Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 22/15
POSTANOWIENIE
Dnia 29 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Iwona Koper
SSN Anna Kozłowska
w sprawie z wniosku G. O.
przy uczestnictwie M. B., W. B., B. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w K. i
H. M.
o uchylenie się od skutków prawnych niezachowania terminu do złożenia
oświadczenia o odrzuceniu spadku,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 29 maja 2015 r.,
zażalenia uczestnika postępowania B. Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w
K.
na postanowienie Sądu Okręgowego w K.
z dnia 8 stycznia 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 8 stycznia Sąd Okręgowy w K. odrzucił apelację
uczestnika postępowania B.sp. z o.o. w K. z powodu nieusunięcia braku
formalnego.
Z uzasadnienia postanowienia wynika, że Sąd odwoławczy po
przedstawieniu mu apelacji wymienionego wyżej uczestnika postępowania,
wniesionej od postanowienia Sądu Rejonowego w B. z dnia 18 września 2014,
którym zatwierdzono uchylenie się wnioskodawczyni od skutków prawnych
niezachowania terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu spadku po A. B.,
stwierdził, że reprezentujący apelującego radca prawny R. A. nie złożył w sprawie
pełnomocnictwa procesowego. Zarządzeniem z dnia 8 grudnia 2014 r. wezwano
radcę do usunięcia stwierdzonego braku w terminie 7 dni pod rygorem odrzucenia
apelacji. R. A. nie złożył, mimo doręczenia mu zarządzenia w dniu 10 grudnia 2014,
pełnomocnictwa procesowego. Stwierdziwszy, że termin do usunięcia braku
formalnego apelacji upłynął bezskutecznie, Sąd odrzucił apelację uczestnika
postępowania.
W zażaleniu uczestnik postępowania zarzucił, że nie było podstaw
do odrzucenia apelacji i wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 89 § 1 k.p.c. pełnomocnik procesowy obowiązany jest – co nie
miało miejsca w sprawie – przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt
sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub uwierzytelniony odpis
pełnomocnictwa wraz z odpisem dla strony przeciwnej. Spełnienie tego obowiązku
przez radcę prawnego, który został ustanowiony pełnomocnikiem procesowym
osoby prawnej, wymaga dołączenia do akt sprawy – poza pełnomocnictwem lub
jego uwierzytelnionym odpisem – także dokumentu wykazującego umocowanie
organu osoby prawnej udzielającego pełnomocnictwa (por. uchwały Sądu
Najwyższego z dnia 19 maja 2004 r., III CZP 21/04, OSNC 2005, nr 7-8, poz. 118,
i z dnia 30 marca 2006 r., III CZP 14/06, OSNC 2006, nr 10, poz. 165).
3
Wniesioną przez stronę apelację Sąd pierwszej instancji poddaje na
podstawie art. 370 k.p.c. wstępnej kontroli w celu zbadania jej dopuszczalności.
Zgodnie z tym przepisem apelacja, która została wniesiona po upływie
przepisanego terminu, nieopłacona lub z innych przyczyn niedopuszczalna, jak
również apelacja, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie,
podlega odrzuceniu.
Sąd drugiej instancji nie może zwrócić apelacji sądowi pierwszej instancji,
jeżeli dostrzeże braki, do których strona nie była wzywana, ale musi sam zażądać
ich usunięcia. Przewidziane w art. 373 k.p.c. postępowanie wstępne przed sądem
odwoławczym jest postępowaniem kontrolnym w stosunku do postępowania
przeprowadzonego na podstawie art. 370 k.p.c. przez sąd pierwszej instancji.
Przepis ten stanowi, że sąd drugiej instancji na posiedzeniu niejawnym odrzuca
apelację, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez sąd pierwszej instancji. Jeżeli
dostrzeże braki, do których usunięcia strona nie była wezwana zażąda ich
usunięcia. W razie nieusunięcia braków w wyznaczonym terminie, apelacja podlega
odrzuceniu.
Z niekwestionowanych w zażaleniu okoliczności sprawy wynika, że Sąd
odwoławczy w ramach wspomnianego wyżej postępowania wstępnego, stwierdził,
że przedstawiona przez Sąd pierwszej instancji apelacja uczestnika B. sp. z o.o. w
K. jest dotknięta brakiem formalnym podlegającym na niedołączeniu
pełnomocnictwa procesowego, do którego usunięcia uczestnik nie był wzywany
przez sąd pierwszej instancji, stosownie zatem do art. 373 zdanie drugie k.p.c.
zażądał jego usunięcia w oznaczonym terminie. Brak formalny apelacji – co
również nie jest w zażaleniu kwestionowane – nie został jednak usunięty, mimo
upływu oznaczonego terminu.
W tej sytuacji zasadność odrzucenia apelacji – wbrew stanowisku
skarżącego – nie budzi wątpliwości (art. 373 zdanie trzecie k.p.c.). Tej oceny nie
zmienia zarzut, że Sąd odwoławczy nie zajął się w ramach wstępnej kontroli
apelacji podniesionymi w niej uchybieniami Sądu pierwszej instancji, gdyż na etapie
kontroli przewidzianej w art. 373 k.p.c. niedopuszczalne jest merytoryczne
rozpoznawanie apelacji.
4
Z przedstawionych powodów Sąd Najwyższy orzekł, jak w sentencji
postanowienia (art. 39814
w związku z art. 3941
§ 3 k.p.c.).