Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt V CZ 30/15
POSTANOWIENIE
Dnia 3 czerwca 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący, sprawozdawca)
SSN Maria Szulc
SSN Karol Weitz
w sprawie z powództwa T. N.
przeciwko H. S. i Z. S.
o ochronę służebności
oraz z powództwa wzajemnego H. S.
przeciwko T. N.
o stwierdzenie wygaśnięcia służebności,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 3 czerwca 2015 r.,
zażalenia pozwanej (powódki wzajemnej) H. S.
na postanowienie Sądu Okręgowego w B.
z dnia 17 marca 2015 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Postanowieniem z dnia 17 marca 2015 r. Sąd Okręgowy w B. odrzucił skargę
kasacyjną pozwanej-powódki wzajemnej od wyroku tego Sądu z dnia 3 listopada
2014 r., stwierdzając, że jest ona niedopuszczalna. Sprawy o ochronę,
wygaśnięcie i zniesienie służebności mają charakter majątkowy, a zatem o
dopuszczalności skargi kasacyjnej w tego rodzaju sprawach decyduje wartość
przedmiotu zaskarżenia. Z uwagi na to, że w sprawie wartość ta nie przekraczała
kwoty, o której mowa w art. 3982
§ 1 k.p.c., skarga podlegała odrzuceniu.
W zażaleniu na to postanowienie pozwana-powódka wzajemna zarzuciła,
że sprawa o zniesienie służebności, o co wniosła po zmianie powództwa
wzajemnego, nie jest sprawą o prawa majątkowe, a sprawą o ukształtowanie prawa,
która nie ma charakteru majątkowej. Z tej przyczyny dopuszczalność wniesienia
skargi kasacyjnej jest niezależna od wartości przedmiotu zaskarżenia.
Na tej podstawie wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3982
§ 1 k.p.c., skarga kasacyjna jest dopuszczalna
w sprawach o prawa majątkowe, w których wartość przedmiotu zaskarżenia nie jest
niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych.
Powodowie domagali się ochrony przysługującej im służebności gruntowej;
wnieśli o nakazanie pozwanym, aby przywrócili im władanie służebnością
przejazdu i nie czynili przeszkód w wykonywaniu przysługujących im uprawnień.
W uzasadnieniu pozwu powoływali się na przysługującą im służebność przejazdu
przez nieruchomość pozwanych oraz na ich zachowania uniemożliwiające
wykonywanie im przejazdu oraz przechodu. Powódka wzajemna wniosła natomiast
o stwierdzenie wygaśnięcia służebności przechodu i przejazdu, wskazując
że pozwani wzajemnie nie wykonywali prawa przechodu oraz przejazdu co najmniej
od 1999 r., co doprowadziło do wygaśnięcia służebności. W toku postępowania
powódka wzajemna zażądała zniesienia służebności bez wynagrodzenia
bez zmiany podanej wcześniej wartości przedmiotu sporu na kwotę 100 zł.
Wyrokiem z dnia 18 marca 2014 r. Sąd Rejonowy w C. oddalił powództwo oraz
3
powództwo wzajemne. Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia Sąd pierwszej
instancji wskazał przepisy art. 222 § 1 w zw. z art. 251 k.c., a także art. 293 § 1 k.c.
Sąd Okręgowy w B., po rozpoznaniu sprawy na skutek apelacji pozwanych oraz
powódki wzajemnej, wyrokiem z dnia 3 listopada 2014 r., oddalił apelację.
W świetle przedstawionych okoliczności Sąd Okręgowy trafnie zaliczył
sprawę do kategorii spraw o prawa majątkowe. Sprawa ma charakter majątkowy,
jeżeli żądanie będące jej przedmiotem zmierza do realizacji prawa lub uprawnienia,
mającego bezpośredni wpływ na stosunki majątkowe stron (por. np. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2006 r., V CZ 67/06, nie publ.).
Sprawą o prawa majątkowe jest nie tylko sprawa o świadczenie, ale także sprawa
o ustalenie i ukształtowanie prawa lub stosunku prawnego (por. postanowienia
Sądu Najwyższego z dnia 11 lipca 2001 r. IV CZ 08/01, nie publ, z dnia 17 lipca
2003 r., III CZ 57/03, nie publ., z dnia 8 grudnia 2005 r., II CZ 110/05, nie publ.,
z dnia 6 października 2006 r., V CZ 67/06, nie publ. oraz z dnia 20 czerwca 2008 r.,
IV CZ 34/08, nie publ.). Prawa majątkowe obejmują m.in. prawa rzeczowe.
Powództwo główne oraz powództwo wzajemne - zarówno w kształcie pierwotnym,
jak i zmienionym - zmierzało bezpośrednio do ochrony praw majątkowych
względnie ich ukształtowania, a w konsekwencji sprawa obejmujące tego rodzaju
żądania miała charakter majątkowy. W orzecznictwie Sądu Najwyższego utrwalony
jest pogląd, że sprawy o ochronę służebności (art. 222 w zw. z art. 251 k.c.),
jak również o ustalenie wygaśnięcia służebności, czy jej zniesienia należą do
kategorii spraw o prawa majątkowe, w których o dopuszczalności skargi kasacyjnej
przesądza wartość przedmiotu zaskarżenia (por. postanowienia Sądu Najwyższego
z dnia 12 lutego 2002 r., I CZ 218/01, nie publ., z dnia 7 maja 2002 r., I CZ 28/02,
nie publ., z dnia 30 marca 2006 r., III CZ 11/06, nie publ., z dnia 2 sierpnia 2006 r.,
I CZ 46/06, nie publ. oraz z dnia 25 maja 2007 r., I CZ 64/07, nie publ. oraz z dnia
26 marca 2009 r., I CZ 11/09, nie publ.).
Skarga kasacyjna w sprawie o charakterze majątkowym musi zawierać
określenie wartości przedmiotu zaskarżenia (art. 3984
§ 3 k.p.c.), od której zależy
dopuszczalność skargi kasacyjnej (art. 3982
§ 1 k.p.c.). Wartość przedmiotu
zaskarżenia w skardze kasacyjnej nie może być przy tym wyższa od wartości
przedmiotu zaskarżenia wskazanej w apelacji. Z tej przyczyny, że wartość
4
przedmiotu zaskarżenia, odpowiadająca wartości przedmiotu zaskarżenia
wskazanej w apelacji, jest niższa niż pięćdziesiąt tysięcy złotych, Sąd Okręgowy
zasadnie odrzucił skargę kasacyjną jako niedopuszczalną.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w zw. z art. 3941
§ 3 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.

V CZ 30/15

Powołane przepisy:

Informacje o źródle orzeczenia:

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia