać nimi w jakiejkolwiek prawem przewidzianej formie, ani nie mogą
dokonywać innych czynności w celu przystąpienia osoby trzeciej do zobowiązań
zamawiającego. Nadto, strony obok zastrzeżenia umownego obejmującego zakaz
dokonania przeniesienia przez wierzyciela wierzytelności na osobę trzecią
postanowiły, że zakazem obejmują wszelkie czynności prawne, których celem jest
ustanowienie odpowiedzialności osobistej albo odpowiedzialności pewnymi
przedmiotami majątkowymi przez osobę trzecią (takich jak np. poręczenie)
skutkującym na wypadek spłaty wierzyciela nabyciem spłaconej wierzytelności do
wysokości dokonanej zapłaty.
W dniu 28 kwietnia 2011 r. L. S.A. zawarła z powódką M. S.A. w Ł. umowę o
współpracy w zakresie zarządzania płynnością. Na mocy tej umowy powódka
poręczyła istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe zobowiązania m.in.
pozwanego, do górnej granicy wynoszącej 17 412 000 zł, przy czym poręczenie
3
obejmowało zobowiązania pozwanego z tytułu należności głównej wraz z
odsetkami. Z tego tytułu strony ustaliły wynagrodzenie dla powódki.
W dniu 25 lipca 2011 r. V.S.A. zawarła z powódką umowę o współpracy w
zakresie obsługi wierzytelności i udzielania poręczeń. Na mocy przedmiotowej
umowy powódka poręczyła istniejące i niewymagalne, jak również przyszłe
zobowiązania m.in. pozwanego, do górnej granicy wynoszącej 1 000 000 zł, przy
czym poręczenie obejmowało zobowiązania pozwanego z tytułu należności głównej
wraz z odsetkami. Z tego tytułu strony ustaliły wynagrodzenie dla powódki.
W okresie od 30 sierpnia 2011 r. do 19 października 2011 r. pozwany zakupił
od L. S.A. towary w postaci środków medycznych. Powódka poinformowała
pozwanego o zawarciu umowy współpracy z L. S.A., a w dniu 29 grudnia 2011 r.
zawiadomiła go, że spłaciła za niego jego zobowiązania wobec L. S.A. i wezwała,
aby dalszych wpłat z tytułu swoich zobowiązań wobec L. S.A. w dokonywał na
wskazane konto bankowe powódki. W okresie od 1 grudnia 2011 r. do 29 lutego
2012 r. powódka informowała pozwanego o spłacie jego zobowiązań. W okresie od
stycznia 2012 r. do sierpnia 2012 r. pozwany obciążył V. S.A. w L. należnościami i
opłatami z tytułu umowy najmu wraz z odsetkami ustawowymi. Następnie w dniach
27 kwietnia 2012 r. i 29 maja 2012 r. pozwany złożył V. S.A. oświadczenia o
potrąceniu jego należności z należnościami kontrahenta do łącznej kwoty 13
634,43 zł.
W dniu 30 kwietnia 2012 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty
należności w kwocie 635 133,11 zł., a następnie wniosła o zasądzenie
od pozwanego Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w J. kwoty 330 394,08
zł wraz z ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa tj. 31 maja 2012 r.
oraz kosztów procesu, tytułem zwrotu zapłaconych za pozwanego należności.
W nakazie zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 19 czerwca 2012 r.
Sąd Okręgowy w Ł. orzekł zgodnie z żądaniem pozwu. Sąd Okręgowy w G. uchylił
ten nakaz zapłaty w całości i umorzył postępowanie co do kwoty 1 111,70 zł, a w
pozostałym zakresie powództwo oddalił (tj. co do kwoty 329 282,38 zł z
ustawowymi odsetkami od daty wytoczenia powództwa);
4
Rozpoznając sprawę, na skutek apelacji powódki Sąd Apelacyjny uznał
za prawidłowe ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji, ale nie zgodził
się z wnioskami wyciągniętymi z tych ustaleń.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego, wykładnia art. 53 ust. 6 i 7 ustawy
z 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej oraz art. 54 ust. 5 i 6 ustawy
z 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej, odmiennie niż to przyjął Sąd
Okręgowy, nie prowadzi do wniosku, że umowy poręczenia, na których powódka
oparła swoje roszczenia są nieważne. Sąd II instancji zwrócił uwagę,
że wspomniane przepisy, w brzmieniu wskazującym, że czynność prawna mająca
na celu zmianę wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej
może zostać dokonana skutecznie po wyrażeniu zgody przez podmiot, który
utworzył zakład, a brak takiej zgody powoduje nieważność tej czynności, weszły
w życie z dniem 22 grudnia 2010 r. Umowy pomiędzy powódką a spółkami L. S.A. i
V. S.A., na podstawie których powódka jako poręczyciel dokonała zapłaty za
pozwanego, zostały zawarte w okresie obowiązywania wspomnianej regulacji.
Zdaniem Sądu Apelacyjnego zakresem normy art. 53 ust. 6 ustawy
o zakładach opieki zdrowotnej (dalej jako u.z.o.z.), a następnie art. 54 ust. 5 ustawy
o działalności leczniczej nie jest objęta umowa poręczenia. W obu regulacjach
ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „czynności prawnej mającej na celu zmianę
wierzyciela". Powyższe uprawnia - w ocenie Sądu Apelacyjnego - do przyjęcia,
że ww. sformułowanie dotyczy wszystkich czynności prawnych dotyczących
zobowiązań samodzielnego zakładu opieki zdrowotnej, których istotą - celem
samym w sobie - jest zmiana wierzyciela. Zatem chodzi tu o czynność prawną
kierunkową, której istotą jest zamiar bezpośredni istniejący w chwili dokonywania
czynności.
Skoro ustawodawca nie zdefiniował w tych regulacjach prawnych pojęcia
„czynności prawnej mającej na celu zmianę wierzyciela,” to na gruncie kodeksu
cywilnego, należy przez nie rozumieć czynności rozporządzające, gdy
z majątku podmiotu dokonującego czynności „wychodzi” pewne prawo, tj. celem
czynności jest by aktywa uległy zmniejszeniu w ten sposób, że prawo dotychczas
5
przysługujące uprawnionemu przechodzi na inny podmiot jako bezpośredni skutek
zamierzonej woli podmiotu zbywającego prawo.
W ocenie Sądu Apelacyjnego zmiana wierzyciela nie jest bezwzględnym
skutkiem zawarcia umowy poręczenia, a jedynie następstwem nieopłacenia przez
dłużnika długów. Zmiana wierzyciela jest przecież możliwa po zapłaceniu długu
przez poręczyciela, a więc po dokonaniu czynności faktycznej w wykonaniu umowy
poręczenia. Chociaż instytucje poręczenia i przelewu wierzytelności prowadzą do
zmiany wierzyciela, to istnieją pomiędzy nimi wyraźne różnice. Przy przelewie
wierzytelności do zmiany wierzyciela dochodzi w drodze czynności prawnej, umowy
zawartej przez wierzyciela z osobą trzecią (art. 509 i następne k.c.). Podstawienie
w prawa zaspokojonego wierzyciela (art. 518 k.c.) może być wynikiem umowy, gdy
równocześnie następuje spełnienie świadczenia, albo może nastąpić z mocy
ustawy w sytuacji przewidzianej przez prawo, gdy z określonymi zdarzeniami
ustawa łączy nabycie wierzytelności przez osobę, która spłaca wierzyciela.
Następuje przejście wierzytelności na nowego wierzyciela, jednak wstąpienie
w prawa dotychczasowego wierzyciela następuje tylko do wysokości w jakiej
nastąpiła spłata wierzytelności, zaś w przypadku spłaty części wierzytelności,
wierzyciel może wykorzystać swe prawa co do pozostałej reszty z pierwszeństwem
przed osobą wstępującą w jego miejsce (art. 518 § 3 k.c.).
Sąd Apelacyjny uznał, że w przypadku umowy poręczenia nie dochodzi do
przeniesienia wierzytelności na skutek czynności prawnej wierzyciela, a takich
czynności dotyczy regulacja z art. 53 ust. 6 u.z.o.z., art. 54 ust. 4 ustawy
o działalności leczniczej, lecz nabycie wierzytelności następuje z mocy samego
prawa przez osobę trzecią (poręczyciela), która spłaca wierzyciela (art. 518 § 1
k.c.). Jest to jednak skutkiem braku spłaty zobowiązania przez dłużnika
ze stosunku podstawowego oraz zapłaty poręczonego zobowiązania przez
poręczyciela - zatem jest skutkiem określonych czynności faktycznych, który
to skutek na etapie zawarcia umowy poręczenia jest zdarzeniem przyszłym
i niepewnym. Aktualizuje się z powodu biernego zachowania dłużnika, który nie
reguluje zobowiązania. Wtedy aktualizuje się po stronie poręczyciela obowiązek
zapłaty poręczonego zobowiązania.
6
Zdaniem Sądu Apelacyjnego nie ma podstaw, by na gruncie rozpoznawanej
sprawy odstąpić od wykładni językowej. Wykładany przepis ma treść wyraźnie
określoną przez użycie w nim sformułowań jednoznacznych językowo i to w języku
prawniczym. Sąd przyjmuje, że taki przepis obejmuje wyłącznie czynności prawne
mające na celu zmianę wierzyciela - zatem cel zmiany jest okolicznością prawnie
relewantną, nie zaś skutek czynności jako efekt nie pozostający w bezpośrednim
związku z celem, gdyż może w grę wchodzić skutek przez strony w ogóle nie
zamierzony.
Nie podzielił Sąd Apelacyjny stanowiska Sądu Okręgowego co do
pozorności umów poręczenia. Pozorność jest okolicznością faktyczną podlegającą
wykazaniu według reguł dowodzenia. Ciężar wykazania tego faktu spoczywał na
pozwanym, który łączył z nim skutki prawne. Warunkiem przesądzającym
pozorność jest wykazanie, że pozorne oświadczenie zostało złożone drugiej stronie,
za jej zgodą. Materiał dowodowy sprawy w żadnym razie nie pozwala na czynienie
ustaleń, że to nastąpiło. Stąd stanowisko Sądu pierwszej instancji należało uznać
za nieuzasadnione, skoro w materiale dowodowym sprawy brak jest jakichkolwiek
podstaw do nadawania postanowieniom umów zawartych przez powódkę
z wierzycielami pozwanego treści i sensu odmiennych od w nich wyrażonych.
W skardze kasacyjnej pozwany zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj.:
1) art. 54 ust. 5, 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej
oraz art. 53 ust. 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
w związku z art. 518 § 1 pkt 1 k.c. w związku z art. 876 k.c. w związku z art. 354 § 2
k.c. w związku z art. 56 k.c. w związku z art. 63 § 1 k.c. i art. 58 § 1 k.c. przez ich
nieprawidłową wykładnię i zastosowanie, a to przez:
- przyjęcie błędnego założenia, że spłata wierzytelności przez poręczyciela
i wstąpienie w prawa zaspokojonego wierzyciela na mocy subrogacji nie jest
czynnością wymagającą zgody podmiotu tworzącego samodzielny publiczny zakład
opieki zdrowotnej, podczas gdy jest to czynność prowadząca do zmiany wierzyciela
wymagająca w świetle ustawy o działalności leczniczej i odpowiednio poprzednio
obowiązującej ustawy o zakładach opieki zdrowotnej zgody podmiotu tworzącego
taki zakład,
7
- przyjęcie błędnego założenia, że powódka mogła skutecznie nabyć
w drodze subrogacji ewentualne wierzytelności przysługujące spółkom L. S.A. w S.
oraz V. S.A. w L., podczas gdy powódka nie uzyskała zgody Zarządu Województwa
[…] jako podmiotu tworzącego samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej na
czynności prawne poprzedzające i umożliwiające zmianę osoby wierzyciela przez
subrogację,
- nieuwzględnienie w toku wykładni ww. przepisów, że spełnienie
świadczenia pieniężnego następuję w drodze czynności prawnej, polegającej na
rozporządzeniu określoną ilością środków pieniężnych (ich wyjściu z majątku
dłużnika i przekazaniu do majątku wierzyciela);
2. art. 54 ust. 5, 6 ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej
oraz art. 53 ust. 6 ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej
w związku z art. 518 § 1 pkt. 1 k.c. w zw. z art. 876 k.c. w zw. z art. 65 § 1 i § 2 k.c.
w zw. z art. 58 § 1 i § 2 k.c. polegające na ich nieprawidłowej wykładni
i zastosowaniu, a to przez:
- przyjęcie, że umowa powódki ze spółką L. S.A. w S. z dnia 28 kwietnia
2011 r. o współpracy w zakresie zarządzania płynnością oraz umowa ze spółką V.
S.A. w L. z dnia 25 lipca 2011 r. o współpracy w zakresie obsługi wierzytelności i
udzielania poręczeń były czynnościami prawnymi ważnymi, podczas gdy czynności
te jeśli nawet nie były sprzeczne wprost z przepisem ustawy, winny były zostać
uznane za czynności zmierzające do obejścia prawa - ustawowego zakazu handlu
długami samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej,
- nieuwzględnienie, że umowy powódki zawierały klauzule prowizyjne,
przewidujące wynagrodzenie poręczyciela za spłatę zobowiązań i zyskiwały
gospodarczy sens jedynie wówczas gdy prowadziły do zmiany osoby wierzyciela,
- zaniechanie sprawdzenia czy czynności powódki nie stanowiły czynności
prawnych dokonanych in fraudem legis.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
8
Jeżeli, tak jak to zrobił Sąd Apelacyjny w zaskarżonym wyroku, dokonać
analizy przelewu wierzytelności i poręczenia w oderwaniu od celu w jakim zawarta
została umowa poręczenia i okoliczności towarzyszących jej zawarciu to należy się
zgodzić z poglądem, iż poręczenie nie prowadzi samo przez się do zmiany
wierzyciela. W typowych sytuacjach celem poręczenia jest wzmocnienie sytuacji
dłużnika wobec wierzyciela, który może się obawiać, czy dłużnik spełni
przyrzeczone świadczenie. Z reguły więc to dłużnik jest tym, który poszukuje
poręczyciela, a co najmniej to on jest stroną takiej umowy. W rozpoznawanej
sprawie poręczenie zostało dokonane z inicjatywy poręczyciela i na podstawie
umowy nie z dłużnikiem, a wierzycielem. Już z tego względu interpretacja,
mających podstawowe znacznie w rozpoznawanej sprawie, przepisów art. 53 ust. 6
ustawy z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej, w brzmieniu
obowiązującym od 22 grudnia 2010 r. (jedn. tekst: Dz. U. z 2007 r., Nr 14, poz. 89
ze z., dalej - u.z.o.z.) oraz podobnej regulacji zawartej w art. 54 ust 5 ustawy z dnia
15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (jedn. tekst: Dz. U. z 2013 r., poz. 217
ze zm.- dalej u.d.l.) powinna być dokonywana nie tylko poprzez abstrakcyjne
porównanie przelewu wierzytelności i poręczenia, ale uwzględniać kontekst
sytuacyjny w jakim doszło do zawarcia umowy poręczenia oraz cel regulacji
zawartej w powołanych przepisach.
Niewątpliwie wprowadzenie obowiązku uzyskiwania zgody podmiotu,
który utworzył samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, na czynności
mające na celu zmianę wierzyciela, w przypadku zobowiązań takiego zakładu,
było próbą wyeliminowania zjawiska handlu tzw. wierzytelnościami „szpitalnymi”.
Wierzytelność, w której dłużnikiem jest samodzielny publiczny zakład opieki
zdrowotnej, ze względu na to, że podmiot, który go założył i który ostatecznie może
odpowiadać za jego zobowiązania co do zasady jest wypłacalny, w obrocie jawi się
jako wierzytelność pewna. Problemem staje się przede wszystkim czas, w którym
może ona być wyegzekwowana. Z tego względu pojawiły się podmioty, które
wyspecjalizowały się w dochodzeniu od samodzielnych publicznych zakładów
opieki zdrowotnej takich wierzytelności i w związku z tym kupowały je od
bezpośredniego wierzyciele takich zakładów, czyli dostawcy leków i innych
produktów farmaceutycznych. Ci ostatni mogli odzyskiwać w miarę szybko swoje
9
wierzytelności, przynajmniej w znacznej części i dalej oferować samodzielnym
publicznym zakładom opieki zdrowotnej swoje produkty. W konsekwencji
prowadziło to do powiększania zadłużenia takich zakładów nie bezpośrednio
u dostawców produktów i usług, ale u pośredników skupujących wierzytelności,
w których dłużnikiem były samodzielne publiczny zakład opieki zdrowotnej.
Wprowadzając obowiązek uzyskiwania zgody na czynności prawne mające na celu
zmianę wierzyciela ustawodawca zmierzał do ograniczenia opisanego zjawiska,
które stanowiło zagrożenie dla pełnienia przez samodzielne publiczne zakłady
opieki zdrowotnej ich podstawowej funkcji tj. spełniania świadczeń zdrowotnych na
rzecz społeczeństwa. Czynność mającą na celu zmianę wierzyciela, biorąc pod
uwagę założenia wprowadzonej regulacji, należy wobec tego rozumieć szeroko.
Nie tylko jako czynność, której skutkiem jest przejście wierzytelności z majątku
bezpośredniego wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej
na inny podmiot, ale jako każdą czynność, która może w konsekwencji doprowadzić
do takiego skutku, czyli przejścia wierzytelności na inny podmiot, niż bezpośredni
wierzyciel samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej. Zakaz przejścia
wierzytelności wobec samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej na
inny podmiot nie jest bezwzględny. To od oceny podmiotu, który jest założycielem
takiego zakładu, zależy czy w konkretnej sytuacji wyrazi on zgodę na dokonanie
czynności, która może doprowadzić do przejścia wierzytelności na inny podmiot.
W konsekwencji należy uznać, że z art. 53 ust. 6 u.z.o.z. oraz art. 54 ust 5 u.d.l.
wynika obowiązek uzyskania zgody podmiotu, który założył samodzielny publiczny
zakład opieki zdrowotnej na dokonanie każdej czynności, która może doprowadzić
do przejścia wierzytelności przysługującej wobec samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej na inny podmiot. Tylko w ten sposób podmiot
założycielski ma bowiem możliwość oceny, czy dokonanie konkretnej czynności
zmierza (ma na celu) doprowadzenie do zmiany wierzyciela, czy też inny jest
zasadniczy cel tej czynności.
W sytuacji gdy określona czynność prawna została dokonana bez zgody
podmiotu założycielskiego, jej ważność zależy od tego, czy celem tej czynności
było przejście wierzytelności na inny podmiot. Dla tej oceny podstawowe znaczenie
ma to, kim jest podmiot, który dokonuję ocenianej czynności. Jeżeli podmiot taki
10
udziela poręczeń za dłużnika (samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej) na
podstawie umowy z wierzycielem takiego zakładu i dotyczy to wielu takich
wierzycieli, a następnie spełnia świadczenie za taki zakład i na zasadzie subrogacji
staje się on wierzycielem wielu samodzielnych publicznych zakładów opieki
zdrowotnej, to istnieje silne domniemanie faktyczne, że poręczenie miało na celu
przejęcie wierzytelności, z których samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej
jest dłużnikiem. Masowe poręczanie za spełnienie świadczeń przez takie zakłady
i z drugiej strony zajmowanie się w sposób profesjonalny ich egzekwowaniem
wskazuje, że celem umowy poręczenie było przede wszystkim przejście
wierzytelności z bezpośredniego wierzyciela samodzielnego publicznego zakładu
opieki zdrowotnej na tego, kto zawarł z nim umowę poręczenia. Taki podmiot
musiałby wykazać, że w przypadku konkretnej umowy celem dokonanego przez
niego poręczenia nie było stanie się wierzycielem samodzielnego publicznego
zakładu opieki zdrowotnej, ale że umowa poręczenia została zawarta w z innych
względów. O tym czy konkretna czynność prawna, została dokonana w celu
zmiany wierzyciela, w rozumieniu art. 53 ust. 6 u.z.o.z. oraz art. 54 ust 5 u.d.l.,
świadczy bowiem nie tyle jej konstrukcja prawna i typowe skutki do jakich
ona prowadzi, ale to czy w konkretnych okolicznościach związanych z jej
dokonaniem może ona być wykorzystana dla osiągniecia skutku w postaci zmiany
wierzyciela z osoby, która jest bezpośrednim wierzycielem samodzielnego
publicznego zakładu opieki zdrowotnej na podmiot trudniący się profesjonalnie
obrotem takim wierzytelnościami, wyspecjalizowany w przymusowym ich
egzekwowaniu (podobnie SN w wyrokach z dnia 6 czerwca 2014 r., I CSK 428/13,
OSNC 2015, nr 4, poz. 53, oraz z dnia 6 lutego 2015 r., II CSK 319/14 i II CSK
238/14)
Biorąc pod uwagę powyższe za uzasadniony należy uznać zarzut skargi
kasacyjnej naruszenia art. 54 ust. 5, 6 u.z.o.z. oraz art. 53 ust. 6 u.d.l., gdyż Sąd
Apelacyjny przy wykładni tych przepisów nie zbadał, jaki był rzeczywisty cel umów
poręczenia, a jedynie na podstawie konstrukcji prawnej poręczenia i przelewu
wierzytelności uznał, że umowy te, zawarte bez zgody podmiotu założycielskiego
pozwanego, są ważne. Skoro uwzględnienie tego zarzutu skargi kasacyjnej
prowadzi do wniosku, że umowy poręczenia zawarte przez powoda ze spółkami,
11
które były wierzycielami pozwanego zakładu mogą okazać się nieważne, brak
podstaw na tym etapie, aby rozpoznawać zarzut, w którym skarżący stwierdza,
że umowy poręczenia były nieważne, ze względu na to, że zostały zawarte w celu
obejścia prawa. Podniesione dla uzasadnienia tego zarzutu argumenty mogą być
zaś brane pod uwagę, przy badaniu jaki był rzeczywisty cel umów poręczenia
zawieranych przez powoda.
Z powyższych względów Sąd Najwyższy, na podstawie art. 39815
k.p.c.,
orzekł jak w sentencji.